TỔ ĐÌNH MINH ĐĂNG QUANG
PHẬT HỌC TỪ ĐIỂN
BUDDHIST DICTIONARY
VIETNAMESE-ENGLISH
THIỆN PHÚC
Pho
Phó:
1) Chức
phụ tá: Vice—Deputy—Second.
2) Giao
phó: To hand over—To hand down—To deliver.
3) Phụ:
To aid—To assist.
Phó Chúc: Phó thác hay giao phó
(đem vật trao gọi là phó, đem việc trao gọi là chúc):
1) Phó:
To deliver (things).
2) Chúc:
To entrust to (work).
Phó Cơ: Thuyết pháp theo căn cơ
của chúng sanh (như hốt thuốc theo bệnh)—To go or to preach according to
the need or opportunity.
Phó Đa: Bhutah (skt)—Một phái
khổ hạnh lúc nào cũng bôi tro đầy mình—A sect of asetics who smeared
themselves with ashes.
Phó Hỏa Ngoại Đạo: Một trong
lục ngoại đạo khổ hạnh. Nhóm nầy nhẩy vào lửa để tự thiêu sống (cho rằng
đây là nhân chứng đắc đạo quả)—Ascetics who burn themselves alive, one of
the six kinds of heterodox setcs.
Phó Liêu: Vị phó trụ trì trong
tự viện—Deputy in a monastery.
Phó Pháp Tạng: Sau khi Đức Phật
nhập diệt, thì tôn giả Ma Ha Ca Diếp đã cùng với 24 vị trưởng lão khác kết
tập pháp tạng—The work explaining the handing down of Sakyamuni’s teaching
by Mahakasyapa and the elders, twenty-four in number.
Phó Thỉnh: Đáp lại lời mời của
thí chủ mà phó hội—To go in response to an invitation—To go to invite.
Phò Tá: To support—To help.
Phong:
1) Gió:
Vayu (skt)—Wind—Air.
2) Mũi
nhọn của vũ khí: The point of a weapon or sword.
3) Niêm
phong: To seal—To close (a letter).
4) Phong
phú (nhiều): Abundant.
5) Phong
thư: A letter.
6) Phong
tục: Custom.
Phong Cảnh: Landscape—Scenery.
Phong Chúc: See Phong Đăng.
Phong Đại: Gió là một trong tứ
đại (có tính động)—Wind or air as one of the four elements—See Tứ Đại.
Phong Đao: Cây đao gió, hay gió
như đao cắt, ý nói cuộc sống của con người là sự tiến gần đến cái chết và
những khổ đau như dao cắt trong thân làm tan hoại thân nầy (một ngày ta
sống là một ngày ta chết, là một ngày ta đi gần đến nhà mồ; để rồi lúc
mệnh chung, gió trong cơ thể dao động mạnh như dao cắt, phân giải thân
thể, nỗi khổ này nào khác chi đao cắt)—The wind knife, i.e. approach of
death and its agonies.
Phong Đăng: Sự phù du của thế
giới và con người ví như ngọn đèn trước gió—As a lamp or candle in the
wind, such is evanescence of the world and man.
Phong Độ: Good appearance or
manner.
Phong Giới: Cõi gió là một
trong bốn cõi, có tính chuyển động (địa thủy hỏa phong có thể giữ lẫn nhau
mà tạo ra sắc)—The realm of wind, or air, with motion as its principle,
one of the four elements.
Phong Kiến: Feudal.
Phong Luân: Một trong tứ luân,
phong luân khởi lên từ bên trên không luân, thủy luân sanh ra trên phong
luân, và kim luân sanh ra trên thủy luân, và địa luân dựa trên kim
luân—One of the four wheels, the wheel, or circle, of wind below the
circle of water and metal on which the earth rests; the circle of wind
rests on space—See Ngũ Luân (C).
Phong Luân Tam Muội: Một trong
ngũ luân tam muội hay ngũ luân quán, quán về trí tuệ như sự chuyển động
của gió làm di chuyển và phá sạch sự vật, cũng như vậy trí tuệ thổi đến
đâu phiền não tức thời bị phá sạch đến đó—The samadhi of the wind-circle,
one of the five kinds of contemplation of the five elemens, the
contemplation of the wind or air.
Phong Luân Tế: Giới hạn vòng
ngoài hay biên tế của phong luân—The region of the wind-circle.
Phong Nhã: Elegant—Courteous.
Phong Phanh: To hear
indirectly.
Phong Phấn Tấn Tam Muội: See
Phong Tam Muội.
Phong Phú: Richness
Phong Quang: Beautiful
landscape.
Phong Sắc: Lấy màu của gió để
ví với những việc không thể xãy ra được, vì làm gì có màu sắc của gió,
cũng giống như sừng thỏ lông rùa, hay mùi thơm của muối vậy—Wind colour,
i.e. non-existent, like a rabbit’s horns, tortoise-hair, or scent of salt.
Phong Tai: Một trong ba tai nạn
lớn vào cuối thời kỳ thứ ba của hoại kiếp—The calamity of destruction by
wind at the end of the third period of destruction of a world.
Phong Tài: Wealthy.
Phong Tam Muội: Còn gọi là
Phong Phấn Tấn Tam Muội, chỉ thiền định nổi lên gió lớn làm phân hóa sắc
thân ra tứ phương. Ngài A Nan thường nhập vào “phong tam muội” nầy—A
samadhi in which the whole body is conceived of as scattered. Ananda used
to enter such samadhi.
Phong Thánh: To canonize.
Phong Thể: To seal up a god or
Buddha in a body by secret methods.
Phong Thiên: Phong Thiên là một
trong tứ chấp Kim Cương—The wind deva, one of the four Vajra-rulers—See Tứ
Chấp Kim Cương.
Phong Tỏa: To blockade.
Phong Trào: Movement.
Phong Trần: Wind and
dust—Hardships of life
Phóng:
1) Thả:
To let go—To release.
2) Phóng
đi: To send out.
Phóng Dật: Pamado (p).
1) Uể
oải: Sloth.
2) Không
chú ý: Carelessness—Distracted—Loose—Unrestrained.
Phóng Đăng: Những dây đèn lồng
đốt lên vào đêm rằm Thượng Ngươn, sau nầy người ta kéo dài từ mồng bảy đến
rằm. Theo tập tục từ thời Hán Minh Đế thì vào thời nầy chư Tăng (Ma Đằng
Ca Diếp và Trúc Pháp Lan) cùng các đạo sĩ của Lão giáo tranh luận về giáo
lý và đã thắng các đạo sĩ. Do đó vua Hán Minh Đế xuống chiếu lấy ngày rằm
Thượng Ngươn thắp đèn suốt đêm để biểu thị sự sáng sủa của Phật
pháp—Lighting strings of lanterns, on the fifteenth of the first month,
later extended to the seventh and fifteenth of the month. A custom
attributed to Han-Ming Ti, to celebrate the victory of Buddhism in the
debate with Taoists
Phóng Hạ: Buông bỏ—To put
down—To let down—To lay down.
Phóng Hào Quang: To emit rays
of light.
Phóng Khoáng: Freely.
Phóng Quang: Tỏa ra ánh
sáng—Light-emitting—To emit shining light—To send out an illuminating
ray—To discharge halo—To demonstrate the halo form the body (usually the
Buddha’s body).
Phóng Quang Đoan: Tia hào quang
kiết tường được phóng ra giữa hai chân mày của Phật trước khi Ngài thuyết
giảng Kinh Pháp Hoa—The auspicious ray emitted from between the eyebrows
of the Buddha before pronouncing the Lotus Sutra.
Phóng Quang Quán Đảnh: Buddha
reveals his glory to someone to his profit.
Phóng Quang Tam Muội: Một trong
108 loại tam muội, tam muội phóng ra ánh hào quang nhiều màu sắc—A samadhi
in which all kinds and colours of light are emitted, one of the one
hundred eight kinds of samadhi.
Phóng Sanh: Phóng sinh bao gồm
trả tự do cho những sinh vật và tháo gở cho những sinh vật bị mắc bẫy—To
release living creatures as a work of merit, including to liberate live
animals and ro release trapped animals.
Phóng Túng: To be free
(unrestrained).
Phòng:
1) Phòng
ốc: Room—Ward—House.
2) Phòng
ốc của chư Tăng Ni trong tự viện: The rooms for monks and nuns in a
monastery or nunnery.
3) Đề
phòng: To prevent—To ward off—To protect—To beware—To counter.
Phòng Đọc Kinh: Khán Kinh
Đường—Sutra Reading Hall.
Phòng La: Cai ngục hay tuần tra
nơi địa ngục—Warders or patrols in Hades.
Phòng Na: Vana (skt)—May hay
dệt—Weaving or sewing.
Phòng Nan: Giải quyết những khó
khăn—To counter or solve difficulties, especially difficult questions.
Phòng Ngừa: To ward off—To
prevent.
Phòng Thân: To defend oneself.
Phòng Túc: Kapphina (skt)—See
Kiếp Tân Na.
Phòng Xa: To anticipate—To
foresee.
Phỏng:
1) To
copy—To imitate.
2) Burnt.
Phỏng Đoán: To guess—To
presume.
Phỏng Độ: To estimate—To value.
Phỏng Vấn: To interview.
Phổ: Visva (skt).
1) Phổ
biến—Universal—All—Pervasive.
2) Phổ
cập: Popular.
Phổ Biến: To disseminate—To
spread—To distribute—To universalize—Universal—Everywhere—On all sides.
Phổ Cập: To popularize.
Phổ Chiếu:
1) Chiếu
khắp các nơi: Universal shining.
2) Tên
của một ngôi chùa nổi tiếng tọa lạc tại làng Dư Hàng Kênh, huyện An Hải,
tỉnh Hải Phòng. Chùa được xây dựng vào năm 1953—Name of a famous temple,
located in Du Hàng Kênh village, An Hải district, Hải Phòng province. It
was built in 1953.
Phổ Chiếu Kiết Tường Tam Ma Địa:
Trạng thái đại thiền định có khả năng phá vở và chấm dứt mọi khổ đau phiền
não cho chúng sanh. Chư Phật vào trạng thái đại định nầy trước khi giảng
chú vì chư Phật muốn mang lại cho chúng sanh trí huệ, an tịnh, cũng như
chấm dứt khổ đau hầu đạt tới trạng thái giác ngộ hoàn toàn—Universal
Shining Svastika Samadhi—A great meditative state that has the potential
to destroy and end all suffering for all sentient beings. The Buddhas
entered this samadhi before preaching the mantra because they wanted to
bring all sentient beings wisdom, peace, tranquility, and to end their
suffering and bring about the state of enlightenment.
Phổ Chiếu Nhứt Thiết Thế Gian Trí:
The perfect understanding of universal enlightenment.
Phổ Cúng Dường Chân Ngôn:
Universal Offering True Words.
Phổ Đà: Potala, Pottala, or
Potalaka (skt)—Còn gọi là Bổ Đát Lạc Già Sơn.
1) Cửa
khẩu cổ gần cửa sông Ấn Hà: An ancient port near the mouth of the Indus.
2) Điện
Phổ Đà trong thủ đô La Sa của Tây Tạng: The Potala in Lhasa.
3) Hải
đảo linh thiêng ngoài khơi Ningpo (người ta nói chính nơi đây Thiện Tài
Đồng Tử đã nghe Đức Quán Thế Âm thuyết pháp lần thứ 28): The sacred island
of Pootoo, off Ningpo.
Phổ Đà Lạc Già Sơn: Tên một tự
viện trên đảo Phổ Đà (P’u-T’o)—Potalaka monastery on the island of
Pootoo—See Phổ Đà (3).
Phổ Đà Sơn: Phổ Đà Sơn là tên
của một ngọn núi nổi tiếng về phía nam bờ biển Ấn Độ. Theo Kinh Hoa
Nghiêm, Bồ Tát Quán Thế Âm đã thị hiện tại núi nầy để phổ độ chúng sanh.
Phổ Đà Sơn là nơi có nhiều loại bông trắng nhỏ biểu hiện cho lòng khiêm
tốn và đức tính từ bi của Bồ Tát Quán Âm—Potalaka Mountain, name of a
famous mountain located on the southern coast of India. According to the
Avatamsaka Sutra, Avalokitesvara Bodhisattva manifested herself there to
save sentient beings. There are many small white flowers grow; this
represents the modesty and compassionate behavior of Avalokitesvara
Bodhisattva.
Phổ Đẳng: Tất cả mọi nơi đều
giống nhau và bằng nhau (chỉ chúng sanh mọi loài)—Everywhere alike,
universal equality, all equally.
Phổ Độ: Mở rộng việc tế độ
chúng sanh đáo bỉ ngạn, bao gồm cả việc thế phát độ Tăng—To
relieve—Universally to ferry across, including helping people to leave
home to become monks.
Phổ Độ Chúng Sanh: Cứu độ tất
cả chúng sanh—To deliver, or save all beings.
Phổ Đức Bồ Tát: Bodhisattva
Universal Virtue.
Phổ Giai Hồi Hướng: Universally
transfer all merits and virtues—Đây là hạnh nguyện thứ mười trong Phổ Hiền
Thập Hạnh Nguyện. Phổ giai hồi hướng là từ sự lễ kính ban đầu nhẫn đến tùy
thuận chúng sanh, có bao nhiêu công đức thảy đều đem hồi hướng cho tất cả
chúng sanh mọi loài thường được an lạc, không bịnh khổ, dứt trừ ác nghiệp,
thành tựu nghiệp lành. Chúng sanh vì tạo tác quá nhiều ác nghiệp, chúng ta
xin chịu thế để họ được an vui giải thoát—This is the last of the ten
conducts and vows of Samantabhadra Bodhisattva. Universally transfer all
merits and virtues means we will take all merits and virtues from the
first vow, to worship and respect, up to and including the vow to
constantly accord, we universally transfer to all living beings throughout
the dharma realm, we vow that all living beings are constantly peaceful
and happy without sickness or suffering, we vow that no one will succeed
in doing any evil, we vow that everyone will accomplish all good deeds. We
vow to stand in for beings and receive all the extremely severe fruits of
suffering which they bring on with their evil karma, we vow to liberate
all beings and ultimately bring them to accomplish unsurpassed Bodhi.
Phổ Hiền: Samantabhadra or
Visva bhadra (skt)—Universal Virtue.
Phổ Hiền Bồ Tát: Samantabhadra
or Visvabhadra (skt)—A Bodhisattva called Samantabhadra Bodhisattva—See
Samantabhadra in Sanskrit/Pali-Vietnamese Section.
Phổ Hiền Tam Mạn: See
Samantabhadra in Sanskrit/Pali-Vietnamese Section.
Phổ Hiền Hạnh Nguyện: Phổ Hiền
Thập Nguyện (mười hạnh nguyện của Bồ Tát Phổ Hiền)—Bodhisattva
Samantabhadra’s ten vows—Phổ Hiền Thập Giả Kính:
1) Nhứt
giả lễ kính chư Phật: First is to worship and respect all Buddhas—Lời
nguyện đảnh lễ hết thảy chư Phật có nghĩa là đảnh lễ vô số chư Phật trong
ba đời quá khứ, hiện tại và vị lai. Đây là niềm tin sâu xa của vị Bồ Tát
và ngài cảm thấy như lúc nào ngài cũng đang ở trước mặt chư Phật và đảnh
lễ bằng cả thân, khẩu và ý của ngài. Ngài sẽ đảnh lễ từng Đức Phật không
mệt mỏi cho đến khi tận cùng vũ trụ—By the vow to pay reverence to all the
Buddhas is meant that a Bodhisattva will pay reverence to an inconceivable
number of Buddhas in the past, present and future with his pure body,
speech and mind. He will salute every one of them without feeling fatigue
until the end of the universe.
2) Nhị
giả xưng tán Như Lai: Second is to make praise to The Thus Come Ones—Lời
nguyện tán thán chư Như Lai có nghĩa là một vị Bồ Tát sẽ luôn luôn tán
thán chư Như Lai trong ba đời quá khứ, hiện tại và vị lai. Ngài sẽ trình
diện trước mặt từng Đức Như Lai với sự hiểu biết thâm sâu và một nhận
thức sáng suốt. Bấy giờ cái biển công đức của Như Lai sẽ được tán thán
bằng giọng điệu nhuần nhuyễn và hùng biện; mỗi giọng điệu biểu hiện một
tiếng nói vô tận và mỗi tiếng nói phát ra một biển ngôn từ trong mọi hình
thức có thể có được. Vị Bồ Tát sẽ tiếp tục sự tán thán nầy sẽ tiếp tục
không ngừng nghỉ cho đến khi thế giới tận cùng mà không cảm thấy mệt
mỏi—By the vow to praise all the Tathagatas is meant that a Bodhisattva
will always praise an innumerable number of Tathagatas in the past,
present and future. A Bodhisattva will present himself before each one of
these Buddhas with a deep understanding and a clear perception. The ocean
of merits of the Tathagata will then be praised with an exquisite and
eloquent tongue, each tongue expressing a sea of inexhaustible voices, and
each voice articulating a sea of words in every form possible. A
Bodhisattva will go on to praise the Buddhas without feeling fatigue and
without cessation until the end of the world.
3) Tam
giả quảng tu cúng dường: Third is to practice profoundly (vastly) the
giving offerings—To cultivate the giving of offerings—Lời nguyện quảng tu
cúng dường cho chư Phật, có nghĩa là một vị Bồ Tát sẽ luôn quảng tu cúng
dường đến từng Đức Phật trong vô số Đức Phật ba đời, quá khứ, hiện tại và
vị lai. Sự cúng dường bao gồm những thứ hoa, tràng hoa, âm nhạc, lọng, y,
áo và tất cả những loại hương liệu, dầu thơm và nhiều thứ khác, và cúng
dường bằng một số lượng lớn như mây hay núi. Vị Bồ Tát sẽ đốt lên mọi thứ
dầu với một số lượng sánh như biển trước mỗi Đức Phật trong vô số các Đức
Phật nầy. Nhưng trong tất cả những thứ cúng dường mà người ta có thể thực
hiện như thế đối với một Đức Phật thì sự cúng dường tốt nhất là cúng dường
Pháp, tức là tự mình tu tập theo giáo lý, gây lợi lạc cho chúng sanh, chịu
khổ đau cho chúng sanh mọi loài, nuôi dưỡng thiện căn, thực hiện mọi công
việc của một vị Bồ Tát, và đồng thời không xa rời lý tưởng chứng ngộ. Cúng
dường vật chất không bằng một lượng vô cùng nhỏ của cúng dường Pháp, vì
hết thảy chư Phật đều được sinh ra do sự cúng dường Pháp, vì đây là sự
cúng dường thật sự, vì thực hành pháp là thành tựu cao tột mà người ta có
thể dâng lên một Đức Phật. Một vị Bồ Tát sẽ thực hiện liên tục những cúng
dường nầy đối với từng Đức Phật, không mệt mỏi, không ngừng nghỉ cho đến
khi tận cùng thế giới—By the vow to make all kinds of offerings to the
Buddhas is meant that a Bodhisattva will always make offerings to an
inconceivable number of Buddhas in the past, present, and future. The
offering consists of flowers, wreaths, music, umbrellas, garments, and all
kinds of incense and ointment, and many other things, and all these
offerings in such a large quantity as is equal to clouds or to a mountain.
A Bodhisattva will also burn before every one of the innumerable Buddhas
all sorts of oil in such a measure as compares to an ocean. But of all the
offerings one could thus make to a Buddha the best is that of the Dharma,
which is to say, disciplining oneself according to the teaching,
benfitting all beings, accepting all beings, suffering pains for all
beings, maturing every root of goodness, carrying out all the works of a
Bodhisattva, and at the same time not keeping himself away from the
thought of enlightenment. The material offerings, no matter how big, are
not equal even to an infinitesimal fraction of the moral offerings
(dharmapuja), because all Buddhas are born of moral offerings, because
these are the true offerings, because the practicing of the Dharma means
the perfection of an offering one could make to a Buddha. A Bodhisattva
will continuously make offerings to every one of the innumerable Buddhas
without feeling fatigue.
4) Tứ giả
sám hối nghiệp chướng: Fourth is to repent and reform all karmic
hindrances (faults)—Lời nguyện sám hối mọi tội lỗi mà chính mình đã phạm
từ vô thỉ và từ đó loại trừ mọi nghiệp chướng của mình là cần thiết trong
tu tập vì mọi tội lỗi đều do bởi tham, sân, si từ thân, khẩu, ý của chính
mình. Nay thú nhận và sám hối những tội lỗi nầy. Theo Đức Phật, nếu thực
sự những tội lỗi nầy là vật chất thì chúng có thể trải đầy khắp đến tận
cùng bờ mé vũ trụ mà vẫn chưa hết. Bây giờ một vị Bồ Tát sám hối sạch tận
đáy lòng mà nguyện rằng sẽ không bao giờ tái phạm như thế nữa, vì từ đây
ngài sẽ luôn an trụ trong giới luật thanh tịnh mà tích tập đủ mọi thứ công
đức. Và ngài sẽ không bao giờ mệt mỏi với điều nầy cho đến khi nào thế
giới cùng tận—The vow to repent all one’s own sins (committed by oneself)
and thereby to get rid of one’s karma-hindrance is necessary because
whatever sins committed by us are due to our greed, anger, and ignorance
done by the body, speech, and mind. Now we make full confession and
repent. According to the Buddha, all these sins, if they were really
substantial, are thought to have filled the universe to its utmost ends
and even over-flowing. Now a Bodhisattva vows to repent without reserve
from the depth of his heart, vowing that such sins will never be committed
again by him, for from now on, he will always abide in the pure precepts
amass every sort of merit. And of this he will never get tired even to the
end of the world.
5) Ngũ
giả tùy hỷ công đức: Fifth is to rejoice and follow in merit and
virtue—Compliantly rejoice in merit and virtue—Về lời nguyện tùy hỷ công
đức, có nghĩa là một vị Bồ Tát phải luôn thống thiết với mọi chúng sanh về
bất cứ mọi điều thiện mà họ suy nghĩ, cảm nhận và thực hành. Tất cả chư
Phật đều đã trải qua những khó khăn vô cùng trước khi các ngài đạt được
toàn giác. Từ sự phát khởi đầu tiên về ý tưởng chứng ngộ, chư Phật không
bao giờ ngần ngại tích tập mọi công đức hướng đến sự đạt thành quả vị
Phật, các ngài không bao giờ khởi lên một ý nghĩ về vị kỷ ngay cả phải hy
sinh thân mạng và những gì thuộc về thân mạng ấy. Giờ đây một vị Bồ Tát
cảm thấy một niềm hỷ lạc thâm thiết đối với những hạnh nguyện của chư
Phật, không những các ngài chỉ cảm thấy như thế đối với chư Phật mà thôi,
mà đối với bất cứ hành động công đức nào của chúng sanh, dù không quan
trọng, các ngài thảy đều hoan hỷ. Với lời nguyện nầy vị Bồ Tát sẽ không
bao giờ mệt mỏi khi đem chúng ra thực hành cho đến khi thế giới cùng
tận—By the vow to rejoice and follow the merit and virtue is meant that a
Bodhisattva should always be in sympathy with all beings for whatever good
things they think, or feel, or do. All the Buddhas had gone through untold
hardships before they attained full enlightenment. Since their first
awakening of the thought of enlightenment, they never hesitated to
accumulate all the merit that tended towards the attainment of the goal of
their life, they never raised a thought of egotism even when they had to
sacrifice their life and all that belonged to them. Now a Bodhisattva vows
to feel a sympathetic joy for all these doings of the Buddhas. He does
this not only with the Buddhas, but for every possible deed of merit,
however significant, executed by any being in the path of existence, of
any class of truth-seekers. A Bodhisattva with this vow will never be
tired of putting it into practice till the end of the world.
6) Lục
giả thỉnh chuyển pháp luân: Sixth is to request that the Dharma wheel be
turned—request the turning of the Dharma Wheel—Lời nguyện thỉnh cầu của
một vị Bồ Tát đến từng Đức Phật trong vô số Đức Phật chuyển bánh xe Pháp,
không mệt mỏi, không ngừng nghỉ đến tận cùng thế giới—By the vow that a
Bodhisattva will ask every one of the inconceivable number of Buddhas to
revolve the Wheel of the Dharma, without feeling tired and without cease
until the end of the world.
7) Thất
giả thỉnh Phật trụ thế: Seventh is to request that the Buddha remain in
the world—Request the Buddhas dwell in the world—Lời nguyện của một vị Bồ
Tát đến từng Đức Phật trong vô số các Đức Phật đừng nhập Niết Bàn. Ngài sẽ
thỉnh cầu điều nầy ngay cả với các vị Bồ Tát, A La Hán, Thanh Văn hay Bích
Chi, vì ngài muốn chư vị thượng đẳng nầy tiếp tục sống đời và tiếp tục gây
lợi lạc cho tất cả chúng sanh. Ngài sẽ tiếp tục thỉnh cầu không mệt mỏi
cho đến tận cùng thế giới—A Bodhisattva vows to ask every one of the
inconceivable number of Buddhas not to enter into Nirvana if any is so
disposed. He will ask this even of any Bodhisattvas, Arhats, Sravakas, or
Pratyekabuddhas; for he wishes these superior beings to continue to live
in the world and keep on benefitting all beings. He will keep requesting
this until the end of the world.
8) Bát
giả thường tùy học Phật: Eighth is to follow the Buddha’s teaching
always—Follow the Buddhas in study—Vị Bồ Tát nguyện học hỏi từ một đời của
một Đức Phật ở trong cõi Ta Bà nầy ngay chính lúc ngài phát khởi ý tưởng
về giác ngộ, đã sẵn lòng không bao giờ ngưng việc thực hành, dù cho phải
hy sinh thân mạng của chính mình vì việc phổ độ chúng sanh. Thái độ cung
kính đối với pháp đã thể hiện qua cách như lấy da mình làm giấy, lấy xương
mình làm bút, lấy máu mình làm mực mà chép nên kinh điển Phật chất cao
bằng núi Tu Di, ngay cả đến thân mạng mà các ngài cũng không màng, huống
là cung vàng điện ngọc, vườn cây, làng mạc và các thứ bên ngoài. Do tu tập
mọi hình thức nhẫn nhục, cuối cùng ngài đạt được giác ngộ tối thượng dưới
cội Bồ Đề. Sau đó ngài thể hiện mọi loại thần thông hay khả năng tâm linh,
mọi loại biến hóa, mọi khía cạnh của Phật thân, và đôi khi đặt mình trong
Bồ Tát, Thanh Văn, Bích Chi; đôi khi trong hàng Sát Đế Lợi, Bà La Môn, gia
chủ, cư sĩ; đôi khi trong hàng Thiên, Long, và phi nhân. Hễ chỗ nào ngài
xuất hiện, ngài đều thuyết giảng hết sức biện tài bằng một giọng nói như
sấm để đưa tất cả chúng sanh đến chỗ thành thục theo sự ước muốn của họ.
Cuối cùng ngài tự tỏ ra là nhập Niết Bàn. Tất cả các giai đoạn nầy của
cuộc sống của một Đức Phật, vị Bồ Tát quyết phải học tập như là những mẫu
mực cho chính cuộc đời mình. Vị Bồ Tát phải luôn thường tùy học Phật,
không mệt mỏi, cho đến khi tận cùng thế giới—A Bodhisattva vows to learn
from the life of a Buddha who in this Saha World ever since his awakening
of the thought of enlightenment have never ceased from exercising himself
ungrudgingly, not even sparing his own life, for the sake of universal
salvation. His reverential attitude towards the Dharma had been such as to
make paper of his skin, a brush of his bones, and ink of his blood
wherewith he copied the Buddhist sutras to the amount of Mount Sumeru. He
cared not even for his life, how much less much less for the throne, for
the palaces, gardens, villages, and other external things! By practicing
every form of mortification he finally attained supreme enlightenment
under the Bodhi-tree. After this, he manifested all kinds of psychical
powers, all kinds of transformations, all aspects of the Buddha-body, and
placed himself sometimes among Bodhisattvas, sometimes among Sravakas, and
Pratyekabuddhas, sometimes among Kshatriyas, among Brahmans, householders,
lay-disciples, and sometimes among Devas, Nagas, human beings, and
non-human-beings. Whenever he has found, he preached with perfect
eloquence, with a voice like thunder, in order to bring all beings into
maturity according to their aspirations. Finally, he showed himself as
entering into Nirvana. All these phases of the life of a Buddha, the
Bodhisattva is determined to learn as models for his own life. A
Bodhisattva should always follow the Buddha’s teaching without feeling
tired, until the end of the world.
9) Cửu
giả hàm thuận chúng sanh: Ninth is to constantly accord with all living
beings—To forever accord with living beings—Trong vũ trụ nầy, đời sống thể
hiện ra trong vô số hình thức, người nầy khác với người kia trong cách
sinh ra, hình tướng, thọ mạng, xưng danh, khuynh hướng tâm linh, trí tuệ,
ước vọng, xu hướng, cách cư xử, y phục, thức ăn, đời sống xã hội, thể cách
cư trú, vân vân. Tuy người ta khác nhau như thế, vị Bồ Tát vẫn nguyện sống
phù hợp với từng chúng sanh để giúp đở họ, để chăm lo đến các nhu cầu của
họ, cung kính họ như cha mẹ mình, hay như chư A La hán, chư Như Lai mà
không phân biệt ai là ai trong sự kính trọng nầy. Nếu họ bị bệnh, ngài sẽ
là một thầy thuốc đối với họ. Nếu họ đi lạc đường, ngài sẽ chỉ cho họ con
đường đúng. Nếu họ bị rơi vào cảnh nghèo khó, ngài sẽ cấp cho họ một kho
tàng. Ngài cứ như thế mà cung cấp lợi lạc cho chúng sanh, tùy theo các nhu
cầu của họ, vì vị Bồ Tát tin rằng bằng cách phục vụ tất cả chúng sanh,
ngài phục vụ tất cả chư Phật; bằng cách cung kính tất cả chúng sanh, làm
cho họ hoan hỷ, ngài đã cung kính và làm cho chư Phật hoan hỷ. Một trái
tim đại từ bi là bản thể của Như Lai, chính do bởi các chúng sanh mà trái
tim từ bi nầy phát khởi, và do bởi trái tim từ bi nầy mà ý tưởng về sự
chứng ngộ được phát khởi, và do bởi sự phát khởi nầy mà sự chứng ngộ tối
thượng được đạt thành. Vị Bồ Tát nguyện sẽ hàm thuận chúng sanh, không mệt
mỏi, cho đến khi tận cùng thế giới—In this universe, life manifests itself
in innumerable forms, each one differing from another in the way of its
birth, in form, in the duration of life, in name, in mental disposition,
in intelligence, in aspiration, in inclination, in demeanor, in garment,
in food, in social life, in the mode of dwelling, etc. However, no matter
different they are, the Bodhisattva vows to live in accordance with the
laws that govern everyone of these beings in order to serve them, to
minister to their needs, to revere them as his parents, as his teachers,
or Arahts, or as Tathagatas, making no distinction among them in this
respect. If they are sick, he will be a good physician for them; if they
go astray, he will show them the right path; if they are sunk in poverty,
he will supply them with a treasure; thus uniformly giving benefits to all
beings according to their needs, because a Bodhisattva is convinced that
by serving all beings, he is serving all the Buddhas, that by revering all
beings, by making them glad, he is revering and gladdening all the
Buddhas. A great compassion heart is the substance of Tathagatahood and it
is because of all beings that this compassionate heart is awakened, and
because of this compassionate heart the thought of enlightenment is
awakened, and because of this awakening supreme enlightenment is attained.
A Bodhisattva vows to forever accord with all beings without feeling tired
until the end of the world.
10) Thập giả
phổ giai hồi hướng: Tenth is to transfer all merit and virtue
universally—To universally transfer all merit and virtue—Bất cứ công đức
nào mà vị Bồ Tát thu thập được bằng cách chân thành đảnh lễ chư Phật và
bằng cách thực hành mọi thứ công hạnh trên, các công hạnh nầy sẽ được
chuyển giáo cho lợi lạc của hết thảy chúng sanh đầy khắp trong vũ trụ nầy.
Ngài sẽ hồi hướng tất cả mọi công đức của ngài như thế vào việc làm cho
chúng sanh cảm thấy an ổn, không bị bệnh tật, tránh xa các hành động xấu
ác, thực hành mọi hành động tốt, sao cho nếu có sự ác nào thì đều bị ngăn
chận và con đường đúng dẫn đến Niết Bàn được mở ra cho Trời và người. Nếu
có chúng sanh nào đang chịu khổ vì các kết quả của ác nghiệp mà họ đã phạm
trong quá khứ thì vị Bồ Tát sẽ sẵn sàng hy sinh gánh lấy mọi đau thương
cho họ để họ được giải thoát khỏi nghiệp và cuối cùng làm cho họ thể chứng
sự giác ngộ tối thượng. Vị Bồ Tát nguyện sẽ hồi hướng mọi công đức nầy cho
kẻ khác, không mệt mỏi cho đến tận cùng thế giới—Whatever merits the
Bodhisattva acquires by paying sincere respect to all the Buddhas and also
by practicing all kinds of meritorious deeds as above mentioned, they will
all be turned over to the benefits of all beings in the entire universe.
He will thus turn all his merits towards making beings feel at ease, free
from diseases, turn away from evil doings, practice all deeds of goodness,
so that every possible evil may be suppressed and the right road to
Nirvana be opened for the gods and men. If there be any beings who are
suffering the results of their evil karma committed in the past, the
Bodhisattva will be ready to sacrifice himself and bear the pains for the
miserable creatures in order to release them from karma and finally make
them realize supreme enlightenment. A Bodhisattva vows to transfer all
merit and virtue universally without feeling tired until the end of the
world.
** For more information,
please see Samantabhadra in Sanskrit/Pali- Vietnamese Section.
Phổ Hiền Và Văn Thù:
Samantabhadra and Manjusri—Bồ Tát Phổ Hiền là hiện thân của đức trầm tĩnh,
lòng xót thương và trí huệ sâu xa. Ngài thường được vẽ cưỡi trên lưng một
con voi trắng (biểu thị đức tính trầm tĩnh và trí tuệ) ngồi hầu bên tay
phải của Đức Phật; trong khi ngài Văn Thù Bồ Tát, một tay cầm kiếm kim
cang đoạn diệt mê hoặc, ngồi trên lưng sư tử ở phía tay trái của Đức Phật.
Văn Thù biểu thị sự giác ngộ tức là hốt nhiên mà nhận ra nhất thể của tất
cả cuộc tồn sinh và năng lực phát sanh từ đó mà sức mạnh của sư tử là biểu
tượng. Khi tri kiến nhờ có ngộ mà thành tựu được xử dụng làm lợi ích cho
loài người, tâm xót thương của Phổ Hiền tự hiện thân. Do đó, các Bồ Tát
Phổ Hiền và Văn Thù, mỗi người một bên tay của Đức Phật, biểu thị cái
“Một” hay tính bình đẳng và cái nhiều—Samantabhadra embodies calm action,
compassion, and deep-seated wisdom. He is usually depicted astride a white
elephant (the elephant is being noted for its tranquility and wisdom),
sitting in attendance on the right of the Buddha; while Manjusri
Bodhisattva, with his delusion-cutting vajra sword in one hand, sits on
the back of a lion on the Buddha’s left side. Manjusri represents
awakening, that is, the sudden realization of the lion’s vigor is
symbolic. When the knowledge acquired through ‘awakening’ is employed for
the benefit of mankind, Samantabhadra’s compassion is manifesting itself.
Accordingly, each of the Bodhisattvas is an arm of the Buddha,
representing respectively, Oneness or Equality and manyness.
Phổ Hiện: Chư Phật và chư Bồ
Tát tùy ý thị hiện các loại thân ở khắp mọi nơi, tùy thuận theo căn cơ của
chúng sanh mà tế độ cho họ (như Đức Quán Thế Âm có 33 thân tầm thinh cứu
khổ trong Kinh Pháp Hoa)—Universal manifestation, especially the
manifestation of Buddhas or Bodhisattvas in any shape at will.
Phổ Hóa: Giáo hóa khắp
nơi—Universal change, or transformation.
Phổ Lễ: Lễ bái tất cả chư Phật
(chỉ việc hành giả Mật giáo lễ bái bổn tôn và tất cả các vị tôn trong Mạn
Đồ La, có nghĩa là lễ bái hết thảy chư Phật)—To worship all the Buddhas.
Phổ Minh: Samantaprabhasa
(skt).
1) Ánh
sáng chói lòa, tên của 500 vị A La Hán thành Phật—Pervading light, name of
500 arhats on their attaining Buddhahood.
2) Tên
một ngôi chùa mới xây khoảng năm 1972 tại thị xã Rạch Giá, tỉnh Kiên
Giang: Name of a temple, just built recently in Rạch Giá town, Kiên Giang
province.
Phổ Minh Vương: Phổ Minh Vương
là tên của vị vua bị Ban Túc Vương bắt giữ—Pervading Light King, name of
the king captured by Kalmasapada—See Ban Túc Vương.
Phổ Môn: Samanta-mukuha
(skt)—Theo Kinh Hoa Nghiêm, Phổ Môn là cửa phổ biến, hay qua cửa nầy người
ta có thể thống nhiếp tất cả các pháp, hay là một môn có nhất thiết môn.
Qua cửa nầy, không có cái gì giới hạn Phật và Bồ Tát, thị hiện dưới mọi
hình thức để cứu độ chúng sanh—According to The Flower Adornment
Scripture, universal door, the opening into all things, or universality;
the universe in anything; the unlimited door s open to a Buddha, or
Bodhisattva, and the forms in which he can reveal himself.
Phổ Nguyện Nam Tuyền Thiền Sư:
Zen master Pu-Yuan-Nan-Quan—See Nam Tuyền Phổ Nguyện Thiền Sư.
Phổ Pháp: Theo Kinh Hoa Nghiêm,
đây là chư pháp trong pháp giới (một pháp có đủ tất cả pháp, phổ biến viên
dung)—According to The Flower Ornament Scripture, universal dharmas, or
things; all things.
Phổ Quán Kim Cang: See Bất
Không Kiến.
Phổ Quang: Ánh sáng tỏa khắp
nơi nơi—Universal light—To shine everywhere.
Phổ Sa:
1) Kiết
tường: Auspicious.
2) Sao
Tisya: Pusya (skt)—The asterism Tisya.
3) Tháng
Pausa: Pausa (skt)—See Thập Nhị Nguyệt (10).
Phổ Thông: Universal—Common to
all—General—Reaching everywhere.
Phổ Thủ: Một tên khác của Ngài
Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát—Another name for Manjusri—See Văn Thù Sư Lợi.
Phổ Thuyết: Giảng thuyết tổng
quát—Giảng thuyết hằng ngày (không nhất thiết phải tại Giảng đường hay
được sắp đặt trước)—General preaching—General day-to-day lectures (not
necessarily in the Dharma Hall or scheduled in advance).
Phổ Tịnh: Thiền sư Phổ Tịnh,
quê ở Thượng Phước, Bắc Việt. Khi còn rất nhỏ, ngài xuất gia với Thiền sư
Phúc Điền, nhưng về sau thọ giới với Thiền sư Tường Quang và trở thành
Pháp tử đời thứ 43 dòng Lâm Tế. Hầu hết cuộc đời ngài, ngài hoằng pháp tại
miền Bắc Việt Nam. Ngài đi đâu và thị tịch hồi nào không ai biết—Zen
Master Phổ Tịnh, a Vietnamese monk from Thượng Phước, North Vietnam. He
left home to follow Most Venerable Phúc Điền when he was very young.
Later, he received precepts with Zen Master Tường Quang and became the
Dharma heir of the forty-third generation of the Linn Chih Zen Sect. He
spent most of his life to expand the Buddha Dharma in North Vietnam. His
whereabout and when he passed away were unknown.
Phổ Tri Trí siêu việt, thông
suốt vạn pháp—Omniscience.
Phổ Tri Giả: Đức Phật là bậc
phổ trí, vì ngài thông suốt tất cả—The omniscient, i.e. the Buddha.
Phổ Tri Tôn: See Phổ Tri Giả.
Phổ Vương: Phổ Vương là danh
hiệu của Diêm Vương khi ông ta diệt tận những tội chướng của chính
mình—Universal king, title of Yama when he has expiated (extinguished) all
his sins.
Phối Hợp: To combine—To
Coordinate.
Phối Trí: See Phối hợp.
Phồn Hoa: Prosperous.
Phồn Thịnh: See Phồn hoa.
---o0o---
Mục Lục Tự điển Phật Học
Việt-Anh
|
A
|
Ba |
Be |
Bi |
Bo |
Bu
| Ca
| Ch
| Co |
Cu
|
D
|
Đa
| Đe |
Đi |
Đo |
Đu
|
| E
|
G
|
Ha |
He |
Hi |
Ho |
Hy
|
I
| K
| La |
Le |
Li |
Lo |
Lu |
Ly
|
|
Ma
| Me |
Mi |
Mo |
Mu, My
|Na
| Ne |
Ng |
Nh
| Ni
| No
| Nu
|
| O
| Pha |
Phe
| Phi |
Pho |
Phu
| Q
| R
| S
| Ta |
Te |Tha
| Thă, Thâ |
| The |
Thi |
Tho |
Thu |
Ti |
To |
Tr |
Tu |
Ty
| U
| V
| X
| Y|
---o0o---
Mục Lục |
Việt-Anh | Anh -Việt |
Phạn/Pali-Việt
| Phụ Lục
---o0o---
Trình bày: Nhị
Tường
Cập nhật: 1-4-2006
