I have heard that:
On one occasion the Blessed One was staying among the Sakyans at Kapilavatthu in the Banyan Park. Now at that time the Blessed One had just recovered from being ill, was not long recovered from his illness. Then Mahanama the Sakyan went to the Blessed One and, on arrival, having bowed down, sat to one side. As he was sitting there he said to the Blessed One:
-"For a long time I have known the Dhamma taught by the Blessed One that 'There is knowledge for one who is concentrated, not for one who is not concentrated.' Now, does concentration come first, and knowledge after, or does knowledge come first, and concentration after?"




Như vầy tôi nghe:
Một thời, Thế Tôn trú giữa dân chúng Thích tử, tại Kapilavatthu, ở khu vườn Nigrodha.
Lúc bấy giờ, Thế Tôn khỏi bệnh, được khỏi bệnh không bao lâu. Rồi họ Thích Mahànàma đi đến Thế Tôn, sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn, rồi ngồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên, họ Thích (Sakka) bạch Thế Tôn :
- Đã lâu ngày, bạch Thế Tôn, con biết pháp đã do đó dạy như sau : "Trí đến với người định tĩnh, không đến với người không định tĩnh". Bạch Thế Tôn, định đến trước rồi trí đến sau ? Hay trí đến trước rồi định đến sau ?

 

Then the thought occurred to Ven. Ananda, "Here the Blessed One has just recovered from being ill, is not long recovered from his illness, and yet Mahanama the Sakyan asks him this very deep question. What if I were to take Mahanama the Sakyan to one side and teach him the Dhamma?"
So Ven. Ananda, taking Mahanama the Sakyan by the arm, led him to one side and said to him:
-"Mahanama, the Blessed One has talked both of the virtue of one who is in training [a stream-winner, a once-returner, or a non-returner] and of the virtue of one whose training is complete [an arahant].
-He has talked both of the concentration of one who is in training and of the concentration of one whose training is complete.
-He has talked both of the discernment of one who is in training and of the discernment of one whose training is complete.



Rồi Tôn giả Ànanda suy nghĩ như sau : "Thế Tôn mới khỏi bệnh, khỏi bệnh không bao lâu. Họ Thích Mahànàma này hỏi một câu rất thâm sâu. Vậy ta hãy đưa họ Thích Mahànàma qua một bên và thuyết pháp cho họ Thích".

Rồi Tôn giả Ànanda cầm tay họ Thích Mahànàma, kéo qua một bên rồi nói với họ Thích Mahànàma :
- Giới của bậc hữu học, này Mahànàma, được Thế Tôn nói đến. Và giới của bậc vô học cũng được Thế Tôn nói đến.

-Định bậc hữu học được Thế Tôn nói đến. Định bậc vô học cũng được Thế Tôn nói đến.

-Tuệ bậc hữu học được Thế Tôn nói đến. Tuệ bậc vô học cũng được Thế Tôn nói đến

 

"And what is the virtue of one who is in training?
There is the case where a monk is virtuous. He dwells restrained in accordance with the Patimokkha, consummate in his behavior & sphere of activity. He trains himself, having undertaken the training rules, seeing danger in the slightest fault. This is called the virtue of one who is in training.



Này Mahànàma, thế nào là giới bậc hữu học ?
Ở đây, này Mahànàma, vị Tỷ-kheo giữ giới, sống hộ trì với sự hộ trì của giới bổn, đầy đủ quy nghi chánh hạnh, thấy sợ hãi trong những lỗi nhỏ nhặt, cấp nhận và học tập các học giới. Này Mahànàma, đây là giới bậc hữu học.

 

"And what is the concentration of one who is in training?
-There is the case where a monk — quite withdrawn from sensuality, withdrawn from unskillful [mental] qualities — enters & remains in the first jhana: rapture & pleasure born from withdrawal, accompanied by directed thought & evaluation.
-With the stilling of directed thought & evaluation, he enters & remains in the second jhana: rapture & pleasure born of composure, unification of awareness free from directed thought & evaluation — internal assurance.
-With the fading of rapture he remains in equanimity, mindful & alert, and physically sensitive of pleasure. He enters & remains in the third jhana, of which the Noble Ones declare, 'Equanimous & mindful, he has a pleasurable abiding.'
-With the abandoning of pleasure & pain — as with the earlier disappearance of elation & distress — he enters & remains in the fourth jhana: purity of equanimity & mindfulness, neither pleasure nor pain.
This is called the concentration of one who is in training.



Và này Mahànàma, thế nào là định bậc hữu học ?
-Ở đây, này Mahanama, (vị ấy) ly dục, ly bất thiện pháp, chứng và trú Sơ thiền, một trạng thái hỷ lạc do ly dục sanh, có tầm, có tứ.


-Diệt tầm và tứ, vị ấy chứng và trú Thiền thứ hai, một trạng thái hỷ lạc do định sanh, không tầm không tứ, nội tỉnh nhất tâm.

-Ly hỷ trú xả, chánh niệm tỉnh giác, thân cảm sự lạc thọ mà các bậc Thánh gọi là xả niệm lạc trú, vị ấy chứng và trú Thiền thứ ba.

-Xả lạc, xả khổ, diệt hỷ ưu đã cảm thọ trước, vị ấy chứng và trú Thiền thứ tư, không khổ, không lạc, xả niệm thanh tịnh.

Này Mahànàma, đây là định của bậc hữu học.

 

"And what is the discernment of one who is in training?
-There is the case where a monk discerns as it actually is that 'This is stress...
-This is the origination of stress...

-This is the cessation of stress...

-This is the path of practice leading to the cessation of stress.'
This is called the discernment of one who is in training.



Và này Mahànàma, thế nào là trí tuệ của bậc hữu học ?
-Ở đây, này Mahànàma, vị Tỷ-kheo như thật quán tri : "Đây là khổ"
-Ở đây, này Mahànàma, vị Tỷ-kheo như thật quán tri : "Đây là nguyên nhân sanh khổ"
-Ở đây, này Mahànàma, vị Tỷ-kheo như thật quán tri : "Đây là Khổ diệt"
-Ở đây, này Mahànàma, vị Tỷ-kheo như thật quán tri : "Đây là con đường đưa đến Khổ diệt".
Này Mahànàma, đây gọi là trí tuệ của bậc Hữu học.

 

"Then there is the disciple of the noble ones — thus consummate in virtue, thus consummate in concentration, thus consummate in discernment — who, through the ending of the mental fermentations, enters & remains in the fermentation-free awareness-release & discernment-release, having known & made them manifest for himself right in the here & now.



Vị Thánh đệ tử như vậy đầy đủ giới, như vậy đầy đủ định, như vậy đầy đủ tuệ, do đoạn tận các lậu hoặc, ngay trong hiện tại, tự mình với thắng trí, chứng ngộ, chứng đạt và an trú vô lậu tâm giải thoát, tuệ giải thoát.

 

"In this way, Mahanama, the Blessed One has talked both of the virtue of one who is in training and of the virtue of one whose training is complete.
He has talked both of the concentration of one who is in training and of the concentration of one whose training is complete.
He has talked both of the discernment of one who is in training and of the discernment of one whose training is complete."



Như vậy, này Mahànàma, là giới bậc Hữu học được Thế Tôn thuyết, là giới bậc Vô học được Thế Tôn thuyết,
Là định bậc Hữu học được Thế Tôn thuyết, là định bậc Vô học được Thế Tôn thuyết,

Là tuệ bậc Hữu học được Thế Tôn thuyết, là tuệ bậc Vô học được Thế Tôn thuyết.