Bản tin ngày 05 tháng 04 năm 2005

Cháy rừng đă thiêu hủy một ngôi chùa danh tiếng của Nam Đại Hàn.

Minh Hạnh dịch

 


chùa Naksan tại Nam Đại Hàn

Seoul, April 5 (Xinhuanet) -- Theo phóng viên của tờ báo South Korean Yonhap Nes cho biết thi` ngôi chùa danh tiếng của Nam Đại Hàn tại quận Yangyan, cách khoảng 200 kilometer về phía bắc của thủ đô Seoul, đă bị phá hủy hoàn toàn bởi cơn cháy rừng xảy ra chiều thứ ba.

 

Chùa Naksan, một ngôi chùa lừng danh tại Nam Đại Hàn với 1,300 năm lịch sử, đă bị phá hủy bởi ngọn lửa.  Mười tám trong 20 nơi thờ tự của ngôi chùa đă bị thiêu hủy, bao gồm cả chánh điện là nơi thiêng liêng có tượng Đức Phật đă bị hoàn toàn hư hại.


Tượng Phật Quán Thế Âm tại chùa Naksan

 

Ngôi chùa đă bảo quản khoảng 30,000 đồ cổ quí giá của quốc gia.  Những vị Tăng sĩ của ngôi chùa này đă di tản được ba vật qúi giá trong đó có một tượng phật được coi như là xưa nhất trong vùng Đông Nam Á, xuống tầng hầm của ngôi chùa trước khi ngọn lửa cháy tới nơi.

 

Chưa ai biết ly' do gây ra hoả hoạn.

 

Thủ tướng Nam Hàn ông Lee Hae-chan đă ban hành lệnh chỉ huy khẩn cấp tới  huy động tất cả những dụng cụ để kềm chế ngọn lửa.  Thủ tướng Lêe đă họp khẩn cấp với các ông Bộ Trưởng Nha Nội Vụ, Nha Y Tế cùng với các nhóm chỉ huy chữa lửa và cảnh sát.

 

Ngọn lửa bắt đầu bùng cháy vào tối thứ Hai và lan tràn nhanh chóng, 700 gia đi`nh có hơn 1,800 dân cư đă phải di tản ra khỏi nhà của họ vào lúc nửa đêm.   Cả ngàn nhân viên cứu hoả và nhân viên cảnh sát đă cố gắng đàn áp ngọn lửa.

 

Nhân viên chính quyền cho biết rằng gió rất  lớn và trong ti`nh trạng không khí khô nên đă làm cho ngọn lửa lớn mạnh mau.

 

Đây là một trận hoả hoạn tại quận Yangyang lớn nhất kể từ tháng 05, 1980.

 

Quận Yangyang thi` rừng rậm chiếm cứ hết 82% tại đây

 

2) Những nhà khảo cổ giải "Bài đố ráp hi`nh” “Puzzle”: Ngôi chùa Baphuon.

Viết bởi Seth Mydans, báo New York Times.
Minh Ty' dịch


 


Tựơng Phật nằm tại chùa Baphuon-Angkor Watt

SIEM REP, CAMBODIA- 40 năm trước đây, một toán khảo cổ người Pháp đă khẳng định rằng cách tốt nhất để giữ lại ngôi chùa Baphuon là phá hủy nó đi.

 

Họ bắt đầu tháo gỡ từng tảng đá một của ngôi chùa đă bị đổ vỡ này, lưu giữ hồ sơ ghi chú một cách chi tiết những điều họ làm, và dự trù sẽ xây dựng lại ngôi chùa bằng những vật liệu đă được tháo gỡ ra với cách kiến trúc vững chắc hơn.

 

Rồi chiến tranh đến. Ngay khi cộng sản Khmer Đỏ tràn tới, những kiến trúc sư xây cất đă phải chạy trốn khỏi ngôi chùa vào năm 1972. Biết bao nhiêu biến loạn đă xảy ra sau đó, và tất cả những bản hồ sơ lưu trữ được viết bằng tay đă bị tiêu hủy.

 

Năm 1995, những chuyên viên này đă trở lại ngôi chùa này. Ngôi chùa và công tri`nh của họ chỉ co`n là 300,000 tảng đá nặng nề nằm rải rác giữa những tảng cây-- đây là một "Bài đố ráp hi`nh" tiếng Anh gọi là “Puzzle” khó nhất thế giới.

 

Một bài đố không ch́a khoá, nhưng có lời giải quyết. Từng tảng đá được đặt xuống, từng lớp đá được xắp xếp ngay hàng, và rồi thi` ngôi chùa Baphuon đang được xây dựng lại một lần nữa như một trong những ngôi đền cao vút của xứ Angkor.

 

Khi ngôi chùa này được xây cất ở thế kỷ thứ 11, lối kiến trúc "Five-tiered sandston pyramid" đă làm cho ngôi chùa nổi tiếng, một ngôi chùa có lối kiến trúc tuyệt đẹp nhất của thời đó--"Thực là một cảnh ngoạn mục vô cùng ngạc nhiên." Zhou Daguan, một nhà du lịch người Tàu của thế kỷ thứ 13 đă phê bi`nh như vậy.


Chùa Baphuon-Angkor Watt

 

Giống như những ngôi chùa khác ở Angkor, Baphuon đă trở thành hoang phế và bị che lấn bởi rừng già sau khi vua "Great empire" xuống ngôi cách đây 500 năm, và đó cũng chỉ là thế kỷ đầu tiên của những nhà khảo cổ Pháp bắt đầu ti`m hiểu và trùng tu ngôi chùa này.

 

Với một công tri`nh xây cất thô sơ trên cát và một hệ thống thoát nước không đúng tiêu chuẩn, Baphuon đă bị xê dịch và xụp đổ xuống từng phần một. Giống như những chùa ở những vùng chung quanh đó , như là Bayon, Angkor Wat và những chỗ khác, chùa Baphuon không được an toàn để tu sửa lại.

 

Chỉ có một lời giải quyết: đó là ráp đúng lại, một phương thức tháo ráp cũng giống như người thợ máy hăng say với sự tháo ráp máy xe hơi hàng ngày của anh ta. Và công việc đă bắt đầu xúc tiến vào năm 1960.


Chùa Baphuon-Angkor Watt

 

Một nửa của ngôi chùa đă đổ vỡ thành từng mảnh nhỏ khi ngôi chùa bị bỏ hoang, những mảnh đá này đă trải ra trên 25 mẫu đất giống như hi`nh thể của một đống giấy "tài liệu mất" sau khi được may cắt vụn thải ra.

 

Ông Pascal royere nói: "Bây giờ chúng ta có câu đố, nhưng chúng ta thiếu tấm bản đồ chỉ đường." Pascal Royere là trưởng toán của nhóm kiến trúc gồm 200 người làm việc cho Ecole Francaise d'Extreme-Orient, một trung tâm văn hoá với sự hỗ trợ tài chánh của chính phủ Pháp.

 

"Thật là điên khùng, cái ngôi chùa này, kiến trúc thật ky` lạ và rắc rối," Philippe Peycam nói, vị Giám đốc điều hành của trung tâm nghiên cứu Khmer tại Siem Reap. "Xây dựng lại ngôi chùa này là cả một vấn đề."

 

Chỉ có một sự giải quyết.

 

toán công tri`nh của Pháp đương đầu với nhiều thử thách khác nhau gồm có xây dựng lại một tượng Phật nằm đă được xây dựng thêm vào chùa ở thế kỷ thứ 16 và tượng này đă được đúc thêm xi măng để làm cho chắc thêm vào năm 1960. Và bây giờ tượng này đă bị xem rất là lôi thôi.

 

Nhưng những phần cấu trúc nhỏ của ngôi chùa, tự nó cũng là sự thử thách hấp dẫn nhất cho công tri`nh xây dựng này.

 

Sự bào mo`n do phơi bày hàng thế kỷ dưới ánh mặt trời, mặt trăng và sự phát triển của rừng rậm đă làm những vết mẻ xứt trước đây của những tảng đá được mài trơn láng; hi`nh dáng mỗi tảng đá đều trở thành khác nhau. Không có vôi hồ xử dụng trong việc xây cất mà mỗi tảng đá được đặt để chính xác giữa những tảng đá bên cạnh, ở trên và ở dưới nó.

 

"Một chỗ cho một tảng đá; một tảng đá cho một chỗ," Ông Royere nói "Đó là luật xây cất của ngôi chùa." Cũng như bất cứ "bài đố gắn hi`nh" nào, không thể gắn một hi`nh gần giống vào vị trí của cái hi`nh đó được."

 

"Qúi vị sẽ cười lớn, nhưng nếu qúi vị chỉ sai 10 mi-li met ở đây, đi xa hơn 20 thước nữa, tất cả đều sai hết," Royere nói. "Điều này xảy ra thường xuyên, nhưng khi nó xảy ra, qúi vị sẽ nhận ra ngay. Đó là điều khó khăn và cũng là sự bảo đảm để không cho phép chúng ta làm sai. Chúng ta có thể nói một cách khôi hài: "ngôi chùa tự sửa sai lấy."

 

Từng phần của sự biến dạng thường xuyên của ngôi chùa, việc trùng tu sẽ hướng theo ba điểm sau đây:

 

Jacques Dmarcay, kiến trúc sư Pháp đă đóng góp trong chương tri`nh tu sửa Baphuon vào năm 1960, đă về hưu nhưng vẫn có thể đóng góp cho công tri`nh với một vài hi`nh ảnh về ngôi chùa mà ông co`n nhớ rất rơ.

 

Điều hướng dẫn thứ hai là: Ở một địa điểm tại thành phố Pari có lưu giữ khoảng 1,000 tấm hi`nh mà người Pháp đă chụp ngôi chùa này trong nhiều năm trước. Yếu tố qúi giá của những tấm hi`nh này nó có thể chỉ được những phần của ngôi chùa đă xụp đổ trước khi ngôi chùa được tháo gỡ, và điều này sẽ giúp những người làm việc cho công tri`nh khỏi tốn thi` giờ ti`m kiếm những tảng đá bị thất lạc.

 

Điều thứ ba là phần co`n lại của một nửa ngôi chùa Baphuon đă được tháo gỡ sau khi một nửa thứ nhất của ngôi đền đă được xây cất lại.

 

Qua sự nghiên cứu phần của một nửa thứ nhi`, nhóm kiến trúc của ông Royere đă tạo dựng ra một bản vẽ thiết kế theo thứ tự của những viên đá với hàng lối và cột dùng xây cất của ngôi chùa.

 

Lúc khởi đầu họ có y' định xử dụng máy điện toán để phác hoạ hi`nh dáng và vẽ mô hi`nh ngôi chùa sẽ được xây dựng lại. Nhưng với những dữ kiện của các tảng đá đă bị hao mo`n, máy điện toán không giúp được nhiều.


Phương tiện di chuyển duy nhất (:-)) tại Chùa Baphuon-Angkok Watt

 

"Cuối cùng chúng tôi trở về với phương pháp đơn giản hơn, đó là những việc pháp họa các mô hi`nh bằng tay." Ông ta nói. Nói một cách khác hơn, đó là việc xử dụng trí nhớ."

 

Có vào khoảng 500 hi`nh thể khác nhau, ông Royere nói, nhưng ngay lúc này chúng ta chưa suy nghĩ đến nhiều loại hi`nh vẽ. Một toán chỉ cần biết hi`nh dạng chính xác của những tảng đá đang ti`m kiếm. “Những người trong chúng tôi có thể đi mục soát cả ngày” ông nói.

 

Vào khoảng 70% của những tảng đá đă được nhận diện, và ông Royere nói ông rất là tin tưởng sẽ không có tảng đá nào bị thất lạc.

 

Và rồi thi`, cũng như những “bài đố gắn hi`nh” tiếng Anh gọi là “puzzle”. một vài phần nhỏ của bức tranh cũng được gắn cho hợp nghĩa một cách vừa vặn, và những miếng gỗ đá được sơn vẽ những hi`nh ảnh như những ngôi chùa tí hon đang đợi thời điểm để được ráp vào vị trí của nó.

 

“Đây không phải là một công tri`nh kỹ thuật cao,” ông Royere đă nói. “Đó chỉ là vấn đề của chú tâm vào điều mi`nh đang làm , và đừng bao giờ ngủ gục.