I have heard that on one occasion the Blessed One was staying at Alavi in the haunt of the Alavaka yakkha. Then the Alavaka yakkha went to the Blessed One and on arrival said to him: "Get out, contemplative!"


Như vầy tôi nghe: Một thời Thế Tôn trú ở Alavi, tại trú xứ của Dạ-xoa Alavaka. Rồi Dạ-xoa Alavaka đi đến Thế Tôn, sau khi đến nói với Thế Tôn: - Này Sa-môn, hãy đi ra.

 

[Saying,] "All right, my friend," the Blessed One went out.

- Lành thay, Hiền giả. Thế Tôn đi ra.

 

"Come in, contemplative!"

- Này Sa-môn, hãy đi vào.

 

[Saying,] "All right, my friend," the Blessed One went in.

- Lành thay, Hiền giả. Thế Tôn đi vào.

 

A second time... A third time, the Alavaka yakkha said to the Blessed One, "Get out, contemplative!"

Lần thứ hai... Lần thứ ba, Dạ-xoa Alavaka nói với Thế Tôn: - Này Sa-môn, hãy đi ra.

 

[Saying,] "All right, my friend," the Blessed One went out.

- Lành thay, Hiền giả. Thế Tôn đi ra.

 

"Come in, contemplative!"

- Này Sa-môn, hãy đi vào.

 

[Saying,] "All right, my friend," the Blessed One went in.

- Lành thay, Hiền giả. Thế Tôn đi vào.

 

Then a fourth time, the Alavaka yakkha said to the Blessed One, "Get out, contemplative!"

Lần thứ tư, Dạ-xoa Alavaka nói với Thế Tôn: - Này Sa-môn, hãy đi ra.

 

"I won't go out, my friend. Do what you have to do."

- Này Hiền giả, Ta sẽ không đi ra cho Ông. Ông cần gì hãy làm?

 

"I will ask you a question, contemplative. If you can't answer me, I will possess your mind or rip open your heart or, grabbing you by the feet, hurl you across the Ganges."

- Này Sa-môn, ta sẽ hỏi Ngài. Nếu Ngài không trả lời cho ta, ta sẽ làm tâm trí Ngài điên loạn, hay ta sẽ bóp nát quả tim của Ngài, hay nắm chân của Ngài, ta sẽ quăng qua bờ sông bên kia sông Hằng.

 

"My friend, I see no one in the cosmos with its devas, Maras & Brahmas, its contemplatives & priests, its royalty & commonfolk, who could possess my mind or rip open my heart or, grabbing me by the feet, hurl me across the Ganges. But nevertheless, ask me what you wish."

- Này Hiền giả, Ta không thấy một ai trong thế giới với chư Thiên, với Ác ma và với Phạm thiên, trong quần chúng Sa-môn, Bà-la-môn với chư Thiên và loài Người, lại có thể làm tâm Ta điên loạn, hay bóp nát quả tim của Ta, hay nắm chân quăng Ta qua bên kia bờ sông Hằng. Tuy vậy, này Hiền giả, Ông cứ hỏi như ý Ông muốn.

[Alavaka:]

Rồi Dạ-xoa với bài kệ nói với Thế Tôn: Alavaka:

 

What	is a person's highest wealth?
What, when well-practiced, brings bliss?
What	is the highest of savors?
Living in what way
		is one's life called the best?

Ở đời, tài sản gì,
Tối thắng cho con người?
Cái gì khéo thực hành
Ðem lại chơn an lạc.
Cái gì trong các vị,
Là vị ngọt tối thượng?
Nếp sống như thế nào,
Gọi nếp sống tối thắng?

 

[The Buddha:]

Thế Tôn:

 

Conviction 	is a person's highest wealth.
Dhamma, 	when well-practiced, brings bliss.
Truth is the highest of savors.1
Living with discernment,
		one's life is called best.

Ở đời này, lòng tin,
Tối thắng cho con người,
Cái gì khéo thực hành,
Ðem lại chơn an lạc?
Chánh pháp khéo thực hiện,
Ðem lại chơn an lạc,
Sự thật trong các vị,
Là vị ngọt tối thượng,
Nếp sống với trí tuệ,
Là nếp sống tối thắng.

 

[Alavaka:]

Alavaka:

 

How 		does one cross over the flood?
How 		cross over the sea?
How 		does one overcome suffering & stress?
How 		is a person purified?

Thế nào vượt bộc lưu?
Thế nào vượt biển lớn?
Thế nào vượt qua khổ?
Thế nào thật thanh tịnh?

 

[The Buddha:]

Thế Tôn:

 

Through conviction	one crosses over the flood.
Through heedfulness,	the sea.
Through persistence	one overcomes
		suffering & stress.
Through discernment		a person is purified.

Với tín, vượt bộc lưu,
Không phóng dật, vượt biển,
Tinh tấn, vượt đau khổ,
Với tuệ, được thanh tịnh.

 

[Alavaka:]

Alavaka:

 

How 		does one gain discernment?
How 		does one find wealth?
How 		does one attain honor?
How 		bind friends to oneself?
	Passing from this world
	to
	the next world,
how		does one not grieve?

Thế nào được trí tuệ?
Thế nào được tài sản?
Thế nào đạt danh xưng?
Thế nào cột bạn hữu?
Ðời này qua đời sau,
Thế nào, chết không sầu?

 

[The Buddha:]

Thế Tôn:

 

Convinced of the arahants' Dhamma
for attaining Unbinding,
— heedful, observant — 
one listening well
		gains discernment.
Doing what's fitting,
enduring burdens,
one with initiative
		finds wealth.
Through truth
		one attains honor.
Giving
		binds friends to oneself.

Endowed with these four qualities,
	— truth,
	self-control,
	stamina,
	relinquishment — 
a householder of conviction,
on passing away, doesn't grieve.

Now, go ask others,
common priests & contemplatives,
if anything better than
	truth,
	self-control,
	endurance,
	& relinquishment
here can be found.

Tin tưởng bậc La-hán,
Tin pháp, đạt Niết-bàn,
Khéo nghe, được trí tuệ,
Bậc trí, không phóng dật.

Làm thích đáng trách nhiệm,
Phấn đấu được tài sản,
Với sự thật được danh,
Bố thí cột bạn bè.

Ai là người gia chủ,
Tin tưởng bốn pháp này,
Sự thật và Chánh pháp,
Kiên trì và bố thí,
Vị ấy sau khi chết,
Nhất định không sầu muộn.

Hãy hỏi các vị khác,
Sa-môn, Bà-la-môn,
Nếu có pháp nào khác
Ở đời, lại thắng hơn,
Sự thật và nhiếp phục,
Bố thí và kham nhẫn?

 

[Alavaka:]

Alavaka:

 

How could I go ask
common priests & contemplatives? — 
now that today I understand
	what benefits
	the next life.

It was truly for my well-being
that the Awakened One came
	to stay in Alavi.
Today I understand
where what is given
bears great fruit.

I will wander from village to village,
		town to town,
paying homage		to the Self-awakened One
& the true rightness	of the Dhamma. 	

Sao nay con rộng hỏi,
Sa-môn, Bà-la-môn,
Nay con được rõ biết,
Hiện, vị lai hạnh phúc.

Vì hạnh phúc cho con,
Mong rằng bậc Giác Ngộ,
Hãy đi đến an trú,
Tại xứ Alavi.
Nay con đã rõ biết.
Chỗ nào thí, quả lớn.

Con sẽ đi bộ hành,
Làng này qua làng khác,
Thành này qua thành khác,
Ðảnh lễ bậc Giác Ngộ,
Ðảnh lễ thiện pháp tánh
Của Chánh pháp vi diệu.

 

Note

1. This is apparently a reference to the concept of "savor" (rasa) in Indian aesthetic theory. For more on this topic, see the Introduction to Dhammapada: A Translation.

^^^^^^

 Chủ biên và điều hành: TT Thích Giác Đẳng.

 Những đóng góp dịch thuật xin gửi về TT Thích Giác Đẳng tại giacdang@phapluan.com
Cập nhập ngày: Thứ Sáu 08-11-2006

Kỹ thuật trình bày: Minh Hạnh & Thiện Pháp

 | trở về đầu trang | Home page |