A Tỳ Đàm
Giảng Giải và Thảo Luận

Chân Đế Tục Đế - Bốn Thắng Pháp

A Tỳ Đàm, Bài 2-3 Thảo Luận 7   Ngày 3 tháng 4 năm 2004

Bốn Pháp Bản Thể

Minh Hạnh thực hiện

Thảo luận   Những chữ Pháp Tướng Tông, Duy Thức và chữ Luận, những chữ đó có một chữ nào khi dung đến mà cảm thấy thoải mái, để xem tương đương với ngành A Tỳ Đàm không?                                     

TT Giác Ðẳng: Kính bạch Chư Tôn Ðức và thưa quí vị, nhân câu giảng của Sư Trưởng, chúng tôi xin được phép để thỉnh y' TT Trí Siêu. Bạch TT Trí Siêu , bởi vi` hôm nay chúng ta đang bàn đại lực tổng quát cho nên chúng ta không có đi sâu các vấn đề. Có rất nhiều các từ ngữ, hoặc xa hoặc gần, hoặc nó có một giây mơ, rễ má liên hệ chằng chịt với nhau, tuy vậy đã cho chúng ta khái niệm hoàn toàn khác như chúng ta đang bàn với Sư Trưởng về chữ Duy Thức, và được nhiều vị hiểu như sự biến hiện của tâm thức biến hiện ra các pháp.  Hoặc giả chúng ta có một chữ khác đề cập đến môn học này là Pháp Tướng tông, bên Trung Hoa xem Ngài Huyền Trang là một vị tổ của Pháp Tướng tông. Bạch TT Trí Siêu ngay cả chữ luận mà chúng ta đem ra để chỉ cho A Tỳ Ðàm, thi` những chữ đó chúng ta biết rằng có một cơ sở đặt trọng tâm vào đó, và nó được dùng trong một thời điểm nào đó trong do`ng lịch sử của Ðạo Phật. 

TT Trí Siêu là vị dậy về A Tỳ Ðàm thi` đối với những từ ngữ như vậy, TT có thấy rằng khi chúng ta dùng những từ ngữ đó có đặc biệt có lợi cho chúng ta về điểm nào, và không có lợi cho chúng ta về điểm nào, và ở trong trường hợp này chúng ta vừa nghe Sư Trưởng đặc biệt nói đến điểm mà Sư Trưởng cảm thấy rất tin tưởng, rất đặc biệt có nhiều cảm hứng khi mà không ngần ngại để dùng chữ Duy Thức, vi` trong cái nhi`n của Sư Trưởng, chữ Duy Thức đó có nghĩa độc đáo nó có cái của chữ Duy Thức, nhưng trong cái nhi`n của TT Trí Siêu thi` những chữ mà chúng ta được biết về sau này như  chữ Pháp Tướng tông, chữ Duy Thức và chữ luận, những chữ đó có một chữ nào mà TT cảm thấy thoải mái khi TT dùng để đề cập đến, để xem như là tương đương với ngành A Tỳ Ðàm của chúng ta đang có không, xin thỉnh TT Trí Siêu.

TT Trí Siêu: Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật, kính bạch Chư Tăng, kính thưa quí vị. Thật ra từ trước đến nay trong quá tri`nh giảng dậy A Tỳ Ðàm cũng như nghiên cứu A Tỳ Ðàm hay dịch thuật, sang định A Tỳ Ðàm, chúng tôi chưa hề có y' nghĩ rằng sẽ sử dụng một từ nào trong ba từ, Duy Thức, Pháp Tướng Tông hay luận, chúng tôi chưa hề dùng, và thỉnh thoảng chúng tôi có sử dụng một từ đó là chữ luận. Luận tạng A Tỳ Ðàm, chỉ sự dụng trên phương diện văn nói thôi để cho người khác hiểu, nhất là khi  chúng tôi giảng dậy môn A Tỳ Ðàm này ở các trường Phật học Bắc Truyền, đối với quí Thầy, quí Ni, khi chúng tôi dậy môn này chúng tôi phải sử dụng đến luận tạng A Tỳ Ðàm để cho người ta cảm thấy gần gủi dễ nghe, dễ hiểu, dễ nhận thức, chỉ vậy thôi.

Trên phương diện văn bản dịch thuật và soạn thảo, chúng tôi chưa hề sử dụng, chúng tôi chưa dám sử dụng.  Và sẵn cơ hội TT Giác Ðẳng có hỏi y’ kiến chúng tôi khi phải sử dụng một trong ba từ đó, chúng tôi sẽ phải sử dụng từ nào nghe nó hay, thi` ở đây chúng tôi cũng xin thưa rằng:

Điểm thứ nhất bởi vi` chúng tôi không nghĩ đến việc phải sử dụng từ nào khác ngoài cái nghĩa Thắng Pháp, hay Vi Diệu Pháp, hoặc A Tỳ Ðàm. Thi` những từ trong ba từ này chúng tôi chưa sử dụng.

Điểm thứ hai nữa, nếu phải chọn để sử dụng, thi` ở đây chúng tôi nghĩ rằng chữ Pháp Tướng Tông xem ra cũng rất là hay.  Chữ Tông ở đây có nghĩa là một tông chỉ hệ thống. Co`n chữ Pháp Tướng như chúng ta đã biết chữ tướng là  lakkhana là một trạng thái, một tướng trạng. Chữ pháp ở đây bao hàm cả pháp tục đế và pháp chân đế, cho nên khi nói đến Pháp Tướng Tông để ám chỉ cho bộ môn A Tỳ Ðàm, chúng tôi nghĩ rằng cái từ này có lẽ là chúng tôi sử dụng nó có điểm sâu sắc hơn. 

Và theo chúng tôi nghĩ, khi chúng ta dùng Duy Thức không biết chúng ta sử dụng như thế có ổn hay không, khi mà song song đã có một cái hệ thống Duy Thức học với A Tỳ Ðàm, có sự so sánh với nhau thi` trong trường hợp nếu chúng ta sử dụng A Tỳ Ðàm như một môn Duy Thức, thi` trong trường hợp đó nó có thể bị hiểu nhầm, cho nên theo y' kiến của chúng tôi thi` chúng tôi không sử dụng.

Khi chúng tôi dùng chữ luận, chữ luận ở đây thường các vị A Xà Lê, các vị Giáo Thọ hay có quan niệm rằng nếu nói kinh điển thi` do Ðức Phật thuyết, mà nói luận thi` do các vị Bồ Tát thuyết. Thi` như vậy họ xài chữ luận tạng A Tỳ Ðàm, thi` rõ ràng là họ có y' nói  bộ A Tỳ Ðàm này, tạng A Tỳ Ðàm này do các vị Bồ Tát sau này, các vị đó trước tác chớ không phải do Ðức Phật thuyết. 

Cho nên chính vì chỗ đó mà chúng tôi hết sức ngần ngại khi chúng tôi phải sử dụng từ này, đây là y' kiến riêng của chúng tôi thôi, chúng tôi xin được góp y' trả lời nhân câu hỏi của TT Giác Ðẳng. Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.

Minh Hạnh Biên Soạn