|
[03]
* * *
Một hôm có khách tu
mi
Chơi Xuân, chợt thấy Phật đài ghé thăm
Ngờ đâu gặp bạn tri âm
Pháp Thông ngày trước đồng làm việc chung
Mừng mừng tủi tủi không cùng
Nét tươi vẻ mặt, sắc ḷng no vui
Chuyện tṛ ấm lạnh xong rồi
Pháp-Thông mới chuyển qua lời khuyến tu:
Trăm năm trong cơi diêm phù
Cũng như bào ảnh, sương mù, tuyết lan
Kiếp người sống giữa trần gian
Khổ nhiều vui ít, luôn mang năo phiền
Thú vui dục lạc măi ghiền
Đắm say vật chất oan khiên lắm đời
Tu hành tâm trí thảnh thơi
Mặc cho thế sự đổi đời trăng sao
Vui chi công việc chiêm bao
Xuân xanh mới đó bạc đầu rồi đây
Thế gian có bốn hạng người
Cũng như bốn loại ngựa này chẳng sai:
1- Ngựa vừa bắt kế chạy dài
Như người vừa có thân này tu ngay
2- Ngựa trông roi giá mới phi
Như người thấy khổ mới th́ lo tu
3- Bị đ̣n, ngựa mới tẩu lưu
Như người bị khổ mới trù thoát ly
4- Dù đ̣n, ngựa chứng chẳng đi
Như người dù bị khổ ǵ vẫn cam...!
Bởi v́ danh lợi luyến tham
Cho nên phải khổ, vẫn ham ở đời!
Những ai tỉnh ngộ thức thời
Hăy lo giải thoát cho đời tương lai
Thế Tôn c̣n dụ bảy người
Trồi lên, lặn xuống, trong đời thiếu chi:
1- Người trầm xuống nước luôn đi
Như người "Đoạn kiến" tin ǵ quả nhân
2- Người trầm xuống nước trồi lên
Rồi trầm xuống nữa: không bền đường tu
3- Người lên đứng đó khỏe ru
Như người tŕ giới chẳng tu thêm ǵ
4- Người lên t́m được hướng đi
Cũng như Sơ Đạo chứng tri Níp-Bàn
5- Người lên nh́n thẳng con đàng
Cũng như Nhị Đạo Níp-Bàn đă trông
6- Người lên lội thẳng qua sông
Cũng như Tam Đạo khỏi ḍng dục sinh
7- Người lên đến tận bờ trên
Cũng như La-Hán vượt nền trầm luân
Trí nhân nhàm chán ngủ trần
T́m đường giải thoát, hưởng phần thanh cao
Khách rằng Sư giảng hiểu mau
Nhưng tôi muốn hiểu Pháp nào cần tu
Vă chăng tôi chữa muốn đâu?
Tại gia th́ đặng, cạo đầu th́ khoan!
* * *
Sư rằng rừng pháp
thênh thang
"Kiến cơ nhi tác", tùy hàng thiện tâm
Tại gia qui giới phải chăm
Nếu không qui giới khó làm nhơn thiên
Tam qui là Phật, Pháp, Tăng
Quy y có nghĩa là hằng làm theo
Phật Đà ba đức quí cao:
Tịnh, Bi, Trí tuệ làu làu đáng nương
Đạt-Ma (1) Pháp bảo như gương
Luật, Kinh, Diệu pháp nên thường dựa theo
Tăng già là chúng Tỳ Kheo
Bố Ma, phá ác, hạnh nghèo hóa duyên
Nương theo Tam Bảo giải phiền
Trần gian dù hưởng cảnh tiên không bằng
(1) Đạt Ma: Dhamma (Pháp)
* * *
Và thêm ngũ giới giữ
ngăn
Tránh điều tội lỗi, phước bằng Chư thiên:
1- Sát sanh thứ nhất phải kiêng
Dù người hay thú, dữ hiền như nhau
2- Đạo tặc là thói đoạt thâu
Hoạnh tài bất phú, chớ cầu nuôi thân
3- Tà dâm trược hạnh chớ gần
Giao hoan trái phép là nhân bại tồi
4- Vọng ngôn nói dối lôi thôi
Gạt người phải tội: đứng ngồi lo âu
5- Ẩm tửu là gốc khổ sầu
Loạn tâm mất trí biết đâu chánh tà
Năm điều này phải tránh xa
Đức nhiều, Đế Thích vẫn là kính tôn
Thương ḿnh, tŕ giới là khôn
Thương ḿnh phóng đảng: tự chôn chính ḿnh!
C̣n như trách nhiệm gia đ́nh
Phải tùy bổn phận của ḿnh làm theo
Phận con phải giữ năm điều
Không nên cẩu thả làm liều chẳng suy:
1- Dưỡng nuôi cha mẹ cơn nguy
Gọi là đền đáp tứ chi sanh thành
2- Làm thay công việc mọi ngành
Đền ơn cha mẹ nuôi ḿnh ngày thơ
3- Giữ ǵn truyền thống trong nhà
Chớ nên phá hoại người ta chê cười
4- Trau dồi nết hạnh thẳng ngay
Mới là đáng hưởng gia tài mẹ cha
5- Song thân theo bước ông bà
Cúng dường hồi hướng mẹ cha, trọn ngh́,
Ấy là phận sự hiếu nhi
C̣n phần cha mẹ cũng tùy thời cơ
Nuôi con chẳng phải chỉ nhờ...
Mà c̣n nhắc dạy tóc tơ kỹ càng:
1- Ngăn con chớ để hoang đàng
Làm điều tội lỗi dọc ngang lẫy lừng
2- Dắt d́u con trẻ tu thân
Việc nào từ thiện chuyên cần dồi trau
3- Dạy con nghề nghiệp cần lao
Có nghề như có chiếc phao bên ḿnh
4- Trưởng thành lo lập gia đ́nh
Dù trai hay gái con ḿnh phải lo
5- Tùy thời của cải chia cho
Các con lớn nhỏ cũng cho đồng phần
Ấy là trách nhiệm từ thân
Dưỡng nuôi dạy dỗ thành nhân là rồi
Vợ chồng là bạn lứa đôi
Cũng nên khéo xử ở ngôi vị ḿnh:
Chồng là người chủ gia đ́nh
Phải nên đức độ cuộc t́nh mới vui:
1- Dù sân nói vẫn ngọt bùi
Chẳng nên môi miếng, mà lời cam ngôn
2- Vợ chồng th́ phải đồng tôn
Quí nhau như khách: bảo tồn t́nh thương
3- Thủy chung phải giữ trọn đường
"Phóng thê hạ nguyệt" sở trường tiểu nhơn
4- Trong nhà, giao vợ đảm đương
"Tề gia nội trợ" lẽ thường xưa nay
5- Tặng quà cho vợ mỗi khi
Ấy là nhắc vợ vẫn y độ nào
Phận chồng đức hạnh thanh cao
Th́ phần làm vợ thế nào mới xong?
Vợ là gia chủ bên trong
Tất nhiên phải đối với chồng đáng thương:
1- Việc nhà khôn khéo lo lường
Nữ công gia chánh: sở trường phụ nhân
2- Bà con hai phía đồng cân:
Bên chồng bên vợ đều phần như nhau
3- Của chồng làm đă được giao
Giữ cho toàn vẹn, vật nào cũng kiêng
4- Trung thành một dạ chính chuyên
Thủy chung chẳng để chồng phiền v́ ai
5- Siêng làm các việc chơn tay
Nhứt là đừng tập ngủ ngày, không đau!
Vợ hiền thủ phận cháo rau
Chồng ta, ta mến, sang giàu mặc ai
Có phần làm chủ gia tài
Với người giúp việc trong ngoài phải lo
1- Cắt phân công việc đắn đo
Liệu vừa với sức chớ cho quá nhiều
2- Tiền công phải trả cho đều
Nên dư chút ít, bạn nghèo đáng thương
3- Dưỡng nuôi khi bệnh lỡ vương
Thuốc men tử tế, lo thường cháo cơm
4- Phân chia vật thực ngọt ngon
Thương nhân công thể bà con của ḿnh
5- Hăy cho nghĩ phép khi xin
Và khi mệt nhọc nhắc nên bớt làm
Ấy là người chủ từ tâm
Thương người giúp việc, phước ngầm không hay
Nhân công phải có trí tài
Đem công đổi của phải ngay và hiền:
1- Việc làm đến sớm trước tiên
Thường thường sốt sắn khỏi phiền nhắc kiêu
2- Đến khi măn việc nghĩ sau
Luôn luôn nể chủ, ngày nào cũng siêng
3- Việc làm th́ phải cần chuyên
Chú tâm cẩn thận, chủ khuyên: vâng lời
4- Vật nào nếu chủ không mời
Th́ không nên lấy của người chẳng nên.
5- Nết lành của chủ nhà ḿnh
Nên khoe nơi khác, cho t́nh thêm thân.
Ấy người giúp việc có nhân
Tín thành, trung trực, chuyên cần đáng khen.
C̣n người theo việc sách đèn
Với Thầy cũng phải lắm phen giữ ǵn
1- Mỗi khi Thầy đến chỗ ḿnh
Phải nên đứng dậy tiếp nghinh thường thường
2- Hầu Thầy những lúc tai ương
Đỡ nâng, đấm bóp bên giường thường xuyên
3- Nên nghe Thầy nhắc nhở khuyên
Siêng năng học tập, chẳng phiền Tôn Sư
4- Giúp Thầy lặt vặt chuyện tư
Thừa cơ học hỏi giờ dư với Thầy
5- Trong khi Thầy giảng giải bài
Phải nên kính cẩn nghe Thầy từng câu
Ấy tṛ có nghĩa t́nh sâu
Lễ, Văn, cần mẫn là đầu thành công
C̣n làm Thầy phải thật ḷng
Dạy cho Đệ tử chí công trọn t́nh
1- Những nghề hay khéo của ḿnh
Dạy cho đệ tử học hành tinh thông
2- Tập cho đệ tử chuyên ṛng
Trau dồi nghề nghiệp lăo thông tỏ tường
3- Dạy cho tất cả sở trường
Đừng nên dấu diếm nghề riêng của ḿnh
4- Khen tài đệ tử chí t́nh
Trước mặt bè bạn, làm vinh học tṛ
5- Tṛ đau Thầy cũng chăm lo
Hoặc khi thất nghiệp, giúp tṛ làm ăn
Minh Sư nghĩa cả thâm ân
Dạy tài mà cũng dạy nhân dạy t́nh
C̣n như bằng hữu tử sinh
Cùng nhau kết nghĩa đệ huynh bạn vàng
Tương thân như thể họ hàng
Sơ giao trọn nghĩa kim bằng có năm:
1- Xă tài, là đức vô tham
Giúp bạn của cải nên làm mỗi khi
2- Nói lời Ái Ngữ tương tri
Nhưng đừng môi miếng lỗi ngh́ thân giao
3- Lợi hành, khiến dễ mến nhau
Làm điều lợi ích, khi đau hộ tŕ
4- Tri âm, Đồng sự kính v́
Luôn luôn nể bạn, chẳng khi nghèo giàu
5- Thật thà với bạn sơ giao
Không nên dối trá làm màu nghĩa nhân
Ấy là với bạn mới thân
Phải làm ân trước, đặng phần t́nh sau:
C̣n đối với bạn thâm giao
Phải nên lưu ư lúc nào bạn nguy:
1- Khi nào bạn có dễ duôi
Phải nên nhắc nhở từng lời nhủ khuyên
2- Nếu như bạn lở đắm ghiền
Th́ nên ǵn giữ của tiền cho nhau
3- Lúc nào bạn rủi ốm đau
Th́ nên săn sóc chớ xao lảng ḷng
4- Bạn khi tai biến suy vong
Th́ nên hộ trợ cố nhân trọn t́nh
5- Cháu con thân quyến bạn ḿnh
Hăy nên quí mến đồng t́nh người thân
Ấy là trọn nghĩa trọn nhân
Của người Thiện hữu đường trần thâm giao.
* * *
C̣n về tín ngưỡng
thâm cao
Của người Cư sĩ thế nào chánh chơn?
1- Tập tu, đừng tập giận hờn
Khẩu thân lành với Sa-Môn: đức nhiều
Thân không làm cách ngạo kiêu
Phải nên mát mẽ chuộng ch́u Sa-Môn
2- Khẩu không xảo ngữ lộng ngôn
Mà nên chân thật ôn tồn với Tăng
3- Ư không sân hận kiêu căng
Mà nên từ mẩn kính nhường nhà Sư
4- Gia đ́nh chẳng luận thiếu dư
Miễn ḷng trong sạch, ít như có nhiều
5- Cúng dường các vị Tỷ khưu
Tùy theo sức có, ḷng nhiều quí hơn
Ấy là đối với Sa-Môn
Phận người Thiện tín luôn luôn giữ ǵn
C̣n người cai trị dân t́nh
Sống theo mười hạnh, quang vinh nhất đời
1- Sẳn sàng đem của giúp người
Thương dân nghèo thiếu nơi nơi độ tŕ
2- Bản thân ngũ giới: nội qui
Khẩu thân trong sạch, tín uy vững bền
3- Hy sinh tài sản riêng ḿnh
Để tạo sự sống nhân sinh nhân quyền
4- Chí công ngay thẳng trung kiên
Giúp dân tiến hóa trọn quyền phát huy
5- Kiệm, cần, liêm, chính, vô si
Ở ăn giản dị chẳng tùy xa hoa...
6- Luôn luôn t́nh cảm nhu ḥa
Ngọt ngào ngôn ngữ nhà nhà mến thương.
7- Tánh t́nh mát mẻ thường thường
Tự do tín ngưỡng, cúng dường của dân
8- Không nên sát phạt hại nhân
Dẹp ḷng hiếu chiến, thôn lân thái b́nh
9- Giữ ḷng nhẫn nại tự tin
Chịu mọi nghịch cảnh bất b́nh khó khăn
10-Nước nhà bị giả xâm lăng
Cảm hóa, bất bạo vẫn hằng đấu tranh
Ấy người Nguyên Thủ khôn lanh
Thương dân mến nước đức lành thanh cao
Những điều hạnh phúc phú hào
Như trên đă kể, khép vào hiện sinh
* * *
C̣n điều họa phúc
tâm linh
Là điều tạo nghiệp tái sinh cho ḿnh
Trong đời ai chẳng ḷng tin
Hành theo thập ác thác sinh bốn đường:
1- Sát sanh là nghiệp bất lương
Chết vào địa ngục, người: thường yểu vong
2- Của người tước đoạt lấy không
Thác vào cảnh khổ, sống trong khổ phiền...
3- Tà dâm trược hạnh ác duyên
Chết vào đường dữ, khó yên thân người
4- Vọng ngôn là dối gạt đời
Thác sa ác đạo, làm người ngọng câm...
5- Nói lời hung dữ khổ tâm
Chết sinh cảnh khổ, sống tâm năo phiền
6- Nói lời chia rẽ t́nh duyên
Thác sanh ác thú, quả thường biệt ly
7- Nói điều nhảm nhí vô ngh́
Thác sanh bất hạnh, người khi lẽ thường
8- Ḷng tham tạo nghiệp bất lương
Nhân gieo bất thiện, quả vương chẳng lành
9- Tâm Sân xui khiến ác hành
Chết vào địa ngục, quả thành vô duyên
10-Tưởng tà chấp quấy gây phiền
Thác sanh ác đạo triền miên lâu đời
Ấy là mười dữ hại người
Là nhân sinh khổ, là mồi đọa sa.
C̣n ai Chánh tín thiết tha
Tạo mười hạnh phúc, chết qua thiên đàng
1- Rộng ḷng "Bố thí " cúng dàng
Thác sanh nhàn cảnh, quả hằng giàu sang.
2- Tín tâm "Tŕ giới" nghiêm trang
Chết lên thượng giới, quả: an mạnh lành.
3- "Tiến tu" tịnh tuệ pháp hành
Nếu không Thiền Đạo cũng thành Tam nhân
4- Ḷng thành "Cung Kỉnh" cao nhơn
Chết sinh thiện thú, quả thường cao sang
5- Ra công "Phục Vụ" nhơn gian
Bằng việc từ, thiện b́nh an đời đời
6- Phước lành "Hồi hướng" người trời
Được quả thù thắng, đời đời an vui
7- Người làm tốt, hưởng quả vui
Ta nên "Tùy hỷ" phước người tăng thêm
8- Siêng nghe Pháp bảo vững niềm
Tin nơi Chánh đạo, tri tiềm ẩn sanh
9- Sẳn ḷng thuyết giảng Pháp lành
Độ người giác ngộ, quả thành trí nhân
10-Cải tà qui chánh chứng chân
Trau dồi chánh kiến là nhân siêu phàm
Ấy mười nhân tạo phúc thâm
Giúp cho hành giả, quang lâm cơi trời
Xuất gia phóng khoáng thảnh thơi
Tiêu diêu rừng đạo, bỏ đời tối tăm
Say mê dục lạc miên trầm
Thâm thâm bể khổ, ngầm ngầm sông mê
Dù rằng xử thế trọn bề
Chỉ vui hiện tại, khổ về tương lai
Chi bằng dứt bỏ trần ai
Hướng lên Đạo Quả vượt ngoài trầm luân
* * *
Nghe xong khách tỏ
ḷng mừng
Bạch rằng tôi thiệt không đần cũng ngu
Măi mê thế sự bôn xu
Trần gian chi khác sương mù ban mai
Tôi xin tạm biệt ít ngày
Để lo thu xếp xong rồi xuất gia
Trải bao thỏ lặng ác tà
Tịch triêu mấy lượt trải qua Phật đài
Thời gian khách trở lại đây
Bát y sắm đủ chờ ngày xuất gia
Sẳn ngày lễ Ka-thi-na
Chúng Tăng tụ hợp trước ṭa cho tu
Đại Sư chỉ dạy công phu
Pháp Danh Ngài đặt "Thiên Thư" từ rày
Gắng tu giải thoát tương lai
Gắng tu giải thoát khổ dài huyển không
Đại Sư sau đó phân công
Nhiên, Cao thích tịnh ở trong luyện thiền
Thông, Thư tánh khí điềm nhiên
Ngữ ngôn bặt thiệp dễ khuyên độ đời
Vậy nên tiếp khách bên ngoài
Giờ dư ôn luyện những bài pháp cao
Sống chung nhắc nhở cho nhau
Và khi nữ giới đi vào... có hai
Xem chừng vô cớ chuyện dài
Sa-Môn phải giữ giới trai vẹn toàn
Dạy xong, Sư lại Thiền sàng
Đêm đêm tịch mặc, trăng vàng nhạt soi
Tháng ngày hành đạo trên đồi
Cô liêu hoang vắng thảnh thơi an nhàn
* * *
Một hôm có khách Nha
Trang
Từ xa nghe tiếng đạo tràng Thích ca
Hôm nay tiện dịp ghé qua
Trước là viếng cảnh, sau là nghe kinh
Nàng vào vừa đến tiền đ́nh
Thoắt trông, hai vị sửa ḿnh trang nghiêm
Phất phơ liễu rũ êm đềm
Bóng hồng như đă cố t́nh chi đây
Sau khi lễ Phật xong rồi
Nàng vào Tăng xá đến ngồi giường bên
Hai Sư thăm hỏi sự t́nh
Rồi sang qua việc luật kinh tu hành
Nàng nghe hoan hỷ tín thành
Như c̣n chưa hiểu ngọn ngành thanh qui
Khách rằng các vị đắp y
Tại sao cấm kỵ ghét v́ nữ nhơn
Khi vào nh́n thấy kế đơn
Có chương cấm tiếp nữ nhơn độc hành
Pháp Thông đưa mắt liếc nh́n
Thiên Thư Sư đệ! sự t́nh giải phân!
* * *
Thư rằng: nam nữ...
bất thân
Thanh qui cấm chế: giữ phần thanh cao
Sa Môn chẳng luận thời nào
Tương thân rất dễ mắc vào tà tâm
Chỉ trừ các vị Siêu phàm
Hoặc dùng đại lực, tịnh tâm vững vàng
Như thời Phật tại thế gian
Tăng đồ khắp chốn tịnh nhàn chuyên tu
Đạo tràng có vị Tỷ Khưu
Tinh cần hành đạo, một chiều quán thân
Hoắc nhiên thấy rơ vô thường
Chứng chân đạo quả bên đường hoang vu
Một hôm tiện bước vân du
Trước nhà khất thực, ai đâu cúng dường
Bỗng người tỳ nữ tiểu nương
Đem tô cháo cũ ra đường đổ bỏ đi
Tỳ Khưu mới bảo nữ tỳ
Cháo kia nếu bỏ, đổ th́ bát tôi
Nữ tỳ nghe bảo y lời
Nhưng rồi nhận được, đây người chủ xưa
Chạy vào trong trướng bẩm thưa
Cậu con đi bát giữa trưa trước nhà
Mẹ cha và vợ chạy ra
Thấy Sư độ cháo, xót xa nghẹn ngào
Trách rằng sao chẳng đi vào...
Cao lương mỹ vị nhà đâu thiếu ǵ
Lại dùng cháo bỏ như vầy
Tu sao khắc khổ thế này mà tu!
Sư rằng giới luật Tỷ Khưu
Có chi dùng nấy để tu qua ngày
Ông bà chua xót châu mày:
"Ngày mai xin thỉnh nơi này thọ trai"
Nhận lời, Sư đến rừng cây
Suốt đêm nhập định, rạng ngày hóa duyên
Vào nhà bỗng thấy của tiền
Ngọc ngà châu báu họ khiêng để đầy
Bên giường ngào ngạt hương bay
Giai nhân kiều diễm trang đài bước ra
Vây quanh sầu thảm khóc la:
"Chàng ơi! sao nỡ bỏ nhà đi tu
Nhớ chăng, những buổi chiều thu
Kề nhau ta tỏ những câu ân t́nh
Về đây nối lại ba sinh
Về đây ta măi trọn t́nh yêu nhau"
Tỳ khưu đứng lặng hồi lâu
Nhẹ nhàng khẻ bảo "cớ sao làm phiền"
Quí chi thể xác tứ nguyên
Vui chi cái cảnh triền miên khổ sầu
Yêu thương phiền muộn về sau
Càng đa mang lắm khổ đau càng nhiều
Thân bằng nhiều, vẫn cô liêu
Bởi khi đau chết ai liều thế cho
Lỡ mang thân hiện phải lo
Gắng tu giải thoát chuyến đ̣ tương lai
Vậy hiền tỷ chớ bi ai
Dẹp ḷng ưu ái chiều mai tu hành
Các nàng hét giọng thất thanh
Hoa vàng rơi xuống, bên mành ngă lăn
Mẹ cha d́u đỡ các nàng
Rồi đem cơm nước cúng dàng đến Sư
Độ xong b́nh thản giă từ
Du hành nối bước chơn như thường hằng"
* * *
Như trên là vị
Thánh Tăng
C̣n phàm nhơn khó thoát đàng t́nh thương
Cho nên các chốn Phật đường
Chư Tăng ít tiếp chuyện thường nữ nhơn
Khách nghe Sư giải nguồn cơn
Cúi đầu khép nép dưới đơn bạch rằng:
Lành thay! được gặp Chơn Tăng
Tu hành tinh khiết thường hằng chánh tâm
V́ đời chỉ chỗ sai lầm
V́ dân hóa đạo phước thâm đời đời
Con mong Tăng chúng nhận lời
Cho con để bát mỗi ngày thường xuyên
Giúp cho Tăng chúng tịnh yên
Chuyên tâm tu luyện khỏi phiền nấu ăn
Chư Sư vui nhận lời nàng
Và từ hôm đó đạo tràng chuyên tu
* * *
Một hôm có khách
vân du
Có Y có Bát ... quả tu chơn truyền
Khách Tăng dáng vẻ thiếu niên
Mày xanh mắt sáng tướng hiền nhưng oai
Vóc người mảnh khảnh thanh bai
Bước đi chầm chậm khoan thai dịu dàng
Lục căn thanh tịnh nghiêm trang
Màu da hồng hượt, y vàng rất xinh
Trước chùa y xả vai bên...
Vừa trông đă rơ bậc rành luật qui
Hai Sư ra rước Bát Y
Thỉnh vào Tăng xá lễ nghi bái chào
Khách Tăng vui vẻ xá nhau
Thưa rằng Đại Đức phương nào văng lai?
Đáp rằng từ dưới miền tây
Vân du các tỉnh đến đây vài ngày
Chợt ngang trông thấy Phật đài
Ghé thăm nào biết nơi nầy đồng tu...
Thông thưa: Đại Đức vân du
Chắc là lư đạo pháp tu tinh nhuần?
Xin đem pháp chuyển hồng trần
Cho con mắt bụi được phần sáng tinh
Đáp rằng đâu dám! Sư huynh
Tôi c̣n thiển cận, vô minh rất nhiều
Dám đâu trước thợ múa ŕu
Lỗ bang đối diện vẽ bùa sao nên
Thư thưa: Đại Đức cao minh
Khiêm nhường quá lẽ, e t́nh không thân!
* * *
Đáp rằng: Thiện, Mỹ
và Chân
Là ba yếu tố khách trần thâm giao
Thật ra chẳng biết pháp nào
V́ trong vạn pháp gom vào một thôi.
Cái chi tự tướng hiện bày
Điều gọi là Pháp trong ngoài như nhau
Nhưng trong pháp tướng tối cao
Được phân hai loại trước sau thường hằng:
Tục đế: sự thật thế gian
C̣n phần Chơn Đế: Níp-Bàn, Sắc, Tâm
Thế nên Chơn Đế phân làm
Hữu, vô; chơn, vọng; sắc, tâm; đổi, thường
Tâm là biết cảnh hiện đương
Sở hữu phụ thuộc sắc thường đổi thay.
Níp-Bàn tuyệt đối an vui
Bất sanh bất diệt ngoài đời nhơn thiên.
Chúng sanh hiện hữu do duyên
Có cơ thành tựu, hết duyên biến h́nh
Ngủ-Uẩn: sắc, thọ, tưởng, hành
Và phần tâm thức diệt sanh đời đời
1- Sắc Uẩn: thể xác người trời...
Chính là đất, nước... tùy thời hiện sanh.
2- Thọ Uẩn: cảm giác hiện hành
Tức là khổ, lạc ... diệt sanh từng hồi
3- Tưởng Uẩn: nhớ việc đă rồi
Chính là biết cảnh biết rồi hiện ra
4- Hành Uẩn: các việc chánh tà
Tức nghiệp thiện ác tạo ra con người
5- Thức Uẩn: hiểu biết nghĩ suy
Chính là Nhăn, Nhĩ... năng tri cảnh ngoài
Ấy là năm uẩn trong đời
Thú, người tùy chỗ mượn lời gọi xưng
Nếu phân tế nhị lư chơn
Th́ mười hai xứ: cảnh, căn hiệp vào
C̣n mười tám giới khác nhau
Là thêm sáu thức: một trào sắc danh
Đó là tùy sự lập thành
Chớ khi giải thoát: giả danh hoàn toàn
Thế nên trong lúc luận bàn
Biết pháp ǵ nói, khỏi mang sai lầm
* * *
Thư thưa: Đại Đức
uyên thâm
Pháp mầu vi diệu c̣n lầm được sao?
Đáp rằng: - Đời giống chiêm bao
Diệt, Sanh, giả hiệu, lúc nào trụ yên
Đắc A-La-Hán hết phiền
Phàm nhơn như kẻ bệnh ghiền cơn say
Nhơn duyên thay đổi từng giây
Tham sân si đó, giờ đây diệt rồi
Có khi thiện nghiệp vun bồi
Vô tham, không giận... bỗng thôi biến hiønh
Cảnh duyên: xúc đối sắc, thinh ...
Cảnh tốt hoặc xấu: bất b́nh hoặc vui
Chúng sanh đời sống hàng ngày
Hoàn toàn phản ứng bởi nơi cảnh ngoài
Trưởng duyên tùy tính mỗi người
Dục, cần, tâm, thẩm do nơi sở trường
Vậy nên cá tánh đa phương
Và nhiều cố tật mỗi đường khác nhau
C̣n nhiều duyên khác gồm bao
Thế nên biết nói làm sao khỏi lầm.
Vă ḿnh trí tuệ tối tăm
Chưa được giải thoát, dám làm thầy ai
* * *
Thông thưa: Đại Đức
đủ đầy
Khẩu thân trong sạch, đức đầy, trí thông
Nỡ nào từ chối ḷng ḍng
Nỡ không thí pháp trần hồng luống mê
Đáp rằng: - Chưa chứng Bồ Đề
Dù thông kinh luật vẫn mê vẫn lầm!
1- Kiến thường chẳng rơ sắc, tâm
Mà tin rằng có phần âm linh hồn
Luôn luôn tam giới trường tồn
Dù rằng luân chuyển, phần hồn chẳng thay!
2- Hoài nghi lưỡng lự phân hai
Khó tin Tam Bảo, đúng sai chần chờ
Nhơn duyên nghiệp báo nghi ngờ
Phân vân tam thế, mịt mờ đường tu!
3- Tà giới Cấm Thủ sai thù:
Theo tục cúng tế, cách tu khổ hành
Chấp mê thờ bái thần linh
Chê bai chánh pháp khó t́nh thoát ly!
Ba điều kiết sử trên đây
Tu-đà-hườn đạo mới phai hoàn toàn
Phàm nhơn kiết sử đa đoan
Thế nên tôi nói vẫn c̣n lầm mê!
* * *
Thư thưa: Đại Đức
e dè
Chớ đâu có lư: thấy nghe c̣n lầm?
Đáp rằng: - Tôi nói thật tâm
V́ phiền năo chướng tối tăm c̣n nhiều
Dục tham: ḷng muốn mến yêu
Sắc thinh hương vị xúc, nhiều đam mê
Ngũ trần làm dạ tái tê
Vương mang dục lạc khó bề vị tha!
Hận sân tức tối khóc la
Bất b́nh cảnh nghịch khó mà giải khuyên
Tỵ hiềm tật đố thụy miên
Hằng thiêu đốt măi: lửa phiền trong tâm!
Hai điều kiết sử sân tham
Đà-Hàm giảm nhẹ, Na-Hàm mới tiêu
Phàm nhơn c̣n vướng đủ điều
Thế nên tôi nói c̣n nhiều tối tăm!
* * *
Thông thưa: phiền năo
thâm trầm
Nếu luôn lo ngại th́ làm sao tu?!
Đáp rằng: - "nói" chữa hẳn tu
Biết bao học giả mịt mù trầm luân
Ḷng tham "Ái sắc" giới thiền
Chấp mê sắc cảnh phược triền trong tâm
Dù rằng nhiều vị không lầm
Nhưng bằng ưa thích ngấm ngầm trong tâm!
Vô sắc ái nhiễm cảnh không
Tức thiền vô sắc là không sắc h́nh
Chỉ dùng khái niệm thinh danh
Ḷng tham c̣n vướng vô h́nh thiền cư!
Ngă mạn là tánh tự kiêu
Chấp ta với chúng đủ điều hơn thua
Dù rằng chỉ nghĩ hơn thua
Nhưng trong so sánh cũng là kiêu căng!
Loạn tâm: phóng dật bất an
Là ḷng dao động theo đàng sắc thinh...
Thật ra, những lúc giật ḿnh
Cũng là phóng dật, sự t́nh cố nhiên!
Vô minh: si ám đảo điên
Chẳng thông tứ đế, chính: phiền bộc lưu!
Mười hai duyên khởi là đầu
Ba đời mù tịt biết đâu Níp-Bàn
Như trên: năm sự buộc ràng
Bậc A-La-Hán, hoàn toàn sạch trong
Phàm nhơn th́ phải bận ḷng
Thế nên tôi nói: trong ṿng "lầm mê"!
Bởi tôi chưa chứng Bồ Đề
Dù thông kinh luật vẫn mê vẫn lầm!
* * *
Thư thưa: Đại Đức
cao thâm
C̣n cho rằng chẳng khỏi lầm sai mê
Chúng tôi c̣n lắm vụng về
Làm sao có thể triển khai đạo vàng?!
Đáp rằng: - Dù vậy chớ than
Tùy duyên thuyết pháp như thoàn rước đưa
Pháp mầu như nước trời mưa:
Người t́m c̣n thiếu, kẻ đưa chối từ
Hằng ngày cùng pháp trầm tư,
Sẽ không bị những thói hư nhiễm vào
Pháp thí là thí tối cao
Pháp vị ngon nhất, vị nào cho qua
Pháp hỷ là hỷ tinh hoa
Thế nên nhiều ít cũng là cần chuyên
* * *
Thông rằng: chữa hiểu
nỗi duyên
Lại chưa đắc đạo e phiền năo chăng?
Đáp rằng: - Việc đó tùy căn
Đạo nào chưa đắc mà hằng ước mong?
Thông thưa: tôi chẳng hiểu thông
Ngưỡng mong Đại Đức vui ḷng chỉ cho
Đáp rằng: - Khỏi phải phiền lo
Đạo là đường lộ, lần ḍ lại qua
Nếu chia th́ cũng có ba
Ai không người đạo mà lo t́m cầu
Sát sanh, trộm cướp tước thâu
Tà dâm, nói dối, ác sân bất ḥa
Tào lao, tham ác, phiền hà
Chấp sai chơn lư, ấy là đường đi
Vào nơi cảnh khổ sầu bi
Đó là "ác đạo" cầu chi đường này!
Bố thí, tŕ giới, Thiền na
Ḷng cung kính, phục vụ, và phước chia
Vui theo nghe pháp sớm khuya
Thuyết pháp, cải chánh xa ĺa đoạn không
Ấy đường nhàn cảnh thong dong
Đó là "Thiện Đạo" có không mà tầm?!
Kiến, Duy, Ngữ, Nghiệp, Mạng, Cần,
Niệm, Định là đủ tám phần chánh chơn
Ấy đường dẫn đến Níp-Bàn
Đó là "Thánh Đạo" b́nh an thường hằng
Thử xem có một nào chăng
Lại lo chưa đắc, lại rằng cầu mong.
Thư rằng: Đại Đức quá thông
Xin thỉnh Đại Đức vào trong Thiền đường
Gặp Thầy tôi chắc đồng trương:
Biện tài vô ngại mọi đường suốt thông.
* * *
(xem tiếp Phần 4) |