Bài Học Lưu Trữ | Kinh Pháp Cú

Phẩm 05: Ngu Si - Phẩm Ngu Si (Baala Vagga) - Kệ ngôn 72
 Tỳ khưu Giác Giới

Chư Tỳ-kheo thỉnh cầu Đức Phật giải thích tiền nghiệp của ngạ quỷ bị búa đập đầu do tôn giả Mục-kiền-liên thấy trên núi Kỳ-xà-quật. Đức Phật đã kể lại tiền nghiệp của ngạ quỷ ấy, xưa kia nó là một gã thanh niên theo thầy học được tài búng tay bắn sỏi, bách phát bách trúng. Anh ta muốn thử tài nghệ của mình nên khi gặp vị Phật Độc Giác đi trên đường, bèn dùng viên sỏi bắn vào đầu vị Phật Độc Giác, viên sỏi xuyên qua lỗ tai của Ngài khiến Ngài viên tịch, không sống nổi. Do ác nghiệp ấy mà gã thanh niên này chết sanh vào địa ngục A-tỳ, rồi quả dư sót tái sanh làm ngạ quỷ luôn luôn bị ngàn cái búa đập xuống đầu chết đi sống lại chịu nhiều đau khổ không kể xiết. Sau khi kể xong tiền nghiệp của ngạ quỷ ấy, Đức Phật đã thuyết bài kệ pháp cú trên.

 

    1. Tại sao tri thức là mối nguy hại cho kẻ ngu?

2.      Kẻ ngu sao lại có thể có tri thức (ñatta)? Trường hợp này phải hiểu kẻ ngu là người như thế nào?

3.      Người làm việc gì cũng bị thất bại, người ấy có phải là kẻ ngu chăng?

Đối với kẻ ngu khi có tài năng tri thức là lúc bất hạnh cho nó, vì không biết dùng tài năng đúng chỗ.

Câu đố vui: ngày 30-01-2005 1. Ý nghĩa nào dưới đây mô tả một người ngu (bāla) đúng theo nghĩa kinh điển: a. Một người dốt chữ nghĩa b. Một người thiếu kiến thức c. Một người hành động không ý thức d. Một người làm việc gì cũng thất bại 2. Người ngu có tài năng thường là nguyên nhân tổn hại cho chính bản thân người ấy, bởi: a. Có tài mà thiếu đức b. Có tài mà không có kinh nghiệm c. Có tài mà sử dụng không đúng chỗ d. Câu a và c đúng 3. Một người thiện xảo trong nghề nghiệp, người ấy gọi là: a. Người có tài đức b. Người có tài năng c. Người có tài trí d. Cả ba đều đúng 4. Một câu chuyện về một vị Tỳ-kheo trước khi xuất gia là người có tài huấn luyện voi, sau đó vị Tỳ-kheo này lúc đi khất thực thấy một người nài bất lực điều phục một con voi; vị Tỳ-kheo ấy bèn gợi ý phương pháp huấn luyện voi. Hành động này của vị Tỳ-kheo không đáng tán thán vì: a. Đó không phải là phận sự của Sa-môn b. Bày phương pháp kềm chế chúng sanh là thiếu lòng từ bi c. Tài năng không đặt đúng chỗ d. Câu a và c đúng 5. Đại thi hào Nguyễn Du có viết “Có tài mà cậy chi tài, chữ tài liền với chữ tai một vần”. Hai câu thơ này có ý nghĩa khuyên điều gì? a. Có tài đừng ỷ lại, phải giữ đức mới an thân b. Có tài phải cẩn trọng khi thi thố tài năng c. Có tài dễ bị ganh ghét, nên phải biết cách sống d. Đừng bộc lộ tài năng, vì tài năng đi kèm với tai hoạ

1. Bản Phạn Ngữ, Anh Ngữ lấy từ website Budsas.org của Dr. Bình Anson

2. Bản chữ Hán và Kinh Thơ do Phật tử Như Khanh thực hiện

3. Hình ảnh Dhammapada lấy từ trang Treasury of Truth  của Ven Sarada Maha There

Bài Học Lưu Trữ | Kinh Pháp Cú