I have heard that on one occasion the Blessed One was staying near Savatthi, in Jeta's Grove, Anathapindika's monastery. Now at that time Ven. Nanda — the Blessed One's brother, son of his maternal aunt — told a large number of monks, "I don't enjoy leading the holy life, my friends. I can't endure the holy life. Giving up the training, I will return to the common life."


Như vầy tôi nghe: Một thời, Thế Tôn trú ở Sàvatthi, tại Jetavana, khu vườn của ông Anàhapindika. Lúc bấy giờ, Tôn giả Nanda, em của Thế Tôn, con của người d́, nói như sau với nhiều Tỷ-kheo: "Này các Hiền giả, tôi sống Phạm hạnh không có hoan hỷ, tôi không chịu nổi đời sống Phạm hạnh; sau khi bỏ học tập, tôi sẽ hoàn tục!"

 

Then a certain monk went to the Blessed One and, on arrival, having bowed down to him, sat to one side. As he was sitting there, he told the Blessed One: "Lord, Ven. Nanda — the Blessed One's brother, son of his maternal aunt — has told a large number of monks, 'I don't enjoy leading the holy life, my friends. I can't endure the holy life. Giving up the training, I will return to the common life.'"

Một Tỷ-kheo khác đi đến Thế Tôn, sau khi đến đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên, vị Tỷ-kheo ấy bạch Thế Tôn: - Bạch Thế Tôn, Tôn giả Nanda, em của Thế Tôn, con của người d́, nói như sau: "... Tôi sẽ hoàn tục ".

 

Then the Blessed One told a certain monk, "Come, monk. In my name, call Nanda, saying, 'The Teacher calls you, my friend.'"

Rồi Thế Tôn bảo một Tỷ-kheo: - Này Tỷ-kheo, hăy đi và nhân danh Ta bảo Tỷ-kheo Nanda: "Hiền giả Nanda, bậc Đạo Sư gọi Hiền giả ".

 

"As you say, lord," the monk answered and, having gone to Ven. Nanda, on arrival he said, "The Teacher calls you, my friend."

- Thưa vâng, Bạch Thế Tôn. Tỷ-kheo ấy vâng đáp Thế Tôn, đi đến Tôn giả Nanda, sau khi đến nói với Tôn giả Nanda: - Hiền giả Nanda, bậc Đạo Sư gọi Hiền giả!

 

"As you say, my friend," Ven. Nanda replied. Then he went to the Blessed One and, on arrival, having bowed down to him, sat to one side. As he was sitting there, the Blessed One said to him, "Is it true, Nanda, that you have told a large number of monks, 'I don't enjoy leading the holy life, my friends. I can't endure the holy life. Giving up the training, I will return to the common life.'?"

- Thưa vâng, Hiền giả. Tôn giả Nanda vâng đáp vị Tỷ-kheo ấy, đi đến Thế Tôn; sau khi đến đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên. Thế Tôn nói với Tôn giả Nanda đang ngồi một bên: - Có thật chăng này Nanda, Thầy nói như sau với nhiều Tỷ-kheo: "Này các Hiền giả tôi sống Phạm hạnh không có hoan hỷ... tôi sẽ hoàn tục!".

 

"Yes, lord."

- Thưa vâng, bạch Thế Tôn.

 

"But why, Nanda, don't you enjoy leading the holy life?"

- Nhưng này, không hoan hỷ cái ǵ, Thầy sống Phạm hạnh, khiến Thầy không chịu nổi sống Phạm hạnh, từ bỏ học tập, Thầy sẽ hoàn tục?

 

"Lord, as I was leaving home, a Sakyan girl — the envy of the countryside — glanced up at me, with her hair half-combed, and said, 'Hurry back, master.' Recollecting that, I don't enjoy leading the holy life. I can't endure the holy life. Giving up the training, I will return to the common life."

- Bạch Thế Tôn, khi con từ bỏ gia đ́nh, một Thích ca nữ cô gái đẹp trong nước, với tóc chải mới nửa phần, ngó nh́n con và nói: "Quư tử hăy về gấp!" Bạch Thế Tôn, v́ con không thể quên nàng, nên con sống Phạm hạnh không có hoan hỷ, con không có thể chịu nổi đời sống Phạm hạnh, sau khi từ bỏ học tập, con sẽ hoàn tục".

 

Then, taking Ven. Nanda by the arm — as a strong man might flex his extended arm or extend his flexed arm — the Blessed One disappeared from Jeta's Grove and reappeared among the devas of the Tavatimsa Heaven. Now at that time about 500 dove-footed nymphs had come to wait upon Sakka, the ruler of the devas. And the Blessed One said to Ven. Nanda, "Nanda, do you see those 500 dove-footed nymphs?"

Rồi Thế Tôn cầm tay Tôn giả Nanda như người lực sĩ duỗi bàn tay dang co lại, hay co lại bàn tay đang duỗi ra, biến mất ở Jetavana, và hiện ra tại cơi trời Ba mươi ba. Lúc bấy giờ, khoảng năm trăm Thiên nữ đi đến để hầu hạ Thiên chủ Sakka, và họ được gọi là "có chân như chim bồ câu". Lúc bấy giờ Thế Tôn bảo Tôn giả Nanda: - Này Nanda, Thầy có thấy năm trăm Thiên nữ này, có chân như chim bồ câu không?

 

"Yes, lord."

- Thưa vâng, bạch Thế Tôn.

 

"What do you think, Nanda: Which is lovelier, better looking, more charming — the Sakyan girl, the envy of the countryside, or these 500 dove-footed nymphs?"

- Này Nanda, Thầy nghĩ thế nào? Ai đẹp đẽ hơn, hay ai đáng ưa nh́n hơn, hay ai khả ái hơn, Thích ca nữ cô gái đẹp trong nước hay năm trăm Thiên nữ có chân như chim bồ câu này?

 

"Lord, compared to these 500 dove-footed nymphs, the Sakyan girl, the envy of the countryside, is like a cauterized monkey with its ears and nose cut off. She doesn't count. She's not even a small fraction. There's no comparison. The 500 dove-footed nymphs are lovelier, better looking, more charming."

- Bạch Thế Tôn, ví như một con khỉ cái bị thương, tai mũi bị chặt đứt; cũng vậy là Thích ca nữ cô gái đẹp trong nước, nếu đem so sánh với năm trăm Thiên nữ có chân như chim bồ câu này, không thể ước lường so sánh, không bằng một phần nhỏ, không thể so sánh với chúng. Năm trăm Thiên nữ này đẹp hơn, dáng ưa nh́n hơn, khả ái hơn.

"Then take joy, Nanda. Take joy! I am your guarantee for getting 500 dove-footed nymphs."

- Hăy hoan hỷ, này Nanda! Hăy hoan hỷ, này Nanda! Ta đền cho Thầy năm trăm Thiên nữ có chân như chim bồ câu ấy!

 

"If the Blessed One is my guarantee for getting 500 dove-footed nymphs, I will enjoy leading the holy life under the Blessed One."

- Bạch Thế Tôn, nếu Thế Tôn đền cho con năm trăm Thiên nữ có chân như chim bồ câu, thời bạch Thế Tôn, con sẽ sống hoan hỷ trong đời sống Phạm hạnh.

 

Then, taking Ven. Nanda by the arm — as a strong man might flex his extended arm or extend his flexed arm — the Blessed One disappeared from among the devas of the Tavatimsa Heaven and reappeared in Jeta's Grove. The monks heard, "They say that Ven. Nanda — the Blessed One's brother, son of his maternal aunt — is leading the holy life for the sake of nymphs. They say that the Blessed One is his guarantee for getting 500 dove-footed nymphs."

Rồi Thế Tôn cầm cánh tay của Tôn giả Nanda, như người lực sĩ... đang duỗi ra, như vậy biến mất ở chư Thiên cơi trời Ba mươi ba, hiện ra ở Jetavana. Các Tỷ-kheo được nghe: "Tôn giả Nanda, em Thế Tôn, con của bà d́ sống Phạm hạnh v́ mục đích Thiên nữ. Họ nói Thế Tôn có hứa đền cho năm trăm Thiên nữ với chân như chân chim bồ câu".

 

Then the monks who were friends of Ven. Nanda went around addressing him as they would a hired hand and a dealer: "Our friend Nanda, they say, is a hired hand. Our friend Nanda, they say, is a dealer. He's leading the holy life for the sake of nymphs. The Blessed One is his guarantee for getting 500 dove-footed nymphs."

Rồi các Tỷ-kheo bạn của Tôn giả Nanda, gọi Tôn giả Nanda là người làm thuê, là người buôn bán: "Tôn giả Nanda là người làm thuê, Tôn giả Nanda là người buôn bán. V́ mục đích Thiên nữ, Tôn giả Nanda sống Phạm hạnh. Thế Tôn có hứa đền cho năm trăm Thiên nữ có chân như chim bồ câu!"

 

Then Ven. Nanda — humiliated, ashamed, and disgusted that the monks who were his friends were addressing him as they would a hired hand and a dealer — went to dwell alone, secluded, heedful, ardent, and resolute. He in no long time entered and remained in the supreme goal of the holy life for which clansmen rightly go forth from home into homelessness, knowing and realizing it for himself in the here and now. He knew: "Birth is ended, the holy life fulfilled, the task done. There is nothing further for the sake of this world." And thus Ven. Nanda became another one of the arahants.

Rồi Tôn giả Nanda, bị bực phiền, tủi nhục, chán ngấy, bởi bị gọi là người làm thuê, là người buôn bán, sống một ḿnh, viễn ly, không phóng dật, nhiệt tâm, tinh cần, tự tin, không bao lâu, do mục đích mà thiện nam tử chơn chánh xuất gia, từ bỏ gia đ́nh, sống không gia đ́nh... vô thượng cứu cánh Phạm hạnh ấy, ngay trong hiện tại vị ấy tự ḿnh với thắng trí chứng ngộ, chứng đạt và an trú. Vị ấy rơ biết: "Sanh đă tận, Phạm hạnh đă thành, việc nên làm đă làm, không trở lui trạng thái này nữa". Tôn giả Nanda đă trở thành một vị A-la-hán.

 

Then a certain devata, in the far extreme of the night, her extreme radiance lighting up the entirety of Jeta's Grove, approached the Blessed One. On arrival, having bowed down to him, she stood to one side. As she was standing there, she said to the Blessed One: "Lord, Ven. Nanda — the Blessed One's brother, son of his maternal aunt — through the ending of the effluents, has entered and remains in the effluent-free awareness-release and discernment-release, knowing and realizing it for himself in the here and now." And within the Blessed One, the knowledge arose: "Nanda, through the ending of the effluents, has entered and remains in the effluent-free awareness-release and discernment-release, knowing and realizing it for himself in the here and now."

Rồi một thiên nhân, khi đêm đă gần măn, với dung sắc thù thắng chói sáng toàn vùng Jetavana, đi đến Thế Tôn, sau khi đến đảnh lễ Thế Tôn rồi đứng một bên. Đứng một bên, Thiên nhân ấy bạch Thế Tôn: - Bạch Thế Tôn, Tôn giả Nanda con trai của bà d́, do đoạn trừ các lậu hoặc, ngay trong hiện tại, tự ḿnh với thắng tri chứng ngộ, chứng đạt và an trú vô lậu tâm giải thoát. Trí khởi lên nơi Thế Tôn: "Nanda, do đoạn trừ các lậu hoặc... vô lậu tâm giải thoát".

 

Then, when the night had passed, Ven. Nanda went to the Blessed One and, on arrival, having bowed down to him, sat to one side. As he was sitting there, he said to the Blessed One: "Lord, about the Blessed One's being my guarantee for getting 500 dove-footed nymphs, I hereby release the Blessed One from that promise."

Rồi Tôn giả Nanda, sau khi đêm ấy đă măn, đi đến Thế Tôn, sau khi đảnh lễ Thế Tôn rồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên Tôn giả Nanda bạch Thế Tôn: - Bạch Thế Tôn, Thế Tôn có hứa đền cho con năm trăm Thiên nữ với chân như chim bồ câu. Bạch Thế Tôn, con xin giải tỏa cho Thế Tôn lời hứa đền ấy.

 

"Nanda, having comprehended your awareness with my own awareness, I realized that 'Nanda, through the ending of the effluents, has entered and remains in the effluent-free awareness-release and discernment-release, knowing and realizing it for himself in the here and now.' And a devata informed me that 'Ven. Nanda, through the ending of the effluents, has entered and remains in the effluent-free awareness-release and discernment-release, knowing and realizing it for himself in the here and now.' When your mind, through lack of clinging, was released from the effluents, I was thereby released from that promise."

- Này Nanda, với tâm cuả Ta, Ta rơ biết tâm của Thầy: "Do đoạn diệt các lậu hoặc, ngay trong hiện tại... tuệ giải thoát". Lại nữa một Thiên nhân có báo cho Ta tin ấy: "Bạch Thế Tôn, Tôn giả Nanda... tuệ giải thoát". V́ rằng, này Nanda, tâm của Thầy được giải thoát khỏi các lậu hoặc không c̣n chấp thủ, nên Ta được giải thoát khỏi lời hứa này.

 

Then, on realizing the significance of that, the Blessed One on that occasion exclaimed:

Thế Tôn, sau khi hiểu biết ư nghĩa này, chính trong lúc ấy, nó lên lời cảm hứng này:

 

One who has
	crossed over the mire,
	crushed the thorn of sensuality,
	reached the ending of delusion,
is a monk undisturbed
by bliss & pain.

Ai vượt khỏi bùn này,
Đè bẹp gai của dục,
Đạt được si đoạn diệt,
Vị Tỷ-kheo như vậy,
Không cảm thọ khổ lạc!

 

^^^^^

^^^^^^

 Chủ biên và điều hành: TT Thích Giác Đẳng.

 Những đóng góp dịch thuật xin gửi về TT Thích Giác Đẳng tại giacdang@phapluan.com
Cập nhập ngày: Thứ Sáu 08-11-2006

Kỹ thuật tŕnh bày: Minh Hạnh & Thiện Pháp

 | trở về đầu trang | Home page |