AN VIII.39: Abhisanda Sutta

I 8	QUÁ HOẠN TRÍ
Kathaṃ ? bhayatupaṭṭhāne paññā ādīnave ñāṇaṃ ? bhayatupaṭṭhāne paññā uppādo bhayan' ti ādīnave ñāṇaṃ bhayatupaṭṭhāne paññā pavattaṃ bhayan' ti ādīnave ñāṇaṃ nimittaṃ bhayan' ti . . . . . . . pe . . . . . āyuhanā bhayan' ti . . . . . . . pe . . . . . paṭisandhi bhayan' ti gati bhayan' ti nibbatti bhayan' ti uppatti bhayan' ti jāti bhayan' ti jarā bhayan' ti byādhi bhayan' ti maranaṃ bhayan' ti paridevo bhayan' ti upāyāso bhayan' ti upāyāso bhayan' ti bhayatupaṭṭhāne paññā ādīnave ñāṇaṃ santipade ñāṇaṃ anuppādo kheman' ti santipade ñāṇaṃ appavattaṃ kheman' ti . . . . . pe . . . . santipade ñāṇaṃ anupāyāso kheman' ti santipade ñāṇaṃ uppādo bhayaṃ anuppādo kheman' ti santipade ñāṇaṃ pavattaṃ bhayaṃ appavattaṃ kheman' ti . . . . . pe . . . . santipade ñāṇaṃ upāyāso bhayaṃ anupāyāso kheman' ti	Thế nào ? tuệ trong sự biết đáng sợ là quá hoạn trí tuệ trong sự biết rõ sự sợ hãi là Sự sanh khởi là sợ là quá hoạn trí tuệ trong sự biết rõ sự sợ hãi là Sự diễn tiến là sợ là quá hoạn trí hành tướng là sợ . . . . . . . . . . . . . . Sự tích trữ là sợ . . . . . . . . . . . . . . . Sự tái tục là sợ Sự sanh thú là sợ Sự phát sanh là sợ Sự sanh ra là sợ Sự sanh là sợ Sự già là sợ Sự bệnh là sợ Sự chết là sợ Sự sầu là sợ Sự bi thảm là sợ Sự ai não là sợ Tuệ trong sự biết rõ sợ hãi gọi là quá hoạn trí Trí trong sự yên tịnh Sự không sanh là an ổn Trí trong sự yên tịnh Sự không diễn tiến là an ổn . . . . . . . . . . . . . . . . . trí trong sự yên tịnh Sự không ai não là an ổn trí trong sự yên tịnh Sự sanh khởi là sợ Sự không sanh khởi là an ổn trí trong sự yên tịnh Sự diễn tiến là sợ Sự không diễn tiến là an ổn . . . . . . . . . . . . . . . . trí trong sự yên tịnh Sự ai não là sợ Sự không ai não là an ổn
bhayatupaṭṭhāne paññā uppādo dukkhaṃ' ti ādīnave ñāṇaṃ bhayatupaṭṭhāne paññā pavattaṃ dukkhan' ti ādīnave ñāṇaṃ . . . . . . . pe . . . bhayatupaṭṭhāne paññā upāyāso dukkhan' ti ādīnave ñāṇaṃ santipade ñāṇaṃ anuppādo sukhan' ti santipade ñāṇaṃ appavattaṃ sukhan' ti santipade ñāṇaṃ anupāyāso sukhan' ti santipade ñāṇaṃ uppādo dukkhan' ti anuppādo sukhan' ti santipade ñāṇaṃ pavattaṃ dukkhaṃ appavattaṃ sukhan' ti . . . . . . pe . . santipade ñāṇaṃ upāyāso dukkhaṃ anupāyāso sukhan' ti	Tuệ trong sự biết rõ sợ hãi Sự sanh khởi là khổ là quá hoạn trí Tuệ trong sự biết rõ sợ hãi Sự diễn tiến là khổ là quá hoạn trí . . . . . . . . . . . . . Tuệ trong sự biết rõ sợ hãi Sự sầu não là khổ là quá hoạn trí Trí trong sự yên tịnh Sự không sanh là lạc trí trong sự yên tịnh Sự không diễn tiến là lạc trí trong sự yên tịnh Sự không sầu não là lạc Trí trong sự yên tịnh Sự sanh khởi là khổ Sự không sanh là lạc Trí trong sự yên tịnh Sự diễn tiến là khổ Sự không diễn tiến là lạc . . . . . . . . . . . . . . . Trí trong sự yên tịnh Sự sầu não là khổ Sự không sầu não là lạc
bhayatupaṭṭhāne paññā uppādo sāmisan' ti ādīnave ñāṇaṃ bhayatupaṭṭhāne paññā pavattaṃ sāmisan' ti ādīnave ñāṇaṃ . . . . . . pe . . . . . bhayatupaṭṭhāne paññā upāyāso sāmisan' ti ādīnave ñāṇaṃ santipade ñāṇaṃ anuppādo nirāmisan' ti santipade ñāṇaṃ appavattaṃ nirāmisan' ti santipade ñāṇaṃ anupāyāso nirāmisan' ti santipade ñāṇaṃ uppādo sāmisan' ti anuppādo nirāmisan' ti santipade ñāṇaṃ pavattaṃ sāmisan' ti appavattaṃ nirāmisan' ti . . . . . pe . . . . . santipade ñāṇaṃ upāyāso sāmisan' ti anupāyāso nirāmisan' ti	Tuệ trong sự biết rõ sợ hãi Sự sanh khởi có vật chất là quá hoạn trí Tuệ trong sự biết rõ sợ hãi là sự diễn tiến có vật chất là quá hoạn trí . . . . . . . . . . . Tuệ trong sự biết rõ sợ hãi là sự sầu não có vật chất là quá hoạn trí Trí trong sự yên tịnh là không sanh khởi không có vật chất Trí trong sự yên tịnh không diễn tiến không có vật chất Trí trong sự yên tịnh không sầu não không có vật chất Trí trong sự yên tịnh là sanh khởi có vật chất không sanh khởi không có vật chất Trí trong sự yên tịnh diễn tiến có vật chất không diễn tiến không có vật chất . . . . . . . . . . . . . . . . . . Trí trong sự yên tịnh là ai não có vật chất là không ai não không có vật chất
bhayatupaṭṭhāne paññā uppādo saṅkhārā' ti ādīnave ñāṇaṃ santipade ñāṇaṃ anuppādo nibbānan' ti santipade ñāṇaṃ appavattaṃ nibbānan' ti santipade ñāṇaṃ anupāyāso nibbānan' ti santipade ñāṇaṃ uppādo saṅkhārā' ti anuppādo nibbānan'ti santipade ñāṇaṃ pavattaṃ saṅkhārā' ti appavattaṃ nibbānan' ti . . . . . pe . . . . . . santipade ñāṇaṃ upāyāso saṅkhārā' ti anupāyāso nibbānan' ti	Tuệ trong sự biết rõ sợ hãi Sự sanh khởi là hữu vi là quá hoạn trí Trí trong sự yên tịnh Sự không sanh khởi là Níp Bàn Trí trong sự yên tịnh Sự không diễn tiến là Níp Bàn Trí trong sự yên tịnh Sự không sầu não là Níp Bàn Trí trong sự yên tịnh Sự sanh khởi là hữu vi Sự không sanh khởi là Níp Bàn Trí trong sự yên tịnh Sự diễn tiến là hữu vi Sự không diễn tiến là Níp Bàn . . . . . . . . . . . . Trí trong sự yên tịnh Sự sầu não là hữu vi Sự không sầu não là Níp Bàn
passati uppādañ ca pavattañ ca nimittaṃ āyuhanaṃ paṭisandhi dukkhan'ti ñāṇaṃ ādīnave idaṃ anuppādaṃ appava-ttaṃ anāyuhanaṃ appaṭisandhi ñāṇaṃ santipade idaṃ idaṃ ādīnave ñāṇaṃ pañca ṭhanesu jāyāti pañca ṭhane santipade dasa ñāṇe pajānāti nānādiṭṭhisu na kampatīti dvinnaṃ ñāṇānaṃ kusalatā tañ ñataṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati bhayatupaṭṭhāne paññā ādīnave ñāṇaṃ	hành giả quán thấy Sự sanh khởi, sự diễn tiến Sự hành tướng, sự tích trữ Sự tái tục là khổ đây là quá hoạn trí Sự không sanh khởi, sự không diễn tiến, sự không tích trữ Sự không tái tục đây là trí trong sự yên tịnh đây là quá hoạn trí thường sanh trong năm điểm yên tịnh trong năm điểm hành giả đang biết rõ 10 trí không rung động vì các kiến khác nhau người thiện xảo trong cả hai trí Trí do ý nghĩa là biết pháp ấy Tuệ do ý nghĩa biết rõ Do nhân ấy Ngài nói rằng Tuệ trong ý nghĩ là rõ sự sợ hãi là quá hoạn trí
I 9	XẢ HÀNH TRÍ
[1] Kathaṃ ? paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā muñcitukamyatā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā uppādaṃ muñcitukamyatā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ patisaṅkhā santiṭṭhanā paññā pavattaṃ muñcitukamyatā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ nimittaṃ . . . . . . . . . . . pe . . . . . . . . paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā muñcitukamyatā āyuhaṇaṃ patisaṅdhiṃ gatiṃ nibbattiṃ upapattiṃ jātiṃ jaraṃ byādhiṃ maranaṃ sokaṃ paridevaṃ upāyāsaṃ saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ	[1] Thế nào ? Tuệ quán trú xã muốn thoát ly là xả hành trí ? Tuệ quán trú xả mong muốn thoát khỏi sự sanh khởi là xả hành trí Tuệ quán trú xả mong muốn thoát khỏi sự tái diễn tiến là xả hành trí tướng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tuệ quán trú xả mong nuốn thoát khỏi sự tích trữ sự tái tục sự sanh thú sự tái sanh sự sanh khởi sự sanh sự già sự bệnh sự chết sự sầu sự bi sự khổ não là xả hành trí
[2] patisaṅkhā santiṭṭhanā paññā muñcitukamyatā uppādo dukkhan' ti saṅkhārūpekkhāsu ñāṇaṃ patisaṅkhā santiṭṭhanā paññā muñcitukamyatā pavattaṃ dukkhan' ti saṅkhārūpekkhāsu . . . . . . . . . . . pe . . patisaṅkhā saṅtiṭṭhanā paññā muñcitukamyatā upāyāso dukkhan' ti saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā muñcitukamyatā uppādo bhayan' ti saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā muñcitukamyatā pavattaṃ bhayan' ti saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ . . . . . . . . . . . pe . . . . . . . paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā muñcitukamyatā upāyāso bhayan' ti saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ	[2] tuệ quán trú xả mong muốn thoát khỏi sự sanh khởi là khổ là xả hành trí tuệ quán trú xả mong muốn thoát khỏi sự tái diễn tiến khổ là xả hành trí . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tuệ quán trú xả mong muốn thoát khỏi sự ai não khổ là xả hành trí tuệ quán trú xả mong muốn thoát khỏi sự sanh khởi sợ là xả hành trí tuệ quán trú xả mong muốn thoát khỏi sự sợ tái diễn tiến là xả hành trí . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tuệ quán trú xả mong muốn thoát khỏi sự sầu não lo sợ là xả hành trí
[3] paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā muñcitukamyatā uppādo sāmisan' ti saṅkhārūpekkhāsu ñāṇaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā muñcitukamyatā pavattaṃ sāmisan' ti . . . . . . . . . . . pe . . . . . . . . paṭisaṅkhā saṅtiṭṭhanā paññā muñcitukamyatā upāyāso sāmisan' ti saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ paṭisaṅkhā saṅtiṭṭhana paññā muñcitukamyatā uppādo sankhārā' ti paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā muñcitukamyatā pavattaṃ saṅkhārā' ti saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ . . . . . . . . . . . pe . . . . . . . . paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā muñcitukamyatā upāyāso saṅkhārā' ti saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ	[3] tuệ quán trú xả mong muốn thoát khỏi sự sanh khởi vật chất là xả hành trí tuệ quán trú xả mong muốn thoát khỏi sự tái diễn tiến vật chất . . . . . . . . . . . . . . . . . . tuệ quán trú xả mong muốn thoát khỏi sự sầu não vì vật chất là xả hành trí tuệ quán trú xả mong muốn thoát khỏi sự sanh khởi của hữu vi tuệ quán trú xả mong muốn thoát khỏi sự diễn tiến hữu vi là xả hành trí . . . . . . . . . . . . . . tuệ quán trú xả mong muốn thoát khỏi Sự sầu não của hữu vi là xả hành trí
[4] uppādo saṅkhārā te saṅkhāre ajjhupekkhatīti saṅkhārupekkhā ubho p'ete saṅkhārā ye ca saṅkhārā yā ca upekkhā te saṅkhāre ajjhupekkhatīti saṅkhārupekkhā pavattaṃ saṅkhārā . . . . . . . . . . . pe . . . . . . . upāyaso saṅkhārā te saṅkhāre ajjhupekkhatīti saṅkhārupekkhā ubho p'ete saṅkhārā ye ca saṅkhārā yā ca upekkhā te saṅkhāre ajjhupekkhatīti saṅkhārupekkhā	[4] Sự sanh khởi là hành xả trong các hành ấy là hành xả cả hai hành đó là xả và hành cũng là xả trong các hành đó là xả hành diễn tiến là hành . . . . . . . . . . . . . . . ai não là hành xả trong các hành ấy là xả hành cả hai hành đó là xả và hành cũng là xả trong các hành đó là xả hành
[5] cittassa abhinīhāro saṅkhārupekkhāya katihākarehi hoti ? cittasso abhinīhāro saṅkhārupekkhāya aṭṭhahākārehi hoti cittasso abhinīhāro saṅkhārupekkhāya : puthujjanassa cittassa abhinīhāro saṅkhārupekkhāya sekhassa katihākārehi hoti ? cittassa abhinīhāro saṅkhārupekkhāya vītarāgassa katihākārehi hoti ? cittassa abhinīhāro saṅkhārupekkhāya : puthujjanassa dvīhākārehi hoti cittassa abhinīhāro saṅkhārupekkhāya sekhassa tīhākārehi hoti cittassa abhinihāro saṅkhārupekkhāya vītarāgassa tīhākārehi hoti	[5] Sự quyết tâm trong xả hành có bao nhiêu hành tướng Sự quyết tâm trong xả hành có tám hành tướng Sự quyết tâm trong xả hành thường có bao nhiêu hành tướng Sự quyết tâm trong xả hành của bậc hữu học có bao nhiêu hành tướng Sự quyết tâm trong xả hành của bậc ly tham có bao nhiêu hành tướng Sự quyết tâm trong xả hành của phàm nhân có hai hành tướng Sự quyết tâm trong xả hành của bậc hữu học có ba hành tướng Sự quyết tâm trong xả hành của bậc ly tham có ba hành tướng
[6] cittassa abhinihāro saṅkhārupekkhāya puthujjanassa katamehi dvihākārehi hoti ? puthujjano saṅkhārupekkhaṃ abhinandati vā vipassati vā cittassa abhinīhāro saṅkhārupekkhāya : imehi dvīhākārehi hoti cittassa abhinīhāro saṅkhārupekkhāya sekhassa katamehi tīhākārehi hoti ? sekho saṅkhārupekkhaṃ abhinandati vā vipassati vā paṭisaṅkhāya vā phala-samàpattim samapajjati cittassa abhinīhāro saṅkhārupekkhāya : sekhassa imehi tīhākārehi hoti cittassa abhinīhāro saṅkhārupekkhāya vitarāgassa katamehi tīhākārehi hoti ? vitarāgo saṅkhārupekkhaṃ vipassati vā paṭisaṅkhāya vā phala-samāpattim samāpajjati tadajjhupekkhitvā viharati suññatavihārena vā animittavihārena vā appaṇihitavihārena vā cittassa abhinīhāro saṅkhārupekkhāya vitarāgassa imehi tīhākārehi hoti	[6] Sự quyết tâm trong xả hành của phàm nhân có hai hành tướng nào ? phàm nhân đang vui thích xả hành và đang quán (hành xả) Sự quyết tâm trong xả hành có hai hành tướng này Sự quyết tâm trong xả hành của bậc hữu học có ba hành tướng nào ? bậc hữu học đang vui thích xả hành đang quán (hành xả) quán rồi nhập quả định Sự quyết tâm trong xả hành của bậc hữu học có ba hành tướng này Sự quyết tâm trong xả hành của bậc ly tham có ba hành tướng nào ? bậc ly tham đang quán xả hành đã quán xét rồi nhập quả định đã xả ấy đang an trú bằng không tánh trú bằng vô tướng trú bằng vô nguyện trú Sự quyết tâm trong xả hành của bậc ly tham có ba hành tướng này
[7] cittassa abhinīhāro saṅkhārupekkhāya puthujjanassa ca sekhassa ca kathaṃ ekattaṃ hoti ? saṅkhārupekkhaṃ abhinandato puthujjanassa cittaṃ kilissati bhāvanāya paripantho hoti pativedhassa antarāyo hoti āyatiṃ patisandhiyā paccayo hoti saṅkhārupekkhaṃ abhinandato sekhassa pi cittaṃ kilissati bhāvanāya paripantho hoti antarāyo hoti uttaripaṭivedhassa paccayo hoti āyatiṃ patisandhiyā cittassa abhinīhāro saṅkhārupekkhāya puthujjanassa ca sekhassa ca ekattaṃ hoti evaṃ abhinandana-ṭṭhena	[7] Sự quyết tâm trong xả hành của phàm nhân và bậc hữu học có sự đồng nhất ra sao ? Sự vui thích xả hành của phàm nhân có tâm uế nhiễm có sự tai hại của tu tiến có sự tai hại của sự thông đạt có duyên tái tục của tương lai Sự vui thích xả hành của bậc hữu học cũng có tâm uế nhiễm có sự tai hại của tu tiến có sự tai hại của sự thông đạt bậc cao có duyên tái tục trong tương lai Sự quyết tâm trong xả hành của phàm nhân và bậc hữu học có sự đồng nhất do ý nghĩa vui thích như vậy
[8] cittassa abhinīhāro saṅkhārupekkhāya puthujjanassa ca sekha-ssa ca vitarāgassa ca kathaṃ ekattaṃ hoti ? puthujjano vipassati saṅkhārupekkhaṃ aniccato pi dukkhato pi anattato pi sekho saṅkhārupekkhaṃ vipassati aniccato pi dukkhato pi anattato pi vītarāgo saṅkhārupekkhaṃ vipassati aniccato pi dukkhato pi anattato pi cittassa abhinīhāro saṅkhārupekkhāya puthujjanassa ca sekha-ssa ca vītarāgassa ca ekattaṃ hoti evaṃ anupassanaṭṭhena	[8] Sự quyết tâm trong xả hành của phàm nhân, bậc hữu học và bậc ly tham có sự đồng nhất ra sao ? phàm nhân quán thấy xả hành vô thường, khổ và vô ngã bậc hữu học quán thấy xả hành vì vô thường, khổ và vô ngã bậc ly tham quán thấy xả hành vì vô thường, khổ và vô ngã Sự quyết tâm trong xả hành của phàm nhân, bậc hữu học và bậc ly tham có sự đồng nhất do ý nghĩa quán thấy như vậy
[9] cittassa abhinīhāro saṅkhārupekkhāya puthujjanassa ca sekha-ssa ca vītarāgassa ca kathaṃ nānattaṃ hoti ? puthujjanassa saṅkhārupekkhā kusalā hoti sekhassa saṅkhārupekkhā kusalā hoti vītarāgassa saṅkhārupekkhā abyākatā hoti evaṃ cittassa abhinīhāro puthujjanassa ca sekha-ssa ca vītarāgassa ca nānattaṃ hoti kusalābyākataṭṭhena	[9] Sự quyết tâm trong xả hành của phàm nhân, bậc hữu học và bậc ly tham có sự khác nhau ra sao ? xả hành của phàm nhân là thiện xả hành của bậc hữu học là thiện xả hành của bậc ly tham là vô ký như vậy sự quyết tâm của phàm nhân, bậc hữu học và bậc ly tham có sự khác nhau do ý nghĩa thiện, vô ký
[10] cittassa abhinīhāro saṅkhārupekkhāya : puthujjanassa ca sekha-ssa ca vītarāgassa ca kathaṃ nānattaṃ hoti puthujjanassa saṅkhārupekkhā kiñci kāle suviditā hoti kiñci kāle na suviditā hoti sekhassa saṅkhārupekkhā kiñci kāle suviditā honti kiñci kāle na suviditā honti vītarāgassa saṅkhārupekkhā accantaṃ suviditā honti evaṃ cittassa abhinīhāro saṅkhārupekkhāya puthujjanassa ca sekha-ssa ca vītarāgassa ca nānattaṃ hoti viditaṭṭhena ca avidiṭaṭṭhena ca	[10] Sự quyết tâm trong xả hành của phàm nhân, bậc hữu học và bậc ly tham có sự khác nhau ra sao ? xả hành của phàm nhân có hiện rõ trong thời hi thiểu không hiện rõ trong thời hi thiểu xả hành của bậc hữu học có hiện rõ trong thời hi thiểu không hiện rõ trong thời hi thiểu xả hành của bậc ly tham (vô nhiễm) có hiện rõ tuyệt đối như vậy sự quyết tâm trong xả hành của phàm nhân, bậc hữu học và bậc ly tham (vô nhiễm) có sự khác nhau với ý nghĩa hiện rõ và không hiện rõ
[11] cittassa abhinīhāro saṅkhārupekkhāya puthujjanassa ca sekha-ssa ca vītarāgassa ca kathaṃ nānattaṃ hoti ? puthujjano atittattā vipassati saṅkhārupekkhaṃ sekho pi vipassati saṅkhārupekkhaṃ atittattā vītarāgo vipassati saṅkhārupekkhaṃ tittattā evaṃ cittassa abhinīhāro puthujjanassa ca sekha-ssa ca vītarāgassa ca nānattaṃ hoti tittaṭṭhena ca atittaṭṭhena	[11] Sự quyết tâm trong xả hành của phàm nhân, bậc hữu học và bậc ly tham có sự khác nhau như thế nào ? phàm nhân đang quán xét chưa xong phận sự từ nơi xả hành bậc hữu học cũng quán xét chưa xong từ nơi xả hành bậc ly tham đang quán xét đã làm xong từ nơi xả hành như vậy, sự quyết tâm của phàm nhân, bậc hữu học và bậc ly tham (vô nhiễm) có khác nhau làm xong và chưa làm xong
[12] cittassa abhinīhāro puthujjanassa ca sekha- ssa ca vītarāgassa ca kathaṃ nānattaṃ hoti puthujjano saṅkhārupekkhaṃ vipassati pahānāya tiṇnaṃ saññojanānaṃ sotāpattimaggaṃ paṭilābhatthāya sekho vipassati saṅkhārupekkhaṃ uttaripaṭilābhatthāya tiṇnaṃ saññojanānaṃ pahīnattā vītarāgo saṅkhārupekkhaṃ vipassati diṭṭhadhammasukha- vihāratthāya sabbakilesānaṃ pahinattā evaṃ cittassa abhinīhāro puthujjanassa ca sekha- ssa ca vītarāgassa ca nānattaṃ hoti pahinaṭṭhena ca appahīnaṭṭhena ca	[12] Sự quyết tâm của phàm nhân, bậc hữu học và bậc ly tham (vô nhiễm) có khác nhau như thế nào phàm nhân đang quán xét xả hành để đoạn trừ ba kiết sử mong đắc được Dự lưu đạo bậc hữu học đang quán xét xả hành để đạt được bậc cao đã đoạn trừ ba kiết sử rồi bậc ly tham (vô nhiễm) đang quán xét xả hành để mong hiện tại lạc trú đã đoạn trừ tất cả phiền não như vậy: Sự quyết tâm của phàm nhân, bậc hữu học và bậc ly tham (vô nhiễm) có khác nhau với ý nghĩa đoạn trừ và chưa đoạn trừ
[13] cittassa abhinīhāro puthujjanassa ca sekha- ssa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya kathaṃ nānattaṃ hoti? puthujjano abhinandati saṅkhārupekkhaṃ vā vipassati vā sekho abhinandati vā saṅkhārupekkhaṃ vipassati vā patisankhāya vā phalasamāpattiṃ samāpajjati vītarāgo saṅkhārupekkhaṃ vipassati paṭisaṅkhāya vā phalasamāpattiṃ samāpajjati tadajjhupekkhitvā viharati suññatavihārena vā animittavihārena vā appaṇihitavihārena vā evaṃ cittassa abhinīhāro nānattaṃ hoti puthujjanassa ca sekha- ssa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya vihārasamāpattaṭṭhena	[13] Sự quyết tâm của phàm nhân, bậc hữu học và bậc ly tham (vô nhiễm) trong xả hành có khác nhau như thế nào? phàm nhân đang vui thích xả hành đang quán xét (hành xả) bậc hữu học đang vui thích xả hành đang quán xét (hành xả) đã quán xét và đã nhập vào quả định bậc ly tham đang quán xả hành đã quán xét rồi và đã nhập vào quả định đã xả ấy đang an trú bằng không tánh trú bằng vô tướng trú bằng vô nguyện trú như vậy sự quyết tâm như vậy có sự khác nhau của phàm nhân, bậc hữu học và bậc ly tham (vô nhiễm) trong xả hành do ý nghĩa trú nhập định
[14] kati saṅkhārupekkhā samathavasena uppajjanti? kati saṅkhārupekkhā vipassanāvasena uppajjanti? katamā aṭṭha saṅkhārupekkhā samathavasena uppajjanti paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā patilābhatthāya nīvarane pathamajjānaṃ saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā patilābhatthāya vitakkavicāre dutiyajjhānaṃ saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā patilābhatthāya pītim tatiyajjhānaṃ saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ patisaṅkhā santiṭṭhanā paññā patilābhatthāya sukhadukkhe catutthajjhānaṃ saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ patisaṅkhā santiṭṭhanā paññā rūpasaññaṃ patighasaññaṃ nānattasaññaṃ paṭilābhatthāya ākāsānañcāyatana- samāpattiṃ saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ patisaṅkhā santiṭṭhanā paññā ākāsānañcāyatana-saññaṃ paṭilābhatthāya viññānañcāyatana-samāpattiṃ saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā viññānañcāyatana-saññaṃ paṭilābhatthāya ākiñcaññāyatana- samāpattiṃ saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ patisaṅkhā santiṭṭhanā paññā ākiñcaññayatanasaññaṃ paṭilābhatthāya nevasaññānāsaññāya-tana samāpattiṃ saṅkhārupekkhasu ñāṇaṃ imā aṭṭha saṅkhārupekkhā samathavasena uppajjanti	[14] có bao nhiêu xả hành đang sanh khởi do mãnh lực chỉ? có bao nhiêu xả hành đang sanh khởi do mãnh lực tu quán? thế nào là tám xả hành sanh khởi do năng lực chỉ tuệ quán trú xả trong triền cái để đạt được sơ thiền là xả hành trí tuệ quán trú xả trong tầm, tứ để đạt được nhị thiền là xả hành trí tuệ quán trú xả hỉ để đạt được tam thiền là xả hành trí tuệ quán trú xả trong lạc khổ để đạt được tứ thiền là xả hành trí tuệ quán trú xả sắc tưởng đối ngại tưởng sai biệt tưởng để đạt được không vô biên xứ định là xả hành trí tuệ quán trú xả không vô biên xứ tưởng để đạt được thức vô biên xứ định là xả hành trí tuệ quán trú xả thức vô biên xứ tưởng để đạt được vô sở hữu xứ định là xả hành trí tuệ quán trú xả vô sở hữu xứ tưởng để đạt được phi tưởng phi phi tưởng xứ định là xả hành trí tám xả hành này thường sanh khởi do năng lực chỉ
[15] katamā dasa saṅkhārupekkhā vipassanāvasena uppajjanti ? paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā uppādaṃ pavattaṃ nimittaṃ āyuhanaṃ paṭisandhiṃ gatiṃ nibbattiṃ upapattiṃ jātiṃ jaraṃ byādhiṃ maranaṃ sokaṃ parivedaṃ upāyāsaṃ patilābhatthāya sotāpattimaggaṃ saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ . . . . . . pe . . . . sotāpattiphalasamā-pattatthāya saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ . . . . . . pe . . . . . . sakadāgāmimaggaṃ . . . . . pe . . . sakadāgāmiphala-samāpattaṭṭhāya . . . . . pe . . . . . . . anāgāmimaggaṃ .. . . . . pe . . . . . . . . anāgāmiphalasamā-pattaṭṭhāya . . . . . pe . . . . . . . arahattamaggaṃ . . . . . pe . . . . . . . arahattaphalasamā-pattaṭṭhāya . . . . . . pe . . . . suññatavihārasamā-pattaṭṭhāya . . . . . . pe . . . . . . . animittavihārasamā-pattaṭṭhāya uppādaṃ pavattaṃ . . . . . . pe . . . . . . . patisaṅkhā santiṭṭhanā paññā upāyasaṃ saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ imā dasa saṅkhārupekkhā vipassanāvasena uppajjanti	[15] thế nào là 10 xả hành thường sanh khởi do năng lực quán ? tuệ quán trú xả Sự sanh khởi, sự diễn tiến Sự tướng, sự tích trữ Sự tái tục, sanh thú Sự phát sanh, sự sanh ra sanh, già, bệnh chết, sầu, ưu bi ai não để đạt được Dự lưu đạo là xả hành trí . . . . . . . . . . . . . . . để đạt được dự lưu quả định là xả hành trí . . . . . . . . . . . . . Nhất lai đạo . . . . . . . . . . . . . . . để đạt được nhất lai quả định . . . . . . . . . . . . . . . Bất lai đạo . . . . . . . . . . . . . . để đạt được bất lai quả định . . . . . . . . . . . . . . ưng cúng đạo . . . . . . . . . . . . . . . để đạt được quả định . . . . . . . . . . . . . . . . để đạt được không tánh trú định . . . . . . . . . . . . . . . . . để đạt được vô tướng trú định Sự sanh khởi, sự diễn tiến . . . . . . . . . . . . . . . . tuệ quán trú xả sự sầu não là xả hành trí mười xả hành này sanh khởi do năng lực quán
[16] kati saṅkhārupekkhā kusalā kati akasalā ? kati abyākatā ? paṇṇarasa saṅkhā-rupekkhā kusalā tisso saṅkhārupekkhā abyākatā n'atthi saṅkhārupe-kkhā akusalā paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā aṭṭha cittassa gocarā gocarā dve honti puthujjanassa tayo sekhassa tayo ca vītarāgassa yehi cittaṃ vivaṭṭati aṭṭha samādhissa paccayā dasa ñānassa gocarā aṭṭhārasa saṅkhārupekkhā tiṇnaṃ vimokkhānaṃ paccayā ime aṭṭhāras' akārā paññayassa paricitā kusala saṅkhārupekkhāsu nānādiṭṭhisu na kampatīti tañ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajā nanaṭṭhena paññā tena vuccati patisaṅkhā santiṭṭhanā paññā muñcitukamyatā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ	[16] có bao nhiêu xả hành thiện ? có bao nhiêu bất thiện ? có bao nhiêu vô ký ? 15 hành xả thiện ba xả hành vô ký không có xả hành bất thiện tuệ quán trú xả tám hành xứ của tâm có hai hành xứ của phàm nhân ba của bậc hữu học và ba của bậc ly tham (vô nhiễm) Sự luân chuyển tâm với những hành xứ ấy duyên của tám định là hành xứ của mười trí mười tám hành xả là duyên cho 3 giải thoát mười tám hành tướng này hành giả luyện tập bằng tuệ thiện xảo trong hành xả thường không rung động vì các kiến khác nhau gọi là trí do ý nghĩa là biết gọi là tuệ do ý nghĩa biết rõ do nhân đó Ngài nói rằng tuệ quán trú xả mong muốn thoát ly là xả hành trí
I 10	CHUYỂN TỘC TRÍ
[1] Pañña bahiddhāvuṭṭhāna-vivaṭṭane gotrabhūñānaṃ kathaṃ ? Gotrabhū uppādaṃ abhibhuyyatīti pavattaṃ abhibhuyyatīti nimittaṃ abhibhuyyatīti āyuhanaṃ abhibhuyyatīti patisandhiṃ abhibhuyyatīti gatiṃ abhibhuyyatīti nibbattiṃ abhibhuyyatīti uppattiṃ abhibhuyyatīti jātiṃ abhibhuyyatīti jaraṃ abhibhuyyatīti byādhim abhibhuyyatīti maranaṃ abhibhuyyatīti sokaṃ abhibhuyyatīti paridevaṃ abhibhuyyatīti upāyāsaṃ abhibhuyyatīti Abhibhuyyatīti bahiddhāsaṅkhāra-nimittaṃ Gotrabhū anuppādaṃ pakkhandatīti appavattaṃ pakkhandatīti . . . . . . pe . . . . . . . . Gotrabhū nirodhaṃ nibbānaṃ pakkhandatīti Gotrabhū uppādaṃ abhibhuyyitvā anuppādaṃ pakkhandatīti pavattaṃ abhibhuyyitvā appavattaṃ pakkhandatīti nimittaṃ abhibhuyyitvā animittaṃ pakkhandatīti gotrabhū . . . . . . pe . . . . . . bahiddhāsaṅkhāra-nimittaṃ abhibhuyyitvā nirodhaṃ nibbānaṃ pakkhandatīti	[1] tuệ trong sự thoát khỏi ngoại phần là chuyển tộc trí ra sao ? chuyển tộc chận bít sự sanh khởi chận bít sự diễn tiến chận bít tướng chận bít tích trữ chận bít tái tục chận bít sanh thú chận bít phát sanh chận bít sanh khởi chận bít sự sanh chận bít sự già chận bít sự bệnh chận bít sự chết chận bít sự sầu chận bít sự bi chận bít sự ai não chận bít hành tướng ngoại phần chuyển tộc là lướt đến sự không sanh khởi lướt đến sự không diễn tiến . . . . . . . . . . . . . . . . . chuyển tộc là lướt đến Níp Bàn là diệt tận chuyển tộc là khi chận bít sự sanh rồi lướt đến sự không sanh khi chận bít sự diễn tiến rồi lướt đến sự không diễn tiến khi chận bít tướng rồi lướt đến sự vô tướng chuyển tộc là . . . . . . . . . . . . . . . khi chận bít hành tướng ngoại phần rồi lướt đến Níp Bàn là nơi diệt tận
[2] uppadaṃ vuṭṭhatīti gotrabhū pavattā vuṭṭhatīti āyahanā vuṭṭhatīti patisandhiyā vuṭṭhatīti gatiyā vuṭṭhatīti nibbattiyā vuṭṭhatīti upapattiyā vuṭṭhatīti jātiya vuṭṭhatīti jarāya vuṭṭhatīti byādhiṃhā vuṭṭhatīti maraṇā vuṭṭhatīti sokā vuṭṭhatīti paridevā vuṭṭhatīti upāyāsā vuṭṭhatīti gotrabhū bahiddhāsaṅkhāra-nimittā vuṭṭhatīti gotrabhū anuppādaṃ pakkhandatīti appavattaṃ pakkhandatīti . . . . . pe . . . . . . nirodhaṃ nibbānaṃ pakkhandatīti gotrabhū anuppādaṃ pakkhandatīti pavattā vuṭṭhitvā appavattaṃ pakkhandatīti nimittā vuṭṭhitvā animittaṃ pakkhandatīti āyuhana vuṭṭhitvā anāyuhanaṃ pakkhandatīti patisaṅdhiyā vuṭṭhitvā appatisandhim pakkhandatīti gatiya vuṭṭhitvā agatiṃ pakkhandatīti gatiyā vuṭṭhitvā agatiṃ pakkhandatīti nibbattiyā vuṭṭhitvā anibbatiṃ pakkhandatīti jātiyā vuṭṭhitvā ajātiṃ pakkhandatīti jarāya vuṭṭhitvā ajaraṃ pakkhandatīti byādhimhā vuṭṭhitvā abyādhiṃ pakkhandatīti maraṇā vuṭṭhitvā amataṃ pakkhandatīti sokā vuṭṭhitvā asokaṃ pakkhandatīti paridevā vuṭṭhitvā aparidevaṃ pakkhantīti upāyāsa vuṭṭhitvā anupāyāsaṃ pakkhantīti bahiddhāsaṅkhāra-nimittā vuṭṭhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ pakkhandatīti gotrabhū uppādā vivaṭṭatīti pavattā vivaṭṭatīti . . . . . pe . . . . . nirodhaṃ nibbānaṃ pakkhandatīti gotrabhū anuppādaṃ pakkhandatīti appavattaṃ pakkhandatīti . . . . . . . pe . . . . . . . nirodhaṃ nibbānaṃ pakkhandatīti gotrabhū uppadā vivaṭṭitvā anuppādaṃ pakkhandatīti pavattā virattitvā appavattaṃ pakkhandatīti . . . . . . pe . . . . . bahiddhāsaṅkhāra-mimittā vivattitvā nirodhaṃ nibbānaṃ pakkhandatīti	[2] chuyển tộc là vượt khỏi sự sanh khởi vượt khỏi sự diễn tiến vượt khỏi sự tích trữ vượt khỏi sự tái tục vượt khỏi sự sanh thú vượt khỏi sự tái sanh vượt khỏi sự sanh ra vượt khỏi sự sanh vượt khỏi sự già vượt khỏi sự bệnh vượt khỏi sự chết vượt khỏi sự sầu vượt khỏi sự bi vượt khỏi sự ai não chuyển tộc vượt khỏi hành tướng ngoại phần chuyển tộc lướt tới sự vô sanh khởi lướt tới sự không diễn tiến . . . . . . . . . . . . . . . . . lướt tới Níp Bàn tịch diệt chuyển tộc là lướt tới sự vô sanh khi đã vượt khỏi sự diễn tiến lướt tới sự không diễn tiến khi đã vượt khỏi tướng lướt tới sự vô tướng khi đã vượt khỏi sự tích trữ lướt tới sự không tích trữ khi đã thoát khỏi sự tái tục lướt tới sự không tái tục khi đã vượt khỏi sự sanh thú lướt tới sự không sanh thú khi đã vượt khỏi sự tái sanh lướt tới sự không tái sanh khi đã vượt khỏi sự sanh lướt tới sự không sanh khi đã vượt khỏi sự sanh lướt tới sự không sanh khi đã vượt khỏi sự già lướt tới sự không già khi đã vượt khỏi sự bệnh lướt tới sự không bệnh khi đã vượt khỏi sự chết lướt tới sự không chết khi đã vượt khỏi sự sầu lướt tới sự không sầu khi đã vượt khỏi sự bi lướt tới sự không bi não khi đã vượt khỏi sự ai não lướt tới sự không ai não khi đã vượt khỏi hành tướng ngoại phần lướt tới sự Níp Bàn là diệt tận chuyển tộc tránh khỏi sự sanh tránh khỏi sự diễn tiến . . . . . . . . . . . . . . . . tránh khỏi hành tướng ngoại phần chuyển tộc là lướt tới sự không sanh khởi lướt tới sự không diễn tiến . . . . . . . . . . . . . . . . lướt tới Níp Bàn tịch diệt chuyển tộc là khi đã tránh khỏi sự sanh khởi lướt tới sự không sanh khởi khi đã tránh khỏi sự diễn tiến lướt tới sự không diễn tiến . . . . . . . . . . . . . . . . khi đã tránh khỏi hành tướng ngoại phần lướt tới Níp Bàn tịch diệt
[3] kati gotrabhūdhammā ? samathavasena uppajjanti kati gotrabhūdhammā ? vipassanāvasena uppajjanti aṭṭha gotrabhūdhammā samathavasena uppajjanti dasa gotrabhūdhammā vipassanāvasena uppajjanti	[3] bao nhiêu pháp chuyển tộc đang sanh do mãnh lực chỉ bao nhiêu pháp chuyển tộc ? đang sanh do mãnh lực quán tám pháp chuyển tộc sanh khởi do mãnh lực chỉ mười pháp chuyển tộc sanh khởi do mãnh lực quán
[4] katame aṭṭha gotrabhūdhammā samathavasena uppajjanti ? gotrabhū nīvaraṇe abhibhuyyatīti paṭhamajjhānaṃ paṭilābhatthāya vitakkavicāre abhibhuyyatīti dutiyajjhānaṃ paṭilābhatthāya pātiṃ abhibhuyyatīti tatiyajjhānaṃ paṭilābhatthāya sukhadukkhe abhibhuyyatīti catutthajjhānaṃ paṭilābhatthāya gotrabhū abhibhuyyatīti rūpasaññaṃ patighasaññam nānattasaññaṃ paṭilābhatthāya ākāsānañcāyatana-samāpattiṃ gotrabhū abhibhuyyatīti ākāsānañcayatana-saññaṃ paṭilābhatthāya viññāṇañcāyatana-samāpattiṃ gotrabhū abhibhuyyatīti viññāṇañcayatana-saññaṃ paṭilābhatthāya ākiñcaññāyatana-samāpattiṃ gotrabhū abhibhuyyatīti ākiñcaññāyatanasaññaṃ paṭilābhatthāya nevasaññāsaññāyata-nasamāpattiṃ ime aṭṭha gotrabhūdhammā samathavasena uppajjanti	[4] Thế nào là tám pháp chuyển tộc sanh khởi do năng lực chỉ chuyển tộc là chận bít triền cái để đạt được sơ thiền chận bít tầm tứ để đạt được nhị thiền chận bít hỉ để đạt được tam thiền chận bít khổ lạc để đạt được tứ thiền chuyển tộc là chận bít sắc tưởng, đối ngại tưởng sai biệt tưởng để đạt được không vô biên xứ định chuyển tộc là chận bít không vô biên xứ tưởng để đạt được thức vô biên xứ định chuyển tộc là chận bít thức vô biên xứ tưởng để đạt được vô sở hữu xứ định chuyển tộc là chận bít vô sở hữu xứ tưởng để đạt được phi tưởng phi phi tưởng xứ định đây là tám pháp chuyển tộc sanh khởi do mãnh lực chỉ
[5] katame dasa gotrabhūdhammā vipassanavasena uppajjanti gotrabhū uppādaṃ abhibhuyyatīti pavattaṃ nimittaṃ āyuhanaṃ paṭisandhiṃ gatiṃ nibbattiṃ upapattiṃ jātiṃ jaraṃ byādhiṃ maraṇaṃ sokaṃ paridevaṃ upāyāsaṃ bahiddhāsaṅkhāra-nimittaṃ paṭilābhatthāya sotāpattimaggaṃ gotrabhū uppādaṃ abhibhuyyatīti pavattaṃ nimittaṃ āyuharaṃ patisandhiṃ sotāpattiphalasamā-pattatthāya . . . . . . pe . . . . . . . . paṭilābhatthāya sakadāgāmimoggaṃ sakadāgāmiphala-samāpattatthāya anāgāmimoggaṃ paṭilābhatthāya anāgāmiphala-sāmāpattatthāya gotrabhū uppādaṃ abhibhuyyatīti pavattaṃ . . . . . pe . . . . . . . . bahiddhāsaṅkhāra-nimittaṃ gotrabhū uppādaṃ abhibhuyyatīti pavattaṃ nimittaṃ āyuhanaṃ patisandhiṃ arahattaphalasamā-pattatthāya suññatavihārasamā-pattatthāya animittavihārasamā-pattatthāya imedasa gotrabhūdhammā vipassanavasena	[5] thế nào là 10 pháp chuyển tộc sanh khởi do mãnh lực quán chuyển tộc là chận bít sự sanh khởi sự diễn tiến, tướng, sự tích trữ sự tái tục, sự sanh thú sự tái sanh, sự sanh ra sự sanh, sự già, sự bệnh sự chết, sự sầu, sự bi sự ai não hành tướng ngoại phần để đạt được Dự lưu đạo chuyển tộc là chận bít sự sanh khởi sự diễn tiến, tướng, sự tích trữ sự tái tục để đạt được dự lưu quả . . . . . . . . . . . . để đạt được nhất lai đạo để được đắc nhất lai quả để đạt được bất lai đạo để đạt được bất lai quả chuyển tộc là chận bít sự sanh khởi sự diễn tiến . . . . . . . . . . . . . hành tướng ngoại phần chuyển tộc là chận bít sự sanh khởi sự diễn tiến, tướng sự tích trữ, sự tái tục để đạt được ưng cúng quả để đạt được không tánh trụ định để đạt được vô tánh trụ định đây là 10 pháp chuyển tộc sanh khởi do mãnh lực quán
[6] kati gotrabhūdhammā kusalā kati akusalā kati abyāvatā ? paṇṇarasa gotrabhū-dhammā kusalā tayo gotrabhūdhammā abyākatā n'atthi gotrabhū-dhammā akusalā	[6] có bao nhiêu pháp chuyển tộc thiện có bao nhiêu bất thiện có bao nhiêu vô ký có 15 pháp chuyển tộc thiện ba pháp chuyển tộc vô ký không có pháp chuyển tộc bất thiện
[7] sāmisañ ca nirāmisaṃ panihitañc' appanihitaṃ suññatañca visañnuttaṃ vutthitañ c' avutthitaṃ aṭtha samādhissa paccayā dasa ñaṇassa gocarā aṭṭhārasa gotrabhūdhammā tiṇnaṃ vimokkhānaṃ paccayā ime aṭthāras' akārā paññāyassa paricitā kusalo nakampatīti nānā diṭṭhīsu vivaṭṭe vuṭṭhāne tañ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati bahiddhāvuṭṭhāna-vivattane paññā gotrabhūñānaṃ	[7] có vật chất và không vật chất có nguyện và không có nguyện không tánh và phi không tánh vượt khỏi và không vượt khỏi tám duyên của định 10 hành xả của trí 18 pháp chuyển tộc làm duyên cho 3 giải thoát 18 hành tướng này hành giả luyện tập bằng tuệ thiện xảo không rung động trong các kiến sai biệt trong việc tránh và thoát gọi là trí do ý nghĩa biết pháp ấy, gọi là tuệ do ý nghĩa biết rõ do nhân ấy Ngài nói rằng tuệ trong sự tránh và thoát ngoại phần là chuyển tộc trí
I 11	ĐẠO TRÍ
[1] dubhatavuṭṭhāne vivaṭṭane paññā kathaṃ magge ñāṇaṃ ? sotāpattimaggekkhane dassanaṭṭhena samādiṭṭhi micchādiṭṭhiyā vutthāti vutthāti tadavattakakilesehi ca khandehi ca bahiddhā ca sabbani-mittehi vuṭṭhāti tena vuccati dubhatovuṭṭhāna vivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ sammāsaṅkappo abhiniropanaṭṭhena micchāsaṅkappā vuṭṭhāti vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca bahiddhā ca sabbani-mittehi vuṭṭhāti tena vuccati dubhatovuṭṭhāna-vivaṭṭane sammāvācā pariggahaṭṭhena micchāvācāya vuṭṭhāti vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca bahiddhā ca sabbani-mittehi vuṭṭhāti tena vuccati dubhatovutthāna-vivattane paññā magge ñāṇaṃ sammākammanto samuṭṭhānaṭṭhena micchākammantā vuṭṭhāti vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca bahiddhā ca sabbani-mittehi vuṭṭhāti tena vuccati dubhato vuṭṭhāna-vivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ vodānatthena sammā ājivo micchā ājivo vuṭṭhāti vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca bahiddhā ca sabbani-mittehi vuṭṭhati tena vuccati dukhato vuṭṭhāna-vivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ sammāvāyāno paggahaṭṭhena micchāvāyānā vuṭṭhāti vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca bahiddhā ca sabbani-mittehi vuṭṭhāti tena vuccati dubhatovuṭṭhāna-vivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ upaṭṭhānaṭṭhena sammāsati micchāsatiyā vuṭṭhàti vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca bahiddhā ca sabbani-mittehi vuṭṭthāti tena vuccati dubhatovuṭṭhāna-vivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ sammāsamādhi avikkhepaṭṭhena micchāsamādhito vuṭṭhāti vuṭṭhāti tadanavattakakilesehi ca khandhehi ca bahiddhā ca sabbani-mittehi vuṭṭhāti tena vuccati dubhato vuṭṭhāna-vivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ	[1] tuệ trong cả hai tránh và thoát là trí đạo ra sao ? trong sát na dự lưu đạo chánh kiến do ý nghĩa là thấy vượt khỏi tà kiến vượt khỏi các nhóm phiền não và các uẩn ấy vượt khỏi tất cả tướng ngoại phần do nhân ấy Ngài nói rằng tuệ trong cả hai tránh và thoát là đạo trí chánh tư duy do ý nghĩa là suy nghĩ vượt khỏi tà tư duy vượt khỏi các nhóm phiền não và các uẩn ấy vượt khỏi tất cả tướng ngoại phần do nhân ấy Ngài nói rằng tuệ trong cả hai tránh và thoát chánh ngữ do ý nghĩa là nắm chắc vượt khỏi tà ngữ vượt khỏi các nhóm phiền não và các uẩn ấy vượt khỏi tất cả tướng ngoại phần do nhân ấy Ngài nói rằng tuệ trong cả hai tránh và thoát là đạo trí chánh nghiệp do ý nghĩa là sở sanh vượt khỏi tà nghiệp vượt khỏi các nhóm phiền não và các uẩn ấy vượt khỏi cả tướng ngoại phần do nhân ấy Ngài nói rằng tuệ trong cả hai tránh và thoát là đạo trí chánh mạng do ý nghĩa là trong sạch vượt khỏi tà mạng vượt khỏi các nhóm phiền não và các uẩn ấy vượt khỏi tất cả tướng ngoại phần do nhân ấy Ngài nói rằng tuệ trong cả hai tránh và thoát là đạo trí chánh tinh tấn do ý nghĩa là nâng đỡ vượt khỏi tà tinh tấn vượt khỏi các nhóm phiền não và các uẩn ấy vượt khỏi tất cả tướng ngoại phần do nhân ấy Ngài nói rằng tuệ trong cả hai tránh và thoát là đạo trí chánh niệm do ý nghĩa là trụ vững vượt khỏi tà niệm vượt khỏi các nhóm phiền não ấy các uẩn ấy vượt khỏi tất cả tướng ngoại phần do nhân ấy Ngài nói rằng tuệ trong cả hai tránh và thoát là đạo trí chánh định do ý nghĩa là không tán loạn vượt khỏi tà định vượt khỏi các nhóm phiền não và các uẩn vượt khỏi tất cả tướng ngoại phần do nhân ấy Ngài nói rằng tuệ trong cả hai tránh và thoát là đạo trí
[2] sakadāgāmimaggek-khaṇe sammādiṭṭhi : . . . . . pe . . . sammāsamādhi avikhepaṭṭhane vuṭṭhāti kāmarāgasaññojanā paṭighasaññojanā kāmarāgānasayā paṭighānusayā olārikā vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca bahiddhā ca sabbani-mittehi vuṭṭhāti tena vuccati dubhatovuṭṭhāna-vivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ	[2] trong sát na nhất lai đạo do ý nghĩa là thấy . . . . . . . . . . . . chánh định do ý nghĩa là không tán loạn đang vượt khỏi ái dục triền phẩn uất triền dục ái tiềm miên phẩn uất triềm miên phần thô thiển vượt khỏi các nhóm phiền não và các uẩn vượt khỏi tất cả tướng ngoại phần do nhân ấy Ngài nói rằng tuệ trong cả hai tránh và thoát là trí đạo
[3] anāgamimaggakkhane sammādiṭṭhi dassanaṭṭhena . . . . . pe .. . . . . . sammāsamādhi avikhepaṭṭhena vuṭṭhāti kāmarāgasaññojanā paṭighasaññojanā kāmarāganusayā paṭighanusayā anusahagatā tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbani-mittehi vuṭṭhāti tena vuccati dubhatovuṭṭhāna-vivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ	[3] trong sát na bất lai đạo chánh kiến do ý nghĩa là thấy . . . . . . . . . . . . chánh định do ý nghĩa không tán loạn đang vượt khỏi dục cái triền phẩn uất triền dục ái tiềm miên phẩn uất tiềm miên phần vi tế vượt khỏi các nhóm phiền não và các uẩn ấy vượt khỏi tất cả tướng ngoại phần do nhân ấy Ngài nói rằng tuệ trong cả hai tránh và thoát là đạo trí
[4] arahattamaggakkhane sammādiṭṭhi dassanatthena . . . . . pe . . . . . sammāsamādhi avikhepatthane vuṭṭhāti rūparāga arūparāgā mānā uddhaccā avijjāya mānānusayā bhavarāgānusayā avijjānusayā tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbani-mittehi vuṭṭhāti tena vuccati dubhatovuṭṭhāna vivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ	[4] trong sát na ưng cúng đạo chánh kiến do ý nghĩa là thấy . . . . . . . . . . . . . . chánh định do ý nghĩa là không tán loạn đang vượt khỏi ái sắc, ái vô sắc mạn, phóng dật, vô minh mạn, tiềm miên, hữu ái tiềm miên vô minh tiềm miên vượt khỏi các nhóm phiền não vā các uẩn vượt khỏi tất cả tứơng ngoại phần do nhân ấy Ngài nói rằng tuệ trong cả hai tránh và thoát là đạo trí
[5] ajātaṃ ñāpeti tena pavuccati jātena ñāṇaṃ nānādiṭṭhīsu na kampatīti ñāṇavimokkhe kusalā samādahitvā yatha ce vipassati vippassamāno tathāce-samādahe vipassanā ca samātho tadā ahu samānabhāga yuganandhā vattare dassanaṃ dukkhā saṅkhārā sukho nirodho' ti dubhato vuṭṭhitā paññā phasseti amataṃ padaṃ vimokkhacariyaṃ jānāti nānattekatte kovido nānāditthīsu na kampatīti dvinaṃ ñānānaṃ kusalā tañ ñātatthena ñāṇaṃ pajānanatthena paññā tena vuccati dubhatovuṭṭhāna vivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ	[5] đang hiểu biết sự chưa sanh được nói rằng trí do đã sanh không rung động trong kiến khác nhau thiện xảo trong giải thoát trí nếu hành giả thường trụ tâm vững chắc thấy rõ thế nào nên trụ tâm cho vững chắc như thế đó quán và chỉ đã có rồi thường đi đôi có phần đồng nhau diễn tiến sự thấy rằng tất cả hữu vi là khổ sự diệt tận là lạc gọi là trí vượt khỏi cả hai pháp đang xúc chứng bất tử đạo hành giả thiện xảo trong sự giải thoát hành rành mạch trong sự khác nhau và đồng nhau thường không rung động trong các kiến khác nhau thiện xảo trong cả 2 trí gọi là trí do ý nghĩa biết các pháp ấy gọi là tuệ do ý nghĩa biết khắp do nhân ấy Ngài nói rằng Tuệ trong cả hai tránh và thoát là đạo trí
I 12	QUẢ TRÍ
[1] Kathaṃ? payogapaṭipassadehi paññā phale ñāṇaṃ ? sotāpattimaggakhaṇe sammādiṭṭhi dassanatthena micchāditthiya vuṭṭhāti tadanuvattaka kilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbani-mittehi vuṭṭhāti uppajjati sammādiṭṭhi taṃ payogapati-passaddhattā maggass' etaṃ phalaṃ sammāsaṅkappo abhiniropanaṭṭhena micchāsankappā vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehica vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbani-mittehi vuṭṭhāti taṃ payogapaṭi-passaddhattā uppajjati sammāsaṅkappo maggass' etaṃ phalaṃ sammāvācā pariggahaṭṭhena micchāvācāya vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahidhā ca sabbani-mittehi vuṭṭhāti uppajjati sammāvācā taṃ payogapaṭi-passaddhattā maggass'etaṃ phalaṃ sammākammanto samuṭṭhānaṭṭhena micchākammantā vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbani-mittehi vuṭṭhāti uppajjati sammākammanto maggass'etam phalaṃ sammā ājivo vodānaṭṭheno micchā-ājīvā vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbani-mittehi vuṭṭhāti uppajjati sammā ājivo taṃ payogapaṭi-passaddhattā maggass'etaṃ phalaṃ sammāvayāmo paggahaṭṭhena micchāvāyāmā vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbani-mittehi vuṭṭhāti uppajjati sammāvāyāmo taṃ payogapaṭipassa-ddhattā maggass'etaṃ phalaṃ upaṭṭhānaṭṭhena sammāsati micchāsatiyā vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbani-mittehi vuṭṭhāti uppajjati sammāsati taṃ payogapatipassa-ddhattā maggass'etaṃ phalaṃ sammāsamādhi avikkhepaṭṭheno micchāsammādhito vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbani-mittehi vuṭṭhāti uppajjati sammā ājīvo taṃ payogapaṭipassa-ddhattā maggass' ete phalaṃ	[1] Thế nào là tuệ trong sự tịnh chỉ kiết phược là quả trí ? trong sát na dự lưu đạo chánh kiến do ý nghĩa là thấy thoát khỏi tà kiến vượt khỏi các nhóm phiền não và các uẩn ấy và thoát khỏi tất cả tứớng ngoại phần chánh kiến sanh khởi do tính chất tịnh chỉ kiết phược đó là quả của đạo chánh tư duy do ý nghĩa là suy nghĩ vượt khỏi tà tư duy vượt khỏi các nhóm phiền não và các uẩn ấy tất cả tướng ngoại phần chánh tư duy đang sanh khởi do tính chất tịnh chỉ kiết phược ấy ^^^^^^ đó là quả của đạo chánh ngữ do ý nghĩa nắm chắc vượt khỏi tà ngữ vượt khỏi các nhóm phiền não các uẩn ấy và tất cả tướng ngoại phần chánh ngữ đang sanh khởi do tính chất tịnh chỉ kiết phược ấy đó là quả của đạo chánh nghiệp do ý nghĩa là sở sanh vượt khỏi tà nghiệp vượt khỏi các nhóm phiền não các uẩn ấy và tất cả tướng ngoại phần chánh nghiệp đang sanh khởi đó là quả của đạo chánh mạng do ý nghĩa là trong sạch vượt khỏi tà mạng vượt khỏi các nhóm phiền não các uẩn ấy và tất cả tướng ngoại phần chánh mạng sanh khởi do tính chất tịnh chỉ kiết phược ấy đó là quả của đạo chánh tinh tấn do ý nghĩa là nâng đỡ vượt khỏi tà tinh tấn vượt khỏi các phiền não các uẩn ấy và tất cả tướng ngoại phần chánh tinh tấn sanh khởi do tánh chất tịnh khiết kiết phược ấy đó là quả của đạo chánh niệm do ý nghĩa trụ vững vượt khỏi tà niệm vượt khỏi các nhóm phiền não các uẩn và tất cả tướng ngoại phần chánh niệm sanh khởi do tánh chất tịnh chỉ kiết phược đó là quả của đạo chánh định do ý nghĩa không tán loạn vượt khỏi tà định vượt khỏi các nhóm phiền não các uẩn ấy và tất cả tướng ngoại phần chánh định sanh khởi do tánh tịnh chỉ các kiết phược đó là quả của đạo
[2] sakadāgāmimaggak-khaṇe sammādiṭṭhi dassanaṭṭhena . . . . . pe . . . . . sammāsamādhi avikkhepatthena vuṭṭhāti kāmarāgasaññojanā patighasaññojanā kāmarāgānusayā paṭighānusayā oḷārikā tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbani-mittehi vuṭṭhāti uppajjati sammādiṭṭhi taṃ payogapati-passaddhattā maggass' ete phalaṃ	[2] trong sát na nhất lai đạo chánh kiến do ý nghĩa là thấy . . . . . . . . . . . . . chánh định dó ý nghĩa là không tán loạn đang vượt khỏi dục ái triền phẩn uất triền dục cái tiềm miên phẩn uất tiềm miên phần thô thiển vượt khỏi các nhóm phiền não các uẩn ấy và tất cả tướng ngoại phần chánh kiến sanh khởi do tánh chất tịnh chỉ kiết phược đó là quả của đạo trong sát na Bất lai đạo
[3] sammādiṭṭhi dassanaṭṭhena . . . pe . . . . . . sammāsamādhi avikkhepaṭṭhena vuṭṭhāti kāmarāgasaññojanā paṭighāsaññojanā kāmarāgānusayā paṭighānusayā anusahagatā tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbani-mittehi vuṭṭhāti uppajjati sammādiṭṭhi taṃ payogapaṭipassa-ddhattā maggass' ete phalaṃ	[3] chánh kiến do ý nghĩa là thấy . . . . . . . . . . . . chánh định do ý nghĩa là không tán loạn vượt khỏi dục ái triền phẩn uất triền dục cái tiềm miên phẩn uất tiềm miên phần vi tế vượt khỏi các nhóm phiền não các uẩn ấy và tất cả tướng ngoại phần chánh kiến sanh khởi do tính chất tịnh chỉ kiết phược đó là quả của đạo
[4] arahattamaggakhaṇe sammādiṭṭhi dassanaṭṭhena . . . . pe . . . . . . . . sammāsa mādhi avikkhepaṭṭhāna vuṭṭhāti rūparāgā arūparāgā mānā uddhāccā avijjāya mānānusayā bhavarāgānusayā tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbani-mittehi vuṭṭhāti uppajjati sammādiṭṭhi taṃ payogapaṭi-passaddhattā maggass' etaṃ phalaṃ tañ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati payogapatipassaddhi paññā phale ñāṇaṃ	[4] trong sát na ưng cúng đạo chánh kiến do ý nghĩa là thấy . . . . . . . . . . . . chánh định do ý nghĩa là không tán loạn vượt khỏi ái sắc, ái vô sắc ngã mạn, phóng dật, vô minh mạn tiềm miên hữu ái tiềm miên vượt khỏi các nhóm phiền não các uẩn ấy và tất cả tướng ngoại phần chánh kiến sanh khởi do tánh chất tịnh chỉ kiết phược đó là quả của đạo gọi là trí do ý nghĩa là biết pháp ấy gọi là tuệ do ý nghĩa rõ do nhân ấy Ngài nói rằng tuệ trong sự tịnh chỉ kiết phược là quả trí
I. 13	GIẢI THOÁT TRÍ
[1] chinnamanupassane paññā kathaṃ vimuttiñānaṃ cittano cittassa upakkilesā sakkayādiṭṭhi vicikiccā sīlabbataparāmāso Ditthānusayo Vicikicchānasayo sammā samucchinnā hoti Sotāpattimaggena cittaṃ vimuttaṃ pañcahi upakkilesehi imehi sapariyutthānehi hoti suvimuttaṃ taṃ vimuttiñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati chinnamanupassane paññā vimuttiñāṇaṃ	[1] tuệ trong sự quán đoạn diệt là giải thoát trí ra sao ? phiền não nơi tâm của ta thân kiến, hoài nghi giới cấm thủ kiến tiềm miên nghi tiềm miên là đã đoạn tuyệt hẳn bằng dự lưu đạo tâm thoát khỏi năm phiền não khởi lập này là giải thoát tốt gọi là trí do ý nghĩa biết giải thoát ấy gọi là tuệ do ý nghĩa là biết rõ do nhân ấy Ngài nói rằng tuệ trong sự quán đoạn diệt là giải thoát trí
[2] attano cittassa upakkilesā kāmarāgasaññojanaṃ paṭighasaññojanaṃ Kāmarāgānusayo paṭighānusayo oḷāriko Sakadāgāmimaggena sammā samuchinnā hoti cittaṃ vimuttaṃ catūhi upakkilesehi imehi saparīyutthānehi taṃ vimuttiñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati chinnamanupassane paññā vimuttiñāṇaṃ	[2] phiền não nơi tâm của ta dục ái triền phẩn uất triền dục ái tiềm miên phẩn uất tiềm miên phần thô thiển mà do nhất lai đạo đã đoạn trừ hẳn tâm thoát khỏi bốn phiền não khởi lập này trí do ý nghĩa biết giải thoát ấy tuệ do ý nghĩa biết rõ do nhân ấy Ngài nói rằng tuệ trong tùy quán đoạn diệt là giải thoát trí
[3] attano cittassa upakkilesā kāmarāgasaññojanaṃ paṭighasaññojanaṃ kāmarāgānusayo paṭighānusayo anusahagato anāgāmi maggeṇa sammā samucchinnā hoti cittaṃ vimuttaṃ catūhi upakkilesehi imehi sapariyuṭṭhānehi hoti suvimuttaṃ taṃ vimuttiñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭheṇa paññā tena vuccati chinnamanupassane paññā vimuttiñāṇaṃ	[3] phiền não nơi tâm của ta dục ái triền phẩn uất triền dục ái tiềm miên phẩn uất tiềm miên phần vi tế mà bậc nhất lai đã đoạn diệt hẳn tâm giải thoát bốn phiền não khởi lập này là giải thoát tốt gọi là trí do ý nghĩa là biết giải thoát ấy tuệ là do ý nghĩa biết rõ do nhân ấy Ngài nói rằng tuệ trong quán đoạn diệt là giải thoát trí
[4] attano cittassa upakkilesā rūpārāgo arupārāro māno uddhaccaṃ avijjā mānānusayo bhavarāgānusayo avijjānusayo arahattamaggena samāsamucchinnā hoti cittaṃ vimuttaṃ aṭṭhahi upakkisalesehi imehi sapariyuṭṭhānehi hoti suvimuttaṃ tañ ñātaṭṭheṇa ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati chinnamanussane paññā vimuttiñānaṃ	[4] phiền não nơi tâm của ta ái sắc, ái vô sắc ngã mạn, phóng dật, vô minh mạn triền hữu ái triền vô minh triền do ưng cúng đạo là đã đoạn trừ hẳn tâm giải thoát tám phiền não khởi lập này là giải thoát tốt gọi là trí do ý nghĩa biết pháp ấy gọi là tuệ do ý nghĩa biết rõ do nhân ấy Ngài nói rằng tuệ trong tùy quán đoạn diệt là giải thoát trí
I.14	PHẢN KHÁN TRÍ
[1] vipassane paññā tadā samudāgate dhamme paccavekkhaṇe ñānaṃ kathaṃ sotāpattimaggakkhaṇe sammādiṭṭhi tadā samudāgato dassanaṭṭhena Sammāsankappo tadā samudāgato abhiniropanaṭṭhena Sammavācā tadā samudagato pariggahaṭṭhena Sammākammanto tadā samudāgato samutthānaṭṭhena sammā ājivo tadā samudāgato vodanaṭṭhena Sammāvāyāmo tadā samudāgato paggahaṭṭhena Sammāsati tadā samudāgato upatthānaṭṭhena Sammāsamādhi tadā samudāgatā avikkhepaṭṭheṇa satisambojjhaṅgo tadā samudāgatā upatthānaṭṭhena dhammavicaya-sambojjhaṅgo tadā samudāgato pavicayaṭṭhena viriya sambojjhaṅgo tadā samudāgato paggahaṭṭhena pītisambojjhaṅgo tadā samudāgato pharanaṭṭheno passaddhisambojjhaṅgo tadā samudāgato upasamaṭṭhena samādhisambojjhaṅgo tadā samudāgato avikkhepaṭṭhena upekkhāsambojjhaṅgo tadā samudāgato paṭisaṅkhānaṭṭhena saddhābalaṃ tadā samudāgato asaddhiye akampiyaṭṭhena viriyaṃbalaṃ tadā samudāgato kosajje akampiyaṭṭhena satibalaṃ tadā samudāgato uddhacce akampiyaṭṭhena paññābalaṃ tadā samudāgataṃ avijjāya akampiyaṭṭhena saddhindriyaṃ tadā samudāgataṃ adhimokkhaṭṭhena viriyindriyaṃ tadā samudāgataṃ paggahaṭṭheṇa satindriyaṃ tadā samudāgataṃ upaṭṭhānatthena samādhindriyaṃ tadā samudāgataṃ avikkhepaṭṭhena paññindriyaṃ tadā samudāgataṃ dassanaṭṭhena indriyā tadā samudāgatā adhipateyyaṭṭhena balā tadā samudāgatā akampiyaṭṭhena sambojjhaṅgā tadā samudāgatā niyyānaṭṭhena maggo tadā samudāgato hetuṭṭhena satipaṭṭhāna tadā samudāgatā upatthānaṭṭhena sammappadhānā tadā samudāgatā padahaṭṭhena iddhippādā tadā samudāgatā ijjhavaṭṭhena saccā tadā samudāgato tathaṭṭhena samatho tadā samudāgato avikkhepaṭṭhena vipassanā tadā samudāgatā anupassanaṭṭhena samatthavipassanā tadā samudāgato ekarasaṭṭhena yuganandhaṃ tadā samudāgato anativattanaṭṭhena sīlavisuddhi tadā samudāgatā samvaraṭṭhena cittavisuddhi tadā samudāgatā avikkhepaṭṭhena diṭṭhivisuddhi tadā samudāgatā dassanaṭṭhena vimokkhā tadā samudāgatā vimuttatthena vijjā tadā samudāgatā pativebhaṭṭhena vimutti tadā samudāgatā pariccā gaṭṭhena khaye ñāṇaṃ tadā samudāgataṃ samucchedaṭṭhena chando tadā samudāgato mūlaṭṭhena manasikāro tadā samudāgata samutthānaṭṭhena phasso tadā samudāgato sanodhānaṭṭhena vedanā tadā samudāgatā sanodhānaṭṭhena samādhi tadā samudāgato pamukkhaṭṭhena sati tadā samudāgatā adhipateyyatthena paññā tadā samudāgatā taduttaraṭṭhena vimutti tadā samudāgatā sāraṭṭhena amato gathaṃ nibbānaṃ tadā samudāgatā pariyosānaṭṭhena vutthahitvā paccavekkhati ime dhammā tadā samudāgatā	[1] tuệ trong sự quán thấy pháp qui tựu ấy là phản khán trí ra sao ? trong sát na dự lưu đạo chánh kiến qui tụ do ý nghĩa là thấy chánh tư duy qui tụ do ý nghĩa là suy nghĩ chánh ngữ qui tụ do ý nghĩa nắm chắc chánh nghiệp qui tụ do ý nghĩa sở sanh chánh mạng qui tụ do ý nghĩa là trong sạch chánh tinh tấn quy tụ do ý nghĩa là nắm vững chánh niệm quy tụ do ý nghĩa là trụ vững chánh định quy tụ do ý nghĩa là không tán loạn niệm giác chi quy tụ do ý nghĩa trụ vững trạch pháp giác chi quy tụ do ý nghĩa là lựa chọn cần giác chi quy tụ do ý nghĩa là nắm vững hỉ giác chi quy tụ do ý nghĩa là tỏa khắp tịnh giác chi quy tụ do ý nghĩa là an tịnh định giác chi quy tụ do ý nghĩa là không tán loạn xả giác chi quy tụ do ý nghĩa là quán xét tín lực quy tụ do ý nghĩa không rung động vì vô tín tấn lực quy tụ do ý nghĩa rung động vì lười biếng niệm lực quy tụ do ý nghĩa không rung động vì phóng dật tuệ lực quy tụ do ý nghĩa không rung động vì vô minh tín quyền quy tụ do ý nghĩa là hướng tâm tín tấn quyền quy tụ do ý nghĩa là nâng đỡ niệm quyền quy tụ do ý nghĩa là đặt vững định quyền quy tụ do ý nghĩa là không tán loạn tuệ quyền quy tụ do ý nghĩa là thấy quyền quy tụ do ý nghĩa là trưởng lực quy tụ dó ý nghĩa không rung động giác chi quy tụ do ý nghĩa dẫn xuất đạo quy tụ do ý nghĩa là nhân niệm xứ quy tụ do ý nghĩa là đặt vững chánh cần quy tụ do ý nghĩa là đặt để như ý túc quy tụ do ý nghĩa là thành tụ đế quy tụ do ý nghĩa là như thật chỉ quy tụ do ý nghĩa không tán loạn quán quy tụ do ý nghĩa tùy quán chỉ quán quy tụ do ý nghĩa là đồng nhất điều hòa thích hợp quy tụ do ý nghĩa là không lấn lướt giới tịnh quy tụ do ý nghĩa là chế ngự tâm tịnh quy tụ do ý nghĩa bất động kiến tịnh quy tụ do ý nghĩa là thấy giải thoát quy tụ do ý nghĩa là thoát khỏi minh quy tụ do ý nghĩa là thông suốt thoát khỏi quy tụ do ý nghĩa là buông bỏ tận trí quy tụ do ý nghĩa là cắt đứt dục quy tụ do ý nghĩa là căn bản tác ý quy tụ do ý nghĩa là sở sanh xúc quy tụ do ý nghĩa là hội tụ thọ quy tụ do ý nghĩa là hội tụ định quy tụ do ý nghĩa là cai quản niệm quy tụ do ý nghĩa là trưởng tuệ quy tụ do ý nghĩa là cao thượng hơn giải thoát quy tụ do ý nghĩa cốt lõi níp bàn thể nhập bất tử quy tụ do ý nghĩa tận cùng khi đã xuất khởi và đang quán xét Đây là pháp quy tụ (trong sát na ấy)
[2] sotāpatti phalakkhaṇe sammādiṭṭhitadā samudāgatā dassanaṭṭhena sammāsaṅkappo tadā samudāgatā abhiri opanatthena . . . . . pe . . . . . . . anuppāde ñāṇaṃ tadā samudāgataṃ patipassaddhaṭṭhena chando tadā samudāgato mūlaṭṭhena manasikāro tadā samudāgato samutthānaṭṭhena phasso tadā samudāgato samodhānaṭṭhena vedanā tadā samudāgatā samosaranaṭṭhena samādhi tadā samudāgatā pamukkhaṭṭhena sati tadā samudāgatā adhipateyyaṭṭhena paññā samudāgatā taduttaraṭṭhena vimutti tadā samudāgatā saraṭṭhena amatogadhaṃ nibbānaṃ tadā samudāgatā pariyo sanaṭṭhena vuṭṭhahitvā paccavekkhati ime dhammā tadā samudāgatā	[2] trong sát na quả dự lưu chánh kiến quy tụ do ý nghĩa là thấy chánh tư duy quy tụ do ý nghĩa là suy nghĩ . . . . . . . . . . . . . . vô sanh trí quy tụ do ý nghĩa tịnh chỉ dục quy tụ do ý nghĩa căn bản tác ý quy tụ do ý nghĩa là sở sanh xúc quy tụ do ý nghĩa là hội tụ thọ quy tụ do ý nghĩa là gom tụ định quy tụ do ý nghĩa là cai quản niệm quy tụ do ý nghĩa là trưởng tuệ quy tụ do ý nghĩa là cao thượng giải thoát quy tụ do ý nghĩa là cốt lõi níp bàn thể nhập bất tử quy tụ do ý nghĩa tận cùng khi sanh khởi quán thấy các pháp này quy tụ (trong sát na ấy)
[3] sakadāgāmimaggak-khaṇe .. . pe . . . . . . . . sakadāgamiphalak-khaṇe . . . . . pe . . . . . anāgāmimaggakkhaṇe . . . . . pe . . . anāgāmiphalakkhaṇe . . . . . pe . . . . arahattamaggakkhaṇe samādiṭṭhi tadā samudāgatā dassanaṭṭhena . . . . . pe . . . . khaye ñāṇaṃ tadā samudāgataṃ samucchedattheṇa chando tadā samudāgato mūlaṭtheṇa manasikāro tadā samudāgato samutthānaṭtheṇa phasso tadā samudāgato samodhānaṭṭhena vedanā tadā samudāgatā samosaranaṭṭheṇa samādhi tadā samudāgatā pamukkhaṭṭheṇa paññā tadā samudāgatā taduttaraṭṭheṇa vimutti tadā samudāgatā saraṭṭheṇa amatogadhaṃ nibbānaṃ tadā samudāgataṃ pariyosānaṭṭhena vutthahitvā paccavekkhati ime dhammā tadā samudāgatā	[3] trong sát na nhất lai đạo . . . . . . . . . . . . . trong sát na nhất lai quả . . . . . . . . . . . . trong sát na bất lai đạo . . . . . . . . . . . . . trong sát na bất lai quả . . . . . . . . . . . . . trong sát na ưng cúng đạo chánh kiến quy tụ do ý nghĩa là thấy . . . . . . . . . . . tận trí quy tụ do ý nghĩa đoạn tận dục quy tụ do ý nghĩa là căn bản tác ý quy tụ do ý nghĩa là sở sanh xúc quy tụ do ý nghĩa hội tụ thọ quy tụ do ý nghĩa là gom tụ định quy tụ do ý nghĩa là cai quản tuệ quy tụ do ý nghĩa cao thượng giải thoát quy tụ do ý nghĩa cốt lõi níp bàn thể nhập bất tử quy tụ do ý nghĩa là tận cùng khi xuất khỏi quán thấy các pháp này quy tụ
[4] arahattaphalakkhaṇe sammādiṭṭhi tadā samudāgatā . . . . pe . . . . anuppade ñāṇaṃ tadā samudāgataṃ patipassaddhaṭṭheṇa chando tadā samudāgato mūlaṭṭheṇa manasikarotadā samudāgato samutthānaṭṭheṇa phasso tadā samudāgato samodhānaṭṭhena vedanā tadā samudāgatā samosaranaṭṭhena samādhi tadā samudāgatā pamukkhaṭṭhena sati tadā samudāgatā adhipateyyaṭṭhena paññā tadā samudāgatā taduttaraṭṭhena vimutti tadā samudāgatā sāraṭṭhena amatogadhaṃ nibbānaṃ tadā samudāgatā pariyosānaṭṭhena vutthahitvā paccavekkhati ime dhammā tadā samudāgatā tañ ñātaṭṭheṇa ñāṇaṃ pajānanaṭṭheṇa paññā tena vuccati dhamme vipassane paññā tadā samudāgato paccavekkhaṇe ñāṇaṃ	[4] trong sát na ưng cúng quả chánh định quy tụ . . . . . . . . vô sanh trí quy tụ do ý nghĩa là tịnh chỉ dục quy tụ do ý nghĩa căn bản tác ý quy tụ do ý nghĩa là sở sanh xúc quy tụ do ý nghĩa hội tụ thọ quy tụ do ý nghĩa gom tụ định quy tụ do ý nghĩa là cai quản niệm quy tụ do ý nghĩa là trưởng tuệ quy tụ do ý nghĩa là cao thượng giải thoát quy tụ do ý nghĩa cốt lõi Níp Bàn thể nhập bất tử quy tụ do ý nghĩa là cuối cùng khi xuất khởi quán thấy các pháp này quy tụ gọi là trí do ý nghĩa là biết pháp ấy tuệ do ý nghĩa biết rõ do nhân ấy Ngài nói rằng tuệ trong sự quán thấy pháp mà quy tụ (trong sát na ấy) là phản khán trí
I. 15	VẬT SAI BIỆT TRÍ
[1] ajjhattavavatthāne paññā vatthunānatte ñāṇaṃ kathaṃ ? kathaṃ dhamme vavattheti ajjhattaṃ ? cakkhuṃ ajjhattaṃ vavattheti sotaṃ ajjhattaṃ vavattheti ghānaṃ ajjhattaṃ vavattheti jivhaṃ ajjhattaṃ vavattheti kayaṃ ajjhattaṃ vavattheti manaṃ ajjhattaṃ vavattheti	[1] tuệ trong xác định pháp thuộc nội phần là vật sai biệt trí ra sao ? thế nào là xác định pháp nội phần ? xác định mắt là nội phần xác định tai là nội phần xác định mũi là nội phần xác định lưỡi là nội phần xác định thân là nội phần xác định ý là nội phần
[2] cakkhuṃ vavattheti ajjhattaṃ kathaṃ Vavattheti cakkhuṃ avijjāsambhūtaṃ cakkhuṃ taṇhāsambhūtaṃ cakkhuṃ kammasambhūtaṃ cakkhuṃ āhārasambhūtaṃ cakkhuṃ catunnaṃ mahābhūtaṃ upādāyāti cakkhuṃ uppannaṃ cakkhuṃ samudāgataṃ cakkhuṃ ahutvā sambhūtaṃ hutvā na bhavissatīti cakkhuṃ antavantato cakkhuṃ adhuvaṃ assataṃ vipariṇāmadhammam'ti cakkhuṃ aniccaṃ sakhataṃ paticcasamuppanna khayadhammaṃ vayadhammaṃ virāgadhammaṃ nirodhadhammaṃ' ti cakkhuṃ aniccato vavattheti no niccato dukkhato vavattheti no sukhato anattato vavattheti no attato nibbindati no nandati virajjati no rajjati nirodheti no samudeti patinissajjati, no ādiyati aniccato vavatthento niccasaññaṃ pajahati dukkhato vavatthento sukhasaññaṃ pajahati anattato vavattheto attasaññaṃ pajahati nibbindanto nandaṃ pajahati virajjhanto rāgaṃ pajahati nirodhento samudayaṃ pajahati paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati evaṃ cakkhuṃ ajjhattaṃ vavattheti	[2] xác định mắt là pháp nội phần ra sao đang xác định rằng “mắt sanh do vô minh” “mắt sanh do ái” “mắt sanh do nghiệp” “mắt sanh do vật thực” “mắt sanh do nương trí đại chủng” mắt đã có sanh mắt quy tụ mắt không có sanh và sẽ không có sanh mắt bằng sự vật có giới hạn mắt không kiên cố, vô thường có sự thay đổi là lẽ thường mắt vô thường là duyên tạo tác nương nhau sanh khởi có sự tận diệt là lẽ thường có sự hoại diệt là lẽ thường có sự ly tán là lẽ thường có sự diệt tận là lẽ thường mắt xác định là vô thường là không thường xác định khổ, không là lạc xác định vô ngã, không là ngã đang nhàm chán, không vui thích đang ly tham, không tham ái đang diệt tận, không cho tập khởi đang xả ly, không chấp thủ đang xác định bằng sự vật vô thường đoạn trừ thường tưởng xác định sự khổ đoạn trừ lạc tưởng xác định vô ngã đoạn trừ ngã tưởng khi nhàm chán đoạn trừ sự vui thích vô nhiễm đoạn trừ ái nhiễm diệt tận đoạn trừ tập khởi xả ly đoạn trừ chấp thủ như vậy xác định mắt là thuộc nội phần
[3] kathaṃ sotaṃ ajjhattaṃ vavattheti vavattheti sotaṃ avijjāsambhūtaṃ' ti . . . . . . pe . . . . . evaṃ sotaṃ ajjhattaṃ vavatthe kathaṃ ? ghānaṃ ajjhattaṃ vavattheti ghānaṃ avijjāsam-bhūtan' ti vavattheti . . . . . . pe . . . . . . . evaṃ ghānaṃ ajjhattaṃ vavattheti kathaṃ jivham . . . . pe . - kāyaṃ - . . . . pe - manaṃ ajjhattaṃ vavattheti mano avijjāsambhūto' ti vavattheti . . . . . pe . . . . . . evaṃ maraṃ ajjhattaṃ vavattheti ajjhattaṃ dhamme vavattheti evaṃ tañ ñānatthena ñāṇaṃ pajānanatthena paññā tena vuccati ajjhattavavatthāne paññā vatthunānatte ñāṇaṃ	[3] thế nào xác định tai thuộc nội phần xác định rằng tai sanh do vô minh . . . . . . . . . . . . . . . như vậy là xác định tai thuộc nội phần thế nào ? là xác định mũi thuộc nội phần xác định rằng: mũi sanh do vô minh . . . . . . . . . . . . . . . như vậy là xác định mũi thuộc nội phần thế nào là lưỡi . . . . thân . . . xác định ý nội phần ? xác định rằng: ý sanh từ vô minh . . . . . . . . . . . . . . . như vậy là xác định ý thuộc nội phần xác định pháp nội phần như vậy gọi là trí do ý nghĩa biết rõ pháp ấy gọi là tuệ do ý nghĩa biết rõ do nhân ấy Ngài nói rằng: tuệ trong sự xác định pháp nội phần là vật sai biệt trí

Ðầu trang | Mục lục | 01 | 02 | 03| 04| 05| 06| 07| 08| 09|
Pha^n`2/01| Pha^n`2/02| Pha^n`2/03| Pha^n`2/04| Pha^n`2/05| Pha^n`2/06|
Cập nhập ngày: 01-01-2007

Kỹ thuật trình bày: Minh Hạnh & Chánh Hạnh