50. THIỀN ĐỊNH LÂU NHẤT

Phật tử TTNM đánh máy từ quyển Vi Tiếu

Sư hỏi các đệ tử:

- Trong các con, ai hành thiền định lâu nhất?

Các đệ tử lần lượt thưa:

- Con nhập định một giờ.

- Con nhập định hai giờ.

- Con nhập định một ngày.

- Con nhập định năm ngày.

- Con nhập định bảy ngày.

Cuối cùng, một người đệ tử thưa:

- Thưa Thầy, con không biết con nhập bao lâu, chỉ biết là con đang thở từng hơi thở mà thôi.

Sư nói:

- Thế mà con thiền định lâu nhất đó.

 Lời góp ý:

Thiền định lâu nhất cũng còn xuất nhập, nên thiền định không phải là cứu cánh của đạo Phật. Cao nhất của thiền định là cõi Sắc giới và Vô sắc giới mà thôi.

Tuy nhiên, đạo Phật không loại trừ thiền định, vì nếu sử dụng thiền định mà không dừng lại nơi thiền định, không xem thiền định là tối hậu mà chỉ tạm thời thoát khỏi sự chi phối đa đoan phiền nhiễu của cõi dục thì rất tốt. Vì vậy, thiền định vẫn được coi là hiện tại lạc trú của các bậc Thánh (Ariyassa ditthadhamma-sukhavihàra).

Thiền tuệ cũng không loại trừ thiền định, vì trong tụê luôn luôn có định. Hơn nữa, Thiền tông nói rằng đói ăn, khát uống, mệt nghỉ, thì sao không thiền định một chút cho khí dưỡng thần tồn?

Nhưng khi thiền định được rồi thì người ta thường ham mê hỷ lạc, do đó, đáng lẽ thiền định là quên thời gian, thì người ham mê thiền định lại tính thời gian để đo lường định lực.

Định lực không ở thời gian, mà ở chỗ bất loạn. Nếu trong từng hơi thở mà tâm bất loạn, quên hết thời gian thì sát-na định (khanica-samàdhi) lại chính là đại định (mahà-samàdhi).