I have heard that on one occasion the Blessed One was staying among the Calikans, at Calika Mountain. At that time Ven. Meghiya was his attendant. Then Ven. Meghiya went to the Blessed One and, on arrival, having bowed down to him, stood to one side. As he was standing there he said to the Blessed One, "I would like to go into Jantu Village for alms."


Như vầy tôi nghe: Một thời Thế Tôn trú ở Càlikà, tại núi Càlikà Lúc bấy giờ Tôn giả Meghiya là người thị giả Thế Tôn. Rồi Tôn giả Meghiya đi đến Thế Tôn, sau khi đến đảnh lễ Thế Tôn rồi đứng một bên. Đứng một bên Tôn giả Meghiya bạch Thế Tôn: - Bạch Thế Tôn, con muốn vào làng Jantu để khất thực.

 

"Then do, Meghiya, what you think it is now time to do."

- Này Meghiya, hăy làm những ǵ Thầy nghĩ là hợp thời.

 

Then in the early morning, Ven. Meghiya, having put on his robes and carrying his bowl and outer robe, went into Jantu Village for alms. Having gone for alms in Jantu Village, after the meal, returning from his alms round, he went to the banks of the Kimikala River. As he was walking along the banks of the river to exercise his legs, he saw a pleasing, charming mango grove. Seeing it, the thought occurred to him: "How pleasing and charming is this mango grove! It's an ideal place for a young man of good family intent on exertion to exert himself in meditation. If the Blessed One gives me permission, I would like to exert myself in meditation in this mango grove."

Rồi Tôn giả Meghiya, vào buổi sáng đắp y, cầm bát đi vào làng Jantu để khất thực. Khất thực ở làng Jantu xong, sau buổi ăn, khi khất thực trở về, đi đến bờ sông Kimikàkà, sau khi đến, bộ hành qua lại trên bờ sông Kimikàlà, thấy rừng xoài tươi đẹp, khả ái, thấy vậy Tôn giả Meghiya suy nghĩ: "Thật tươi đẹp thay, khả ái thay rừng xoài này. Rừng xoài này thật là vừa đủ để một thiện nam tử tinh cần, hành tŕ hạnh tinh cần. Nếu Thế Tôn cho phép ta, ta sẽ đến rừng xoài này để tinh cần hành tŕ".

 

So Ven. Meghiya went to the Blessed One and, on arrival, having bowed down to him, sat to one side. As he was sitting there he said to the Blessed One, "Just now, in the early morning, having put on my robes and carrying my bowl and outer robe, I went into Jantu Village for alms. Having gone for alms in Jantu Village, after the meal, returning from my alms round, I went to the banks of the Kimikala River. As I was walking along the banks of the river to exercise my legs, I saw a pleasing, charming mango grove. Seeing it, the thought occurred to me: 'How pleasing and charming is this mango grove! It's an ideal place for a young man of good family intent on exertion to exert himself in meditation. If the Blessed One gives me permission, I would like to exert myself in meditation in this mango grove.' If the Blessed One gives me permission, I would like to go to the mango grove to exert myself in meditation."

Rồi Tôn giả Meghiya đi đến Thế Tôn, sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên, ngồi xuống một bên, Tôn giả Meghiya bạch Thế Tôn: - Ở đây, bạch Thế Tôn, con vào buổi sáng đắp y, cầm bát đi vào làng Jantu để khất thực. Khất thực ở Jantu xong, sau buổi ăn, khi đi khất thực trở về, con đi đến bờ sông Kimikàlà, sau khi đến, con bộ hành qua lại trên bờ sông Kimikàlà, con thấy rừng xoài tươi đẹp, khả ái, thấy vậy, con suy nghĩ: "Thật tươi đẹp thay, khả ái thay là rừng xoài này. Rừng xoài này thật là vừa đủ để một thiện nam tử tinh cần, hành tŕ hạnh tinh cần". Nếu Thế Tôn cho phép con, con sẽ đi đến rừng xoài ấy để tinh cần hành tŕ.

 

When this was said, the Blessed One responded to Ven. Meghiya, "As long as I am still alone, stay here until another monk comes."

Được nói vậy, Thế Tôn nói với Tôn giả Meghiya: - Hăy chờ đợi, này Meghiya. Chúng ta nay chỉ có một ḿnh, chờ cho đến khi một Tỳ-kheo khác đến!.

 

A second time, Ven. Meghiya said to the Blessed One, "Lord, the Blessed One has nothing further to do, and nothing further to add to what he has done. I, however, have something further to do, and something further to add to what I have done. If the Blessed One gives me permission, I would like to go to the mango grove to exert myself in meditation."

Lần thứ hai, Tôn giả Meghiya bạch Thế Tôn: - Bạch Thế Tôn, đối với Thế Tôn, không có ǵ cần phải làm thêm nữa, không có ǵ cộng thêm vào việc đă làm. Nhưng đối với con, bạch Thế Tôn, có việc cần phải làm thêm nữa, có việc cộng thêm vào việc đă làm. Bạch Thế Tôn, nếu Thế Tôn cho phép con, con sẽ đi đến rừng xoài này để tinh cần tu hành.

 

A second time, the Blessed One responded to Ven. Meghiya, "As long as I am still alone, stay here until another monk comes."

Lần thứ hai, Thế Tôn nói với Tôn giả Meghiya: - Hăy chờ đợi này Meghiya! Chúng ta nay chỉ có một ḿnh, chờ cho đến khi một Tỷ-kheo khác đến.

 

A third time, Ven. Meghiya said to the Blessed One, "Lord, the Blessed One has nothing further to do, and nothing further to add to what he has done. I, however, have something further to do, and something further to add to what I have done. If the Blessed One gives me permission, I would like to go to the mango grove to exert myself in meditation."

Lần thưa ba, Tôn giả Meghiya bạch Thế Tôn: - Bạch Thế Tôn, đối với Thế Tôn không có ǵ cần phải làm thêm nữa, không có ǵ cộng thêm vào việc đă làm... con sẽ đi đế rừng xoài này để tinh cần tu hành.

 

"As you are talking about exertion, Meghiya, what can I say? Do what you think it is now time to do."

- Này Meghiya, khi Thầy nói tinh cần, thời Ta có thể nói ǵ được! Này Meghiya, nay Thầy hăy làm những ǵ Thầy nghĩ là hợp thời!.

 

Then Ven. Meghiya, rising from his seat, bowing down to the Blessed One and circling him to the right, went to the mango grove. On arrival, having gone deep into the grove, he sat down at the foot of a certain tree for the day's abiding.

Rồi Tôn giả Meghiya từ chỗ ngồi đứng dậy, đảnh lễ Thế Tôn, thân bên hữu hướng về Ngài đi đến rừng xoài ấy, sau khi đến, đi sâu vào rừng xoài và ngồi trú ban ngày dưới một gốc cây.

 

Now while Ven. Meghiya was staying in the mango grove, he was for the most part assailed by three kinds of unskillful thoughts: sensual thoughts, thoughts of ill will, and thoughts of doing harm. The thought occurred to him: "How amazing! How awesome! Even though it was through faith that I went forth from home to the homeless life, still I am overpowered by these three kinds of unskillful thoughts: sensual thoughts, thoughts of ill will, and thoughts of doing harm." Emerging from his seclusion in the late afternoon, he went to the Blessed One and, on arrival, having bowed down to him, sat to one side. As he was sitting there he said to the Blessed One, "Just now, while I was staying in the mango grove, I was for the most part assailed by three kinds of unskillful thoughts: sensual thoughts, thoughts of ill will, and thoughts of doing harm. The thought occurred to me: 'How amazing! How awesome! Even though it was through faith that I went forth from home to the homeless life, still I am overpowered by these three kinds of unskillful thoughts: sensual thoughts, thoughts of ill will, and thoughts of doing harm.'"

Trong khi Tôn giả Meghiya trú trong rừng xoài ấy, phần lớn ba tâm ác, không thiện hiện hành, tức là dục tầm, sân tầm, hại tầm. Rồi Tôn giả Meghiya suy nghĩ như sau: "Thật vi diệu thay, thật hi hữu thay! Ta v́ ḷng tin xuất gia, từ bỏ gia đ́nh, sống không gia đ́nh, lại bị ba tâm ác, không thiện này xâm nhập, tức là dục tầm, sân tầm, hại tầm". Rồi Tôn giả Meghiya vào buổi chiều từ thiền tịnh đứng dậy, đi đến Thế Tôn, sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên, Tôn giả Meghiya bạch Thế Tôn: - Ở đây, bạch Thế Tôn, trong khi con sống trong rừng xoài ấy, phần lớn ba tầm ác, không thiện hiện hành, tức là dục tầm, sân tầm, hại tầm. Bạch Thế Tôn, rồi con suy nghĩ như sau: "Thật vi diệu thay, thật hi hữu thay! Ta v́ ḷng tin xuất gia, từ bỏ gia đ́nh, sống không gia đ́nh, lại bị ba tâm ác, không thiện này xâm nhập, tức là dục tầm, sân tầm, hại tầm".

 

"Meghiya, in one whose awareness-release is still immature, five qualities bring it to maturity. Which five?

- Này Meghiya, khi tâm giải thoát chưa được thuần thục, năm pháp đưa đến sự thuần thục. Thế nào là năm?

"There is the case where a monk has admirable friends, admirable companions, admirable comrades. In one whose awareness-release is still immature, this is the first quality that brings it to maturity.

Ở đây thiện bạn hữu, thiện thân hữu là pháp thứ nhất, này Meghiya, khiến tâm giải thoát chưa thuần thục đi đến thuần thục.

 

"Furthermore, the monk is virtuous. He dwells restrained in accordance with the Patimokkha, consummate in his behavior and sphere of activity. He trains himself, having undertaken the training rules, seeing danger in the slightest faults. In one whose awareness-release is still immature, this is the second quality that brings it to maturity.

Lại nữa, này Meghiya, Tỷ-kheo giữ giới, sống chế ngự với sự chế ngự của giới bổn Pàtimokha, đầy đủ uy nghĩ chánh hạnh, thấy sợ hăi trong những lỗi nhỏ nhặt, chấp nhận và học tập trong các học pháp. Đây là pháp thứ hai, này Meghiya, khiến tâm giải thoát chưa thuần thục, đi đến thuần thục.

 

"Furthermore, he gets to hear at will, easily and without difficulty, talk that is truly sobering and conducive to the opening of awareness, i.e., talk on modesty, on contentment, on seclusion, on non-entanglement, on arousing persistence, on virtue, on concentration, on discernment, on release, and on the knowledge and vision of release. In one whose awareness-release is still immature, this is the third quality that brings it to maturity.

Lại nữa, này Meghiya, phàm có những câu chuyện nào nghiêm túc, thích ứng khai mở tâm, đưa đến nhất hướng nhàm chán, ly tham, đoạn diệt, an tịnh, thắng trí, giác ngộ, Niết-bàn, như câu chuyện về ít dục, câu chuyện về biết đủ, câu chuyện về viễn ly, câu chuyện về ḥa hợp, câu chuyện về tinh cần, tinh tấn, câu chuyện về giới luật, câu chuyện về thiền định, câu chuyện về trí tuệ, câu chuyện về giải thoát, câu chuyện về giải thoát tri kiến. Những câu chuyện như vậy có thể được không có khó khăn, có thể được không có mệt nhọc, có thể được không có phí sức. Đây là giải pháp thứ ba, này Meghiya, khiến cho tâm giải thoát chưa thuần thục đi đến thuần thục.

 

"Furthermore, he keeps his persistence aroused for abandoning unskillful [mental] qualities and for taking on skillful qualities. He is steadfast, solid in his effort, not shirking his duties with regard to skillful qualities. In one whose awareness-release is still immature, this is the fourth quality that brings it to maturity.

Lại nữa, này Meghiya, vị Tỷ-kheo sống tinh cần, tinh tấn, để đoạn tận các pháp không thiện, để làm sanh khởi các pháp thiện, kiên tŕ, cương quyết, không từ bỏ gánh nặng đối với pháp thiện. Đây là pháp thứ tư, này Meghiya, khiến cho tâm giải thoát chưa thuần thục, đi đến thuần thục.

 

"Furthermore, he is discerning, endowed with the discernment of arising and passing away — noble, penetrating, leading to the right ending of stress. In one whose awareness-release is still immature, this is the fifth quality that brings it to maturity.

Lại nữa, này Meghiya, vị Tỷ-kheo có trí tuệ, đầy đủ trí tuệ, đi đến thẩm sát sanh diệt, với Thánh thể nhập đưa đến đoạn tận khổ đau. Đây là pháp thứ năm. Này Meghiya, khiến tâm thoát chưa thuần thục đi đến thuần thục. Này Meghiya, đây là năm pháp khiến tâm giải thoát chưa thuần thục đi đến thuần thục.

 

"Meghiya, when a monk has admirable friends, admirable companions, admirable comrades, it is to be expected that he will be virtuous, will dwell restrained in accordance with the Patimokkha, consummate in his behavior and sphere of activity, and will train himself, having undertaken the training rules, seeing danger in the slightest faults.

Này Meghiya, với vị Tỷ-kheo thiện thân hữu, thiện bạn hữu, thiện bằng hữu, được chờ đợi là vị ấy sẽ giữ giới, sẽ sống chế ngự với sự chế ngự của giới bổn Pàtimokkha, đầy đủ uy nghi chánh hạnh thấy sợ hăi trong các lỗi nhỏ nhặt, chấp nhận và tu tập trong các học pháp.

 

"When a monk has admirable friends, admirable companions, admirable comrades, it is to be expected that he will get to hear at will, easily and without difficulty, talk that is truly sobering and conducive to the opening of awareness, i.e., talk on modesty, on contentment, on seclusion, on non-entanglement, on arousing persistence, on virtue, on concentration, on discernment, on release, and on the knowledge and vision of release.

Với vị Tỷ-kheo thiện thân hữu, thiện bạn hữu, thiện bằng hữu, sẽ giữ giới, sẽ sống chế ngự... tu tập trong các học pháp, được chờ đợi là phàm có những câu chuyện nào nghiêm túc, thích ứng, ly tham, đoạn diệt, an tịnh, thắng trí, giác ngộ, Niết-bàn. Như câu chuyện về ít dục, câu chuyện về viễn ly, câu chuyện về ḥa hợp, câu chuyện về tinh cần tinh tấn, câu chuyện về giới luật, câu chuyện về thiền định, câu chuyện về trí tuệ, câu chuyện về giải thoát, câu chuyện về giải thoát tri kiến; những câu chuyện như vậy có thể có được không khó khăn, có được không mệt nhọc, có được không phí sức.

 

"When a monk has admirable friends, admirable companions, admirable comrades, it is to be expected that he will keep his persistence aroused for abandoning unskillful qualities, and for taking on skillful qualities — steadfast, solid in his effort, not shirking his duties with regard to skillful qualities.

Với vị Tỷ-kheo thiện thân hữu, thiện bạn hữu, thiện bằng hữu, được chờ đợi là vị ấy sống tinh cần, tinh tấn để đoạn tận các pháp không thiện, để làm sanh khởi các pháp thiện, kiên tŕ, cương quyết, không từ bỏ gánh nặng đối với pháp thiện.

 

"When a monk has admirable friends, admirable companions, admirable comrades, it is to be expected that he will be discerning, endowed with discernment of arising and passing away — noble, penetrating, leading to the right ending of stress.

Với vị Tỷ-kheo thiện thân bằng hữu, thiện bạn hữu, thiện bằng hữu, được chờ đợi là vị Tỷ-kheo sẽ có trí tuệ, đầy đủ trí đi đến thẩm sát sanh diệt với thánh thể nhập đưa đến đoạn tận khổ đau.

 

"And furthermore, when the monk is established in these five qualities, there are four additional qualities he should develop: He should develop [contemplation of] the unattractive so as to abandon lust. He should develop good will so as to abandon ill will. He should develop mindfulness of in-and-out breathing so as to cut off distractive thinking. He should develop the perception of inconstancy so as to uproot the conceit, 'I am.' For a monk perceiving inconstancy, the perception of not-self is made firm. One perceiving not-self attains the uprooting of the conceit, 'I am' — Unbinding in the here and now."

Lại nữa, này Meghiya, với vị Tỷ-kheo khéo an trú trong năm pháp này, bốn pháp cần phải tu tập thêm: Bất tịnh cần phải tu tập để đoạn tận tham; Từ cần phải tu tập để đoạn tận sân; Niệm hơi thở vô hơi thở ra cần phải tu tập để trừ khử tầm tư; Vô thường tưởng cần phải tu tập để nhổ lên kiêu mạn, "tôi là". Này Meghiya, với ai có tưởng vô thường, tưởng vô ngă được an trú. Với ai có tưởng vô ngă, vị ấy đạt được sự nhổ lên kiêu mạn: "tôi là", Niết-bàn ngay trong hiện tại.

 

Then, on realizing the significance of that, the Blessed One on that occasion exclaimed:

Rồi Thế Tôn, sau khi hiểu biết ư nghĩa này, ngay trong lúc ấy, nói lên lời cảm hứng này:

 

Little thoughts, subtle thoughts,
	when followed, stir up the heart.
Not comprehending the thoughts of the heart,
	one runs here & there,
	the mind out of control.
But comprehending the thoughts of the heart,
	one who is ardent, mindful,
	restrains them.
When, followed, they stir up the heart,
	one who is awakened
	lets them go without trace.

Các tầm nhỏ tế nhị,
Hiện hành ư hoan hỷ,
Do không biết đến chúng,
Tâm động chạy nhiều đời,
Nếu biết chúng tầm tư,
Nhiệt tâm và chánh niệm,
Chế ngự được tư tưởng,
Khi ư không hoan hỷ,
Bậc Chánh giác bỏ chúng,
Không c̣n chút dư tàn.
 Chủ biên và điều hành: TT Thích Giác Đẳng.

 Những đóng góp dịch thuật xin gửi về TT Thích Giác Đẳng tại giacdang@phapluan.com
Cập nhập ngày: Thứ Sáu 08-11-2006

Kỹ thuật tŕnh bày: Minh Hạnh & Thiện Pháp

 | trở về đầu trang | Home page |