Cổ học tinh hoa. Nguyễn Văn Ngọc, Trần Lê Nhân

 

Lời giới thiệu

NGUYỄN VĂN NGỌC, hiệu là Ôn Như, sinh ngày 1 tháng 3 năm 1890, mất ngày 26 tháng 4 năm 1942 tại Hà Nội. Tên tuổi của ông gắn liền với nhiểu lĩnh vực của đời sống xã hội Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ông là nhà giáo, nhà sưu tầm văn học dân gian, nhà nghiên cứu văn học, nhà hoạt động văn hóa xuất sắc. Ông đã từng làm đốc học tỉnh Hà Đông, Hội trưởng Hội Ái hữu các nhà giáo, Phó hội trưỏng Hội Phật giáo Hà Nội. Ông có nhiều sách viết về giáo dục, sưu tầm văn học dân gian, luận bàn về Bách gia chư tử, nghiên cứu văn học thánh văn. Ông còn là cây bút chủ lực của nhóm Cổ Kim Thư xã, Dù hoạt động ở lĩnh vực nào, ông cũng đã vượt khỏi những giới hạn hạn hẹp của công việc để vươn tới tầm vóc của một nhà văn hóa.

Sách ông viết, biên soạn, khảo cứu gồm có: Nhi đồng lạc viên, Phô thông độc bản, Giáo khoa văn học Việt Nam, Cổ học tinh hoa, Đông Tây ngụ ngôn, Nam thi hợp tuyển, Tục ngữ phong dao, Truyện cổ nước Nam, Thơ Nôm và hát nói, Đào nương ca,... Những cuốn sách của ông không chỉ mang đậm giá trị văn hóa, văn học, giáo dục mà còn là một mẫu mực trong công tác biên soạn, khảo cứu sách.

TRẦN LÊ NHÂN, hiệu là Tĩnh Trai, sinh năm 1877, mất ngày 16 tháng 5 năm 1975. Ông đỗ cử nhân năm 1912; sau đó được bổ làm huấn đạo huyện Quảng Uyên, tỉnh Cao bằng, làm việc tại Nha học chính Hà Nội, làm giáo thụ phủ Quốc Oai, tỉnh Sơn Tây, rồi làm giảng viên Hán ngữ ở Đại học Sư phạm Văn khoa và Đại học Tổng hợp Hà Nội.

Ông am tường triết học phương Đông và nghiên cứu cả triết học phương Tây. Ông đã góp phần đào tạo một lớp người thuộc nhiều thế hệ khác nhau, hầu hết họ đều có nhân cách, có học thức và thành đạt.

Ngoài việc dạy học, ông còn tham gia biên soạn và dịch sách. Các cuốn Cổ học tinh hoa, Hán học danh ngôn đều là sách được chọn dùng trong các trường trung học thời đó.

*

Cuốn Cổ học tinh hoa do hai ông Nguyễn Vãn Ngọc và Trần Lê Nhân biên soạn đã thâu lượm, giới thiệu với bạn đọc những tinh hoa của nền cổ học phương Đông. Với 250 mẩu chuyện, các tác giả đã đem đến cho người đọc cách nhìn nhận cuộc sông, con người, cách xử sự sao cho phù hợp với từng nơi từng lúc. Có thể nói đó là cuốn sách "dạy làm người", là cái "túi khôn" rất cần thiết không chỉ cho xã hội lúc bây giờ mà cho cả hôm nay và mãi về sau.

Tái bản cuốn Cổ học tinh hoa lần này, chứng tôi giữ nguyên theo bản in của Vĩnh Hưng Long Thư Quán xuất bản năm 1928. Mong rằng cuốn sách sẽ đem đến cho độc giả nhiều điều bổ ích và thú vị.

Quyển nhất

  1. Không quên được cái cũ

  2. Lúc đi trắng, lúc về đen

  3. Lợi mê lòng người

  4. Lấy của ban ngày

  5. Khổ thân làm việc nghĩa

  6. Cách cư xử ở đời

  7. Tu thân

  8. Ôm cây đợi thỏ

  9. Đáu dấu thuyền tìm gươm

  10. Ba con rận kiện nhau

  11. Hai phải

  12. Tăng Sâm giết người

  13. Bán mộc, bán giáo

  14. Ngọc ở trong đá

  15. Bắt chước nhăn mặt

  16. Cái được cái mất của người làm quan

  17. Can vua bỏ rượu

  18. Khéo can được vua

  19. Chết mà còn răn được vua

  20. Yêu nên tốt, ghét nên xấu

  21. Hà bá lấy vợ

  22. Ghét con không giống mình

  23. Lợn mẹ giết lợn con

  24. Giáp, Ất tranh luận

  25. Mặt trời xa gần

  26. Cách phục lòng người

  27. Lòng cương trực

  28. Trí, Trung, Dũng

  29. Biết lẽ ngược xuôi

  30. Tài nghệ con lừa

  31. Đánh đàn

  32. Thổi sáo

  33. Người nước lỗ sang nước Việt

  34. Giữ lấy nghề mình

  35. Truyện người A Lưu

  36. Mất búa

  37. Tường đổ

  38. Người con có hiếu

  39. Thầy Tăng Sâm

  40. Ông quan thanh bạch

  41. Không nhận cá

  42. Của báu

  43. Biết rõ chữ "nghĩa"

  44. Tri kỷ

  45. Cảm tình

  46. Vì nghĩa công, quên thù riêng

  47. Dong người được báo

  48. Nói thí dụ

  49. Con cú mèo và con chim gáy

  50. Con cò và con trai

  51. Hồ mượn oai hổ

  52. Mạnh Thường Quân vào nước Tần

  53. Thập Bì nói chuyện với Huệ Vương

  54. Tham lợi trước mắt, quên hại sau lưng

  55. Trước khi đánh người phải biết giữ mình

  56. Không nên sát phạt lẫn nhau

  57. Diều gỗ

  58. Lá dó

  59. Chữ tín

  60. Tự lấy mình làm khoan khoái

  61. Người khôn sống lâu

  62. Vợ răn chồng

  63. Bà huyện can đảm

  64. Thế nào là trung thần

  65. Báo thù

  66. Cách dùng pháp luật

  67. Thật giả khó phân

  68. Truyện Đười ươi

  69. Thuật xem tướng

  70. Theo ai phải cẩn thận

  71. Say, tỉnh, đục, trong

  72. Nhan súc nói chuyện với Tề Vương

  73. Khấu Chuẩn thương nhớ mẹ

  74. Tình mẹ con, con vượn

  75. Học trò biết học

  76. Phúc đấy, hoạ đấy

  77. Hoạ phúc không lường

  78. Vẽ gì khó

  79. Cách đâm hổ

  80. Âm nhạc

  81. Trí và nhân

  82. Hết lòng vì nước

  83. Mã Viện

  84. Bọ ngựa chống xe

  85. Ứng đối linh lợi

  86. Thửa giày

  87. Cứu người lúc nguy cấp

  88. Nghèo mà không oán

  89. Thân trọng hơn làm vua

  90. Thân trọng hơn thiên hạ

  91. Chúc mừng

  92. Người bán thịt dê

  93. Thành thực

  94. Mẹ hiền dạy con

  95. Ngọc bích họ Hoà

  96. Nuôi gà chọi

  97. Dùng chó bắt chuột

  98. Lời nói người bán cam

  99. Vợ chồng người nước Tề

  100. Đầy thì đổ

  101. Ông lão bán dầu

  102. Gặp quỉ

  103. Mua nghĩa

  104. Ứng đối giỏi

  105. Hà chính mãnh ư hổ

  106. Hang ngu công

  107. Trung hiếu lưỡng toàn

  108. Mong làm điều phải

  109. Kẻ bất chính

  110. Nhân trung dài sống lâu

  111. Thuốc bất tử

  112. Cái lẽ sống chết

  113. Nói về sống chết

  114. Biết dở sửa ngay

  115. Họ Doãn làm giàu

  116. Tài và bất tài

  117. Quên thân

  118. Cầu ở mình hơn cầu ở người

  119. Hoà thuận với mọi người

  120. Mất cung

  121. Muôn vật một loài

  122. Lúc nào được nghỉ

  123. Có chịu lo, chịu làm mới sống được

  • Danh ngôn danh lý

Quyển nhị

  1. Chính danh

  2. Nên xử thế nào?

  3. Chiếc thuyền đụng chiếc đò

  4. Rắn rời chỗ ở

  5. Nhường thiên hạ

  6. Rửa tai

  7. Chết đói đầu núi

  8. Đời người

  9. Ba điều khó học

  10. Ba điều vui

  11. Thương mẹ già yếu

  12. Áo đơn mùa rét

  13. Dâng thư cứu cha

  14. Nuôi mẹ bằng điều phải

  15. Say bắn chết trâu

  16. Tên tù nước Sở

  17. Bệnh quên

  18. Bệnh Mê

  19. Vợ lẽ phải đòn

  20. Tiết phụ

  21. Khoét mắt

  22. Vợ xấu

  23. Ghen cũng phải yêu

  24. Lời con can cha

  25. Một cách để lại cho con cháu

  26. Một cách lo xa cho con cháu

  27. Thầy trò dạy nhau

  28. Lưỡi vẫn còn

  29. Không chịu nhục

  30. Câu nói của người đánh cá

  31. Vua tôi bàn việc

  32. Khó được yết kiến

  33. Không phục nước Tần

  34. Cậy người không bằng chắc ở mình

  35. Phẩm trật ông quan, phẩm giá con người

  36. Bài trâm của người làm quan

  37. Cười người ta khóc

  38. Hiếu tử, trung thần

  39. Đọc sách cổ

  40. Mất dê

  41. Học bắn cung

  42. Đây mới thật là thầy

  43. Bỏ quên con sinh

  44. Chọn người rồi sau hãy gây dựng

  45. Cơ tâm

  46. Không đợi trông cũng biết

  47. Khinh người

  48. Hai cô vợ lẽ người chủ trọ

  49. Ba điều phải nghĩ

  50. Lo, vui

  51. Thấy lợi, nghĩ đến hại

  52. Thuỷ chung với vợ

  53. Ma nói chuyện

  54. Đáng sợ gì hơn cả

  55. Chỉ biết có mình

  56. Thở dài

  57. Thằng điên

  58. Người xuất tục

  59. Vợ thầy kiện

  60. Ác ngầm

  61. Bảy cô vợ lẽ

  62. Gõ dịp mà hát

  63. Liêm, sỉ

  64. Tiễn người đi làm quan

  65. Viếng người đi làm quan

  66. Làng say

  67. Đức uống rượu

  68. Treo kiếm trên mộ

  69. Chết vì lễ nghĩa hay vì tình

  70. Vì nghĩa nên tình

  71. Nghĩa công nặng hơn tình riêng

  72. Mẹ khôn con giỏi

  73. Tu tại gia

  74. Người vợ hiền minh

  75. Trọng nghĩa khinh tài

  76. Mua xương ngựa

  77. Lời nói kẻ bắt rắn

  78. Lo việc quốc gia

  79. Cách trị dân

  80. Can gì mà phá đi

  81. Hay dở đều do mình cả

  82. Cãi lấy phải

  83. Không chịu theo lẽ phản nghịch

  84. Cách cư xử ở đời

  85. Tự xét lại mình

  86. Không nên câu nệ

  87. Tri kỷ

  88. Trồng khó, nhổ dễ

  89. Người kiếm củi được con hươu

  90. Hỏi thăm dân

  91. Dân quí nhất

  92. Nhuộm tơ

  93. Kéo lê đuôi mà đi

  94. Phải biết phòng xa

  95. Một câu đoán đúng

  96. Cùng, đạt bởi số

  97. Thư viết răn con

  98. Viết thư khuyên bạn

  99. > Thư viết cho bạn

  100. Tham thì chết

  101. Vì tham bị hại

  102. Nghĩa và bất nghĩa

  103. Không yêu nhau mới loạn

  104. Cũng là ăn trộm

  105. Lo trời đổ

  106. Dùng rượu say để khiến chồng

  107. Tưới dưa cho người

  108. Tính người ai cũng thiện

  109. Kính giữ tấm lòng

  110. Cách biết lòng người

  111. Cách làm cho khỏi tức giận

  112. Tiễn một lời nói

  113. Quí lời nói phải

  114. Tư tưởng Lão Tử

  115. Làm nhà cỏ cũng đủ

  116. Thế nào là đại trượng phu

  117. Thiên hạ sĩ

  118. Dự Nhượng báo thù

  119. Quan tài con

  120. Lệch thừa không bằng ngay thiếu

  121. Bắt thay chiếu

  122. Đám ma to

  123. Sống, chết

  124. Muôn vật một thể

  125. Tự tính

  126. Ngu Công dọn núi

webmasters: Nguyễn Văn Hoà & Minh Hạnh

 | | trở về đầu trang | Home page |