A Tỳ Đàm
Giảng Giải và Thảo Luận
Diễn Tri`nh Của Tâm Thức
A Tỳ Đàm, Bài 18
Ngày 28 tháng 1 năm 2005
Minh Hạnh chuyển
biên & Cô Tu Nữ Diệu Tịnh hiệu đính
Lớp
Giảng A Tỳ Đàm
Bài
19: Những đối tượng của tâm thức
Đối tượng của tâm thức
c̣n gọi là cảnh (ārammaṇa), cảnh tức là sở
tri của tâm, cái bị tâm biết.
Cảnh hay đối tượng của tâm thức, nói hẹp
có 6 thứ là: cảnh sắc, cảnh thinh, cảnh khí, cảnh
vị, cảnh xúc và cảnh pháp. Nếu nói rộng th́ có 21
cảnh là cảnh sắc, cảnh thinh, cảnh khí, cảnh
vị, cảnh xúc, cảnh ngũ, cảnh pháp, cảnh
chơn đế, cảnh chế định, cảnh dục
giới, cảnh đáo đại, cảnh níp-bàn, cảnh
danh pháp, cảnh sắc pháp, cảnh quá khứ, cảnh hiện
tại, cảnh vị lai, cảnh ngoại thời, cảnh
nội phần, cảnh ngoại phần, cảnh nội
ngoại phần.
Tâm biết cảnh tuỳ theo thứ tâm, có những tâm biết
nhiều cảnh, có những tâm biết cảnh hạn chế,
có những tâm biết cảnh nhất định, có những
tâm biết cảnh bất định.
Ở đây, tâm khai ư môn, 8 tâm đổng lực dục giới
hợp trí, 2 tâm thông biết đủ 21 cảnh.
12 tâm bất thiện, 8 tâm đổng lực dục giới
tịnh hảo ly trí biết 20 cảnh (trừ cảnh
níp-bàn)
.
3 tâm quan sát, tâm sinh tiếu, 8 tâm đại quả chỉ
biết 17 cảnh (trừ 4 cảnh là cảnh níp-bàn, cảnh
đáo đại, cảnh chế định và cảnh ngoại
thời).
3 tâm ư giới chỉ biết 13 cảnh (ngoại trừ 8
cảnh là cảnh pháp, cảnh danh pháp, cảnh chế
định, cảnh đáo đại, cảnh níp-bàn, cảnh
quá khứ, cảnh vị lai và cảnh ngoại thời).
Tâm ngũ song thức biết 8 cảnh là cảnh sắc
pháp, cảnh chơn đế, cảnh dục giới, cảnh
hiện tại, cảnh nội phần, cảnh ngoại
phần, cảnh nội ngoại phần và 1 trong 5 cảnh
sắc, thinh, khí, vị, xúc.
Tâm siêu thế biết 6 cảnh là cảnh pháp, cảnh
chơn đế, cảnh níp-bàn, cảnh danh pháp, cảnh
ngoại phần và cảnh ngoại thời.
3 tâm thức vô biên xứ, 3 tâm phi tưởng phi phi tưởng
xứ cũng biết được 6 cảnh là cảnh
pháp, cảnh đáo đại, cảnh chơn đế, cảnh
danh pháp, cảnh quá khứ và cảnh nội phần.
15 tâm sắc giới, 3 tâm không vô biên xứ biết
được 4 cảnh là cảnh pháp, cảnh chế
định, cảnh ngoại thời và cảnh ngoại phần.
3 tâm vô sở hữu xứ chỉ biết 3 cảnh là cảnh
pháp, cảnh chế định và cảnh ngoại thời.
ooOoo
TT Giác Đẳng & TT Trí Siêu 
ooOoo
Minh Hạnh Thực Hiện
