Câu Hỏi 205: Không thương nữa thì có như gỗ đá không?

.  Minh Hạnh chuyển biên 

TT. Giác Ðẳng trả lời : chữ thương ở đây phải được hiểu như một cách, nếu mà hiểu thương trong nghĩa tình thương bao la, thì tâm từ và tâm bi chẳng hạn. Nhất là tâm từ, nó là đặc tính của một con người sống cao thượng, và đó là thứ tình thương mang tánh cách rộng lớn không có hạn cuộc, không có vị ngã, không có ích kỷ, thì tình thương đó không thể làm cho con người trở thành gỗ đá được.

Khi chúng ta nói chữ thương nên từ bỏ đó là lòng thương ích kỷ.

Ví dụ như ngay trong tình vợ chồng, ngay cả trong tình bạn. Nghĩ rằng mình thương vợ thương chồng, thương tình nhân, thương bạn bè, thương cha, thương mẹ rất nhiều. Nhưng kỳ thật thì đa số những tình thương này mang tánh cách ích kỷ, mình thương người đó tại vì người đó có một số điều kiện, người đó lo lắng cho mình, người đó có một ngoại hình thế này, ngoại hình khác, người đó có cái duyên dáng như thế kia, như thế nọ, nó có đủ khả năng hấp dẫn quyến rủ, lôi cuốn chúng ta khiến cho chúng ta khởi lên lòng thương.

Nhưng nếu mà người đó rất bình thường không đạt được yêu cầu mà chúng ta đưa ra, thì thật sự chúng ta không còn thương nữa, tình thương đó hàm ý nghĩa của sự vị kỷ.

Có nhiều điều chứng minh cho thấy rằng, có những con người, có những tâm hồn, có những thứ tình thương không ích kỷ như vậy.

Lấy ví dụ như tình thương của Thánh Gandhi đối với dân tộc Ấn và đối với cả nhân loại cũng vậy, chúng ta đọc lại từng chút, đó là câu chuyện ở trong lịch sử hiện đại cho phép chúng ta có một thí dụ rất điển hình về tình thương và không có vị kỷ, và tình thương đó Đạo Phật gọi là tâm từ, tâm bi.

Và điều này không gọi con người trở thành gỗ đá được. Chúng ta cũng phải định nghĩa thêm về chữ thương này, nếu chúng ta sống ở dưới mái chùa, thì quí vị sẽ dễ dàng tìm thấy ở trong tình nghĩa sư đồ, trong tình nghĩa Thầy trò. Nó có thứ tình nghĩa mà làm cho tình Thầy trò lớn dậy, nó cũng cho chúng ta có vị ngọt của tình thương đó, nhưng mà rồi nó không gây lên sự phức tạp, gây ra sự gọi là dính mắc giữa Thầy với trò, giữa trò với Thầy. Và ở trong các tòng lâm, cách cư xử của vị Giáo Thọ, cư xử của vị thân giáo Sư, cách cư xử của một vị Thầy đồng đều không có phân biệt, không có quá dính mắc, điều đó nó làm tốt cho cộng đồng, tốt cho một tập thể, tốt cho một hội chúng, chứ nó không làm cho con người trở thành gỗ đá.

Thật ra thì tâm từ và lòng đại bi của Đạo Phật đã thay thế đươc cho tình thương vị kỷ, và nó cũng nói lên rằng ở đó cuộc sống có ý nghĩa chứ nó không đơn thuần, là hoặc giả mình có tình thương hay là mình không có tình thương. Đạo Phật có khuyến khích một thứ tình thương của tâm từ và tâm bi, tình thương đó có khác hơn là tình thương của sự bình thường.

 Đó là câu trả lời của chúng tôi cho câu hỏi này.

Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.

Minh Hạnh chuyển biên