Hành Trình Tâm Linh - Lumtini 

Minh Hạnh phóng sự

"Ngày 24 tháng 3 năm 2010 -  Chiêm bái thánh tích Lumbini, Nigrodharama, Thăm viếng:  chùa Việt Nam, chùa Thái Lan, chùa Tây Tạng, và cổ thành Ca tỳ la vệ

Những bài giảng về danh tánh Đức Phật, lịch sử chùa Nigrodharama

Dọc đường xe chạy thật là may mắn cho chúng tôi được nghe TT Giác Đẳng giảng về cuộc đời của Đức Phật

       TT Giác Đẳng đang về lịch sử danh tánh Đức Phật tại khuôn viên Lumbini

Chúng ta thường nghe những người ngoại đạo gọi Ngài là Samon Cồ Đàm lấy từ chữ Samon Gautama. Chữ Cồ Đàm có khi chúng ta còn âm thành Kiều Đàm như Kiều-Đàm-Di tức là Gautami là Di Mẫu Cồ Đàm. Thì Cồ Đàm hay Gautama là họ mẹ, Ngài không lấy họ cha vì chế độ mẫu hệ hồi xưa.

Những vị tỳ kheo tu theo Đức Phật thường gọi là Sakyaputta là Thích tử tức là con của giòng họ Thích Ca, hay là Sakyadhita là Thích nữ là con gái của giòng họ Thích Ca trong trường hợp như vậy thì dùng chữ Sakya. Người Phật tử thì không dùng chữ Gautama để gọi Đức Phật mà thường người ngoại đạo mới dùng chữ Gautama hay chữ Cồ Đàm để gọi Đức Phật, ví dụ như họ gọi samôn Cồ Đàm, và trong kinh điển thì cũng rất ít trường hợp gọi Đức Phật là Sakyamuni tức là Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Ngày hôm nay chúng ta thường là dùng chữ Bhagavato là Đức Thế Tôn để chỉ cho Đức Phật.  

          Bên bờ hồ nơi Hoàng Hậu Maya sau khi sanh Thái Tử đã tắm tại hồ này

Mỗi thời có một cách gọi nhưng chúng tôi xin được nhắc lại là chữ Thích Ca Mâu Ni thì chữ Mâu Ni có nghĩa là ẩn sĩ là vị hiền triết là bậc thánh triết giòng họ Thích Ca, chữ Sakya là tên của một giòng tộc Thích Ca, và vương quốc này cũng là vương quốc Sakya kingdom tức là vương quốc của Thích Ca.

Theo trong kinh thì trong bản sớ giải cho chúng ta biết rằng thời rất xa xưa ở xứ Kashi có một vị vua và vị vua này có tám người con, sau khi sanh người con thứ tám thì vài năm sau hoàng hậu qua đời và nhà vua đi một bước nữa cưới một phụ nữ khác về làm hoàng hậu, trong lúc vua và hoàng hậu sau này ở trong những giờ phút rất thân mật thì vị hoàng hậu có một lời thỉnh nguyện là mong rằng đứa con của bà sanh ra mai mốt sẽ thừa kế ngai vàng, trong lúc vì quá thương hoàng hậu nên nhà vua đã hứa, sau khi hứa xong nhà vua mới chạnh lòng bởi vì hoàng tử do hoàng hậu sau sanh ra là hoàng tử nhỏ nhất, trong lúc đó nhà vua đã có tám người con, nhà vua không biết phải làm gì khác hơn là gọi tám người con đến và tám người con đó đứa nhỏ nhất thì cũng 16 tuổi, nhà vua mới nói rằng:

               Hồ nơi Hoàng Hậu Maya tắm sau khi sanh Thái Tử

 "Ta vì một chốc bốc đồng mà hứa sẽ trao vương quyền lại cho đứa bé sơ sinh tức là thái tử út mới chào đời, ta thật sự có lỗi với các con, vậy đây là vàng, đây là bạc, đây là xe ngựa, đây là tùy tùng, anh em các con hãy lấy tất cả những thứ này lên đường tới một nơi nào đó thật xa khỏi quốc độ này, hãy lập một vương quốc riêng của mình thì như vậy ta mới cảm thấy an lòng và mẹ của các con cũng cảm thấy ngậm cười."

 Tám vị hoàng tử và công chúa đã trọn một số tùy tùng trong những người đi theo họ để trở thành một phái bộ về thăm lại vua cha ở Kashi. Khi về thăm lại vua cha thì phái bộ kể tất cả sự việc của hoàng tử và công chúa tại vùng đất mới mà họ đã chiếm ngự và xây dựng một vương quốc như thế nào họ đã xây dựng kinh đô như thế nào, thì nghe xong thì nhà vua thốt lên một câu là "Sakya Sakya" tức là "thật là anh hùng thật là anh hùng." Chữ Sakya đó lại là một chữ mà phái bộ ghi nhớ và khi trở về thì thuật lại cho các vị hoàng tử và công chúa thì những người đó rất vui mừng và nói chuyện với đạo sĩ Kapila sau đó họ đã quyết định chọn tên của giòng tộc mới hoàn toàn là Sakya có nghĩa là bậc anh hùng, từ đó trở đi chúng ta có giòng họ Sakya là giòng họ Thích Ca.  Về sau này để nhớ ơn vị đạo sĩ đã giúp cho họ nên họ

                Nơi thờ phiến đá có dấu chân Đức Phật khi đản sanh

Có một vài sự kiện liên quan đến giòng họ Sakya theo văn hoá thời xưa thì người ta rất trọng về huyết thống tức là họ không muốn cho có sự pha lẫn giòng máu này với giòng máu kia. Thời xa xưa người Aryan từ Trung Á đổ xuống đây thì tại nơi này có rất nhiều những thổ dân như chúng ta thấy ở tại đây và những thổ dân này thuộc cấp nô lệ và do vậy người Aryan có một thái độ kỳ thị rất lớn, thái độ kỳ thị đó là họ luôn luôn xem chuyện gọi là quần chủng là một yếu tố khẳng định giá trị tồn tại của họ nên người Aryan không lấy những người khác chủng tộc mà họ thường lấy những người trong giòng tộc giòng họ của họ, điều này có khác với người Trung Hoa, người Trung Hoa thì nếu là bên nội tức là chú bác thì tuyệt đối là không được cưới gả với nhau trong lúc đó bên ngoại thì có thể cưới gả với nhau, lấy ví dụ như là một người con gái của Trung Hoa không thể nào lấy một người anh hay là em gọi là chú bác gọi là đường ca thì họ không lấy nhau, nhưng nếu bên ngoại là con bạn dì ruột họ gọi là biểu ca thì họ có thể cưới gả với nhau được, thì việc này rất là bình thường ví dụ qúi vị xem phim Thiên Long Bát Bộ thì Vương Ngọc Yến yêu Mộ Dung Phục tính trong vai vế là con cậu ruột, họ có thể nghĩ tới chuyện hôn nhân thì đó là quan niệm của người Trung Hoa, nhưng người Ấn Độ thời xưa cho đến bây giờ thì họ đặt nặng về vấn đề quần chủng gọi là huyết thống thanh tịnh bảy đời, huyết thống thanh tịnh bảy đời tức là nhiều đời giòng máu không bị pha lẫn với người ngoài, về phần này chúng ta có thể tìm thấy ở Ai Cập thời xưa cũng có những chuyện là trong một hoàng tộc như vậy họ lấy nhau chứ họ không lấy người ngoài, đúng ra thì nếu chúng ta đọc lịch sử của Anh Quốc lịch sử Âu Châu thì chúng ta thấy rằng vua Đan Mạch, Nga hoàng, vua Tây Ban Nha và Anh Quốc đều là bà con với nhau, thời xưa thì họ cưới gả qua lại chứ họ không lấy người thường dân ở bên ngoài, dĩ nhiên quan niệm này từ từ đã khóa sổ đã thay đổi, 

Chúng tôi xin nhắc lại là tên của Đức Phật là Siddattha mà chúng ta âm là Sĩ Đạt Đa, họ của Ngài là Gautama mà chúng ta âm là họ Cồ Đàm hay là Kiều Đàm, đúng ra trong khuynh hướng ni bộ thường âm là Kiều Đàm bên tăng là Cồ Đàm, nhưng Gautama mà chúng ta đọc ở trong kinh thì đó là họ của Đức Phật, và chữ Sakya là Thích Ca là tên của giòng tộc chứ không phải là họ cũng không phải là tên của Đức Phật, mà là giòng Thích Ca, như vậy nói theo Phạn âm thì là tên Sĩ Đạt Đa họ Cồ Đàm người giòng tộc Thích Ca, người ngoại đạo gọi Đức Phật là Samôn Cồ Đàm, samôn có nghĩa là vị tu sĩ và người Phật tử thường gọi Đức Phật là Bhagavato là Đức Thế Tôn.

            Phiến đá dấu chân Đức Phật

Thành Ca Tỳ La Vệ (Kapilavatthu), xưa kia là một kinh thành trù phú, nơi thái tử Sĩ Đạt Ta (Siddhāttha) sinh ra và lớn lên trong nhung gấm lụa là, và sự kính trọng nể vì của toàn bộ tộc Thích Ca (Sakya), sự hy vọng và ngưỡng mộ của toàn dân kinh thành Ca Tỳ La Vệ nhưng Ngài từ cảm nhận của sanh lão bệnh tử những khổ đau và hạnh phúc, sự sống mong manh, cái chết vô thường Ngài đã ra đi, ra đi để tìm chân đế với mục đích cứu khổ chúng sanh và Ngài đã giác ngộ. Đó là câu chuyện lịch sử. Ngày hôm nay chúng tôi được đưa đến thăm viếng hoàng cung nơi Đức Thế Tôn đã sinh sống cho đến khi Ngài từ bỏ để đi xuất ra bây giờ nơi đây chỉ còn lại di tích hoang phế, cổng thành bằng gạch nghiêng ngửa với rêu phong lối đi đầy cỏ hoang dại mọc khắp nơi không một bàn tay chăm sóc. Cách cổng gạch không xa là một tháp được Ngài Huyền Trang ghi trong ký sự do vua Tịnh Phạn xây đánh dấu nơi con ngựa Kiền Trắc sau khi đưa Thái Tử Sĩ Đạt Đa đi xuất gia và Thái Tử đã cắt tóc ở giòng sông Anoma, sau đó thì Xa Nặc đã đem cẩm bào về tới đây còn con ngựa Kiền Trắc đã chết ở đó, vua Tịnh Phạn đã xây tháp để tưởng nhớ con ngựa Kiền Trắc và đánh dấu sự ra đi của Thái Tử Sĩ Đạt Đa.

Khi phái đoàn của chúng tôi đến thì tại thánh tích đã có một vài phái đoàn đến trước và đến sau cũng đang chiêm bái thánh tích. Rời thánh tích chúng tôi lên đường đến thăm viếng ngôi chùa Nigrodharama.

Theo lời giảng của TT Giác Đẳng, chúng tôi xin sơ lượt lại.

Ngày xưa thời Đức Phật còn tại thế thì không gọi là chùa như chúng ta ngày nay. Chúng ta gọi là chùa nhưng chùa của chúng ta ngày nay có tánh cách là nơi thờ phượng. Thật ra thì ngày xưa nơi Đức Phật và chư tăng ở gọi là trú xứ. Trú xứ để tu tập. Do vậy chúng ta có nhiều chữ để gọi, thí dụ như chữ viên, như Trúc Viên - Jetavana, Trúc Lâm -Veluvana. Vana nghĩa là khu vườn. Đức Phật và Chư Tăng khi đi du hành thì thường tìm đến những nơi có cây cao bóng mát. 

Nền tháp Nigrodharama

 "Con ở kế bên Ngài cảm thấy rất là mát mẻ thoải mái."

                chụp tại nền nền tháp Nigrodharama

Khi Đức Phật nói như vậy rồi thì Tôn Giả Xá Lợi Phất cạo đầu cho Rahula và Rahula trở thành vị sadi đầu tiên.

 Một sự kiện khác là cũng trong dịp Đức Thế Tôn về thành Ca Tỳ La Vệ lúc Thái Tử Nanda 16 tuổi được vua Tịnh Phạn tổ chức lễ cưới với công nương Janapada Kalyani. Thái Tủ Nanda là em cùng cha khác mẹ với Đức Phật. Vua Tịnh Phạn có hai người vợ là hoàng hậu Maya và Pajapati Gotami. Hoàng hậu Maya sau khi hạ sanh Thái Tử Sĩ Đạt Đa bảy ngày thì hoàng hậu Maya từ trần, Thái Tử Sĩ Đạt Đa được giao cho Pajapati Gotami vừa là kế mẫu vừa là dì mẫu vì bà hoàng hậu Pajapati Gotami là em ruột của hoàng hậu Maya, hai chị em cùng lấy vua Tịnh Phạn. Hoàng hậu Pajapati Gotami sống với vua Tịnh Phạn có hai người con là Nanda và công chúa Nandi, công chúa Nandi sau này xuất gia trở thành vị thánh ni.

             Phái đoàn chụp tại Ca Tỳ La Vệ

 Và Đức Thế Tôn đã cho Nanda xuất gia. Về sau này câu chuyện mà chúng ta được biết lúc ban đầu Thái Tử Nanda gặp nhiều khó khăn trong việc tu tập, bởi vì không quen với đời sống xuất gia và vẫn tưởng nhớ vị hôn thê Janapada Kalyani. Lúc Nanda bưng bình bát đi theo Đức Phật thì công nương Janapada Kalyani người vợ sắp cưới của Thái Tử Nanda từ trên lầu cao gọi theo

Một câu chuyện khác chúng ta được biết là di mẫu Pajapati Gotami.

                 chụp tại Ca Ty La Ve

Khi Đức Phật Ngài trở về thành Ca Tỳ La Vệ thì di mẫu mặc dầu là dì là mẹ kế nhưng di mẫu rất thương Đức Phật bởi vì bà đã nuôi Đức Phật từ hồi còn tấm bé, từ lúc mới sanh ra được bảy ngày thì bà đã nhận trách nhiệm nuôi đến lớn, do vậy khi Đức Phật về đây ở trong thời gian Ngài an cư tại đây thì bà đã làm một việc mà trước đây chưa có ai làm. Đó là bà xin vua Tịnh Phạn một mảnh đất gần hoàng thành, trên mảnh đất đó thì tự tay bà trồng bông vải, rồi tự tay bà thu hoạch, rồi tự tay bà dệt vải từ bông vải, tự tay bà nhuộm vải rồi bà may một chiếc y, một chiếc y do chính bàn tay của hoàng hậu làm nghĩa là từ lúc trồng bông vải rồi dệt v.v... mặc dù có người đến cố vấn chỉ cho bà nhưng phần làm thì do bà làm rồi bà đem đến công viên Nigrodha để cúng dường cho Đức Phật bằng tất cả tình thương, tình thương của một bà mẹ của một người dì chứng tỏ bà rất quí kính Đức Phật.  

                      chụp tại Ca Tỳ La Vệ

 Nhưng khi bà đem đến cúng dường Đức Phật thái độ của Đức Phật đã làm cho bà rất sửng sốt. Đức Phật không nhận. Thậm chí Tôn Giả Ananda là thị giả của Đức Phật đã bạch với Đức Phật :

"Bạch Đức Thế Tôn, di mẫu là một người đã lo cho Đức Phật và đã chăm sóc Đức Phật xin Ngài từ bi nhận cho bà được vui"

Đức Phật không nhận và sau đó Ngài thuyết một bài kinh ghi trong Trung Bộ Kinh "Cúng dường vô phân biệt." Ngài nói ngay cả một người cúng dường Đức Phật mà mang tánh cách cá nhân thì sự cúng dường đó không tốt bằng cúng dường đến đại chúng Tăng Gìa với tâm không phân biệt. Thí dụ như chúng ta có cái quạt đem vào chùa cúng dường cho thầy A thầy B dùng thì không có phước bằng mình đem vào chùa cúng cho Chư Tăng vị nào về muốn sài thì sài, Đức Phật gọi là cúng dường vô phân biệt. Hình ảnh đó một lần nữa nhắc nhở cho chúng ta thấy rằng khi Đức Phật thọ nhận của tín thí thì Ngài nghĩ đến lợi ích của chúng sanh, ngay cả di mẫu rất thương Ngài, nhưng Ngài hiểu là di mẫu cúng dường cho Ngài mang tình thương rất vị kỷ giữa bà với Đức Phật như một bà mẹ như một bà dì, nhưng Đức Phật có tâm quảng đại hơn nghĩ đến tăng chúng. Sau khi y được cúng dường lên chư tăng thì chư tăng ngày xưa vẫn làm và ngày nay vẫn còn làm là một chiếc y cúng dường đến chư tăng cả mấy trăm vị thì chư tăng viết tên lên những lá thăm rồi mỗi vị bốc lá thăm, và chiếc y đó về tay một vị tỳ kheo trẻ tuổi nhất là tỳ kheo Ajita. Bà rất buồn. Sau đó Đức Phật đã giải thích cho bà hiểu được giá trị của sự cúng dường đại chúng.

 Thật ra trong cuộc đời của Đức Thế Tôn khi còn tại thế sau khi Ngài rời khỏi Ca Tỳ La Vệ về đây chỉ có ba lần, lần đầu tiên là năm thứ hai ngay sau khi Ngài thành đạo, lúc đó La Hầu La lên bảy tuổi, Ngài về đây lần đầu tiên lúc đó có sáu vị hoàng tử giòng Thích Ca xuất gia theo Ngài. Ngài trở về đây một lần thứ hai do duyên Ngài đi ngang giảng một bài kinh Cula Dukkhakkhandha Ngài cũng ở Nigrodharama. Lần thứ ba Đức Thế Tôn về đây khi vua Tịnh Phạn băng hà, và vua Tịnh Phạn nằm trên long sàng lúc bấy giờ vua là vị thánh Tu Đà Hườn, Đức Phật Ngài giảng pháp vua Tịnh Phạn đắc quả A La Hán và chính Đức Phật là người đứng ra để lo tang lễ cho vua Tịnh Phạn, đó là lần cuối cùng Ngài đến Nigrodharama.

                 chụp tại Ca Tỳ La Vệ

 Rời chùa Nigrodharama chúng tôi đến thăm thánh tích Lum Tì Ni.

Vườn Lâm Tì Ni (Lumbini) là nơi Đức Phật đản sanh đã trở thành địa danh hành hương của Phật giáo nằm trong quận Kapilavastu của nước Nepal. Nước Nepal là một thung lũng nằm giữa những núi đồi của vùng Hy-mã-lạp Sơn, giáp biên giới vùng Đông Bắc Ấn Độ. Về phía Bắc, Nepal giáp Tây Tạng, về phía Đông giáp Sikkim; phía Nam giáp Bengal và Uttar Pradesh; phía Tây giáp Kumaon. Nơi biên giới vùng Bắc Nepal, có rất nhiều đỉnh núi cao nằm trong dãy Hy-mã-lạp Sơn: Dhawalagiri (26.837 ft), Machapuchar, Gaurishankicr và Yasa (24.000 ft), Gosain than (26,313 ft), đỉnh Everest (29.002 ft), Kinchinjunga (28.146 ft) v.v...

Vườn Lum Tì Ni nằm gần biên giới Ấn Độ. Là nơi Hoàng Hậu Mayadevi hạ sanh Thái Tử Siddhartha Gautama, trở thành Đức Phật Gautama, đã tạo nên truyền thống Phật Giáo. Đức Phật sống khoảng thời gian 563 và 483 BCE. Lâm Tì Ni là một trong bốn địa danh hành hương có sức lôi cuốn mạnh, là nơi chủ chốt liên quan đến đời sống của Đức Phật, những nơi khác tại Câu Thi Na (Kushinagar) nơi Đức Phật nhập Niết Bàn, Bồ Đề Đạo Tràng (Bodh Gaya) nơi Đức Phật thành đạo, và Vườn Lộc Uyển (Sarmath) nơi Đức Phật chuyển Pháp Luân đầu tiên.

Trước chánh điện chùa Thái Lan

 Trong thời Phật, Lâm Tì Ni là một công viên nằm giữa Kapilavastu và Devadaha. Nơi đó Đức Phật được sanh ra. Vua Asoka khi đến chiêm bái đã cho dự một trụ đá để đánh dấu. Dựa theo câu khắc trên trụ đá, nó được đặt tại đây bởi những người ta trách nhiệm coi sóc công viên để tưởng nhớ đến chuyến viếng thăm của vua Asoka. Công viên trước đó đã được biết đến là Rummidei, hai dặm phía bắc của Bhagavanpura.

Rời vườn Lâm Tì Ni chúng tôi trở về khách sạn dùng cơm trưa và nghỉ ngơi đến 4:30 chúng tôi được đưa đi thăm ba ngôi chùa, chùa Tây Tạng, chùa Thái Lan và chùa Việt Nam.

chụp tại trước chùa Tây Tạng ngôi chùa đầu tiên tại Thánh Địa Lumbini