A Tỳ Đàm
Giảng Giải và Thảo Luận

Tâm và Sự Phân Loại

A Tỳ Đàm, Bài 3.1a, Thảo Luận 3   Ngày 10 tháng 4 năm 2004

Minh Hạnh biên soạn & Cô Tu Nữ Diệu Tịnh hiệu đính

1) Định nghĩa tâm (citta)

Thảo luận 3: Chính cái thấy biết đơn thuần trong các đề mục, phải chăng nó là một phương tiện, để chúng ta trở về nhi`n thấy sự vật một cách trung thực hơn cái suy tư bi`nh thường của chúng ta không?

TT Giác Đẳng: kính bạch TT Trí Siêu, Sư Trưởng vừa nhấn mạnh một điều là chúng ta phải có một số chuẩn bị về tri kiến và sự hiểu biết thí dụ như về uẩn, xứ, giới, đế, sáu đại v.v... chúng ta trông cầu vào sự thực hành thiền định hơn là chúng ta chỉ nói một cách đơn thuần, một điều mà người căn cơ bi`nh thường cũng rất là khó để có thể đề cập đến được. 

Bạch TT Trí Siêu chúng ta hãy thử nói về một khía cạnh khác về điểm này, giả sử như có ai đó nói với chúng ta rằng những gi` mà chúng ta thấy biết do ngửi, nếm, đụng, mặc dù  chúng ta muốn có được một sự thấy biết chân thực, tuy vậy vi` thói quen, vi` quán tính của mi`nh, vi` nghiệp của mi`nh, do đó chúng ta đã không thấy nó như thật là như vậy. Ví dụ chúng ta nhi`n một dàn hoa giấy, nếu chúng ta đến từ một quốc gia nhiệt đới chúng ta nhi`n thấy giàn hoa giấy chúng ta có cảm giác khác, và nếu một người họ đến từ vùng ôn đới, hoặc hàn đới lâu lâu họ gặp giàn hoa giấy thi` cảm giác họ khác. 

Và bây giờ để đến gần với sự thật và để có thể nhận ra sự thật mà không có vẽ vời, không có thêm thắt thi` chúng ta có cách nào để chúng ta có thể nhận biết sự thật mà không có bị quá khứ chi phối.  Một số đề mục thiền, phương pháp thiền của thiền chỉ và thiền quán, từ 40 đề mục thiền chỉ và một số quan niệm về thiền quán phải nhấn mạnh rất nhiều sự trở về, và ghi nhận những hiện tượng liên quan đến thị giác và xúc giác, ví dụ như hơi thở ra vào, dài ngắn, hay cảm thọ hoặc giả trong thiền chỉ chúng ta có nó đến các casina    

Chúng ta đã nghe Sư Trưởng đề cập đến một sự trang bị chuẩn bị Bạch TT Trí Siêu có nghĩ rằng chính cái thấy biết đơn thuần trong các đề mục này phải chăng nó là một phương tiện, để chúng ta trở về nhi`n thấy sự vật một cách trung thực hơn cái suy tư bi`nh thường của chúng ta khôngđể chúng ta có thể thấy biết một số công thức nhận định, và nếu chúng ta nói đến sự chú y' đơn thuần thi` đối với các cảnh như cảnh xúc, cảnh sắc, cảnh thinh v.v… , thi` TT Trí Siêu nghĩ rằng điều này nó có một giá trị như thế nào để chúng ta nhận ra được cái trực tướng của sự vật mà không có thêm thắc vẽ vời, thi` xin thỉnh TT Trí Siêu.

TT Trí Siêu: kính bạch Sư Trưởng, kính bạch TT Giác Đẳng, kính thưa quí vị về vấn đề này thi` ở đây chúng tôi có một nhận xét liên quan đến việc chúng ta nhi`n bằng tuệ quán đối với sự vật.  Nói một cách rõ hơn chúng ta nhi`n bất cứ một sự vật nào, mà chúng ta tác ý đến khía cạnh có tánh chất vô khổ, và tánh chất vô ngã của pháp ấy, chúng tôi nghĩ rằng điều đó nó sẽ làm mọi sự vật không có sự thêm thắc.

Nhi`n một sự vật mà chúng ta không thấy được chân tướng của nó, chúng ta sẽ hiểu khác đi, sẽ có sự nhận xét khác đi, chúng ta sẽ có cảm giác khác đi khi chúng ta nhi`n thấy một sự vật.  Không biết quí vị có nhận ra được một vài hi`nh ảnh, mà người ta gọi là hi`nh ảnh không gian ba chiều với những mặt màu vẽ, và những đường nét nó rối tung.  Và khi chúng ta tập trú vào trong hi`nh ảnh đó nếu như chúng ta nhận diện hi`nh ảnh đó theo như thật, đây là màu xanh, đây là màu đỏ, đây là màu trắng, nét thẳng hay đường nét cong v.v... khi chúng ta nhi`n thực tế như vậy thi` chúng ta sẽ không thấy đó là hi`nh ảnh gi` cả, nhưng khi chúng ta nhi`n một cách mơ hồ, nhi`n trong một cái gần như thả lỏng, lúc bấy giờ nó sẽ hiện lên trước mắt chúng ta không phải là bức tranh màu rối tung, mà chúng ta sẽ thấy đó là một khóm hoa hay là một con người đang đi hoặc một khu rừng có nhiều cây cối từ gần cho đến xa, nhưng chỉ thoáng qua, có nhiều người thi` họ nhi`n lâu được,  nhưng riêng bản thân chúng tôi thi` khi nhi`n vào cảnh đó, chúng tôi rất khó phát hiện được bởi vi` tánh to` mo`.  Hễ chúng ta nhi`n thật kỹ vào màu sắc cũng như về những dấu hiệu, những dấu vết ở trên bức tranh không gian ba chiều này thi` sẽ không thấy gi` cả, người ta có thể nhi`n vào bức tranh đó, người ta thấy một hi`nh người đang cười, nhưng mà thực tế thi` nếu chúng ta nhi`n thi` sẽ không thấy đó là hi`nh ảnh gi` mà được người khác mô tả là đang cười. 

Cũng như thế khi chúng ta nhi`n một sự vật, chúng  ta thấy sự vật trên khiá cạnh tam tướng thi` chúng ta thấy bằng thực tính, chúng ta sẽ không có sự thêu dệt, chúng ta sẽ không nhi`n cảnh đó bằng sự mơ hồ nữa, mà chúng ta nhi`n bất cứ một sự vật gi` đúng trên khía cạnh đó thi` chúng ta đều thấy đúng như nhau, không có sự phân biệt.  Đó là cách chúng tôi cảm nghĩ và chúng tôi nhận thức một cách đơn thuần như thế. Bây giờ chúng tôi xin được kết thúc câu trả lời của chúng tôi. Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.

Minh Hạnh Biên Soạn