Chùa Nigrodharama

Minh Hạnh chuyển biên và tóm tắt bài giảng

Ngày xưa thời Đức Phật còn tại thế thì không gọi là chùa như chúng ta ngày nay. Chúng ta gọi là chùa nhưng chùa của chúng ta ngày nay có tánh cách là nơi thờ phượng. Thật ra thì ngày xưa nơi Đức Phật và chư tăng ở gọi là trú xứ. Trú xứ để tu tập. Do vậy chúng ta có nhiều chữ để gọi, thí dụ như chữ viên, như Trúc Viên - Jetavana, Trúc Lâm -Veluvana. Vana nghĩa là khu vườn. Đức Phật và Chư Tăng khi đi du hành thì thường tìm đến những nơi có cây cao bóng mát. Do vậy vua Tịnh Phạn, ông Cấp Cô Độc hay vua Bình Sa Vương khi Đức Phật và Chư Tăng về thì thường dành cho một công viên. 

Công viên thường cất xa hoàng cung, một ý kiến rất tốt vì ở trong hoàng cung có luật lệ nên không thoải mái do vậy những vị vua hay những vị trong hoàng tộc thường xây dựng những công viên ở ngoài hoàng cung và đặc biệt chỉ dành cho những người trong hoàng tộc dùng cũng như chúng ta gọi là ngự uyển. Khi Đức Phật về thành Ca Tỳ La Vệ thì vua Tịnh Phạn đã quyết định lấy công viên Nigrodha này để cúng dường Đức Phật và Chư Tăng, từ đó trở đi công viên Nigrodha thuộc quyền sở hữu của Đức Phật và Chư Tăng, ngoại đạo không đến đây và hoàng tộc không đến đây dùng nữa, và người ta dùng chữ Nigrodharama tức là ngôi chùa Nigrodha.

Tại ngôi chùa này là nơi diễn ra rất nhiều sự kiện được ghi nhận trong cuộc đời của Đức Phật.

Khi Đức Phật mới về thành Ca Tỳ La Vệ lần đầu tiên thì tại Nigrodharama Đức Phật đã cho con là Rahula xuất gia. Lúc bấy giờ Rahula lên bảy tuổi và vâng lời khuyên của mẹ tức là công nương Yasodhara đi theo Đức Phật, Đức Phật đi bộ từ hoàng cung tới công viên Nigrodha. Bởi vì Thái Tử Rahula là một vị hoàng thái tử do đó không ai dám ngăn cản và hơn nữa Thái Tử Rahula là con của Đức Phật. Rahula đi theo Đức Thế Tôn về tới Nigrodharama thì Rahula đã nói một câu rất ngây thơ nhưng rất hiền hậu hồn nhiên:

"Con ở kế bên Ngài cảm thấy rất là mát mẻ thoải mái."

Sau đó Rahula nhớ lời mẹ dặn đã qùi xuống đảnh lễ lạy Ngài ba lạy và thưa với Đức Phật như lời của mẹ đã dạy

"Bạch Đức Thế Tôn, Ngài là cha của con, con là con của Ngài, xin Ngài trao truyền đế nghiệp và tài sản của Ngài lại cho con."

TT Giác Đẳng đang giảng về lịch sử chùa Nigrodharama tại khuôn viên chùa Nigrodharama

"Ta sẽ cho đứa con này sự nghiệp tinh thần của bậc thánh, gọi là thánh sản."

Khi Đức Phật nói như vậy rồi thì Tôn Giả Xá Lợi Phất cạo đầu cho Rahula và Rahula trở thành vị sadi đầu tiên.

Một sự kiện khác là cũng trong dịp Đức Thế Tôn về thành Ca Tỳ La Vệ lúc Thái Tử Nanda 16 tuổi được vua Tịnh Phạn tổ chức lễ cưới với công nương Janapada Kalyani. Thái Tủ Nanda là em cùng cha khác mẹ với Đức Phật. Vua Tịnh Phạn có hai người vợ là hoàng hậu Maya và Pajapati Gotami. Hoàng hậu Maya sau khi hạ sanh Thái Tử Sĩ Đạt Đa bảy ngày thì hoàng hậu Maya từ trần, Thái Tử Sĩ Đạt Đa được giao cho Pajapati Gotami vừa là kế mẫu vừa là dì mẫu vì bà hoàng hậu Pajapati Gotami là em ruột của hoàng hậu Maya, hai chị em cùng lấy vua Tịnh Phạn. Hoàng hậu Pajapati Gotami sống với vua Tịnh Phạn có hai người con là Nanda và công chúa Nandi, công chúa Nandi sau này xuất gia trở thành vị thánh ni.

" Nanda có muốn xuất gia không?"

Thì một vị hoàng tử tuổi mới lớn lên và thật sự là đang trong ngày hôn lễ mà Đức Phật hỏi có muốn xuất gia không thì thật là đau buồn, nghĩa là không biết phải trả lời thế nào mà đành trả lời:

"dạ, muốn"

TT Giác Đẳng và Phật tử chùa Pháp Luân chụp tại nền tháp Nigrodharama

"Này hoàng tử thân yêu hãy mau trở về."

Nhưng đến vườn Nigrodha thì Đức Thế Tôn cho Nanda xuất gia. Đó là một giai thoại truyền kỳ được nhắc nhiều đến trong lịch sử và trong phim ảnh về cuộc đời của Đức Phật.

Khi Đức Phật Ngài trở về thành Ca Tỳ La Vệ thì di mẫu mặc dầu là dì là mẹ kế nhưng di mẫu rất thương Đức Phật bởi vì bà đã nuôi Đức Phật từ hồi còn tấm bé, từ lúc mới sanh ra được bảy ngày thì bà đã nhận trách nhiệm nuôi đến lớn, do vậy khi Đức Phật về đây ở trong thời gian Ngài an cư tại đây thì bà đã làm một việc mà trước đây chưa có ai làm. Đó là bà xin vua Tịnh Phạn một mảnh đất gần hoàng thành, trên mảnh đất đó thì tự tay bà trồng bông vải, rồi tự tay bà thu hoạch, rồi tự tay bà dệt vải từ bông vải, tự tay bà nhuộm vải rồi bà may một chiếc y, một chiếc y do chính bàn tay của hoàng hậu làm nghĩa là từ lúc trồng bông vải rồi dệt v.v... mặc dù có người đến cố vấn chỉ cho bà nhưng phần làm thì do bà làm rồi bà đem đến công viên Nigrodha để cúng dường cho Đức Phật bằng tất cả tình thương, tình thương của một bà mẹ của một người dì chứng tỏ bà rất quí kính Đức Phật.

Khuôn viên Nigrodharama

"Bạch Đức Thế Tôn, di mẫu là một người đã lo cho Đức Phật và đã chăm sóc Đức Phật xin Ngài từ bi nhận cho bà được vui"

  Đức Phật không nhận và sau đó Ngài thuyết một bài kinh ghi trong Trung Bộ Kinh "Cúng dường vô phân biệt." Ngài nói ngay cả một người cúng dường Đức Phật mà mang tánh cách cá nhân thì sự cúng dường đó không tốt bằng cúng dường đến đại chúng Tăng Gìa với tâm không phân biệt. Thí dụ như chúng ta có cái quạt đem vào chùa cúng dường cho thầy A thầy B dùng thì không có phước bằng mình đem vào chùa cúng cho Chư Tăng vị nào về muốn sài thì sài, Đức Phật gọi là cúng dường vô phân biệt. Hình ảnh đó một lần nữa nhắc nhở cho chúng ta thấy rằng khi Đức Phật thọ nhận của tín thí thì Ngài nghĩ đến lợi ích của chúng sanh, ngay cả di mẫu rất thương Ngài, nhưng Ngài hiểu là di mẫu cúng dường cho Ngài mang tình thương rất vị kỷ giữa bà với Đức Phật như một bà mẹ như một bà dì, nhưng Đức Phật có tâm quảng đại hơn nghĩ đến tăng chúng. Sau khi y được cúng dường lên chư tăng thì chư tăng ngày xưa vẫn làm và ngày nay vẫn còn làm là một chiếc y cúng dường đến chư tăng cả mấy trăm vị thì chư tăng viết tên lên những lá thăm rồi mỗi vị bốc lá thăm, và chiếc y đó về tay một vị tỳ kheo trẻ tuổi nhất là tỳ kheo Ajita. Bà rất buồn. Sau đó Đức Phật đã giải thích cho bà hiểu được giá trị của sự cúng dường đại chúng.

Nền tháp Nigrodharama

Sau khi Đức Phật đi thì Nigrodharama này trở thành một ngôi chùa để chư tăng và Đức Phật khi về đây ở. Chúng ta được biết khi Ngài Pháp Hiển đến đây Ngài cho biết rằng chung quanh Nigrodharama có mười thị trấn, những thị trấn này đang tình trạng đi xuống, tuy vậy vẫn còn những thị trấn rất thịnh đó là những thị trấn chung quanh Nirodharama. Bây giờ tất cả đều là đồng ruộng hết, do vật đổi sao rời sau 2500 năm. Tại đây có một cái tháp theo ký sự của Ngài Huyền Trang khi Ngài đến thấy có hai tượng Phật, một tượng quay mặt về phương đông một tượng quay mắt về phương tây bây giờ tháp không còn, chỉ còn lại cái nền tháp thôi. Có một thời gian người Hindu đã lấy nơi này làm nơi thờ tự nhưng về sau nha khảo cổ Nhật Bản và chính phủ Nepal đã lấy lại để làm di tích Phật sử.