Thế nào là hữu duyên trong Phật Giáo - TT Giác Đẳng 

Trước nhất đạo Phật quan niệm rằng ở trong cuộc đời này sự quan hệ giữa con người và con người, chúng sanh với chúng sanh nó không đơn giản là đẹp là xấu, là hay, là dở mà bên cạnh đó nó còn có những yếu tố chúng ta gọi là túc duyên hay là tiền nghiệp.

Ví dụ như qúi vị nghe pháp của vị Pháp Sư, có vị họ thuyết rất hay nhưng quí vị lại không thấm thiá, không cảm thấy gần, không cảm thấy thân thiết với vị đó, không phải vị đó thuyết dở mà tại vì giữa vị đó và qúi vị không có duyên. Trái lại có một vài vị dùng ngôn từ rất đơn giản, nói rất ngắn gọn khô khan nhưng vì vị đó có duyên lành với mình nên mình cảm thấy hết sức thân thiết, hết sức qúi mến. Thì như vậy vấn đề ở đây không phải là hay hay dở hay có tài hay không có tài.

Lấy ví dụ như hồi xưa có Ngài Hộ Tông, Ngài Hộ Tông viết nhiều sách, nhưng nếu chúng ta nói chuyện với Ngài thì chúng ta thấy Ngài không phải là vị Pháp Sư theo cách mà chúng ta nói là dùng ngôn ngữ nhẹ nhàng, nói năng một cách rất mạch lạc như một bài thuyết giảng, có thể nói ngược lại là trong cách dậy đạo thì Ngài hay la hay rầy, chúng ta dùng chữ la rầy không phải là quá đáng là vì có nhiều khi Ngài la rầy Chư Tăng và quí Phật tử, nhưng ở trong chùa Ngài thì Phật tử tu tập rất đông người xuất gia cũng vậy, người tại gia cũng vậy, nhất là những vị cư sĩ, những vị tu nữ và những vị này không phải tu một cách bình thường mà tu hành rất tinh tấn. Nếu chúng ta đem vị pháp sư giỏi chưa chắc đã cảm hoá được 5 người 3 người có thể tu hành tinh tấn được như những đệ tử của Ngài, và ở gần Ngài thì chúng ta thấy rằng thường thường Ngài không dùng sự thuyết phục bằng ngôn từ nhiều, bằng mỹ từ, bằng cách nói nhẹ nhàng cảm hóa mà thường la rầy, nhưng lại có sự thành tựu rất lớn trên phương diện hoằng phápm và khi chúng ta nói về điểm này thì ai cũng nói rằng đó là đức độ của Ngài, quả thật Ngài là một vị chân tu có nhiều đức độ về niềm tin về giới hạnh v.v... Nhưng cũng phải nói thêm một điểm rằng Ngài có rất nhiều duyên lành ở trong quá khứ. Như ở Đài Loan có những vị như Pháp Sư Ấn Thuận là một vị thông suốt Tam Tạng kinh điển nhưng cũng không có nghĩa vì vậy mà Pháp Sư Ấn Thuận lại có nhiều đệ tử hơn những vị khác, có những vị không có tài năng về kinh điển như Pháp Sư Ấn Thuận trong lúc đó lại có rất đông đệ tử.

Xem Tiếp

Tương duyên trong đạo Phật - TT Giác Đẳng

Đối với người Phật tử Việt Nam thì văn hoá trong đạo Phật đã bám sâu trong cội rễ cho đến hôm nay. Do vậy có rất nhiều văn hoá của đạo Phật đã ảnh hưởng sâu đậm vào đời sống của chúng ta. Có những lời nói giống như những ý nghĩ hằng ngày, có đôi khi quá phổ thông về ý nghĩa liên hệ. Một trong những điều mà chúng ta thường hay nói đó là chữ "nhân duyên". Hễ cái gì thành hay bại, được viên mãn hay là thất bại chúng ta đều nói đến nhân duyên.

Nói đến nhân duyên có người quan niệm rất sâu, có người quan niệm hời hợt. Nhưng chúng ta dù muốn dù không thì biết rằng đó là một trong những giáo lý quan trọng trong đạo Phật. Thuyết nhân duyên của đạo Phật dạy đó là tất cả những hiện tượng, mọi sự thăng trầm, mọi sự được còn đặng mất trong đời sống của một cá nhân, của một quốc gia, của một xã hội. Một điều quan trọng mà quý vị cần lưu ý là chữ nhân và chữ duyên hai chữ đó ý nghĩa khác nhau, mặc dầu nó thường đi đôi với nhau, nhưng nếu không phân biệt từng chữ thì có thể đưa đến những lầm lẫn đáng tiếc.

Trong Phạn ngữ chữ nhân là hetu chữ duyên là pratyaya. Nhân là một nguyên nhân, là một hạt giống, là một yếu tố trực tiếp để tạo ra một cái gì đó. Thí dụ một hột mít nó sẽ mọc thành cây mít. Một hạt giống hoa cúc sẽ mọc thành hoa cúc. Chúng ta nói hạt giống đó là nhân

Xem Tiếp

Đức Phật ví dụ con người của chúng ta có nhiều thành phần giống như bày nai, có những con nai ngơ ngác, có những con nai tinh khôn. Ví dụ đó cũng giống như rất nhiều ví dụ khác mà Đức Phật Ngài đề cập về thân phận con người, mới nghe đôi khi chúng ta nghĩ đó là ngụ ngôn, nhưng càng nhìn thì có lúc chúng ta cảm thấy rất gần gủi. Có một lần Đức Phật đưa ra một thí dụ khác về thân phận con người, Ngài nói rằng tất cả chúng ta giống như con ngựa, có bốn loại được đưa ra làm ví dụ tại vì đó là cấu trúc của loài người. Có những con ngựa người ta chỉ máng yên cương vào là chạy, có con ngựa thấy bóng roi đưa lên thì nó chạy, có những con ngựa phải đánh vào mông mới chạy, có những con ngựa đánh chết gục xuống cũng không chạy. Đức Phật ví dụ như đời sống của chúng ta sanh ra trong cuộc đời nhiều khi có những dạng người vừa thấy yên cương mắc vào, lớn lên tự biết con đường nào mình lên ra đi và cuộc sống nào mình lên theo để thoát khổ, nhưng có những dạng người trong chúng ta vì căn tính nghiệp nặng hơi dày hơn một chút chúng ta chờ đến khi gặp đau khổ lởi vởn đâu đó ở xa xôi thì mới bắt đầu ra đi, có những người trong chúng ta phải gánh vác sự khổ, nuốt vào lòng những trái bồ hòn rồi sau đó chúng ta mới chịu tu tập. Nhưng mà rồi may mắn là chúng ta không phải là hạng ngựa thứ tư, nghĩa là đau khổ chồng chất trên vai đến lúc gục xuống rồi cũng không tìm thấy sự thoát khổ.

Xem Tiếp

Một vấn đề mà chúng ta thường ưu tư là vì sao mà trong cuộc hành đạo của chúng ta dù có những hành giả rất là nhiệt tình tinh tấn mà không thành tựu được như ý. Vấn đề này thật ra thì Đức Phật Ngài cũng đã dạy cho chúng ta nhưng chúng ta không có lưu ý. Ngài dạy một cách tóm tắt, bởi vì khi Ngài dạy về bộ Duyên Hệ tức là bộ PATTHĀNA thì Ngài đưa ra tất cả là 24 duyên chánh, trong 24 duyên chánh đó có một duyên gọi là "Cận y duyên" "upanissayapaccaya" Duyên này gọi là cận y upanissaya là nương nhờ chúng ta dịch là y, upa là ở gần. Nhờ duyên này mà những vị hiền Thánh ở cõi xưa hành đạo rất nhanh chóng và đắc được đạo quả rất mau chóng, còn chúng ta thì thiếu duyên này. Một khi người nào thiếu duyên này thì cuộc hành đạo trở nên chậm chạp và trì trệ.
Vậy trước tiên chúng ta tìm hiểu ý nghĩa "Cận y" trước và "Duyên cận y" là như thế nào?

"Cận y" chữ "upa" có nghĩa là nhấn mạnh "y" là sự nương nhờ, vậy thì nương nhờ như thế nào. Xin thưa rằng trong tất cả các pháp đều là cận y, đều là nơi nương nhờ rất mạnh. Về mặt tâm linh cũng có, về mặt thế sự cũng có. Chính trong bộ PATTHĀNA Đức Phật Ngài dạy rằng những pháp thiện sanh trước đó là duyên cận y cho pháp thiện sanh sau này, hoặc là những khí hậu cũng là một duyên cận y cho tâm sanh khởi lên, người cũng là một duyên cận y, trú xứ cũng là một duyên cận y. Bây giờ chúng ta sẽ thấy rằng duyên cận y bao trùm cả Tam Giới: từ Dục Giới, Sắc Giới và Vô Sắc Giới, t
từ quá khứ cho đến hiện tại đến cả vị lai. Bây giờ chúng ta nói trước là một người là một cận y để từ đó chúng ta mới tạo thành một điều kiện đặc biệt gọi là "cận y duyên" để mà có thể chứng đắc được thiền định đạo quả hay là thắng trí.

Xem Tiếp

Khi chúng ta đề cập đến thọ duyên cho ái có thể nó gợi cho chúng ta ý nghĩa trực tiếp là cảm thọ nào mà nó hấp dẫn khả lạc khả hỉ thì chúng ta mới dính mắc, mới lưu luyến, rồi mới phát sanh tâm ái. Thật ra ái là một sức sống mà sức sống này đến từ cả hai thái cực hoặc là chúng ta quá thích vật gì đó hoặc giả là chúng ta có thể không thích một cái gì đó, dù thích hay không thích thì chúng ta cũng hướng vọng đến tương lai. Chữ ái trong kinh được Đức Phật Ngài giảng nghĩa là sự tầm cầu chỗ này hay chỗ khác, đó là bản chất mà tiếp tục lên đường, tiếp tục hướng vọng, và cái hướng vọng đó cho dù chúng ta mơ về một cái gì đẹp như là cái gì mà mình đã từng trải qua, hay hoặc giả là chúng ta mơ về một cảnh giới vượt ngoài cái chúng ta đang có, hay là ngược lại những gì chúng ta đang có, thì điều đó nó đều mang tánh chất của ái.

Mời Xem tiếp

tất cả những nghịch cảnh khó khăn chúng ta gặp trong cuộc đời đều do nhân duyên - Đúng. Nhưng do nhân duyên trước đây - Không. Chữ nhân duyên tức là từ sự kiện này, từ điều kiện này, từ nguyên nhân này nảy sanh kết quả này, nhân duyên không hẳn chỉ do trong quá khứ mà ngay trong hiện tại cũng có, tất cả mọi pháp sanh lên đều do nhân duyên - Đúng. Nhưng bảo rằng tất cả các pháp của nghịch cảnh mà gặp trong cuộc đời này do nhân duyên quá khứ - Sai. Nó có quá khứ, cũng có, mà nó ở trong hiện tại, cũng có, và chính điều này Đức Phật bác bỏ lý thuyết của ngoại đạo Nigantha ở đây chúng ta dùng từ nhân duyên thì nằm trong những nhân duyên cũng nằm trong trường hợp đó là nghiệp báo, vì nghiệp báo cũng nằm trong nhân duyên, là một lãnh vực nhỏ của nhân duyên. Đức Phật bác bỏ trong bài kinh Thiên Tý (Devadaha) - Trung Bộ Kinh 3. Chủ thuyết của Nigantha Nàtaputta nói rằng phàm lạc khổ có hiện nay cũng do nghiệp quá khứ, Đức Phật Ngài bác bỏ điều này. Nếu do nghiệp quá khứ thì trước đây một người không tu tập họ không khổ, tức là họ không hành thiền họ không khổ rồi bây giờ họ hành thiền họ mới khổ, như vậy lạc khổ này do nghiệp của quá khứ, thì nghiệp quá khứ người này làm gì mà bây giờ hành thiền chi cho khổ vậy. Điều này sai lầm.

Xem Tiếp