...



....

 

"Suppose a dog, overcome with weakness & hunger, were to come across a slaughterhouse, and there a dexterous butcher or butcher's apprentice were to fling him a chain of bones — thoroughly scraped, without any flesh, smeared with blood. What do you think: Would the dog, gnawing on that chain of bones — thoroughly scraped, without any flesh, smeared with blood — appease its weakness & hunger?"



– Này Gia chủ, ví như có con chó đói lả, suy nhược, đi đến một ḷ thịt giết ḅ. Ở đây, có người giết ḅ thiện xảo hay người đệ tử quăng cho nó một khúc xương, khéo lóc, tận lóc, không có thịt, chỉ có dính máu. Này Gia chủ, Ông nghĩ thế nào ? Con chó ấy, khi gặm khúc xương ấy, khéo lóc, tận lóc, không có thịt, chỉ có dính máu có thể đoạn trừ được đói lả suy nhược của nó không?

 

"No, lord. And why is that? Because the chain of bones is thoroughly scraped, without any flesh, & smeared with blood. The dog would get nothing but its share of weariness & vexation."



– Bạch Thế Tôn, không. V́ sao vậy ? Với khúc xương khéo lóc, tận lóc, không có thịt, chỉ có dính máu ấy, bạch Thế Tôn, con chó kia chỉ có mệt nhọc khốn khổ mà thôi.

 

"In the same way, householder, a disciple of the noble ones considers this point: 'The Blessed One has compared sensuality to a chain of bones, of much stress, much despair, & greater drawbacks.' Seeing this with right discernment, as it actually is, then avoiding the equanimity coming from multiplicity, dependent on multiplicity, he develops the equanimity coming from singleness, dependent on singleness,1 where sustenance/clinging for the baits of the world ceases without trace.



– Cũng vậy, này Gia chủ, vị Thánh đệ tử suy nghĩ như sau: "Thế Tôn đă nói, dục được ví như khúc xương, khổ nhiều, năo nhiều, tai họa ở đây càng nhiều hơn". Sau khi thấy như chân như vậy với chánh trí tuệ, sau khi từ bỏ loại xả thuộc loại đa chủng, y cứ đa chủng, đối với loại xả thuộc loại nhứt chủng, y cứ nhất chủng, ở đây, mọi chấp thủ đối với thế vật được đoạn trừ hoàn toàn, không có dư tàn, vị ấy tu tập loại xả như vậy.

 

"Now suppose a vulture, a kite, or a hawk, seizing a lump of flesh, were to take off, and other vultures, kites, or hawks — following right after it — were to tear at it with their beaks & pull at it with their claws. What do you think: If that vulture, kite, or hawk were not quickly to drop that lump of flesh, would it meet with death from that cause, or with death-like pain?"



-Này Gia chủ, ví như con chim kên, con chim diều hâu, hay con chim ưng giành được miếng thịt liền bay bổng lên; các con chim kên khác, chim diều hâu khác, hay chim ưng khác bay đuổi theo, đuổi sát theo giành giựt xé nát miếng thịt ấy. Này Gia chủ, Ông nghĩ thế nào ? Nếu con chim kên, chim diều hâu hay chim ưng ấy không vứt bỏ ngay miếng thịt ấy, nó có thể do nhân duyên ấy, đi đến chết hay đi đến khổ gần như chết không ?

 

"Yes, lord."



– Thưa có, bạch Thế Tôn.

 

"In the same way, householder, a disciple of the noble ones considers this point: 'The Blessed One has compared sensuality to a lump of flesh, of much stress, much despair, & greater drawbacks.' Seeing this with right discernment, as it actually is, then avoiding the equanimity coming from multiplicity, dependent on multiplicity, he develops the equanimity coming from singleness, dependent on singleness, where sustenance/clinging for the baits of the world ceases without trace.



– Cũng vậy, này Gia chủ, vị Thánh đệ tử suy nghĩ như sau: "Thế Tôn đă nói, dục được ví như miếng thịt, khổ nhiều, năo nhiều, tai họa ở đây càng nhiều hơn". Sau khi thấy như chân như vậy, với chánh trí tuệ, sau khi từ bỏ loại xả thuộc loại đa chủng, y cứ đa chủng, đối với loại xả thuộc loại nhứt chủng, y cứ nhứt chủng, ở đây mọi chấp thủ đối với thế vật được đoạn trừ hoàn toàn, không có dư tàn, vị ấy tu tập loại xả như vậy.

 

"Now suppose a man were to come against the wind, carrying a burning grass torch. What do you think: If he were not quickly to drop that grass torch, would he burn his hand or his arm or some other part of his body, so that he would meet with death from that cause, or with death-like pain?"



Này Gia chủ, ví như một người cầm một bó đuốc cỏ đang cháy rực đi ngược gió. Này Gia chủ, Ông nghĩ thế nào, nếu người ấy không vứt bỏ ngay bó đuốc ấy, bó đuốc cỏ đang cháy rực ấy có thể đốt cháy tay, hay đốt cháy cánh tay, hay đốt cháy một thân phần của người ấy, người ấy có thể do nhân duyên ấy, đi đến chết, hay đi đến khổ gần như chết không ?

 

"Yes, lord."



– Thưa có, bạch Thế Tôn.

 

"In the same way, householder, a disciple of the noble ones considers this point: 'The Blessed One has compared sensuality to a grass torch, of much stress, much despair, & greater drawbacks.' Seeing this with right discernment, as it actually is, then avoiding the equanimity coming from multiplicity, dependent on multiplicity, he develops the equanimity coming from singleness, dependent on singleness, where sustenance/clinging for the baits of the world ceases without trace.



– Cũng vậy, này Gia chủ, vị Thánh đệ tử suy nghĩ như sau: "Thế Tôn đă nói, dục được ví như bó đuốc cỏ, khổ nhiều, năo nhiều, tai họa ở đây càng nhiều hơn". Sau khi thấy như chân như vậy, với chánh trí tuệ, sau khi từ bỏ loại xả thuộc loại đa chủng, y cứ đa chủng, đối với loại xả thuộc loại nhứt chủng, y cứ nhứt chủng, ở đây mọi chấp thủ đối với thế vật được đoạn trừ hoàn toàn, không có dư tàn, vị ấy tu tập loại xả như vậy.

 

"Now suppose there were a pit of glowing embers, deeper than a man's height, full of embers that were neither flaming nor smoking, and a man were to come along — loving life, hating death, loving pleasure, abhorring pain — and two strong men, grabbing him with their arms, were to drag him to the pit of embers. What do you think: Wouldn't the man twist his body this way & that?"



Này Gia chủ, ví như một hố than hừng, sâu hơn thân người, đầy những than hừng, cháy không thành ngọn, cháy không thành khói, và một người đi đến muốn sống, muốn không chết, muốn lạc, né tránh khổ. Nhưng có hai nhà lực sĩ, nắm chặt hai cánh tay người ấy và lôi người ấy đến hố than hừng. Này Gia chủ, Ông nghĩ thế nào ? Người ấy có co rúm thân, vật qua vật lại phía này phía kia không ?

 

"Yes, lord. And why is that? Because he would realize, 'If I fall into this pit of glowing embers, I will meet with death from that cause, or with death-like pain.'"



– Bạch Thế Tôn, có. V́ sao vậy ? Bạch Thế Tôn, v́ người ấy biết: "Nếu ta rơi vào hố than hừng này, do nhân duyên này, ta sẽ đi đến chết hay đau khổ gần như chết.

 

"In the same way, householder, a disciple of the noble ones considers this point: 'The Blessed One has compared sensuality to a pit of glowing embers, of much stress, much despair, & greater drawbacks.' Seeing this with right discernment, as it actually is, then avoiding the equanimity coming from multiplicity, dependent on multiplicity, he develops the equanimity coming from singleness, dependent on singleness, where sustenance/clinging for the baits of the world ceases without trace.



– Cũng vậy, này cư sĩ, vị Thánh đệ tử suy nghĩ như sau: "Thế Tôn đă nói, dục được ví như hố than hừng, khổ nhiều, năo nhiều, tai họa ở đây càng nhiều hơn". Sau khi thấy như chân như vậy, với chánh trí tuệ, sau khi từ bỏ loại xả thuộc loại đa chủng, y cứ đa chủng, đối với loại xả thuộc loại nhứt chủng, y cứ nhứt chủng, ở đây mọi chấp thủ đối với thế vật được đoạn trừ hoàn toàn, không có dư tàn, vị ấy tu tập loại xả như vậy.

 

"Now suppose a man, when dreaming, were to see delightful parks, delightful forests, delightful stretches of land, & delightful lakes, and on awakening were to see nothing. In the same way, householder, a disciple of the noble ones considers this point: 'The Blessed One has compared sensuality to a dream, of much stress, much despair, & greater drawbacks.' Seeing this with right discernment, as it actually is, then avoiding the equanimity coming from multiplicity, dependent on multiplicity, he develops the equanimity coming from singleness, dependent on singleness, where sustenance/clinging for the baits of the world ceases without trace.



Này Gia chủ, ví như có người nằm mộng, thấy vườn khả ái, rừng núi khả ái, đất đai khả ái, ao hồ khả ái; khi tỉnh dậy, người ấy không thấy ǵ cả. Cũng vậy, này Gia chủ, vị Thánh đệ tử suy nghĩ như sau: "Thế Tôn đă nói, dục được ví như một cơn mộng, khổ nhiều, năo nhiều, tai họa ở đây càng nhiều hơn". Sau khi thấy như chân như vậy với chánh trí tuệ, sau khi từ bỏ loại xả thuộc loại đa chủng, y cứ đa chủng, đối với loại xả thuộc loại nhứt chủng, y cứ nhứt chủng, ở đây mọi chấp thủ đối với thế vật được đoạn trừ hoàn toàn, không có dư tàn, vị ấy tu tập loại xả như vậy.

 

"Now suppose a man having borrowed some goods — a manly carriage, fine jewels, & ear ornaments — were to go into the market preceded & surrounded by his borrowed goods, and people seeing him would say, 'How wealthy this man is, for this is how the wealthy enjoy their possessions,' but the actual owners, wherever they might see him, would strip him then & there of what is theirs. What do you think: Should the man rightly be upset?"



Này Gia chủ, ví như có người mượn tài vật cho mượn, xe cộ xứng đáng bậc sang trọng, các đồ châu báu trang sức mỹ diệu, và với những đồ vật vay mượn ấy, người ấy đi vào chợ phố, được (tôn trọng) đi trước, được nhiều người vây quanh, và quần chúng thấy người ấy bèn nói: "Người này thật sự giàu sang, và người giàu sang hưởng thọ tài vật như vậy". Nhưng những người chủ thấy người kia ở chỗ nào liền lấy lui những vật sở hữu của ḿnh. Này Gia chủ, Ông nghĩ thế nào ? Có phải sự (trá h́nh) dị tính của người kia được chấm dứt ở đây?

 

"No, lord. And why is that? The owners are stripping him of what is theirs."



– Thưa vâng, bạch Thế Tôn. V́ sao vậy ? Bạch Thế Tôn, v́ những người chủ lấy lui những vật sở hữu của ḿnh.

 

"In the same way, householder, a disciple of the noble ones considers this point: 'The Blessed One has compared sensuality to borrowed goods, of much stress, much despair, & greater drawbacks.' Seeing this with right discernment, as it actually is, then avoiding the equanimity coming from multiplicity, dependent on multiplicity, he develops the equanimity coming from singleness, dependent on singleness, where sustenance/clinging for the baits of the world ceases without trace.



– Cũng vậy, này Gia chủ, vị Thánh đệ tử suy nghĩ như sau: "Thế Tôn đă nói, dục được ví như tài vật vay mượn, khổ nhiều, năo nhiều, tai họa ở đây càng nhiều hơn". Sau khi thấy như chân như vậy với chánh trí tuệ, sau khi từ bỏ loại xả thuộc loại đa chủng, y cứ đa chủng, đối với loại xả thuộc loại nhứt chủng, y cứ nhứt chủng, ở đây mọi chấp thủ đối với thế vật được đoạn trừ hoàn toàn, không có dư tàn, vị ấy tu tập loại xả như vậy.

 

"Now suppose that, not far from a village or town, there were a dense forest grove, and there in the grove was a tree with delicious fruit, abundant fruit, but with no fruit fallen to the ground. A man would come along, desiring fruit, looking for fruit, searching for fruit. Plunging into the forest grove, he would see the tree with delicious fruit, abundant fruit, but with no fruit fallen to the ground, and the thought would occur to him, 'This is a tree with delicious fruit, abundant fruit, and there is no fruit fallen to the ground, but I know how to climb a tree. Why don't I climb the tree, eat what I like, and fill my clothes with the fruit?' So, having climbed the tree, he would eat what he liked and fill his clothes with the fruit. Then a second man would come along, desiring fruit, looking for fruit, searching for fruit and carrying a sharp ax. Plunging into the forest grove, he would see the tree with delicious fruit, abundant fruit, but with no fruit fallen to the ground, and the thought would occur to him, 'This is a tree with delicious fruit, abundant fruit, and there is no fruit fallen to the ground, and I don't know how to climb a tree. Why don't I chop down this tree at the root, eat what I like, and fill my clothes with the fruit?' So he would chop the tree at the root. What do you think: If the first man who climbed the tree didn't quickly come down, wouldn't the falling tree crush his hand or foot or some other part of his body, so that he would meet with death from that cause, or with death-like pain?"



Này Gia chủ, ví như gần thôn làng hay gần thị tứ có một nhóm rừng, ở đấy, có một cây đầy những trái chín, nhưng không có trái nào rơi xuống đất. Rồi một người đi đến, ước mong trái cây, t́m cầu trái cây, đi khắp đó đây để t́m trái cây. Người ấy đi sâu vào ngôi rừng ấy, thấy cây ấy đầy những trái chín. Người ấy có thể nghĩ như sau: "Cây này đầy những trái chín nhưng không có trái nào rơi xuống đất, nhưng ta biết leo cây. Vậy ta hăy leo lên cây ấy ăn cho thỏa thích và bọc đầy áo (để đem về). Rồi người ấy leo lên cây ấy, ăn cho thỏa thích và bọc đầy áo (để đem về). Rồi một người thứ hai đi đến, ước mong trái cây, t́m cầu trái cây, đi khắp đó đây để t́m trái cây, và tay mang một búa sắc bén. Người này đi sâu vào ngôi rừng ấy, thấy cây ấy đầy những trái chín. Người này có thể nghĩ như sau: "Cây này đầy những trái chín, nhưng không có trái nào rơi xuống đất. Nhưng ta không biết leo cây. Vậy ta hăy chặt cây này tận gốc, ăn cho thỏa thích, và bọc đầy áo (để đem về)". Rồi người này chặt cây ấy tận gốc. Này Gia chủ, Ông nghĩ thế nào ? Nếu người kia không leo xuống thật mau, thời cây ấy khi rơi đổ xuống, sẽ làm cho người thứ nhất, hoặc bị găy tay, hoặc bị găy chân, hoặc bị găy một phần thân nào. Và do nhân duyên ấy, sẽ bị chết hay đi đến đau khổ gần như chết.

 

"Yes, lord."



– Thưa vâng, bạch Thế Tôn.

 

"In the same way, householder, a disciple of the noble ones considers this point: 'The Blessed One has compared sensuality to the fruits of a tree, of much stress, much despair, & greater drawbacks.' Seeing this with right discernment, as it actually is present, then avoiding the equanimity coming from multiplicity, dependent on multiplicity, he develops the equanimity coming from singleness, dependent on singleness, where sustenance/clinging for the baits of the world ceases without trace.



– Cũng vậy, này Gia chủ, vị Thánh đệ tử suy nghĩ như sau: "Thế Tôn đă nói, dục được ví như cây có trái, khổ nhiều, năo nhiều, tai họa ở đây càng nhiều hơn". Sau khi thấy như chân như vậy với trí tuệ, sau khi từ bỏ loại xả thuộc loại đa chủng, y cứ đa chủng, đối với loại xả thuộc loại nhứt chủng, y cứ nhứt chủng, ở đây mọi chấp thủ đối với thế vật được đoạn trừ hoàn toàn, không có dư tàn, vị ấy tu tập loại xả như vậy.

 

"Now when the disciple of the noble ones has arrived at this purity of equanimity & mindfulness, he recollects his manifold past lives, i.e., one birth, two... five, ten... fifty, a hundred, a thousand, a hundred thousand, many eons of cosmic contraction, many eons of cosmic expansion, many eons of cosmic contraction & expansion: 'There I had such a name, belonged to such a clan, had such an appearance. Such was my food, such my experience of pleasure & pain, such the end of my life. Passing away from that state, I re-arose there. There too I had such a name, belonged to such a clan, had such an appearance. Such was my food, such my experience of pleasure & pain, such the end of my life. Passing away from that state, I re-arose here.' Thus he recollects his manifold past lives in their modes & details.



Này Gia chủ, vị Thánh đệ tử ấy, sau khi thành tựu xả niệm thanh tịnh vô thượng này, nhớ đến các đời sống quá khứ, như một đời, hai đời, ba đời, bốn đời, năm đời, mười đời, hai mươi đời, ba mươi đời, bốn mươi đời, năm mươi đời, một trăm đời, một ngàn đời, một trăm ngàn đời, nhiều hoại kiếp, nhiều thành kiếp, nhiều thành hoại kiếp. Ngài nhớ rằng: "Tại chỗ kia, Ta có tên như thế này, ḍng họ như thế này, giai cấp như thế này, thọ khổ lạc như thế này, tuổi thọ đến mức như thế này. Sau khi chết tại chỗ kia, Ta được sanh ra chỗ nọ. Tại chỗ ấy, Ta có tên như thế này, ḍng họ như thế này, giai cấp như thế này, thọ khổ lạc như thế này, tuổi thọ đến mức như thế này. Sau khi chết tại chỗ nọ, Ta được sanh ra ở đây". Như vậy, Như Lai nhớ đến nhiều đời sống quá khứ cùng với các nét đại cương và các chi tiết. Này Gia chủ, vị Thánh đệ tử ấy sau khi thành tựu xả niệm thanh tịnh vô thượng này, với thiên nhăn thuần tịnh siêu nhân, thấy sự sống và chết của chúng sanh, người hạ liệt kẻ cao sang, người đẹp đẽ kẻ thô xấu, người may mắn kẻ bất hạnh, đều do hạnh nghiệp của chúng. Này Gia chủ vị Thánh đệ tử ấy, sau khi thành tựu xả niệm thanh tịnh vô thượng này, và với các lậu hoặc được đoạn trừ, vị này với thượng trí, tự ḿnh chứng ngộ, chứng đạt và an trú ngay trong hiện tại vô lậu tâm giải thoát, tuệ giải thoát.

 

"When the disciple of the noble ones has arrived at this purity of equanimity & mindfulness, he sees — by means of the divine eye, purified & surpassing the human — beings passing away & re-appearing, and he discerns how they are inferior & superior, beautiful & ugly, fortunate & unfortunate in accordance with their kamma: 'These beings — who were endowed with bad conduct of body, speech & mind, who reviled noble ones, held wrong views and undertook actions under the influence of wrong views — with the break-up of the body, after death, have re-appeared in the plane of deprivation, the bad destination, the lower realms, in hell. But these beings — who were endowed with good conduct of body, speech, & mind, who did not revile noble ones, who held right views and undertook actions under the influence of right views — with the break-up of the body, after death, have re-appeared in the good destinations, in the heavenly world.' Thus — by means of the divine eye, purified & surpassing the human — he sees beings passing away & re-appearing, and he discerns how they are inferior & superior, beautiful & ugly, fortunate & unfortunate in accordance with their kamma.



Này Gia chủ, vị Thánh đệ tử ấy, sau khi thành tựu xả niệm thanh tịnh vô thượng này, Với tâm định tĩnh, thuần tịnh trong sáng, không cấu nhiễm, không phiền năo, nhu nhuyến, dễ sử dụng, vững chắc, b́nh tĩnh như vậy, Ta dẫn tâm, hướng tâm đến trí tuệ về sanh tử của chúng sanh. Ta với Thiên nhăn thuần tịnh, siêu nhân, thấy sự sống và chết của chúng sanh. Ta biết rơ rằng chúng sanh người hạ liệt kẻ cao sang, người đẹp đẽ kẻ thô xấu, người may mắn kẻ bất hạnh đều do hạnh nghiệp của họ. Những chúng sanh làm những ác hạnh về thân, lời và ư, phỉ báng các bậc Thánh, theo tà kiến, tạo các nghiệp theo tà kiến. Những người này, sau khi thân hoại mạng chung, phải sanh vào cơi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục. C̣n những chúng sanh nào làm những thiện hạnh về thân, lời và ư, không phỉ báng các bậc Thánh, theo chánh kiến, tạo các nghiệp theo chánh kiến. Những người này, sau khi thân hoại mạng chung, được sanh lên thiện thú, cơi Trời, trên đời này. Như vậy, vị ấy với Thiên nhăn thuần tịnh siêu nhân, thấy sự sống chết của chúng sanh. Ta biết rơ rằng chúng sanh, người hạ liệt, kẻ cao sang, người đẹp đẽ kẻ thô xấu, người may mắn, kẻ bất hạnh, đều do hạnh nghiệp của họ.

 

"When the disciple of the noble ones has arrived at this purity of equanimity & mindfulness, he enters & remains in the fermentation-free awareness-release & discernment-release, having directly known & realized them for himself right in the here & now.



Này Gia chủ, vị Thánh đệ tử ấy, sau khi thành tựu xả niệm thanh tịnh vô thượng này. Với sự diệt trừ các lậu hoặc, sau khi tự ḿnh chứng tri với thượng trí, vị ấy chứng đạt và an trú ngay trong hiện tại, tâm giải thoát, tuệ giải thoát không có lậu hoặc.

 

"It's to this extent, householder, that there is the all-around in-every-way cutting off of one's affairs in the discipline of a noble one." ...

 

Note

1. MN 137 (passage § 179 in The Wings to Awakening) identifies "equanimity based on multiplicity" as equanimity with regard to forms, sounds, smells, tastes, and tactile sensations. It identifies "equanimity based on singleness" as the four formless attainments. In the context of this sutta, however, the Commentary defines equanimity based on singleness as the fourth jhana, and this interpretation seems correct. Toward the end of this passage, the equanimity based on singleness functions as the basis for the three knowledges, a function that is normally filled by the fourth jhana.

 Chủ biên và điều hành: TT Thích Giác Đẳng.

 Những đóng góp dịch thuật xin gửi về TT Thích Giác Đẳng tại giacdang@phapluan.com
Cập nhập ngày: Thứ Sáu 08-11-2006

Kỹ thuật tŕnh bày: Minh Hạnh & Thiện Pháp

| | trở về đầu trang | Home page |