Phẩm 08: Muôn Ngàn - Phẩm Muôn Ngàn (Sahassa Vagga) - Kệ ngôn 100

Lời vàng dù ít vẫn là vô giá

Dù nói cả ngàn lời
Nhưng không mang lợi lạc
Không bằng chỉ một lời
Nghe xong được chứng đạt
 

Bản Phạm Văn Palì và thích nghĩa

Atthapadam: lời có lợi lạc

Bản Anh văn của Phra Khantipàlo
 

Better than a thousand utterances,
comprising useless words,
is one single beneficial word,
by hearing which one is pacified.

Tuy tụng thiên ngôn,
Cú nghĩa bất chính
Bất như nhất yếu,
Văn khả diệt ý.

Một người đao phủ thủ suốt đời đã chém đầu nhiều kẻ tử tội. Lúc tuổi cao nhờ duyên lành gặp được tôn giả Xá Lợi Phất. Ông phát tâm cúng dường móng ăn thượng vị đã dành cho mình. Tôn Giả khéo dùng lời để khiến ông bình tâm nghe pháp. Khi tâm người đao phủ thủ tạm thời an tĩnh, tôn giả nói pháp. Nghe xong người đao phủ thủ chứng sơ quả. Sau đó không lâu người nầy bị tai nạn mà chết. Các tỳ kheo biết chuyện bạch hỏ Phật về cảnh giới thọ sanh của người ấy. Ðức Phật cho biết ông đã sanh vào cõi Ðấu Suất nhờ phước duyên gặp bậc thánh khéo dùng lời khai thị. Và Ðức Thế Tôn đã dạy kệ ngôn trên.

CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM

1. Một người làm nghề đao phủ đến lúc hữu duyên gặp chân sư khai thị thì cũng đắc đạo chứng quả. Điều nào dưới đây giải thích sự kiện trên hợp với tinh thần Phật pháp:

a. Khó có thể tiên liệu được năng lực lớn của chánh pháp. Có những chuyển hoá ngoài cách suy nghĩ thường tình.
b. Nếu có duyên may gặp được thánh nhân thì mọi tội lỗi tiêu trừ
c. Chúng sanh luôn có Phật tánh nhưng lúc gây ác nghiệp thì ma tánh lớn hơn
d. Yếu tố quyết định luôn là yếu tố sau cùng, những điều đã làm trước kia không kể.

2. Câu nói "im lặng là vàng" có phù hợp với tinh thần Phật Pháp không?

a. Phù hợp. Tịnh khẩu là một trong những pháp tu tối thượng
b. Không phù hợp. Không có ngôn ngữ thì tất cả giá trị đều không được biết tới
c. Nói điều đáng nói thì lời nói là vàng. Im lặng lúc đáng im lặng thì sự im lặng cũng là vàng
d. Tuỳ người nói. Thánh nhân nên nói, phàm nhân nên im lặng

3. Bài học nào dưới đây có thể rút ra từ Phật ngôn trên:

a. Khi chánh pháp được tuyên lưu thì giá trị vô cùng cao cả
b. Chúng ta nên ý thức là đời sống vốn bị hoang phí quá nhiều với những phiếm luận
c. Khi tuệ giác như thật sanh khởi thì phiền não, nghiệp bị đoạn trừ.
d. Cả ba điều trên

THẢO LUẬN

1. Lấy tiêu chuẩn gì để gọi một lời nói là "chân ngôn"?
2. Một ký giả làm phóng sự về xã hội có gọi là nói lời phiếm luận không?
3. Tại sao một người đã có đủ Ba la mật hành để đắc chứng đạo quả vẫn còn tạo nhiều ác nghiệp?

Bài Học Lưu Trữ | Kinh Pháp Cú