Ngày 26 tháng 08 năm 2004

 

Tượng Phật tại nước A Phú Hăn thể được dựng lại.

Viết bởi Mick Meo, The Independent (UK) ngày 28 tháng 7, năm 2004

 

Bamiyan, afghanistan - Tượng Phật khổng lồ bằng đá của 17 thế kỷ về trước tại Afghanistan đă trở thành 100 tấn đống gạch, cừ, cột kèo từ khi quân đội của Taliban đập phá 3 năm về trước, vẫn c̣n nằm dưới đáy của hốc tường  khổng lồ nơi bức tượng trước kia, đá cát được chất đống trong một khoảng chu vi rộng lớn. Sâu trong một hố trước kia nơi tượng Phật nhỏ đứng tại đó, từ đàng xa khoảng nửa mile dọc theo băi biển một núi đá được khoét vào thành một  nơi hành thiền, một tượng Phật thứ hai thể làm lại, để dựa vào vách. Khi hoàng hôn phủ xuống thi` nhi`n giống như tượng Phật lớn vẫn co`nđó, nhi`n từ phía bên kia bờ ruộng lúa xanh tươi những cây bạch dương đứng sừng sững thi` đó một nhà của đấng tạo hóa của sự phá hủy lạ thường.  Nhi`n gần đống gạch đá đổ nát này thi` không co`n thể nhận diện ra một thứ nào.  Dân làng nói rằng hai xe cam nhông đến liền ngay sau khi phá hủy để thu lượm hầu hết những mănh thể bán được chở bằng tàu đến các thị trường bán đồ cổ bất hợp pháp tại thành phố Peshawar của A Phú Hăn.  Nhưng cuối cùng thi` công việc phá hủy của Taliban đă ảnh hưởng tai hại. tượng Phật nhi`n thi` rắn cứng nhưng chỉ bề ngoài của đá, bởi vi` núi đá thi` mềm. Bây giờ co`n lại hầu như chỉ cát. Cái y' kiến xây lại tượng Phật thi` dường như một chuyện cười. Nhưng những cột kèo đó một trong những nguyên nhân cho các cuội bàn luận đầy say cảm động của các nhà khảo cổ. Một bài nhà khảo cổ nhiều kinh nghiệm thi` tin tưởng rằng khuôn tượng Phật co`n lại nơi đó, đó sự đóng góp man rợ của Taliban. Những nhà khảo cổ khác thi` căi rằng hai ky` quan xưa cổ của thế giới thể xây lại bằng gạch đá.

 

Những nhà triệu phú Nhật Bản thi` nói rằng tượng Phật phải được xây dựng lại, những nhà điêu khắc Y' thi` muốn khắc những tượng Phật đó lên đá.  Những nhà nghệ thuật khác thi` muốn xây dựng lại bằng polystyrene (một loại nhựa chắc).  Tuy nhiêntại A Phú Hăn thi` không sự tranh luận gi` hết. Nước A Phú Hăn đang bắt đầu xây dựng lại những nơi nổi tiếng của xứ họ.

 

Nếu sự phục hồi được đồng y', thi` tượng Phật sẽ được xây dựng lại giống như tượng vào năm 2001.

 

Mohammed Rahim Ali Yar, thống đốc của Bamiyan nói: "Những tượng Phật lịch sử văn hóa của chúng tôi, một sự vinh dự của chúng tôi để giới thiệu với thế giới.  Chúng tôi đă thiếu sự đó khi không những tượng Phật đó." Ông ta quyết định muốn nhi`n thấy những tượng Phật được xây dựng lại, những người dân của ông ta phải xây bằng xi măng.

 

Minh Hạnh dịch theo bài viết  của Mick Meo, The Independent (UK) ngày 28 tháng 7, năm 2004