Hành Trình Tâm Linh - Những Người Có Công Trong Việc Bảo Tồn Văn Hóa Phật Giáo Tại Ấn Độ

Minh Hạnh chuyển biên bài giảng của TT Giác Đẳng. 

Ngày 27 tháng 3 năm 2010. Chúng tôi rời khách sạn và được đưa ra phi trường để bay về Lumbini. Vì chuyến bay bị trì hoãn nên chúng tôi về đến Lumbini thì đã là buổi chiều, rồi từ phi trường lấy xe bus đi Kusinara, khi đến Kusinara thì trời đã xẩm tối do vậy chương trình chiêm bái các thánh tích rời lại vào ngày hôm sau. Trên đường đi TT Giác Đẳng đã giảng về các vị có công trong việc tìm ra các thánh tích.

Ngày nay chúng ta về Kusinara vẫn còn rất nhiều chứng tích quan trọng liên quan đến sự ra đi của Đức Phật: ở trong đó có đại tháp kỷ niệm nơi Đức Thế Tôn đã thọ thực bữa cơm cuối cùng tức là tại nhà ông thợ rèn Cunda, cũng có chỗ kỷ niệm nơi Đức Thế Tôn đã sai Tôn Giả Ananda xuống giòng sông múc nước cho Ngài, và cũng có nền tháp kỷ niệm nơi kim thân của Đức Thế Tôn được hoả táng tức là nơi làm lễ trà tì, và dĩ nhiên ngay tại nơi Đức Thế Tôn Ngài viên tịch, chúng ta có chừng một ngày để thăm viếng tất cả những nơi này từ sáng đến chiều.

Kusinara

Sau khi Đức Thế Tôn Ngài viên tịch không lâu khoảng chừng hơn 100 năm thì triều đại Maurya từ một đế quốc nhỏ tức là một vương quốc Ma Kiệt Đà mở mang rộng lớn trở thành một đế quốc và có biên cương lớn nhất Ấn Độ từ xưa cho tới bây giờ, triều đại đó chúng ta gọi là Maurya tức là triều đại Khổng Tước, Maurya tức là bồ câu, triều đại Khổng Tước mà vị vua thống nhất được Ấn Độ là vua A Dục. Có một điểm hẹn kỳ lạ của lịch sử là khi Đức Thế Tôn Ngài ra đời tại Ấn Độ thì vài ba mươi năm sau đó tại Trung Hoa Khổng Tử cũng ra đời, khi Tần Thủy Hoàng thống nhất đất nước Trung Quốc thì trước đó không lâu khoảng một hai thế kỷ thì tại Ấn Độ vua A Dục cũng đã thống nhất Ấn Độ. Sự thống nhất đất nước Ấn Độ tạo ra một biên giới rộng lớn chưa từng có từ trước kia và kể cả bây giờ. Nước Ấn Độ thời vua A Dục bao gồm Pakistan, Bangladesh, Bhutan, Nepal, và Afghanistan mà chúng ta được biết ngày nay.

                    Kusinara

Chúng tôi muốn nhắc qúi Phật tử là làm thế nào mà chúng ta đi tìm được những chứng tích của Phật giáo. Trước nhất là sự ra đời của Đức Phật được minh chứng ở trong hai sự tồn tại rất quan trọng đó là sự tồn tại của Giáo Pháp và sự tồn tại của Tăng Già, tức là của Giáo Đoàn Tăng Lữ. Giáo Pháp không phải chỉ ghi lại lời dạy của Đức Phật mà còn ghi chép rất nhiều lịch sử, và những gì được ghi lại liên quan đến nhân danh địa danh ở trong Tam Tạng kinh điển Pali ngày nay không mảy may sai trại đối với cái gì mà người ta tìm ra được, những di tích lịch sử đã là một chứng tích đã xác định sự giá trị không thể phủ nhận được của Tam Tạng Pali, và Tam Tạng Pali đã là một minh họa rất rõ ràng khiến cho các nhà khảo cổ đỡ phải mất công tìm kiếm, và dĩ nhiên chúng ta nói đến giáo đoàn Tăng Lữ.

chụp tại...

 Một sự kiện khác chúng ta cũng phải ghi nhận đó là biên niên sử của Đạo Phật. Theo lệ của Chư Tăng Phật Giáo Nam Tông hàng năm nhập hạ thì mỗi năm như vậy tới mùa an cư tức là rằm tháng Sáu Chư Tăng nhập hạ, và khi Chư Tăng nhập hạ thì đều nhắc lại một lần về Phật lịch năm thứ mấy. Ví dụ như tại chùa Pháp Luân khi Chư Tăng ngồi lại với nhau nhập hạ thì Ngài HT Hộ Giác, Ngài là vị Trưởng Lão là vị có bổn phận phải nhắc cho Chư Tăng biết đây là mùa an cư Phật lịch thứ mấy, thí dụ như Phật lịch 2554 thì Ngài nói đây là Phật lịch thứ 2554 sau khi Đức Thế Tôn viên tịch. Lý do là ngày xưa Chư Tăng ở trong đạo Phật đảnh lễ kính trọng nhau bằng hạ lạp tức là vị nhỏ đảnh lễ vị lớn và khi nói đến hạ lạp thì phải nói rằng mình tu Phật lịch năm nào. Trên thế giới ngày nay thì quốc gia duy nhất còn dùng Phật lịch làm quốc lịch đó là Thái Lan, khi qúi vị về Thái Lan quí vị sẽ thấy rằng người ta không để là tháng 3 năm 2010 mà họ nói là tháng Ba năm 2554. 

Đền thờ Đức Phật nhập Niết Bàn

Thật ra trong giòng lịch sử của Đạo Phật thì có bốn người đã có những đóng góp mà chúng ta gọi là sự đóng góp vô giá để ngày nay khi chúng ta trở lại những nơi này chúng ta có thể thấy được những viên gạch những di tích tuy rằng đã chìm sâu vào trong lòng đất và được khai quật như vật vô tri nhưng lại là chứng tích với thời gian.

 1) Người đầu tiên chúng ta phải nghĩ đó là Hoàng Đế A Dục.

Đối với Hoàng Đế A Dục hầu như người Phật tử nào cho dù mới học Phật hay có khái niệm không nhiều về Phật Pháp thì cũng có lần nghe nói đến Hoàng Đế A Dục. Và tại Ấn Độ này qúi vị nhìn thấy những thương hiệu có tên là Ashok, thí dụ như có hãng xe Leyland Ashok chẳng hạn thì chữ Ashok đó là A Dục. Hoàng Đế A Dục ra đời 218 năm sau khi Đức Thế Tôn Ngài viên tịch và những năm đầu vị hoàng đế này đã là một bạo chúa nhưng lại có tài thao lượt hơn người, vị này đã thân chinh không những thanh toán tất cả những người anh em cùng cha khác mẹ với mình trong hoàng tộc để dành lấy ngôi báu và vị này còn mở những cuộc trường chinh đánh những trận oanh liệt nhất trong lịch sử Ấn Độ kể cả trận Kalinga, trận Kalinga là trận đánh tại Orissa ngày nay ngày xưa là Kalinga. Người Kalinga là những người rất dũng cảm nhưng họ lại gặp vua A Dục gọi là kỳ phùng địch thủ và kết cuộc là trận chiến đó vua A Dục thắng nhưng sự chiến thắng đó đổi lại là một vùng đất thê lương, người ta nói xác người chất thành núi và máu đổ thành sông, và buổi chiều khi mặt trời sắp lặn nhà vua nhìn Kalinga toàn thể như một bãi tha ma thì nhà vua chạnh lòng và tự hỏi một câu hỏi rằng kết cuộc sự chiến thắng của mình phải chăng chỉ là tang thương máu lệ của thần dân bá tánh. Trận chiến đó đã thay đổi cuộcđời của vua A Dục, nhà vua trở về tìm lại với những hình ảnh rất thân quen mà nhà vua tìm thấy ở Pataliputra và trên đường viễn chinh của nhà vua đó là hình ảnh của những vị tăng sĩ và cuối cùng thì nhà vua được giáo huấn bởi vị Thánh Tăng tên là Upagupta

Hoàng đế A Dục

 Đôi khi chúng ta ngồi tưởng nghĩ lại Đức Thế Tôn và những vị Thánh Tăng đã từng đi qua lại những con đường này nhưng các Ngài đi bằng đôi chân trần, các Ngài đi bộ, và chúng ta cũng có thể nghĩ lại vua A Dục đã đi vào những con đường hoàn toàn là bùn sình đất đá không tráng nhựa không bằng phẳng, nhà vua đã làm một cuộc hành hương có một không hai, và nơi nào nhà vua đến đều ra lệnh trồng ở đó những trụ đá đánh dấu những chứng tích liên quan đến cuộc đời của Đức Thế Tôn: đây là nơi Đức Thế Tôn đản sinh, đây là nơi Đức Thế Tôn thành đạo, đây là nơi Đức Thế Tôn Chuyển Pháp Luân, đây là nơi Đức Thế Tôn viên tịch Niết-bàn, đây là nơi Ngài thành lập giáo đoàn tỳ kheo ni v.v... và những trụ đá mang tên là Ashoka Pillar tức là những trụ đá của vua A Dục đã tồn tại với thời gian, một vài trụ đá còn nguyên vẹn như ở Vaishali như ở Sanchi, có những trụ đá đã bị gãy đổ nhưng còn lại một phần rất quan trọng như trụ đá ở Sarnath nơi Đức Thế Tôn chuyển Pháp Luân và đầu trụ đá chúng ta đã được dịp thăm viếng trong viện bảo tàng tại Sarnath, và những trụ đá chỉ còn lại trụ thôi như ở Lumbini hay ở Nigalisagar. Những trụ đá này còn nguyên vẹn hay còn một phần thì những trụ đá đó là những chứng tích không thể chối cãi được về sự có mặt của Đức Phật và những gì liên quan đến Đức Phật, giòng lịch sử kéo dài 2500 năm tuy là dài nhưng nhìn lại thì thời vua A Dục chỉ có hơn 200 năm sau Đức Thế Tôn thời gian đó còn quá ngắn quá rõ ràng để những vết tích cuộc đời của Đức Phật còn đậm nét.

Trụ đá của vua A Dục

2) Kế đến người thứ hai có công với Phật Pháp: Ngài Trần Huyền Trang.

Vào thế kỷ thứ Bảy đời nhà Đường tức là cách đây một trăm năm, một người khác đã làm một chuyến đi hành hương cũng vĩ đại, sự vĩ đại đó cũng có thể nói rằng là những cuộc hành hương vô tiền khóang hậu, đó là sự hành hương của Đường Tăng Tam Tạng, Ngài Trần Huyền Trang. Có lẽ ít có nhân vật lịch sử nào mà hành hoạt của đời sống của mình được biến thành huyền thoại biến thành tiểu thuyết hoá như là Ngài Huyền Trang. Nhưng chúng ta phải nhìn nhận rằng Ngài Huyền Trang ở trong Tây Du Ký trong tác phẩm của Ngô Thừa Ân tuy rằng được tiểu thuyết hóa và được viết trở thành một tác phẩm để lại trong văn học trong nhân gian nhưng Ngài Huyền Trang của Ngô Thừa Ân viết trong Tây Du Ký so sánh về tài trí và đảm lượt không bằng một phần nhỏ của Ngài Huyền Trang thật sự, Ngài Huyền Trang thật sự mà chúng ta được biết là một con người thông minh cực kỳ, con người đó đi từ Trường An tức là ngày nay chúng ta gọi là Tây 

Trụ đá vua A Dục

 Thời xưa có lẽ chúng ta ít có tưởng tượng đời nhà Đường bên Trung Hoa lại có một bộ óc mà chúng tôi có thể nói rằng sau này chúng ta có thể bắt gặp một con người khác đó là Captain Cook cũng đã làm một sự đo đạt từ Úc Đại Lợi, Tây Tây Lan và Hawaii. Ngài Huyền Trang xuất thân là vị tăng sĩ trong chùa nhưng khả năng về trắc địa, khả năng về đo đạt, khả năng về ghi tập, về địa dư trí thì hoàn toàn là điều mới lạ với người Trung Hoa thời đó và có lẽ là nhân loại thời đó cũng không ghi chép được như vậy, nhưng Ngài đã ghi một cách rất tỉ mỉ ở trong Đại Đường Tây Vực Ký. Ví dụ như là Ngài chọn một cái mốc quan trọng chính như trụ đá của vua A Dục rồi Ngài cho biết rằng từ đó đi về hướng đông hay hướng đông nam bao nhiêu lý bao nhiêu dặm hay là bao nhiêu thước thì có một cái tháp và tháp đó có giá trị gì v..v.. Ngài không chỉ kể lại chuyến đi của Ngài như là một chuyến du ký bình thường mà Ngài đã để lại những con số tương đối chính xác, chính xác đến nỗi mà về sau này những nhà khảo cổ vẫn dùng tới làm những tài liệu vô giá để nghiên cứu và khai quật, họ theo đó mà tìm được nhiều chứng tích quan trọng. 

 Chúng ta không nói về cuộc đời và sự đóng góp của Ngài Huyền Trang đối với nền Phật học của thế giới và đối với Trung Hoa nhưng mà có một điều là trên phương diện ghi chép địa dư trí ở trong quyển Đại Đường Tây Vực Ký của Ngài thì đó là một trong những tác phẩm gọi là kỳ tích của một vị danh tăng Trung Hoa mà thời đó người ta biết rất ít về phương diện này. Chúng tôi cũng phải lưu ý quí vị rằng người Việt Nam có một bản dịch Đại Đường Tây Vực Ký của HT Như Điển dịch ở bên Đức thì tập sách này mỏng thôi và chúng tôi có thể nói là lượt dịch bởi vì chúng tôi có ba bản Đại Đường Tây Vực Ký bằng tiếng Anh chúng tôi đối chiếu thì mặc dầu HT Như Điển có sự đóng góp nhiều trên phương diện dịch sang Hán Việt những nhân danh địa danh bằng chữ Hán nhưng HT đã lựa chọn một tác phẩm giảng lượt do vậy tập Đại Đường Tây Vực Ký đó đã không có những chi tiết hữu ích như bản tiếng Anh mà chúng ta có lâu nay, về điểm này thì chúng ta phải nhìn nhận là Ngài Huyền Trang có lẽ đi trước thời đại đã tạo ra một tác phẩm mà về sau này ngay cả chính người Ấn Độ cũng phải nhờ tác phẩm này để biết về những thời đại những gì liên quan đến Ấn Độ vào thế kỷ thứ 7 thời đại người Ấn Độ không có ghi chép tỉ mỉ được như Ngài Huyền Trang.

Trụ đá vua A Dục

3) Người thứ ba là tướng Alexander Cunningham.

Đến thế kỷ thứ 18 chúng ta lại có một nhân vật khác nhân vật này đúng ra ở cuối đời ông mới trở thành Phật tử, đó là tướng Alexander Cunningham là một viên tướng trong chính quyền thuộc địa Anh, ông được huấn luyện từ nha khảo cổ học và ông đã trở thành một trong những nhà khảo cổ có thẩm quyền bậc nhất thời bấy giờ, ông dành nhiều thời gian sang Ấn Độ. Và với uy tín và sự vận động thì ở đây chúng ta cũng phải nói là người Anh họ là một đế quốc đã tạo nên không biết bao nhiêu là nước mắt và máu khi họ đi xâm chiếm và mở mang thuộc địa khắp nơi trên thế giới. Nhưng trên một phương diện khác thì chúng ta cũng phải nghiêng mình để khâm phục tinh thần khách quan và tôn trọng văn hóa của người Anh, chúng tôi lấy ví dụ là khi người Tây Ban Nha đến Nam Mỹ thì với chủ nghĩa truyền đạo quan niệm về truyền giáo của những vị giáo sĩ Giòng Tên và chính quyền Tây Ban Nha thì họ xóa sổ hầu hết những nền văn hóa mà đang tồn tại ở Nam Mỹ, đây là một điều rất không may. Thật ra khi người Tây Ban Nha đến Nam Mỹ thì Nam Mỹ không giống như Bắc Mỹ chỉ là những bộ lạc da đỏ, mà những người ở Nam Mỹ đã có một nền văn minh rực rỡ, chúng tôi lấy ví dụ là vị nào về Mễ Tây Cơ nhìn những đền tháp của nền văn minh Mayan hay chúng ta xuống Lima ở Peru qúi vị đến Moche qúi vị thấy những thành phố tại Moche thành phố cổ thì chúng ta hiểu rằng nền văn minh đó không có thua kém nền văn minh nào khác ở trên thế giới nhưng với chủ nghĩa truyền đạo và chẳng những xâm nhập tiêu diệt văn hóa gọi là hoại chủng của người Tây Ban Nha thì họ đi đến đâu họ tàn phá một cách khốc liệt.

  Chúng tôi có xem một cuốn phim tài liệu tại viện bảo tàng The Museum of Natural Science tại Houston ở trong đó những vị giáo sĩ Giòng Tên và chính quyền Tây Ban Nha tại Mễ Tây Cơ đã dùng vũ lực bắt những người dân địa phương phải đốt tất cả sách vở, những sách vở đó nếu ngày nay còn thì cho chúng ta không biết bao nhiêu là những sự kiện quan trọng của quá khứ. Người Pháp cũng vậy nhưng đỡ hơn người Tây Ban Nha một chút, nhưng người Pháp thì họ cũng chủ trương là xâm thực văn hóa tiêu diệt văn hóa của các quốc gia thuộc địa. Nhưng chúng ta phải nhìn nhận rằng người Anh trong chính sách thuộc địa của họ thì họ đã có những cống hiến lớn, chúng tôi lấy ví dụ như là nền tư pháp của Ấn Độ ngày nay mặc dù đã độc lập từ năm 1948 đến nay thì ngành Tư Pháp đó từ Tòa Án Tối Cao Pháp Viện cho đến Toà Sơ Thẩm đến hệ thống cảnh sát Tư Pháp những nhân viên tư pháp tại đây đều giữ nguyên vẹn hệ thống tư pháp của người Anh chứng tỏ một điều rằng người Anh họ đã đem cái tốt nhất để xây dựng trên đất nước thuộc địa do đó mặc dầu chúng ta có chính sách apacthai phân biệt chủng tộc ở Nam Phi nhưng khi người Anh rút đi rồi thì ở Nam Phi chính sách apacthai phân biệt chủng tộc là do người da trắng để lại, nhưng chúng

Tướng Alexander Cunningham

Chúng tôi đọc những tài liệu của tướng Alexander Cunningham về những công trình khai quật, thật sự chỉ hai năm cuối cuộc đời của ông ông mới qui y Tam Bảo mà thôi còn lại thì ông đã nghiên cứu kinh Phật về Đạo Phật như là một nhà khoa học như một nhà khảo cổ không hơn không kém, ông không đến với Đức Phật bằng niềm tin của người Phật tử mà ông đến với Đức Phật bằng những viên gạch bằng những di tích còn lại và ông đã đọc rất kỹ những tài liệu của Ngài Huyền Trang và làm việc nhiều năm, ông để lại cho chúng ta những thánh tích ngày nay mà nha khảo cổ Ấn Độ bảo quản từ Sarnath cho đến Bodhi Gaya cho đến Kusinara những công trình này chúng ta phải nhìn nhận rằng không phải là do người Phật tử làm và cũng không phải do người Ấn Độ khai quật, về sau này thì nha khảo cổ Ấn Độ có khai quật thêm một số nhưng mà khởi sự và xác định được những đường nét cơ bản thì phải nói rằng do công lao của tướng Alexander Cunningham.

Và nói đến vị tướng Alexander Cunningham thì chúng ta cũng phải nói đến một người khác, chúng ta tạm gọi là nhân vật thứ tư đã ảnh hưởng chúng ta rất nhiều đó là Ngài Anagarika Dharampala,. Tại Varanasi ngôi chùa Mùlagandhakuti Vihara do Ngài Anagarika Dharampala, đã xây cất vào năm 1937 mở đầu cho cuộc trùng hưng Phật Giáo tại Ấn Độ. Ngài  Anagarika Dharampala, là người Tích Lan lớn lên trong trường của Thiên Chúa giáo rồi trong một cuộc đối thoại với một vị danh tăng Tích Lan Ngài đã trở thành một người Phật tử thực thụ và đã lên đường sang đây để đi tìm lại vết tích của Đức Phật, Ngài đã đến Bồ Đề Đạo tràng và đã khóc thật nhiều khi nhìn thấy Thánh Địa Bồ Đề Đạo Tràng bị chiếm bởi những người Bà La Môn, người ta vẫn còn tìm thấy ở đấy tượng Phật nhưng ở chung quanh là đầy dãy những mê tín tập tục của người Bà La Môn phủ trùm lên và người Phật tử không có tiếng nói nào ở trong việc gìn giữ những thánh tích này

Chùa Mulagandhati Vihara