On one occasion the Blessed One was staying among the Mallans in a Mallan town named Uruvelakappa. Then Gandhabhaka the headman went to the Blessed One and, on arrival, having bowed down to him, sat to one side. As he was sitting there he said to the Blessed One:
-"It would be good, lord, if the Blessed One would teach me the origination & ending of stress."

Một thời Thế Tôn trú ở giữa dân chúng Malla tại Uruvelakappa, một thị trấn của dân chúng Malla. Rồi thôn trưởng Bhadraka đi đến Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên, thôn trưởng Bhadraka bạch Thế Tôn:
- "Lành thay Thế Tôn, nếu Thế Tôn thuyết cho con về sự tập khởi và sự chấm dứt của khổ"

"Headman, if I were to teach you the origination & ending of stress with reference to the past, saying, 'Thus it was in the past,' you would be doubtful and perplexed. If I were to teach you the origination & ending of stress with reference to the future, saying, 'Thus it will be in the future,' you would be doubtful and perplexed. So instead, I — sitting right here — will teach you sitting right there the origination & ending of stress. Listen & pay close attention. I will speak."

- Này Thôn trưởng, nếu y cứ vào thời quá khứ, Ta thuyết cho Ông về sự tập khởi và sự chấm dứt của khổ, nói rằng: "Như vậy đã xảy ra trong thời quá khứ"; ở đây, Ông sẽ phân vân, sẽ có nghi ngờ. Này Thôn trưởng, nếu y cứ vào thời vị lai, Ta thuyết cho Ông về sự tập khởi và sự chấm dứt của khổ, nói rằng: "Như vậy sẽ xảy ra trong thời tương lai"; ở đây, Ông sẽ có phân vân, sẽ có nghi ngờ. Nhưng nay Ta ngồi chính ở đây, này Thôn trưởng, với Ông cũng ngồi ở đây, Ta sẽ thuyết cho Ông về sự tập khởi và sự chấm dứt của khổ. Hãy lắng nghe và suy nghiệm kỹ, Ta sẽ nói.

"As you say, lord,"
Gandhabhaka the headman replied.

- Thưa vâng, bạch Thế Tôn.
Thôn trưởng Bhadraka vâng đáp Thế Tôn.

The Blessed One said: "Now what do you think, headman: Are there any people in Uruvelakappa who, if they were murdered or imprisoned or fined or censured, would cause sorrow, lamentation, pain, distress, or despair to arise in you?"

Thế Tôn nói như sau: - Ông nghĩ thế nào, này Thôn trưởng, ở tại Uruvelakappa có những người, nếu họ bị giết, hay bị tù, hay bị thiệt hại, hay bị chỉ trích, Ông có khởi lên sầu, bi, khổ, ưu, não không?

"Yes, lord, there are people in Uruvelakappa who, if they were murdered or imprisoned or fined or censured, would cause sorrow, lamentation, pain, distress, or despair to arise in me."

- Thưa có, bạch Thế Tôn. Ở tại Uruvelakappa có những người, nếu họ bị giết hay bị tù, hay bị thiệt hại, hay bị chỉ trích, thì con có khởi lên sầu, bi, khổ, ưu, não.

"And are there any people in Uruvelakappa who, if they were murdered or imprisoned or fined or censured, would cause no sorrow, lamentation, pain, distress, or despair to arise in you?"

Này Thôn trưởng, ở tại Uruvelakappa này có những người, nếu họ bị giết, hay bị tù, hay bị thiệt hại, hay bị chỉ trích, nhưng Ông không khởi lên sầu, bi, khổ, ưu, não?

"Yes, lord, there are people in Uruvelakappa who, if they were murdered or imprisoned or fined or censured, would cause no sorrow, lamentation, pain, distress, or despair to arise in me."

- Thưa có, bạch Thế Tôn, ở tại Uruvelakappa có những người, nếu họ bị giết, hay bị tù, hay bị thiệt hại, hay bị chỉ trích, nhưng con không khởi lên sầu, bi, khổ, ưu, não.

"Now what is the cause, what is the reason, why the murder, imprisonment, fining, or censure of some of the people in Uruvelakappa would cause you sorrow, lamentation, pain, distress, or despair, whereas the murder imprisonment, fining, or censure of others would cause you no sorrow, lamentation, pain, distress, or despair?"

- Do nhân gì, do duyên gì, này Thôn trưởng, đối với một số người ở tại Uruvelakappa, nếu họ bị giết, hay bị bắt, hay bị thiệt hại, hay bị chỉ trích, thì Ông có khởi lên sầu, bi, khổ, ưu, não? Do nhân gì, do duyên gì, này Thôn trưởng, đối với một số người ở Uruvelakappa, nếu họ bị giết, hay bị bắt, hay bị thiệt hại, hay bị chỉ trích nhưng Ông không khởi lên sầu, bi, khổ, ưu, não?

"Those people in Uruvelakappa whose murder, imprisonment, fining, or censure would cause me sorrow, lamentation, pain, distress, or despair are those for whom I feel desire & passion. Those people in Uruvelakappa whose murder, imprisonment, fining, or censure would cause me no sorrow, lamentation, pain, distress, or despair are those for whom I feel no desire or passion."

- Đối với một số người ở tại Uruvelakappa, bạch Thế Tôn, nếu họ bị giết, hay bị bắt, hay bị thiệt hại, hay bị chỉ trích, con có khởi lên sầu, bi, khổ, ưu, não, là vì con có dục và tham đối với họ. Nhưng đối với một số người ở tại Uruvelakappa, bạch Thế Tôn, nếu họ bị giết, hay bị bắt, hay bị thiệt hại, hay bị chỉ trích, nhưng con không khởi lên sầu, bi, khổ, ưu, não, là vì con không có dục và tham đối với họ.

"Now, headman, from what you have realized, fathomed, attained right now in the present, without regard to time, you may draw an inference with regard to the past and future: 'Whatever stress, in arising, arose for me in the past, all of it had desire as its root, had desire as its cause — for desire is the cause of stress. And whatever stress, in arising, will arise for me in the future, all of it will have desire as the root, will have desire as its cause — for desire is the cause of stress.'"

- Ông nói: "Con có lòng dục tham đối với họ. Con không có lòng dục tham đối với họ". Này Thôn trưởng, có phải được thấy, được biết, được đạt tới tức thời, được thể nhập nhờ pháp này, Ông uốn nắn phương pháp (naya) theo phương pháp ấy đối với quá khứ, vị lai? Nếu có khổ nào khởi lên trong quá khứ, tất cả khổ ấy khởi lên lấy dục làm căn bản, lấy dục làm sở nhân. Dục là căn bản của khổ. Phàm có khổ nào khởi lên trong tương lai, tất cả khổ ấy khởi lên lấy dục làm căn bản, lấy dục làm sở nhân. Dục là căn bản của khổ.

"Amazing, lord. Stupendous. How well the Blessed One has put it: 'Whatever stress, in arising, arose for me in the past, all of it had desire as its root, had desire as its cause — for desire is the cause of stress. And whatever stress, in arising, will arise for me in the future, all of it will have desire as the root, will have desire as its cause — for desire is the cause of stress.' I have a son, lord, named Ciravasi, who lives far away from here. When I get up in the morning, I send a man, saying, 'Go, learn how Ciravasi is doing.' And as long as that man has not returned, I am simply beside myself, [thinking], 'Don't let Ciravasi be sick!'"

- Thật vi diệu thay, bạch Thế Tôn! Thật hy hữu thay, bạch Thế Tôn! Thật là khéo nói, lời nói này của Thế Tôn: "Phàm có khổ gì khởi lên, tất cả khổ ấy khởi lên đều lấy dục làm căn bản, lấy dục làm sở nhân. Dục là căn bản của khổ!" Bạch Thế Tôn, con có người con trai tên là Ciravàsii, sống xa ở đây. Khi giờ nó dậy, bạch Thế Tôn, con cử người đi và nói: "Này Ông, hãy đi và hỏi thăm đứa trẻ Ciravàsii". Cho đến khi người ấy trở về, bạch Thế Tôn, con ở trong tình trạng bồn chồn hồi hộp: "Không biết đứa trẻ Ciravàsii có bệnh tật gì không?"

"Now, headman, what do you think: If Ciravasi were to be murdered or imprisoned or fined or censured, would you feel sorrow, lamentation, pain, distress, & despair?"

Ông nghĩ thế nào, này Thôn trưởng, nếu đứa trẻ Ciravàsii của Ông bị giết, hay bị bắt, hay bị thiệt hại, hay bị chỉ trích, Ông có khởi lên sầu, bi, khổ, ưu, não không?

- Bạch Thế Tôn, nếu đứa con trai Ciravàsii của con bị giết, hay bị bắt, hay bị thiệt hại, hay bị chỉ trích, hay sinh mạng bị đổi khác, thời làm sao con không khởi lên sầu, bi, khổ, ưu, não được?

"Thus, headman, by this line of reasoning it may be realized how stress, when arising, arises: All of it has desire as its root, has desire as its cause — for desire is the cause of stress.

- Với pháp môn này, này Thôn trưởng, cần phải hiểu như sau: Phàm có khổ nào khởi lên, tất cả khổ ấy đều lấy dục làm căn bản, lấy dục làm sở nhân. Dục là căn bản của khổ.

"Now what do you think, headman: Before you had seen or heard of Ciravasi's mother, did you feel desire, passion, or love for her?"

Ông nghĩ thế nào, này Thôn trưởng, nếu Ông không thấy, không nghe mẹ của Ciravàsi, Ông có lòng dục, lòng tham hay lòng ái đối với mẹ của Ciravàsii không?

"No, lord."

- Thưa không, bạch Thế Tôn.

"And after you had seen or heard of Ciravasi's mother, did you feel desire, passion, or love for her?"

- Nhưng này Thôn trưởng, khi Ông thấy được, này Thôn trưởng, khi Ông nghe được, thời Ông có lòng dục, hay lòng tham, hay lòng ái đối với mẹ của Ciravàsi không?

"Yes, lord."

- Thưa có, bạch Thế Tôn.

"What do you think: If Ciravasi's mother were to be murdered or imprisoned or fined or censured, would you feel sorrow, lamentation, pain, distress, & despair?"

Ông nghĩ thế nào, này Thôn trưởng, nếu mẹ của Ciravàsii bị giết, hay bị bắt, hay bị thiệt hại, hay bị chỉ trích, thời Ông có khởi lên sầu, bi, khổ, ưu, não không?

"Lord, if Ciravasi's mother were to be murdered or imprisoned or fined or censured, my very life would be altered. So how could I not feel sorrow, lamentation, pain, distress, & despair?"

- Bạch Thế Tôn, nếu mẹ của Ciravàsii bị giết, hay bị bắt, hay bị thiệt hại, hay bị chỉ trích, hay mạng sống bị đổi khác, thời làm sao con không khởi sầu, bi, khổ, ưu, não được?

"Thus, headman, by this line of reasoning it may be realized how stress, when arising, arises: All of it has desire as its root, has desire as its cause — for desire is the cause of stress."

Với pháp môn này, này Thôn trưởng, cần phải hiểu biết như sau: Phàm có khổ gì khởi lên, tất cả khổ ấy đều lấy dục làm căn bản, lấy dục làm sở nhân. Dục là căn bản của đau khổ.

See also: MN 87; MN 101;Ud 2.7; Ud 8.8.

Trang kế | trở về đầu trang | Home page |