Chánh Ngữ - Right Speech
By Thanissaro Bhikkhu

Việt dịch: Minh Hạnh & Nguyễn Văn Ho`a ngay 6 thang 8 năm 2007

Như một lần Thầy của tôi nói, "Nếu con không thể kiểm soát lời nói của con, thì không có cách nào con có thể kiểm soát tâm của con được." Đây là lý do tại sao chánh ngữ lại vô cùng quan trọng trong những ngày tu tập.

Chánh ngữ, được giải thích trong cụm từ tiêu cực, nghĩa là tránh xa bốn loại lời nói gây tai hại: nói dối (những lời nói với mục đích xuyên tạc sự thật); nói gây chia rẽ (nói với mục đích gây ra chia rẽ giữa hai người); lời nói độc ác (nói với mục đích làm đau lòng người khác); và lời nói phù phiếm (nói với không có mục đích)

Lưu ý các điểm chính: Sự tu tập chánh ngữ này liên hệ với sự rèn luyện tâm ý. Trước khi nói, bạn chú ý đến lý do tại sao bạn muốn nói. Điều này giúp bạn mang được tất cả những tình tiết trong tâm diễn ra bằng lời nói. Nếu bạn thấy một vài ý niệm bất thiện ẩn nấp đằng sau những lời muốn nói, bạn nên gạt bỏ chúng. Kết quả là, bạn trở nên hiểu biết hơn, trở nên thành thực hơn, bạn trở nên vững vàng hơn. Bạn cũng giúp bạn khỏi nói những lời mà sau đó bạn phải hối tiếc. Trong chiều hướng này tâm của bạn trở nên vững mạnh điều đó giúp rất nhiều trong sự thiền định, đồng thời tránh được những kỷ niệm đau buồn ngăn cản bạn tập trung vào thực tại khi bạn hành thiền.

Trong ý nghĩa tích cực, chánh ngữ có nghĩa là nói với lòng thành, với sự hài hoà, với  sự an ủi, và đáng để cho người ta ghi tâm khắc cốt.  Khi bạn tu tập với sự rèn luyện tích cực của chánh ngữ, lời nói của bạn trở thành quà tặng cho người khác.  Để đáp lại, người ta sẽ bắt đầu lắng nghe nhiều hơn những gì bạn nói, và sẽ đáp lại với sự hiền lành, lễ độ.  Việc này tạo cho bạn một cảm nghĩ về sức mạnh của hành động của bạn;  đường lối hành động của bạn trong giây phút hiện tại tạo thành khuôn mẫu cho thế giới kinh nghiệm của bạn. Bạn không cần phải là nạn nhân trong những sự việc trong quá khứ.

Đối với nhiều người trong chúng ta, điều khó khăn nhất trong sự thực hành chánh ngữ là làm thế nào chúng ta trình bày sự việc trong tinh thần trào phúng của chúng ta.Đặc biệt tại Hoa kỳ, chúng ta thường cười đùa với sự thổi phồng, sự mỉa mai châm biếm, diễu cợt một nhóm do định kiến, hoặc cười đùa những chuyện thuần túy khờ khạo - tất cả đều là những thí dụ cổ điển của vọng ngữ. Nếu người ta quen với những kiểu cách cười đùa thiếu cận trọng như vậy, họ sẽ không lắng nghe những gì chúng ta nói. Trong chiều hướng này, chúng ta làm giảm giá trị cuộc đàm luận của chính chúng ta. Thật sự, có quá nhiều chuyện mỉa mai trên thế giới nên chúng ta không cần thổi phồng hay châm biếm thêm nữa. Những người hài hước giỏi giang nhứt là những người với cách thức đơn giản làm cho chúng ta nhìn thẳng vào đường lối của sự việc.
Diễn tả được sự hài huớc của chúng ta một cách chân thật, hữu ích và khéo léo đòi hỏi nhiều suy nghĩ và cố gắng, nhưng khi chúng ta tinh thông được cách vận dụng này chúng ta nhận ra được rằng sự cố gắng thật rất đáng công. Chúng ta đã gọt dũa cho tâm trí được bén nhậy thêm và cho ngôn từ được cải tiến hoàn chỉnh hơn. Với cách này, ngay cả những câu chuyện đùa của chúng ta cũng trở thành một phần của sự thực tập: một cơ hội để phát triển tích cực phẩm chất ưu tú của tâm và dâng hiến một thứ gì có giá trị sáng suốt cho những người chung quanh chúng ta.
Vì vậy phải chú ý kỹ càng những gì bạn nói -- và tại sao ban lại nói như vậy. Khi bạn làm như vậy, bạn sẽ thấy rằng một khi nói sẽ không bị nói sai trật.

Share the Happiness