Câu Hỏi 46:1) Trong sự tu tập thì thiền chỉ cần tu tập trước hay tu tập thiền quán trước?
2) Con tu thiền chỉ một thời gian rất lâu và con cứ loay hoay trong thiền chỉ mà không có cách nào con ra khỏi thiền chỉ để tu thiền quán. Trong sự hiểu biết của con thì phải tu thiền quán mới có thể giải thoát được. Kính xin Sư từ bi chỉ dạy.

(Bài giảng trong rơom Giảng Đường Diệu Pháp , Ngày 29 tháng 02 năm 2008)

TT Liễu Tông:
1) Thứ nhất là mình muốn tập thiền chỉ thì mình tập thiền chỉ, mình muốn tập thiền quán thì mình tập thiền quán, không có gì quan trọng. Nhưng nếu nói về phương diện tu tập thì đi theo Balamật mình đã tạo trong kiếp quá khứ. Trong kiếp quá khứ mình đã tu thiền chỉ hay mình là phạm thiên hết phước rớt xuống cõi người thì kiếp này tu thiền chỉ dễ đắc hơn. Nhưng nếu kiếp trước mình từng tu thiền quán, mình lang thang ở cõi người và cõi trời dục giới gặp các bậc thiện trí rồi tu thiền quán thì kiếp này tu thiền quán trước tốt hơn. Thì điều đó không thể nào trả lời, mà tùy từng người. Bây giờ mình tới một trường thiền thì thường thường thiền sư cho vài đề mục, mà đề mục đó có thể hành thiền chỉ lẫn thiền quán để xem ấn chứng nó phát sanh cho mình, và khi mình trình pháp thì vị thiền sư đó sẽ biết người này nên hành thiền chỉ trước hay nên thiền quán. Chứ bây giờ hỏi chung chung như vậy thì không thể nào trả lời được. Qúi vị nào có thiền sư rồi thì hỏi họ thì họ sẽ cho đề mục nào đó, khi mình tu thiền thấy những pháp nào phát sanh thì lúc đó vị đó biết là mình thuộc loại nào nên tu thiền chỉ tốt hay nên tu thiền định tốt, còn bây giờ mình không có Thầy hướng dẫn thì mình có tu mình thiền chỉ trước một thời gian mà không thấy gì hết thì mình đổi qua thiền quán, nếu tu thiền quán một thời gian mà không thấy gì hết thì chắc là phải giải nghệ chứ không biết sao mà nói. Cần có thiền sư là như vậy

2) Trong đó vấn đề này có nói rõ ràng trong quyển Thanh Tịnh Đạo và chú giải quyển Thanh Tịnh Đạo nói rất rõ ràng vị nào có căn cơ là thiền chỉ thì vị đó phải tu cho tới đắc thiền rồi từ đó mới đổi sang thiền quán được, nghĩa là phải đắc thiền. Thì bây giờ trong trường hợp cũng giống như tín nữ mới hỏi thì ở đây chỉ là giả định thôi chứ không chắc. Giả định chúng ta là người nhị nhân thành ra chúng ta cứ loay hoay trong mấy bước đầu của thiền chỉ mà thôi chứ không thể nào qua tới đắc thiền, mà nếu loay hoay trong thiền chỉ thì rất là khó mà đổi qua thiền quán, bởi vì nếu thật sự mình là người đã từng tu thiền chỉ rồi hoặc mình đã từng đắc thiền rồi thì chắc chắn là mình khó mà đổi qua thiền quán, bởi vì thời gian trong quá khứ mình hành thiền đó, bây giờ nếu tiếp liền kiếp này thì những cái gọi là sanh báo nghiệp tức là những đổng tốc thứ nhất của lộ tâm thời gian hành thiền nó đang thời gian cho quả, thành ra mình không thể nào để ra khỏi sự thọ quả đó để mà mình hành thiền minh sát liền.

Thứ hai nữa là thiền Minh Sát đối tượng của nó là Paramitas thành người muốn đổi qua thiền Minh Sát phải có một sự hiểu biết về vấn đề danh và sắc rất là sâu xa chứ không phải là hiểu một cách sơ sơ mà có thể quán được. Thường thường một vài trường thiền bên Thái Lan, dạy về thiền Tứ Niệm Xứ thứ thiệt là thì họ đòi hỏi điều kiện cần để cho người đó vô học, như trường thiền hồi xưa mà bần sư học họ bắt phải học hết Vi Diệu Pháp trung cấp họ mới nhận vô để cho mình học thiền Tứ Niệm Xứ. Thành ra có thể là mình học về vấn đề danh sắc, vấn đề danh pháp sắc pháp mình chưa có đủ khả năng khi mình muốn đổi qua mình cũng không biết đường đâu mà quán, quán riết nhiều khi nó thành quán cái gì chứ không phải quán danh sắc nữa. Thì đó là những trở ngại, mà trở ngại đó không phải một hai người mà rất nhiều người, lý do thật sự thì thiền sư và thiền sinh giống như người mù chỉ người mù đi mà thôi. Người thiền sư ngoại trừ những vị là Tam Tạng Pháp Sư hay đắc thiền hay là bậc thánh thì miễn bàn, còn thường thường những vị thiền Sư là phàm nhân thì họ cũng chỉ hơn thiền sinh những kinh nghiệm họ đã trải qua thôi chứ họ không có tha tâm thông để biết thiền sinh đó đang đứng ở chỗ nào trong thiền chỉ, và đang bước được bước nào trong thiền quán, thành ra biểu họ chỉ giống như các vị thiền sư thời xưa rất là khó. Thành ra trong khi mình hành thiền thì mình phải tập nhìn xem những kinh nghiệm của mình xem nó có giúp đỡ mình được trong vấn đề tu thiền chỉ hay thiền quán không, rồi mình dùng cái đó để mình trình cho những vị thiền sư có kinh nghiệm thì người ta sẽ chỉ cho mình cách để mình đi tới, chứ còn nếu không thì mình trình những pháp mà thiền sư không đoán được mình ở bước nào thì họ rất khó khăn để chỉ cho mình đi tới nơi mà mình muốn tới được. Namo Buđdhaya