Vesak

Lễ Tam Hợp

(Đức Phật Đản Sanh - Đức Phật Thành Đạo - Đức Phật Nhập Niết Bàn)

Minh Hạnh lượt dịch từ Wikipedia, Ngày 5 tháng 4 năm 2006

Vesak là một danh từ trong ngôn ngữ Sinhalese để chỉ tháng thứ hai trong lịch của Hindu, là thời gian thánh thiện trong lịch của Phật giáo. Trong tiếng Phạn thì viết là Visakha, tại Ấn Độ được gọi là Visakah Puja hay là Buddha Purnima. Được gọi là Visakha Bucha tại Thái Lan, Waisak tại quốc gia Nam Dương, riêng tại Tích Lan và Mã Lai thì viết là Vesak (Wesak). Tương tựa ngày lễ như vậy ở Lào thì gọi là Vixakha Rouxa. Vesak - Đại lễ Tam Hợp là một lễ trọng đại của các quốc gia ở Đông Nam Á theo hệ phái Theravada.

Quyết định chọn ngày lễ Tam Hợp như là ngày lễ Đức Phật Đản Sanh đã được nghi thức hoá tại hội nghị lần thứ nhất của Hội Đồng Phật Giáo Thế Giới - World Fellowship of Buddhists (W.F.B.) diễn ra tại Tích Lan vào năm 1950, mặc dù ngày nay các ngày lễ Phật giáo trên thế giới đã có truyền thống từ hàng thế kỷ nay. Bản nghị quyết được chấp thuận tại đại Hội Thế Giới ghi như sau:

"Hội Đồng Phật Giáo Thế Giới ghi nhận niềm hân hoan, cảm kích đã được Quốc Vương Nepal chính thức chọn ngày rằm Vesak làm ngày lễ của Nepal, đồng thời Hội Đồng Phật Giáo Thế Giới cũng đạt lời thỉnh nguyện đến nguyên thủ của tất cả các quốc gia, dù có ít hay nhiều Phật tử, nên ban bố sắc lệnh chọn ngày Rằm tháng Năm là ngày lễ vinh danh Đức Phật là người đã đem đến biết bao lợi lạc cho nhân loại.”

Thật vậy, ngày lễ Tam Hợp là ngày Phật tử khắp nơi trên thế giới làm lễ tưởng niệm ba ngày quan trọng xảy ra trong cuộc đời Đức Phật đó là: Ngày Đức Phật Đản Sanh, ngày Đức Phật thành đạo, và ngày Đức Phật nhập Niết bàn. Phật Giáo đã phát triển nhiều nơi trên thế giới xuất phát từ Ấn Độ, giáo lý Phật Giáo đã hoà nhập vào nền văn hoá bản xứ ở những nơi có sự phát triển của Đạo Phật. Kết quả là nghệ thuật và văn hoá của Đạo Phật đã có muôn màu sắc khác nhau do sự hài hòa của Đạo Phật với văn hoá của địa phương. Sự tu tập theo nhiều chiều hướng phù hợp với văn hoá khác nhau đã được chấp nhận. Do vậy Vesak là một buổi lễ trọng đại đã được tổ chức theo nhiều hi`nh thức khác nhau trên thế giới, cho dù rằng hình thức hành trì theo nhiều cách khác nhau nhưng bản chất vẫn chỉ là một. Ngày thiêng liêng này là một ngày đại lễ của tôn giáo, chứ không phải là một ngày lễ hội thông thường. Trong ngày này tất cả các Phật tử mong mỏi được xác nhận một lần nữa về lòng tin của họ trong Phật Pháp và hướng đến đời sống tôn giáo thánh thiện. Đó là một ngày cho thiền định và cho tình thương và sự thân ái..

Ngày Phật Đản hay ngày Giáng sanh của Đức Phật, thường trùng vào tháng năm dương lịch. Đức Phật sinh nhằm ngày rằm, tháng Vesak, vào buổi sáng, trong thành Kapilavatthu (Ca-ty-la-vệ) gần biên thùy giữa đông bắc Ấn Độ và Népal. Thái tử Siddatha Gotama. Cha của ngài là Hoàng Đế Tịnh Phạn (Cuddhodana) (Gotama), và mẹ của Ngài là hoàng hậu Ma Gia (Mayadevi) họ Cồ Đàm (Gotama)Ngài tên là Siddhartha Gotama. Ngài mất mẹ rất sớm, sau khi sanh được 7 ngày.

Ngài giác ngộ được rằng vạn vật là vô thường, có rồi không, thành rồi bại, có sinh có tử, có gìa có bệnh. Ngài xuất gia, bỏ thế sự, năm 29 tuổi, từ bỏ cung- điện nguy nga và những sa hoa vật chất của một vị Hoàng tử, đi tìm con đường giải thoát cho nhân-loại. Sau sáu năm kiên tri` tu tập và vào ngày rằm, tháng Vesak, Ngài đắc quả Chánh Đẳng, Chánh Giác. Ngài đã thành Phật, lúc bấy giờ Ngài 35 tuổi. Suốt 45 năm sau đó Ngài đã đi hoằng pháp giáo hoá chúng sanh ra khỏi bờ mê bể khổ.

Đến năm Đức Phật thọ tám mươi tuổi. Ngài cảm thấy sức đã kiệt, Ngài trở về Kusinara, là một làng nhỏ, tại nơi đây Đức Phật đã nhập Niết bàn giữa hai câu long thọ (Sala), đúng vào ngày rằmg tháng Vesak.

Trong ngày đại lễ Vesak, những Phật tử thành tín tụ tập về các ngôi chùa từ lúc rạng đông để dự lễ, họ trương cao cờ Phật Giáo và tụng những bài kinh cầu nguyện Tam Bảo: Phật, Pháp và Tăng (những vị Thánh đệ tử của đức Phật). Những Phật tử có thể dâng hoa, đèn cầy và nhang đặt dưới chân các vị Thầy. Những bông hoa sẽ úa tàn trong thời gian ngắn, và những cây đèn cầy và nhang cũng sẽ tàn lụi trong thời gian ngắn, thì đời sống cũng giống như vậy, dễ bị suy tàn và tiêu diệt. Những Phật tử phát tâm thọ giới không sát sanh. Họ đã ăn chay lạt trong ngày này. Tại một vài quốc gia, đặc biệt là nước Tích Lan, đại lễ Vesak được tổ chức hai ngày, chính phủ đã ra lệnh đóng cửa tất cả những tiệm bán rượu và các nhà giết thú vật trong hai ngày đó. Người ta đã phóng sanh hàng ngàn chim chóc và các thú vật khác. Tuy nhiên một điều xin nhắc là tránh không phóng sanh chim chóc và thú vật tại các thành phố đông đúc, bởi vì sẽ làm hại các con thú những con không thể bay xa sau một thời gian dài bị nhốt, và chúng sẽ bị những kẻ buôn bán chim và thú vật bắt lại rồi lại đem bán cho các Phật tử tín thành khác. Nếu những con thú được phóng sanh ở những nơi đồng ruộng quang đãng thì chúng sẽ thật sự đạt được tự do. Cũng trong ngày đại lễ Vesak có nhiều Phật tử tín thành thọ Bát Quan Trai.

Để tỏ sự tôn kính đến Đức Phật. Ngài nhắc nhở chúng ta hướng đến đời sống tâm linh thánh thiện, phát triển tâm từ, thực hành tình thương và mang hoà bình và sự hoà thuận cho nhân loại.