Without sign,
	unknown
— the life here of mortals — 
	difficult,
	short,
	tied up with pain.
For there's no way
by which those who are born
	will not die.
Beings are subject
	to death
even when they attain
	old age.

Like ripe fruits
whose downfall, whose danger
		is falling,
so for mortals, once born,
the constant danger
		is death.

As a potter's clay vessels
	large & small
	fired & unfired
all end up broken,
	so too life
	heads to death.
Young & old
wise & foolish
rich & poor:
			all
	come under the sway of death,
			all
	have death as their end.

For those overcome by death,
	gone to the other world,
	father cannot shelter son,
	nor relatives a relative.
See: even while relatives are looking on,
		wailing heavily,
mortals are
one
	by
		one
led away
		like cows to the slaughter.

In this way is the world afflicted
	with aging & death,
and so the enlightened don't grieve,
	knowing the way of the world.

"You don't know the path
of his coming or going:
seeing neither end,
you lament in vain."

If, by lamenting,	
	— confused,
	harming yourself — 
any use could be gained
the prudent would do it as well.
But not by weeping & grief
do you gain peace of awareness.
		Pain
arises all the more. Your body
		is harmed.
You grow thin,
	pale,
		harming yourself
		by yourself.
Not in that way
are the dead protected.
Lamentation's in vain.

Not abandoning grief, a person
suffers all the more pain.
Bewailing one whose time is done,
you fall under the sway of grief.

Look at others
going along,
	people arriving
in line with their actions:
	falling under the sway of death,
	beings simply
	shivering here.

	For however they imagine it,
	it always turns out
	other than that.
That's the type of (their) separation.
		See the way of the world.

Even if a person lives a century	
		— or more — 
he's parted
from his community of relatives,
he abandons his life
right here.

So, having heard the arahant,
subduing lamentation,
seeing the dead one whose time is done,
	[think,] "I can't fetch him back." 1
Just as one would put out
	a burning refuge
	with water,
so does the enlightened one — 
	discerning,
	skillful,
	& wise — 
blow away any arisen grief,
like the wind, a bit of cotton fluff.

Seeking your own happiness,
you should pull out your own arrow:
	your own		lamentation,
			longing,
			& sorrow. 2
With arrow pulled out,
		independent,
attaining peace of awareness,
all grief transcended,
	griefless you are
		unbound.

Sinh mạng của loài Người,
Ở đời không ai biết,
Không tướng, nhiều phiền toái,
Nhỏ nhoi, liên hệ khổ.


Không có sự gắng nào,
Khiến sống thoát khỏi chết,
Sau khi già là chết,
Pháp hữu tình là vậy.


Như các trái chín muồi,
Có sợ bị rơi sớm,
Cũng vậy, người được sanh,
Thường có sợ bị chết.

Như người thợ làm ghè
Làm chén bát đất sét,
Cuối cùng, bể tất cả,
Mạng sống người là vậy.


Trẻ tuổi và lớn tuổi,
Người ngu và kẻ trí,
Tất cả đi đến chết,
Cuối cùng rồi cũng chết.


Những ai chết chi phối,
Đi qua đến đời sau,
Cha không cứu được con,
Hay bà con cứu nhau.

Hãy xem, các bà con
Đứng nhìn và than khóc,
Từng người, đi đến chết,
Như bò mang đi giết,

Như vậy, thế giới này
Bị già chết chi phối,
Do vậy, bậc nhiều trí,
Biết đời, nên không sầu

Ai không biết con đường,
Đường đến và đuờng đi,
Do không thấy hai ngã,
Than khóc, không lợi ích.

Nếu thật sự than khóc,
Đem lại lợi ích gì,
Kẻ ngu tự hại mình,
Người có mắt sẽ làm.

Không với sầu, nước mắt,
Khiến nội tâm an tịnh,
Khổ càng tăng trưởng thêm,
Thân càng bị gia hại.

Thân yếu, sắc da tái,
Tự mình hại chính mình,
Kẻ chết không được hộ,
Than khóc thật vô ích.

Chúng sanh không bỏ sầu,
Càng gặp nhiều đau khổ,
Càng rên khóc kẻ chết,
Càng bị sầu chi phối.

Hãy xem các người khác
Đi theo hạnh nghiệp mình,
Rơi vào giới thần chết,
Hữu tình đầy hoảng sợ.

Loài Người còn mong ước,
Thế này hay thế khác,
Nhưng sự việc xảy ra,
Hoàn toàn thật sai khác,
Như vậy tánh không có,
Xem định tánh của đời.

Nếu loài Người sống được,
Sống hơn một trăm năm,
Rồi không có bà con,
Ở đây, bỏ mạng sống.

Do vậy, sau khi nghe
Bậc La-hán thuyết giảng,
Hãy nhiếp phục than van,
Khi thấy kẻ bị chết,
Hãy suy nghĩ như sau,
Ta không còn vị ấy.1

Như nhà lửa bị cháy,
Nhờ nước, lửa dập tắt,
Cũng vậy, bậc Hiền trí,
Có tuệ trí, thiện xảo,
Mau chóng nhiếp phục sầu,
Như bông gió thổi bay.

Ai tự tìm hạnh phúc,
Hãy tự mình rút tên,
Mũi tên là than khóc,
Tham cầu tư ưu sầu.2

Ai đã rút mũi tên,
Không nương tựa nhờ cậy,
Tâm vị ấy đạt được,
Sự an lành an tịnh,
Vượt khỏi mọi ưu sầu,
Tâm không sầu, tịch tịnh.

 

Notes

1. These lines can also be translated as follows:

So, having heard the arahant,
subdue lamentation,
seeing the dead one whose time is done,
	[and thinking,] "I can't fetch him back."

2. These lines can also be translated as follows:

Just as one would put out
	a burning refuge
	with water,
so does the enlightened one — 
	discerning,
	skillful,
	& wise — 
blow away any arisen grief,
his own lamentation, longing, & sorrow,
like the wind, a bit of cotton fluff.

Seeking your own happiness,
you should pull out your own arrow.

^^^^^^

 Chủ biên và điều hành: TT Thích Giác Đẳng.

 Những đóng góp dịch thuật xin gửi về TT Thích Giác Đẳng tại giacdang@phapluan.com
Cập nhập ngày: Thứ Sáu 08-11-2006

Kỹ thuật trình bày: Minh Hạnh & Thiện Pháp

 | trở về đầu trang | Home page |