Phẩm 05: Ngu Si - Phẩm Ngu Si (Baala Vagga) - Kệ ngôn 67
 Tỳ khưu Giác Giới

Câu đố vui: ngày 26-12-04 1. Một hành vi đưa đến hậu quả đau buồn, nói theo lý giải Phật pháp thì đó là do nguyên nhân: a. Ác nghiệp b. Tác động bởi phiền não c. Thực hiện không đúng phương pháp d. Gồm cả ba điều trên 2. Ở đời, có người làm việc thiện nhưng vẫn đang chịu khổ đau. Sự kiện ấy cần phải hiểu là: a. Khổ này do ác nghiệp quá khứ quá mạnh hơn thiện nghiệp b. Khổ này do nơi người khác gây nên c. Khổ này chính do việc thiện tạo cảnh éo le d. Cả ba đều sai 3. Trong kinh Đức Phật dạy rằng: “Phạm hạnh vẫn có hiểm nạn”, điều đó có nghĩa là sống tu tập thì phải: a. Bị ma khảo, vì đi ngược dòng b. Bị ác nghiệp khảo, vì công hạnh chưa vững c. Bị người ghét phá, vì đố kỵ d. Cả ba câu đều đúng 4. Thời Đức Phật, có vị Tỳ-kheo đúng lúc đắc quả A-la-hán cũng đồng thời bị tai hoạ mù mắt, vị ấy là: a. Ngài Cakkhupāla b. Ngài Ratthapāla c. Ngài Mahākāla d. Ngài Cūḷakāla 5. Có câu: “Tích thiện phùng thiện, tích ác phùng ác”. Câu này ý nghĩa nào dưới đây là hợp lý: a. Làm thiện sẽ gặp phước, làm ác sẽ gặp tội b. Sống hiền thiện sẽ gặp người hiền thiện, sống hung dữ sẽ gặp người hung dữ c. Quen làm thiện sẽ thích việc thiện, quen làm ác sẽ thích điều ác d. Làm đúng thì có kết quả, làm sai thì bị thất bại

Na tam kammam katam sàdhu yam katvà  anutappati
Yassa assumukho rodam vipàkam patisevati

Khi Đức Thế Tôn ở tại Jetavana, một hôm Ngài nhìn thấy một người nông dân sắp bị tai vạ sáng hôm đó, nên Ngài đã cùng thị giả Ānanda đi thẳng đến chỗ người nông dân đang cày ruộng. Đức Phật chỉ một túi vàng đang nằm trên bờ ruộng, túi vàng ấy do bọn trộm đêm hôm vào làm đánh cắp đã làm rơi ở đây, Ngài nói với thị giả Ānanda rằng: “Ngươi có thấy con rắn độc đó không?”. Ngài Ānanda đáp: “Dạ thấy”. Đức Phật hỏi tiếp: “Vậy thì người trí có nên tự rước lấy tai vạ không?”. “Bạch Thế Tôn, không nên”. Đức Phật cố tình hỏi chuyện cho người nông dân nghe thấy, rồi Ngài ra đi. Người nông dân này bước lên bờ ruộng nhìn thấy túi vàng dưới đất đã động lòng tham và nhặt lấy. Liền khi đó, dân làng truy tìm tên trộm đã nhìn thấy người nông dân với túi vàng, liền bắt dẫn đến nhà vua. Trên đường đi, người nông dân cứ lẩm bẩm: “Thật vậy, Đức Thế Tôn đã bảo đây là rắn độc”. Người ta bắt người nông dân đến trước mặt vua và thuật lại lời nói của người nông dân. Đức vua dùng trí suy nghĩ: “Đây hẳn là chuyện oan ức nên tra hỏi người nông dân; người nông dân thành thật kể lại chuyện gặp Đức Thế Tôn lúc sáng. Đức vua cùng mọi người đến đãnh lễ Đức Phật và bạch hỏi sự việc này. Đức Phật đã làm chứng sự vô tội của người nông dân. Đức vua xử trắng án cho người này. Nhân đó, Đức Phật đã thuyết bài kệ trên. Nghe xong, bác nông dân chứng quả Tu-đà-huờn.

1.      Phải chăng một hành vi không tốt (asādhu) là ám chỉ cho ác nghiệp (pāpakamma)?

2.      Hậu quả sầu muộn trong hiện tại có phải là do nhân ở kiếp quá khứ chăng?

3.      Làm sao để biết được đó là việc làm tốt hay việc làm xấu?

Hành vi bất chính bao giờ cũng có hậu quả sầu muộn.

1. Bản Phạn Ngữ, Anh Ngữ lấy từ website Budsas.org của Dr. Bình Anson

2. Bản chữ Hán và Kinh Thơ do Phật tử Như Khanh thực hiện

Bài Học Lưu Trữ | Kinh Pháp Cú