Thus have I heard. At one time the Lord was staying near Savatthi in the Jeta Grove at Anathapindika's monastery. Now the lay-follower Dhammika with five hundred other lay-followers approached the Lord. Having drawn near and having saluted the Lord respectfully he sat down at one side. Sitting there the lay-follower Dhammika addressed the Lord as follows: |
Như vầy tôi nghe: Một thời Thế Tôn trú ở Sàvatthi, tại Jetavana, trong khu vườn ông Anàthapindika. Rồi nam cư sĩ Dhammika đi đến Thế Tôn với năm trăm nam cư sĩ, sau khi đến đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên, nam cư sĩ Dhammika nói lên những bài kệ với Thế Tôn: |
"I ask Gotama 1 of extensive wisdom this: How acting is a disciple virtuous — both the disciple who has gone from home to the homeless state and the followers who are householders? For you clearly understand the behavior 2 of the world with the devas and the final release. There is none equal to you who are skilled in seeing what is profound. You are an illustrious Awakened One (Buddha). Having investigated all knowledge and being compassionate towards beings you have announced the Dhamma, a revealer of what is hidden, of comprehensive vision, stainless, you illuminate all the worlds. |
Kính thưa Gotama, Bậc trí tuệ rộng lớn, Con xin kính hỏi Ngài, Vấn đề đặc biệt này: Với vị đệ tử Ngài, Làm thế nào là thiện? Nếu là vị xuất gia, Bỏ nhà, sống không nhà, Hay là vị có nhà, Sống đời nam cư sĩ? Ngài rõ biết đường đi, Cùng mục đích tối hậu, Của Thế Tôn đời này, Và thế giới chư Thiên. Không ai so sánh Ngài, Bậc thấy nghĩa thù diệu, Chính Ngài được tôn xưng, Là đức Phật thù thắng. Ngài biết tất cả trí, Ngài trình bày Chánh pháp, Vì lòng thương, từ mẫn, Ðối với mọi chúng sanh, Ngài mở rộng bức màn, Bậc có mắt mọi nơi Không cấu uế, thanh tịnh, Ngài chói toàn thế giới. Vị vua loài Nàgà Tên Eràvano, Ðã đến gần bên Ngài, Ðược nghe: Ngài chiến thắng. Vị ấy tìm đến Ngài, Ðể nghe lời khuyên nhủ, Sau khi nghe, thích thú Nói lên lời: Lành thay!. Vua Vessavana, Kuvera đến Ngài, Tìm hiểu hỏi han Ngài Về vấn đề diệu pháp, Ðược hỏi, ôi bậc trí, Hãy nói lên cho vua! Sau khi nghe, vị ấy, Cũng thích thú, ưa thích. Các bậc ngoại đạo này Ưa luận tranh khẩu chiến, Các tà mạng ngoại đạo, Hay các Ni-kiền Tử, Tất cả không vượt qua, Hơn thắng trí của Ngài, Như người đang đứng lại, Không thắng kẻ đi mau. Các Bà-la-môn này, Ưa luận tranh khẩu chiến, Có những bậc Phạm-chí, Ðã đến tuổi trưởng thượng, Tất cả đều trói buộc, Bởi tư tưởng của Ngài, Kể cả những hạng người, Tự phụ nói khoe khoang. |
"This Dhamma, subtle and pleasing and taught so clearly by you, Lord, it is this we all wish to hear. Having been questioned, foremost Awakened One, tell us (the answer). All these bhikkhus and also the layfollowers who have come to hear the truth, let them listen to the Dhamma awakened to (anubuddham) by the Stainless One as the devas listen to the well-spoken words of Vasava." 3 |
Pháp này là tế nhị, Ðem lại nguồn an lạc, Ðã được bậc Thế Tôn Khéo nói, khéo thuyết giảng, Tất cả mọi hạng người, Ðều thích thú ưa nghe, Ðược hỏi, hãy nói lên, Ôi đức Phật tối thượng. Các vị Tỷ-kheo này, Ðang ngồi đây tất cả, Kể cả nam cư sĩ, Tất cả đều chờ nghe, Hãy để họ nghe pháp, Bậc Vô uế Giác ngộ, Như chư Thiên nghe lời, Vàsava khéo nói! |
(The Lord:) "Listen to me, bhikkhus, I will teach you the ascetic practice (dhamma dhutam), the mode of living suitable for those who have gone forth. Do you all bear it in mind. One who is intent upon what is good and who is thoughtful should practice it. |
Tỷ-kheo, hãy nghe Ta, Ta khiến các Thầy nghe, Pháp đoạn trừ điều ác, Tất cả hãy trọ trì, Với ai thấy ý nghĩa, Nghĩ ngợi có suy tư, Hãy sống theo chánh hạnh, Thích hợp với xuất gia. |
"A bhikkhu should not wander about at the wrong time but should walk the village for food at the right time, as one who goes about at the wrong time is (liable to be) obsessed by attachment, therefore Awakened Ones do not walk (for alms) at the wrong time. 4 Sights, sounds, tastes, scents and bodily contacts overwhelm (the minds of) beings. Being rid of desire for these sense objects, at the right time, one may enter (the village) for the morning meal. Having duly obtained food, going back alone and sitting down in a secluded place, being inwardly thoughtful and not letting the mind go out to external objects, a bhikkhu should develop self-control. |
Tỷ-kheo chớ ra ngoài, Trong thời gian phi thời, Hãy vào làng khất thực, Ðúng thời, thì hãy đi, Ai đi đứng phi thời, Bị bẫy sập trói buộc. Do vậy các đức Phật, Không có đi phi thời. Các sắc và các tiếng, Các vị, hương và xúc, Chính những loại pháp ấy Làm mê hoặc chúng sanh. Hãy nhiếp phục, lòng dục, Ðối với các pháp ấy, Hãy vào cho đúng thời, Ðể dùng buổi ăn sáng. Tỷ-kheo được đúng thời, Các đồ ăn khất thực, Hãy đi về một mình, Ngồi tại chỗ an tịnh, Suy tư hướng nội tâm, Ý không chạy ra ngoài, Làm cho thoát ra khỏi, Mọi chấp thủ tự ngã. |
"If he should speak with a lay-disciple, with someone else or with another bhikkhu, he should speak on the subtle Dhamma, not slandering others nor gossiping. Some set themselves up as disputants in opposition to others; those of little wisdom we do not praise; attachments bind them and they are carried away by their emotions. 5 |
Nếu vị ấy có nói, Với một vị đệ tử, Hay nói với một vị Một Tỷ-kheo nào khác, Hãy nói cho vị ấy, Sự thù diệu Chánh pháp, Không có nói hai lưỡi, Không bài xích một ai, Nhưng có những hạng người, Dùng khẩu chiến bằng lời, Những hạng người tuệ nhỏ, Chúng ta không tán thán, Triền phược trói buộc họ, Từ chỗ này chỗ kia, Ở đây họ dẫn tâm, Ðưa tâm đi quá xa. |
"Having heard the Dhamma taught by the Sugata 6 and considered it, a disciple of Him of excellent wisdom should wisely make use of food, a dwelling, a bed, a seat and water for washing the robe. But a bhikkhu should not be soiled by (clinging to) these things, as a lotus is not wetted by a drop of water. |
Ðồ khất thực, tinh xá, Cùng sàng tọa trú xứ, Nước để trừ bụi nhớp, Y áo Tăng-già-lê, Sau khi nghe Chánh pháp, Do Thiện Thệ thuyết giảng, Bậc đệ tử thắng tuệ, Quán sát, hãy dùng chúng. Do vậy đồ khất thực, Sàng tọa và trú xứ, Nước để trừ bụi nhớp, Y áo Tăng-già-lê, Ðối với những pháp ấy, Ðừng để cho dính nhiễm. Tỷ-kheo như giọt nước, Không dính trên lá sen. |
"Now I will tell you the layman's duty. Following it a lay-disciple would be virtuous; for it is not possible for one occupied with the household life to realize the complete bhikkhu practice (dhamma). |
Trách nhiệm của gia chủ, Ta cũng nói các Ông, Làm theo đúng như vậy, Ðệ tử là tốt lành. Pháp Tỷ-kheo toàn diện, Khó thành tựu đầy đủ, Vì là người gia chủ, Phải làm nhiều việc đời. |
"He should not kill a living being, nor cause it to be killed, nor should he incite another to kill. Do not injure any being, either strong or weak, in the world. |
Chớ giết loài hữu tình, Chớ bảo người giết hại, Hay chấp nhận kẻ khác, Giết hại các người khác, Ðối với mọi sanh loại, Từ bỏ các hình phạt, Ðối với kẻ mạnh bạo, Như đối kẻ run sợ. |
"A disciple should avoid taking anything from anywhere knowing it (to belong to another). He should not steal nor incite another to steal. He should completely avoid theft. |
Rồi hãy quyết từ bỏ, Lấy của không được cho, Ðệ tử khéo sáng suốt, Vật gì, vật của ai, Chớ khiến người khác lấy, Chớ chấp nhận lấy trộm. Hãy từ bỏ, chấm dứt, Mọi của cải không cho. |
"A wise man should avoid unchastity as (he would avoid falling into) a pit of glowing charcoal. If unable to lead a celibate life, he should not go to another's wife. |
Hãy từ bỏ, tránh xa Ðời sống phi Phạm hạnh, Như bậc trí tránh né, Lửa cháy hố than hừng. Nếu tự mình bất lực, Không thể sống Phạm hạnh, Thời chớ có xâm phạm Vợ của các người khác. |
"Having entered a royal court or a company of people he should not speak lies. He should not speak lies (himself) nor incite others to do so. He should completely avoid falsehood. |
Khi đi đến hội chúng, Hay đi đến đoàn chúng, Hay một mình một người, Chớ nói lời nói láo, Chớ khiến người nói láo, Chớ chấp nhận nói láo, Tất cả điều không thật, Hãy tránh xa từ bỏ. |
"A layman who has chosen to practice this Dhamma should not indulge in the drinking of intoxicants. He should not drink them nor encourage others to do so; realizing that it leads to madness. Through intoxication foolish people perform evil deeds and cause other heedless people to do likewise. He should avoid intoxication, this occasion for demerit, which stupefies the mind, and is the pleasure of foolish people. |
Chớ sống theo nếp sống, Uống rượu và say rượu, Với vị là cư sĩ, Ðã chấp nhận pháp này, Chớ khiến nguời uống rượu, Chớ chấp thuận uống rượu Sau khi biết uống rượu, Cuối đường là điên cuồng. Chỉ kẻ ngu say rượu, Mới làm các điều ác, Và khiến các người khác, Sống buông lung phóng dật, Hãy từ bỏ, tránh xa Xứ phi công đức này, Khiến điên cuồng si mê, Làm kẻ ngu thỏa thích. |
Do not kill a living being; do not take what is not given; do not speak a lie; do not drink intoxicants; abstain from sexual intercourse; do not eat food at night, at the wrong time; do not wear flower-garlands nor use perfumes; use the ground as a bed or sleep on a mat. |
|
"This is called the eight-factored observance made known by the Awakened One who has reached the end of suffering. |
Tám hạnh này được gọi Là hạnh ngày trai giới, Do đức Phật giảng dạy, Ðể chấm dứt khổ đau. |
"With a gladdened mind observe the observance day (uposatha), complete with its eight factors, on the fourteenth, fifteenth and eighth days of the (lunar) fortnight and also the special holiday of the half month. In the morning, with a pure heart and a joyful mind, a wise man, after observing the uposatha, should distribute suitable food and drink to the community of bhikkhus. He should support his mother and father as his duty and engage in lawful trading. A layman who carries this out diligently goes to the devas called "Self-radiant." 7 |
Từ nay ngày trai giới, Chia nửa tháng hai phần, Ngày mười bốn, mười lăm, Hay ngày tám mỗi tháng, Với tâm ý hoan hỷ, Thực hành thần thông pháp Gồm có đủ tám phần, Khéo đầy đủ vẹn toàn. Do vậy, vào buổi sáng, Thực hành ngày trai giới, Bậc có trí sáng suốt, Với tâm tư tín thành, Với tâm ý tùy hỷ, Cúng dường Tỷ-kheo Tăng, Với món ăn đồ uống, Hợp với khả năng mình. Hãy nuôi dưỡng mẹ cha, Hợp pháp và đúng pháp, Và cũng đúng với pháp, Hãy làm nghề buôn bán, Người gia chủ như vậy, Sở hành không phóng dật, Ðược sanh làm Thiên nhân, Tên là: "Tự chói sáng". |
Chủ biên và điều hành: TT Thích Giác Đẳng. Những đóng góp dịch thuật xin gửi về TT Thích Giác Đẳng tại giacdang@phapluan.com |
Cập nhập ngày: Thứ Sáu 08-11-2006 Kỹ thuật trình bày: Minh Hạnh & Thiện Pháp |
|