Bài Học Lưu Trữ | Kinh Pháp Cú

Phẩm 06: Hiền Trí - Phẩm Hiền Trí (Pandita Vagga) - Kệ ngôn 80
 Tỳ khưu Giác Đẳng

Người trị thủy dẫn nước
Kẻ làm cung chuốt tên,
Thợ làm mộc uốn gỗ
Bậc trí biết tự rèn

Bản Phạm Văn Palì và thích nghĩa

*Attànam damayanti : Ðiều phục chính mình

Irrigators lead the waters;
fletchers bend the shafts;
carpenters bend the wood;
the wise control themselves.

Thủy nhân điều thuyền;
Cung công điều giác,
Tài tượng điều mộc, 
Trí giả điều thân.
 

Sa di Pandita Dàraka tuổi còn nhỏ sớm có duyên lành xuất gia. Một hôm theo thầy là Tôn Giả Xá Lợi Phất vào làng khất thực. Trên đường thấy một nông dân dẫn nước vào ruộng; một người làm cung đang chuốt tên; và một thợ mộc đang gọt đẽo bánh xe bò. Những cảnh tượng nầy khiến vị Sa di tò mò muốn biết họ đang làm gì. Sau khi nghe lời giải thích chú Sa di bất chợt nghĩ rằng những thứ vô tri mà có thể thay đổi cho tốt hơn được sao mình không tự chuyển hoá tự thân. Nghĩ  vậy vị nầy xin phép về chùa gia công thiền định và giác ngộ đạo quả không lâu sau đó. Ðức Phật dạy kệ ngôn trên để tán thán sự khéo nhận thức của một người hữu duyên hữu trí.

2. Chánh tư niệm (yoniso manasikara) ở trong câu duyên sự nầy có phải là tuệ giác không?

3. Nếu không có cái thực hữu "tôi, ta" thì sao phải bận lòng "rèn luyện bản thân"?

Câu đố vui: ngày 20-03-2005 1. Trong duyên sự kệ Pháp Cú 80, vị sa di nhìn thấy cảnh tượng người dẫn nước vào ruộng, người chuốc tên và người bào gỗ từ đó khai triển tuệ quán giác ngộ. Những hình ảnh đó, nói một cách chính xác là điều nào dưới đây: a. Bản chất vô thường của cuộc sống b. Khả tính thay đổi của nội tâm c. Bổn phận của mỗi người dù là xuất gia hay cư sĩ d. Sự thiện xảo của nghề nghiệp chuyên môn 2. Trên quan điểm của hành giả tu tập thì cái gọi là "bản chất tự nhiên" (chưa tu tập) của chúng sanh vốn là: a. Tốt b. Xấu c. Với phần đông xấu nhiều hơn tốt d. Với phần đông tốt nhiều hơn xấu 3. Khi một bậc giác ngộ lấy hình ảnh ngoại giới trong câu chuyện vị sa di nhìn hình ảnh người thợ mộ, thì những hình ảnh đó có thể gọi: a. Đề tài thiền quán b. Sự gợi ý c. Công án d. Thiên khải 4. Theo Phật Pháp thì trong các cõi, cõi người dễ tu tập nhất bởi vì a. Là cảnh giới sung sướng b. Là cảnh giới khổ đau c. Là cảnh giới có cả vui lẫn khổ d. Là cảnh giới không khổ cũng không vui 5. Toại Khanh viết bài thơ nầy: Lại Hẹn Mai tóc bạc, chưa vẹn đời du sỉ Đi trăm năm, sao hết những con đường Dâu biển ơi, trước lúc về yên nghỉ Xin một lần làm mây trắng muôn phương Nói về nỗi lòng chưa thoả dù sống trăm năm nhưng vẫn muốn kiếm tìm. Nếu trên phương diện tuệ quán thì: a. Thấy được một pháp có thể thấy được vạn pháp b. Phải đắc đạo rồi để thấy được vạn pháp c. Thấy một pháp hay vạn pháp không quan trọng, đủ công đức thì đắc đạo d. Cả ba câu trên đều đúng

Bài Học Lưu Trữ | Kinh Pháp Cú