Câu Hỏi 198: trong thời mạt pháp lấy gì làm niềm tin chân chánh để hàng Phật tử chúng con lấy đó làm kim chỉ nam tu hành ?

. TT Trí Siêu: Trước hết là vấn đề chúng ta có thể xác định rằng thời kỳ này có phải là thời kỳ mạt pháp hay không .

Thật ra thì chúng ta khó có thể nói một chiều về cái ý nghiã này bởi vì nếu chúng ta nói rằng thời kỳ mạt pháp tức là thời kỳ chúng sanh thực hành tu tập không dễ dàng không thể chứng đắc đựơc đạo quả thì chúng ta có thể nói thời kỳ này là thời kỳ mạt pháp, bởi vì mặc dầu các sứ quốc giáo Chư Tăng vẫn còn đông , chùa chiền vẫn còn đựơc phát triển một cách hưng thịnh, chư Phật tử những người cư sĩ vẫn còn có niềm tin và hổ trợ cho Chư Tăng trong cái việc hoằng pháp cũng như trong việc tu hành.

Nhưng trong thời kỳ hiện tại thì sự sinh hoạt trong Phật giáo chúng ta phần lớn là nghiên về hình thức, những phong tục những tập quán, và cho dù chúng ta có làm việc văn hoá Phật giáo đi nữa thì chúng ta chỉ đến chừng mực giống như là một ngành văn hoá thôi, hiếm có ai sống trọn vẹn đời sống phạm hạnh này và thành tựu đựơc các quả vị và nếu có chăng thì những vị đó chỉ là những vị ẩn tu và chỉ một số ít thôi, như vậy thì nếu chúng ta lấy trên ý nghĩa đó chúng ta có thể nói đây là thời kỳ mạt pháp.

Nhưng nếu chúng ta lấy một ý nghĩa khác thời kỳ mạt pháp là thời kỳ giáo pháp không còn đựơc chúng sanh biết tới không còn ai hiểu đựơc gíao pháp thì như vậy rõ ràng trong cái thời kỳ này cũng chưa đến nỗi, bởi vì kinh điển Tam Tạng lời dạy của Đức Phật và Phật ngôn vẫn còn đựơc trì tụng vẫn còn đựợc học hiểu, và các sứ quốc giáo như bên Miến Điện chúng ta nghe biết vẫn còn một số vị thuộc lòng Tam Tạng, sứ Thái Lan vẫn còn những vị Cao Tăng Thạc Đức, những vị đã hiểu một cách sâu sắc về giáo lý lời dạy của Đức Phật, và hơn nữa đối với chúng ta tất cả cũng hiểu biết được Đức Phật là như thế nào, giáo pháp là như thế nào, Tăng chúng là như thế nào, giá trị của giáo pháp trong đời sống chúng ta ra sao chúng ta vẫn được biết , và chúng ta còn có được niềm tin chân chánh, có đựơc một chánh tri kiến để có thể tu tập tốt đẹp hiền thiện trong giáo pháp này, như vậy thời kỳ này cũng chưa đến nỗi là thời kỳ mạt pháp. Với ý nghĩa là vẫn còn có người học hiểu được giáo pháp và thời kỳ này chúng sanh cũng chưa đến nỗi u mê tăm tối đến mức độ không biết đựơc thiện là gì, ác là gì ,vì vậy cho nên thời kỳ này nếu chúng ta nói theo ý nghĩa đó thì vẫn chưa phải là thời kỳ mạt pháp .

Vấn đề thứ hai nữa mà tôi muốn được san sẻ trong bài nói chuyện này đó là người Phật tử chúng ta phải lấy gì làm niềm tin chân chánh để chúng ta tu tập để làm kim chỉ nam tu hành? Thưa quí vị quả thật vậy, những món hàng nào đựơc sản xuất đầu tiên, được chế tạo đầu tiên thì món hàng đó có chất lựơng và là món hàng thật, nhưng sau rồi một thời gian do nhu cầu của thị trường, do tiêu thụ nhiều cho nên những món hàng đó trở nên thông dụng và bị nhái nhãn hiệu làm hàng giả cũng nhiều chứ không phải là không, hễ mà vàng thật xuất hiện thì vàng giả cũng xuất hiện, khi chúng ta nói đến điểm này thì chúng ta phải thừa nhận rằng bây giờ chúng ta có quá nhiều trường hợp, có quá nhiều chủ thuyết những pháp môn, và gần như tất cả các pháp môn đó đều kêu gọi chúng ta hãy tu tập như vậy như vậy để chúng ta có thể tu mau tu sớm chứng đắc v.v.. nhưng mà thật ra thì không ai có thể thực hành theo cái đó để thành tựu được, thế thì bây giờ người Phật tử chúng ta đứng trước một cái ngã ba ngã tư đường về triết lý như vậy, thì chúng ta phải làm sao đây?

Một điều chúng ta có thể khẳng định rằng là không ai có thể đem lại cho mình một niềm tin chân chánh bằng chính bản thân mình, chính bản thân mình là quyết định sự tu tập chân chính của mình bởi vì khi chúng ta có được một trí tuệ, chúng ta thẳm nghiệm, chúng ta suy xét thảm trạng của cuộc đời, sự đau khổ như thế nào? Và chúng ta quán xét suy tư về những lời dạy của Đức Phật, và khi chúng ta tác ý suy tư về những lời dạy của Đức Phật, chúng ta đem ứng dụng vào trường hợp đó chúng ta sẽ thấy được hiểu nghiệm, thấy được kết quả thì trong khi đó chúng ta sẽ có được một cơ sở về niềm tin chân chánh. Giống như bây giờ khi chúng ta bị bệnh có nhiều người họ đưa thuốc cho chúng ta mà chúng ta không biết là thuốc nào có tác dụng hữu hiệu để trị bịnh ,nhưng nếu bây giờ chúng ta có kiến thức rộng có thể phân tích biết được những cái tính chất vật liệu để chế tạo cái thuốc đó, và sau khi chúng ta thử dùng chúng ta thấy hiệu nghiệm thì lúc bấy giờ chúng ta sẽ dựa vào loại thuốc đó để trị bịnh cho bản thân mình. Nếu nói chúng ta dựa vào cái gì để làm niềm tin chân chánh thì ở đây chúng ta không có dựa vào ai được cả, bởi vì khi Đức Thế Tôn sắp viên tịch Niết Bàn Đại Đức Ananda có hỏi rằng :

"Bạch Đức Thế Tôn sau khi Đức Thế Tôn viên tịch thì chúng con sẽ nương ai làm Thầy, sẽ lấy ai làm Thầy."

Thì Đức Phật Ngài dạy rằng:

"Này Ananda pháp luật nào mà Như Lai đã dạy đã trình bày, chính pháp luật ấy sẽ là Thầy của các ngươi sau khi ta diệt độ."

Và bốn đại tứ pháp Mahasena là bốn điều mà chúng ta y cứ để tu tập thì ở đây chúng ta cũng thấy lời dạy của Đức Phật, khi một vị đệ tử nếu như mà chúng ta nghe được một vị Trưởng Lão một vị Thượng Tọa nào đó thì chúng ta chớ có vội tin chớ có vội bỏ, mà chúng ta cần phải so sánh với kinh đối chiếu với luật, về Bốn Đại Tứ Pháp chúng tôi xin trình bày sơ qua theo như trong kinh điển như thế này và ở đây chúng tôi cũng xin nói trứơc là Bốn Đại Tứ Pháp theo kinh Tạng là nói về y cứ chỗ mà chúng ta tu tập lại khác còn theo luật tạng Bốn Đại Tứ Pháp MaHabadesa thì lại là khác, cho nên ở đây chúng tôi chỉ nói qua cái phần kinh tạng mà thôi .

Thứ nhứt thì y cứ vào Đức Phật dựa vào Đức Phật Ngài tuyên bố điều gì thì khi chúng ta học hỏi chúng ta biết được vị nào khác mà nói rằng chính tôi được nghe từ miệng của Đức Thế Tôn đây là pháp đây là luật đây là lời dạy của Đạo Sư này, Chư Tỳ Kheo đừng vội tin đừng vội bỏ hãy so sánh với kinh luật rồi mới thọ trì.

Thứ hai là chúng ta y cứ vào Tăng chúng đối với Tăng chúng nếu lấy trí tuệ phần đông mà Chư Tăng chấp nhận, Chư Tăng ở đây là những vị đa văn những vị thông tuệ những vị có đạo hạnh những vị tuyên bố thì chúng ta có thể tin tưởng đó là lời dạy của Đức Phật là giáo lý của Đức Phật.

Thứ ba là nếu không y cứ vào số đông Trửơng Lão là những bậc Thầy bậc Cha của chúng ta, Tăng chúng là những vị đáng kính trọng thì chúng ta có thể y cứ nơi vị đó để chúng ta biết được pháp và luật để có niềm tin với pháp luật.

Thứ tư là chúng ta cũng có thể y cứ vào một vị Trưởng Lão nhưng mà với vị Trửơng Lão này khi chúng ta nghe tuyên bố là vị Trửơng Lão đó đa văn thuộc lòng kinh điển, tôi được nghe chính miệng từ vị đó dạy đây là pháp luật đây là lời dạy của bậc Đạo Sư. Khi nghe nói như vậy thì chớ có vội tin chớ có vội bỏ mà hãy ghi nhận rồi đối chiếu với kinh so sánh với luật sau khi thấy nó phù hợp thì mới đem thọ trì v.v..

Vấn đề này thật ra thì chúng ta cũng nên có một cái sự sáng tạo tư duy tức là chính bản thân của chúng ta là chỗ nương tựa hay hơn hết nếu mà chúng ta muốn đặt niềm tin một cách chân chánh, chúng ta không dựa vào ai cả mà chúng ta chỉ dựa vào chánh tri kiến của mình hiểu được thấy cuộc đời là đau khổ, những pháp hành nào đưa đến sự thiểu dục và tri túc, đưa đến sự đọan trừ khổ đau chấm dứt tham sân si thì nhũng điều đó chúng ta cần phải đặt niềm tin, và chính niềm tin đó là niềm tin chân chánh. Chúng ta không nên dựa vào âm thanh sắc tướng để đặt niềm tin, chúng ta cũng không dựa vào cái sự bần khổ để đặt niềm tin, mà chúng ta phải dựa vào pháp để đặt niềm tin. Có những người họ gặp những vị Thầy vị Sư những vị Samon Bà La Môn có tướng hảo quang minh chói sáng đẹp trai phong nhã đạo mạo, thì lúc bấy giờ chưa chi họ đã vội đặt niềm tin, và những gì vị đó nói họ cho rằng đúng pháp và luật cái điều đó vẫn chưa phải là hợp lý.

Thứ hai nữa có những người họ nghe lời nói của vị đó khéo nói khéo dùng từ lưu loát và âm thanh cuốn hút lúc bấy giờ họ đặt niềm tin cho rằng những gì vị đó nói, những lời nói này là lời nói chân chánh tốt đẹp đúng theo pháp luật điều đó cũng chưa chắc, chúng ta cần phải lựơng xét.

Và thứ ba nữa là có những người khi nhìn thấy vị tu khổ hạnh một vị Sư một vị Thầy ốm o gầy mòn thì họ cho rằng vị này tu khổ hạnh ép xác như thế, tu bần khổ như thế, quả thật đây là đạo hạnh chân chánh không lợi dưỡng mới đúng là pháp luật của Đức Phật, điều này cũng chưa chắc chắn, chỉ khi nào chúng ta y cứ vào pháp, chúng ta hiểu pháp, thấy pháp, thì lúc bấy giờ chúng ta mới nên đặt niềm tin và lấy đó làm cơ sở của chúng ta.

Nói tóm lại là việc mà chúng ta đặt niềm tin chân chánh trong thời kỳ này thì điều đó tuỳ thuộc vào trí tuệ của chúng ta, tri kiến của chúng ta. Nhưng dù sao đi nữa thì tri kiến này chúng ta cũng phải dựa trên hai cơ sở: Một là chúng ta nghe pháp, hai là chúng ta phải tự khéo tác ý như vậy chúng ta mới phát sanh đựơc tri kiến . Chúng tôi chỉ xin được trả lời như thế đó. nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.

Minh Hạnh chuyển biên