Monks, in whatever monk or nun there arises desire, passion, aversion, delusion, or mental resistance with regard to forms cognizable via the eye, he/she should hold the mind in check. [Thinking,] 'It's dangerous & dubious, that path, thorny & overgrown, a miserable path, a devious path, impenetrable. It's a path followed by people of no integrity, not a path followed by people of integrity. It's not worthy of you,' he/she should hold the mind in check with regard to forms cognizable via the eye.


-Này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo hay Tỷ-kheo-ni nào đối với các sắc do mắt nhận thức có khởi lên dục (chanda), tham, sân, si hay hận tâm; hăy ngăn chận tâm đừng cho khởi lên như vậy. Con đường này là con đường đầy sợ hăi, đầy kinh khủng, đầy gai góc, đầy rừng rậm, con đường ác, con đường tà, con đường đầy trộm cướp. Con đường này là con đường do phi thiện nhân dùng, không phải con đường do thiện nhân dùng. Như vậy, với ư nghĩ: "Đây không phải con đường xứng đáng cho ta". Hăy ngăn chận tâm đừng cho khởi lên như vậy đối với các sắc do mắt nhận thức.

 

In whatever monk or nun there arises desire, passion, aversion, delusion, or mental resistance with regard to sounds cognizable via the ear...
...aromas cognizable via the nose...
...flavors cognizable via the tongue...
...tactile sensations cognizable via the body...
There arises desire, passion, aversion, delusion, or mental resistance with regard to ideas cognizable via the intellect, he/she should hold the mind in check. [Thinking,] 'It's dangerous & dubious, that path, thorny & overgrown, a miserable path, a devious path, impenetrable. It's a path followed by people of no integrity, not a path followed by people of integrity. It's not worthy of you,' he/she should hold the mind in check with regard to ideas cognizable via the intellect.


-Này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo hay Tỷ-kheo-ni nào đối với các tiếng do tai nhận thức...

-Đối với các hương do mũi nhận thức,...
-Đối với các vị do lưỡi nhận thức,...
-Đối với các xúc do thân nhận thức,...
-Đối với các pháp do ư nhận thức, có khởi lên dục, tham, sân, si hay hận tâm; hăy ngăn chận tâm đừng cho khởi lên như vậy. Con đường này là con đường đầy sợ hăi, đầy kinh khủng, đầy gai góc, đầy rừng rậm, con đường ác, con đường tà, con đường đầy trộm cướp. Con đường này là con đường do phi thiện nhân dùng, không phải con đường do thiện nhân dùng. Như vậy với ư nghĩ: "Đây không phải con đường xứng đáng cho ta", hăy ngăn chận tâm đừng cho khởi lên như vậy đối với các pháp do ư nhận thức.

 

Suppose that corn had ripened and the watchman was heedless. A corn-eating ox, invading the corn to eat it, would intoxicate itself as much as it liked. In the same way, an uninstructed run-of-the-mill person, not exercising restraint with regard to the six media of sensual contact, intoxicates himself with the five strings of sensuality as much as he likes.


Ví như, này các Tỷ-kheo, lúa ḿ đă chín và một người giữ lúa ḿ phóng dật (lơ đăng). Có con ḅ ăn lúa ḿ, xâm phạm lúa ḿ, xâm phạm lúa ḿ ấy và mê say ăn một cách thỏa thích. Cũng vậy, này các Tỷ-kheo, kẻ vô văn phàm phu không hộ tŕ đối với sáu xúc xứ, mê say thọ dụng một cách thỏa thích đối với năm dục công đức.

 

Now suppose that corn had ripened and the watchman was heedful. The corn-eating ox would invade the corn to eat it, but then the watchman would grab it firmly by the muzzle. Having grabbed it firmly by the muzzle, he would pin it down by the forehead. Having pinned it down by the forehead, he would give it a sound thrashing with a stick. Having given it a sound thrashing with a stick, he would let it go.


Ví như, này các Tỷ-kheo, lúa ḿ đă chín và một người đă giữ lúa ḿ, không phóng dật. Có con ḅ ăn lúa ḿ, xâm phạm lúa ḿ ấy. Người giữ lúa ḿ nắm chắc cái lỗ mũi của con ḅ; sau khi nắm chắc cái lỗ mũi, người ấy rị chặt trên cái trán. Sau khi rị chặt trên cái trán, với cái gậy, người ấy đánh con ḅ một trận nên thân. Sau khi lấy gậy đánh cho một trận nên thân, người ấy thả con ḅ đi.

 

A second time... A third time, the corn-eating ox would invade the corn to eat it, but then the watchman would grab it firmly by the muzzle. Having grabbed it firmly by the muzzle, he would pin it down by the forehead. Having pinned it down by the forehead, he would give it a sound thrashing with a stick. Having given it a sound thrashing with a stick, he would let it go.


Lần thứ hai,... Lần thứ ba, này các Tỷ-kheo, có con ḅ ăn lúa ḿ, xâm phạm lúa ḿ ấy. Người giữ lúa ḿ nắm chặt cái mũi con ḅ; sau khi nắm chắc cái mũi, người ấy rị chặt trên cái trán. Sau khi rị chặt trên cái trán, với cái gậy, người ấy đánh con ḅ một trận nên thân. Sau khi lấy gậy đánh con ḅ một trận nên thân, người ấy thả con ḅ đi.

 

As a result, the corn-eating ox — regardless of whether it went to the village or to the wilds, was standing still or lying down — wouldn't invade the corn again, because it would recall the earlier taste it got of the stick.


Như vậy, này các Tỷ-kheo, con ḅ ăn lúa ḿ ấy đi vào làng, hay đi vào rừng, hay khi đứng, hay ngồi, nó không xâm phạm lúa ḿ ấy, v́ nó nhớ đến cảm xúc cái gậy lần trước.

 

In the same way, when a monk's mind is held back, thoroughly held back, from the six media of sensory contact, his mind settles inwardly, grows steady, unified, & concentrated.


Cũng vậy, này các Tỷ-kheo, khi nào Tỷ-kheo có tâm chơn trực, chánh trực đối với sáu xúc xứ, thời nội tâm được an trú, tịnh chỉ, nhứt tâm, Thiền định.

 

Suppose there were a king or king's minister who had never heard the sound of a lute before. He might hear the sound of a lute and say, 'What, my good men, is that sound — so delightful, so tantalizing, so intoxicating, so ravishing, so enthralling?' They would say, 'That, sire, is called a lute, whose sound is so delightful, so tantalizing, so intoxicating, so ravishing, so enthralling.' Then he would say, 'Go & fetch me that lute.' They would fetch the lute and say, 'Here, sire, is the lute whose sound is so delightful, so tantalizing, so intoxicating, so ravishing, so enthralling.' He would say, 'Enough of your lute. Fetch me just the sound.' Then they would say, 'This lute, sire, is made of numerous components, a great many components. It's through the activity of numerous components that it sounds: that is, in dependence on the body, the skin, the neck, the frame, the strings, the bridge, and the appropriate human effort. Thus it is that this lute — made of numerous components, a great many components — sounds through the activity of numerous components.'


Ví như, này các Tỷ-kheo, một vị vua hay đại thần của vua từ trước chưa từng được nghe tiếng đàn tỳ bà, nay được nghe tiếng đàn tỳ bà, vị ấy nói: "Này Bạn, tiếng ấy là tiếng ǵ, khả ái như vậy, khả lạc như vậy, mê ly như vậy, say đắm như vậy, hấp dẫn như vậy?" Họ nói với vị ấy: "Thưa Tôn giả, đây là đàn tỳ bà, với tiếng khả ái như vậy, mê ly như vậy, khả lạc như vậy, say đắm như vậy, hấp dẫn như vậy". Vị ấy nói như sau: "Hăy đi và đem đàn tỳ bà ấy về cho ta". Họ đem đàn tỳ bà về cho vị ấy, và nói như sau: "Thưa Tôn giả, đàn tỳ bà này với tiếng khả ái như vậy, khả lạc như vậy, mê ly như vậy, say đắm như vậy, hấp dẫn như vậy". Vị ấy bèn nói: "Thôi vừa rồi đối với ta về đàn tỳ bà này. Hăy đem tiếng lại cho ta". Họ thưa với vị ấy: "Thưa Tôn giả, cái này được gọi là đàn tỳ bà, gồm có nhiều thành phần, gồm có số lớn thành phần. Nhờ nhiều thành phần này nên đàn phát âm. Như duyên cái bầu, duyên cái da, duyên cái cán, duyên cái đầu, duyên cái dây, duyên cái cung, duyên nỗ lực thích nghi của người. Như vậy, thưa Tôn giả, cái này gọi là đàn tỳ bà, gồm có nhiều thành phần, gồm có số lớn thành phần. Nhờ gồm nhiều thành phần này nên đàn phát âm".

 

Then the king would split the lute into ten pieces, a hundred pieces. Having split the lute into ten pieces, a hundred pieces, he would shave it to splinters. Having shaved it to splinters, he would burn it in a fire. Having burned it in a fire, he would reduce it to ashes. Having reduced it to ashes, he would winnow it before a high wind or let it be washed away by a swift-flowing stream. He would then say, 'A sorry thing, this lute — whatever a lute may be — by which people have been so thoroughly tricked & deceived


Rồi vua ấy đập đàn tỳ bà ấy ra thành 10 mảnh, 100 mảnh; sau khi đập bể đàn tỳ bà ấy ra thành 10 mảnh, 100 mảnh, vị ấy chẻ thành từng miếng nhỏ; sau khi chẻ thành từng miếng nhỏ, vị ấy lấy lửa đốt; sau khi lấy lửa đốt, vị ấy vun lại thành đống tro; sau khi vun lại thành đống tro, vị ấy đem quạt đống tro lớn ấy trước làn gió mạnh, hay để chúng trôi theo ḍng nước sông chảy mạnh. Rồi vị ấy nói: "Thật là hạ liệt, cái gọi đàn tỳ bà này, dầu cho tỳ bà là cái ǵ. Ở đây, đại chúng thường phóng dật, bị hướng dẫn sai lạc".

 

In the same way, a monk investigates form, however far form may go. He investigates feeling... perception... fabrications... consciousness, however far consciousness may go. As he is investigating form... feeling... perception... fabrications... consciousness, however far consciousness may go, any thoughts of 'me' or 'mine' or 'I am' do not occur to him.


Cũng vậy, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo quán sát sắc cho đến sở thú của sắc, quán sát thọ... quán sát tưởng... quán sát các hành... quán sát thức cho đến sở thú của thức. Trong tất cả quán sát này, không có cái ǵ là "Tôi", là "Của tôi", là "Tôi là" cả.

 Chủ biên và điều hành: TT Thích Giác Đẳng.

 Những đóng góp dịch thuật xin gửi về TT Thích Giác Đẳng tại giacdang@phapluan.com
Cập nhập ngày: Thứ Sáu 08-11-2006

Kỹ thuật tŕnh bày: Minh Hạnh & Thiện Pháp

Trang kế | trở về đầu trang | Home page |