Phái đoàn chụp tại Phố Cổ Đại Ly'



Trang chính

 
Trang Diệu Pháp
Trang Pháp Đàm
A Tỳ Đàm
Bài Giảng Kệ Ngôn KPC
Trang Pháp Âm
Truyện Ngắn
 
 


Con đường trong phố Cổ Đại Ly'



 
 


TT Giác Đẳng tại bến cảng hồ Nhĩ Hải



 
 


HT Chơn Trí tại bến cảng hồ Nhĩ Hải



 
 


Phái đoàn từ du thuyền đi xuống bến cảng tại hồ Nhĩ Hải



 
 


phái đoàn chụp trước phố Cổ





Chùa Pháp Luân

Pt Minh Hanh chuyển biên
 

Trang Diệu Pháp     - TT Giác Đẳng tường tri`nh -   Pháp Âm (Audio)


Hành Tri`nh Về Phương Đông

TT Giác Đẳng: (Tiếp theo) Phái đoàn rời Ấn Độ bay trở lại Bangkok, mặc dù thi` giờ ở Bangkok chỉ có hai tiếng để qua một chuyến bay khác của hăng China Airline bay sang Kunming, tại Kunming chỉ có ba tiếng phái đoàn lại lấy một chuyến bay khác cũng của China Airline để đến thành phố Jin Hoằng hay là Jin Hong thuộc Xishuan Banna. Xishuan Banna là chữ của người Tài, người Tài chúng ta gọi là người Thái, những người này có một nền văn hóa và ngôn ngữ gần với người Thái Lan và có thể nói rằng hai bên chia sẻ với nhau khoảng 30, 40 phần trăm từ vựng, chữ Xishuan Banna cũng là một chữ tiếng Tài, đúng ra trong tiếng Thái đọc là Xoạn Banna tức là 12 ngàn thủa ruộng, và tại Trung quốc thi` gọi là Tây Thượng Bản Nạp đó là âm của chữ Xishuan Banna, là chữ của người địa phương.

Xishuan Banna

Xishuan Banna là một vùng đất của Hoa lục nằm phương nam, vùng đất này thật ra trước năm 1952 là một vương quốc, vương quốc này gồm nhiều vị lănh chúa hợp lại, có nhiều đặc điểm của vương quốc Xishuan Banna này, đó là với 12 sắc dân thi` người Tài là người có số dân đông nhất kể cả ngày hôm nay, do vậy quyền hành chánh nắm quyền do các vị vua, các vị lănh chúa của Xishuan Banna giữ phần điều hành vùng đất địa phương này. Xishuan Banna nằm trong vùng nhiệt đới nên cây xanh trái ngọt, và có rất nhiều trái cây miền nhiệt đới ti`m thấy ở vùng này. Ở Xishuan Banna hay Tây Thượng Bản Nạp cũng là một vùng đất mà ảnh hưởng Phật giáo Nam Truyền, tức là Phật giáo Pàli vi` Chư Tăng tụng kinh Pàli. Tại đây có hai ngàn ngôi chùa Phật giáo Nam tông ngày hôm nay vẫn co`n sinh hoạt, mỗi một làng có một ngôi chùa. Về hi`nh thái sinh hoạt thi` họ có chữ viết riêng, họ có kiến trúc, đường nét văn hoá riêng, mặc dù nếu qúi vị không quen và không tinh tế với văn hóa thi` quí vị có cảm tưởng như họ là một phiên bản của nền văn hóa Thái Lan, thật ra từ kiểu chùa cho đến chữ viết tất cả đều khác, tuy nhiên vẫn co`n có dạng hao hao như vậy.

Khi đặt chân đến Xishuan Banna có một vài kỷ niệm rất đặc biệt đối với phái đoàn, kỷ niệm đầu tiên là người tour guard cho biết với 12 sắc dân sống trong vùng này, sắc dân nào theo đạo Phật thi` sắc dân đó có chữ viết và sắc dân nào không theo đạo Phật thi` không có chữ viết. Ly' do rất đơn giảng là về việc tu tập của Tăng sĩ cũng như việc giảng giải kinh sách không thể không dùng đến chữ viết được. Và HT Chơn Trí nói rằng đây là một điều rất là cảm động, bởi vi` Đức Phật Ngài đă cho chúng ta rất nhiều, kể cả văn hoá, kể cả chữ viết và kể cả cái nhi`n rất văn minh.

Chúng tôi cũng nghe một câu chuyện khác mà trong lo`ng tương đối cũng ngậm ngùi, khi đặt chân đến Xishuan Banna thi` bấy giờ người ta kể câu chuyện về một vương quốc rất hùng cường, phi` nhiêu, màu mỡ, dân chúng an cư lạc nghiệp trước năm 1952. Nhưng từ khi chính quyền Bắc kinh xâm lăng Xishuan Banna ,và biến Xishuan Banna thành một quận khác của tỉnh Vân Nam, thi` bấy giờ vua bị giết, chùa chiền bị phong toả . Và trong số đó phải kể rằng từ năm 1960 đến năm 1976 tất cả những tượng Phật tại Xishuan Banna bị đập phá, người ta muốn đập phá hết tất cả các ngôi chùa. Nhưng người Xishuan Banna nói rằng không có ngôi chùa thi` họ không có nơi sinh hoạt vi` mỗi một làng có một ngôi chùa, do đó chính quyền Trung cộng đă cho để lại các ngôi chùa với điều kiện dùng chánh điện để làm nhà kho chứa, co`n sala tức là pháp xá và các nơi khác thi` dùng được.

Người tour guard hướng dẫn phái đoàn thuộc sắc dân Tài, và người này đă nói về sự khó khăn trong thời ky` cách mạng văn hoá cũng như sau năm 1953. Anh đă dùng chữ liberation tức là giải phóng "sau ngày giải phóng thi` có bao nhiêu tang thương đổ vỡ, bao nhiêu là tủi hờn đối với người dân tại đây, măi cho đến năm 1978 thi` bắt đầu có một chút cởi mở và dần dà trong thời gian ngắn đă phục hồi lại được Tăng lữ, và phục hồi lại được rất nhiều thứ.” Chúng tôi rất lngậm ngùi nghĩ rằng ở trong ngôn ngữ của nhân loại lại có những trường hợp rất chớ trêu khi người ta dùng chữ liberation hay là chữ giải phóng. Không biết đó là chữ giải phóng hay là chữ nô lệ, không biết chữ đó có giống như chữ “được khai hoá” mà ngày xưa những chế độ thuộc địa đă áp đặt lên các quốc gia bị xâm lăng. Phải nói rằng đó là trường hợp rất chớ trêu cho lịch sử của nhân loại khi người ta dùng chữ giải phóng để chỉ giai đoạn đau thương nhất của đất nước mi`nh.

Xishuan Banna ngày hôm nay với thủ phủ Jin Hong, phải nói rằng đó là một vùng đất đă hồi phục, đó đây nhi`n thấy hi`nh ảnh nhà Sư. Và có một điều không quen với những người Phật tử khi nhi`n thấy những nhà Sư chạy xe gắn máy, chạy xe đạp, và có nhiều vị sa di đi lang thang trong phố với y vắt trên vai, một điều mà không nhi`n thấy ở Việt Nam. Xishuan Banna được nổi tiếng là cơm trắng, người đẹp, âm nhạc ngọt ngào, có thể nói rằng là một nguồn đất đang thu hút nhiều du khách ngoại quốc đến.

Phái đoàn ở Xishuan Banna hai đêm, trong hai đêm đó phái đoàn đă đến thăm một vài nơi, kể cả thượng nguồn của sông Cửu Long. Người Trung quốc gọi là sông Lan Thương, chữ Lan Thương trong chữ Tàu là Lancang, Lancang giang, sở dĩ gọi như vậy bởi vi` nước ở trên thượng nguồn sông Cửu Long hết sức chảy xiết qua những nền đá, đặc biệt là đi lại trên vùng đất này nguy hiểm. Chúng ta nhớ rằng sông này bắt nguồn từ Vân Nam nơi vùng cao nguyên.

Thật ra thi` Việt Nam gọi là sông Cửu Long, bởi vi` sông Tiền và sông Hậu có 9 nhánh đưa ra cửa biển ở miền nam. Nhưng tại Cambochia, Lào và Thái chạy cho đến Xishuan Banna thi` người ta gọi là Me Na Kong, tức là con sông cái lớn, và gọi tắt là Mekong, riêng tại Trung quốc thi` người ta gọi là sông Lancang, tức là Lan Thương giang. Một con sông dài hơn 4800 cây số, đứng hàng thứ sáu của thế giới về chiều dài. Chúng tôi đứng ở trên thượng nguồn của sông Cửu Long, có một cái gi` đó đầy xúc động trong lo`ng, bởi vi` chúng tôi lớn lên ở bên bờ sông Hậu giang và nhi`n vào gio`ng nước, biết rằng con nước này sẽ xuôi chảy về quê hương của mi`nh, một nơi mà gần 25 năm qua chúng tôi xa cách chưa bao giờ được đặc chân trở về.

Cũng có thể nói rằng tính về địa dư và lịch sử, thi` từ thượng nguồn sông Cửu Long cho đến khi chạy ra biển Nam Hải ở Việt Nam, thi` dọc theo hai bên bờ sông Cửu Long đă có một chiều dầy lịch sử, dân chúng chung quanh đều là Phật tử. Từ những cộng đồng Phật giáo Tây Tạng hay Mật Tông, cho đến Phật giáo Nam Tông, trải dài qua nhiều quốc gia Cambuchia, Lào, Thái rồi trải xuống Việt Nam. Con sông hiền hoà đó đă đem lại phù sa màu mỡ cho miền nam, nhưng con sông hiền hoà đó cũng nuôi dưỡng không biết bao nhiêu thế hệ Phật tử sống hai bên bờ sông Cửu. Có thể nói rằng con sông mà nền văn hoá Phật giáo được phát triển vun sới rất nhiều ở trong quá khứ và kể cả hiện tại, những khủng khoảng liên quan đến những tranh chấp về khai thác sông Cửu Long giữa Trung quốc và các quốc gia láng giềng ngày hôm nay, chúng ta không có dịp đề cập đến trong bản tin này.

Phái đoàn cũng đi băng ngang sông Cửu Long bằng giây cáp để đặt chân đến một ngọn đồi tên là Hồng Sơn. Ở đó có hơn 720 giống khỉ vượn và dă nhân được đem về từ khắp nơi trong Trung quốc. Nhất là những loài gần tuyệt chủng, đem về đây để bảo dưỡng, để không bị tuyệt chủng. Trên ngọn đồi Hồng Sơn phái đoàn cũng ti`m được một hai ngôi tháp cổ, những ngôi tháp này cư dân địa phương vẫn đến lễ bái, và những ngôi tháp này có dạng giống như những tháp thờ tại Thái Lan. Có một người nói với chúng tôi rằng họ tin tưởng ở trong ngôi tháp có thờ tóc của Đức Phật, chúng tôi không ti`m thấy trong lịch sử ghi điều đó, nhưng đó là niềm tin của dân địa phương.

Phái đoàn trở lại Jin Hong trong một chuyến viếng thăm một ngôi làng của người Tài. Trong ngôi làng này những căn nhà sàn san sát với nhau, và có một ngôi chùa ở trong đó có một số Chư Tăng, vị Sư Cả co`n trẻ tuổi và có một số sa di. Chúng tôi nói chuyện với một cư sĩ, ông này là người Tài, HT Tịnh Giác nói rằng những gi` Ngài và ông có thể trao đổi bằng tiếng Thái, ông hiểu được tiếng Thái của Ngài, và khi ông nói Ngài cũng có thể hiểu được, hai bên đă trao đổi với nhau rất nhiều điều.

Từ ngôi chùa làng, phái đoàn bước ra bên ngoài để thăm viếng các ngôi nhà. Chúng tôi đặc biệt ưa thích những ngôi nhà của người Tài, bởi vi` đó là những sàn, họ ở trên lầu, và làm việc thi` ở dưới đất. Dưới đất rất sạch sẽ, ở trên lầu là nhà sàn ở vùng nhiệt đới cao thoáng mát. Cách bài trí ở trong nhà thi` tương đối hết sức vừa phải, không quá xa xỉ, cũng không quá nghèo hèn. Phần lớn những người ở trong làng, người Xishuan Banna đều có nhà như vậy. Những mái nhà phẳng chứ không cong, dù mái thẳng, nhưng mái cũng sắp lớp có cánh én giống như những ngôi chùa của chúng ta. Có thể nói rằng kiến trúc của họ mi`nh học được rất nhiều điều, và nhi`n cuộc sống của họ thi` phải nói rằng đây là một trong những sắc dân tương đối là thịnh vượng, giàu có, cuộc sống tương đối đầy đủ so với những sắc dân khác.

Phái đoàn cũng dành thời giờ gần một ngày để thăm viếng những công viên văn hoá, ở trong đó có nhiều sắc dân khác nhau. Có hai cội Bồ Đề do cô công chúa Thái Lan trồng sau năm 1980, và giúp đỡ để phục hưng Phật giáo tại vùng này. Thật ra thi` hầu hết những tượng Phật trong vùng hiện nay, đều do chính phủ Thái Lan gửi qua cúng dường. Dân chúng ở đây cho biết rằng những tượng Phật do chính người Tài làm trước kia cả hàng trăm năm, đều đă bị phá hủy trong thời cách mạng văn hoá, một điểm rất đáng tiếc. Tuy vậy chúng ta vẫn co`n thấy nhiều công tri`nh rất là xuất sắc. Trong thời gian thăm viếng thi` phái đoàn cũng có gửi tịnh tài để cúng dường Chư Tăng.

Khi đặt chân đến công viên, gọi là công viên Sắc Tộc tại Jin Hong, phía sau là một Phật học đường, nơi những vị Tăng sĩ trong vùng về học. Như hồi năy chúng tôi có nói với qúi vị, tại Jin Hong có 2000 ngôi chùa Phật Giáo Nam Tông. Và khi Chư Tăng ở trong làng nhỏ muốn đi học thi` đều phải về ngôi chùa lớn. Ở tại đây chúng tôi gặp một vị Sư, không phải là vị Sư Cả ở trong chùa, nhưng là một vị đă từng sang học tại Thái Lan do đó nói tiếng Thái rất thạo, và đă có những đàm thoại với HT Tịnh Giác cũng như HT Chơn Trí. Phái đoàn cũng dành ít thời giờ đi lại trong chùa, nhưng không lên viếng thăm chánh điện được bởi vi` người ta đang quay phim tại chánh điện.

Sau chuyến viếng thăm Jin Hong, Xishuan Banna hai ngày một đêm, phái đoàn cũng để lại trong lo`ng một hi`nh ảnh, một nơi tại Trung quốc, nhưng không giống như những nơi khác của Trung quốc. Nơi đây cảnh đẹp, người đẹp. Theo một số các vị trong phái đoàn thi` thức ăn ở đây ngon nhất so với những thành phố mà phái đoàn đă đặt chân đến Trung quốc. Thầy Nguyên Thảo có khen rau ở đó rất tươi, có thể nói rằng đó cũng là một kỷ niệm. Phái đoàn sau khi ở hai ngày đă lên máy bay đi Lệ Giang. Một thành phố có rất nhiều điều để ghi nhớ trong tâm khảm, mà chúng tôi sẽ tường thuật trong bài tường thuật kế tiếp.

Lệ Giang

Sau khi phái đoàn đă đi thăm viếng Xishuan Banna tức là Tây Thượng Măn Nạp, ra phi trường Jin Hong của thành phố Jin Hong để rời Xishuan Banna đi Lijian tức là Lệ Giang. Trong dịp đến thăm thành phố Lệ Giang thi` có thể nói rằng phái đoàn đặt chân đến Lệ Giang vào mùa thu. Chữ Lệ Giang, Lệ có nghĩa là đẹp, Giang là con sông, Lệ Giang tức là một nơi mà có gio`ng sông đẹp. Thật ra đây là thượng nguồn của sông Dương Tử, co`n có tên khác của con sông này là Thượng Giang. Con sông này đă ôm trọn nửa phần của thành phố Lệ Giang. Vào những buổi hoàng hôn hay bi`nh minh thi` gio`ng sông với màu nước bạc lấp lánh tạo nên một cảnh tượng ky` thú giữa thiên nhiên hùng vĩ với đất trời cao rộng. Do vậy người xưa đă đặt tên sông là Lệ Giang.

Lệ Giang không phải chỉ đẹp về khung cảnh thiên nhiên, và Lệ Giang có một bề dầy lịch sử rất quan trọng. Ở trong đó có một phố cổ đă tồn tại 800 năm, đă ghi đậm nét những đường nét kiến trúc của đời Tống, đời Minh đời Thanh. Và ở tại đây đă có một nền văn hoá vô cùng quan trọng đối với dân chúng trong vùng, và kể cả quan trọng đối với văn hoá Phật giáo, đó là nền văn hoá Đông Ba.

Nền văn hoá Đông Ba là một nền văn hoá mang vừa tính học thuật, và vừa tính tôn giáo của vùng miền núi, mà ở bên ngoài thi` người ta thường biết đến một tôn giáo đă có mặt trước khi đạo của Đức Phật đặt chân đến Tây Tạng sau A Phú Hăn, đó là đó là đạo Bon của người Tây Tạng. Thi` nền văn hoá Đông Ba là một hậu duệ, một nhánh của đạo Bon. Từ nền văn hoá này, chúng ta ti`m thấy được những đường nét màu sắc rất gần với Phật giáo Mật Tông. Thật ra những vị tu sĩ của Đông Ba ngày hôm nay đă kết hợp một cách nhuần nhuyễn như vậy, màu sắc đường nét Phật giáo, Khổng giáo, Lăo giáo. Nhất là Lăo giáo và Phật giáo.

Tuy nhiên phải nói rằng có rất nhiều điều cần phải nghiên cứu về quan hệ giữa nền văn hoá Đông Ba, đạo Bon và Phật giáo Mật Tông. Ví dụ như cái măo Tùy nư mà Chư Tăng Phật giáo Mật Tông hay Phật Giáo Bắc Tông hay thường đội. Điều đó theo nhiều nhà nghiên cứu thi` nó phát xuất từ nền văn hoá Đông Ba. Chúng ta cũng được biết rằng nền văn hoá này co`n có chữ viết tượng hi`nh, tức là có hơn 1400 mẫu tự từ nền văn hoá Đông Ba. Mỗi một chữ là một bức hoạ nhỏ, và ít có một ngôn ngữ và nền văn hoá nào ở vùng núi mà có sự phong phú đa dạng khởi sắc như vậy.

Đặc biệt theo các học giả Trung quốc thi` nền văn hoá Đông Ba nói riêng, và nền văn hoá của Lệ Giang, đă giữ lại được một số những âm thanh của những nhạc phổ, thi phổ đời nhà Đường, đời nhà Tống, đời nhà Minh mà đă thất lạc rất lâu trong nền âm nhạc của Trung quốc. Nói một cách khác, nếu người ta muốn thưởng thức một số những bản nhạc thời xưa mà đàn phổ đă mất đi rồi, thi` người ta phải ti`m về với nền văn hoá Đông Ba.

Phần lớn cư dân của Lệ Giang là người Na Shi, người Na Shi có một chiều dài lịch sử rất thú vị. Họ tuy là một sắc dân thiểu số nhưng ở trong quá khứ những nhà lănh đạo của Na Shi, và bản thân người Na Shi đặt biệt rất ưa thích gửi con em của mi`nh đi sang các vùng lân cận học hỏi những cái hay, nhất là cái tinh hoa của người Hán.

Bước vào Lệ Giang chúng ta không thấy đó là một thành phố cổ mang kiến trúc biệt lập riêng biệt như của Tây Tạng. Thí dụ chúng ta về Trung Điền rồi đến Lệ Giang thăm thành phố cổ, thi` chúng ta nhi`n thấy đó là một thành phố mang nhiều đường nét kiến trúc của đời nhà Minh đă tồn tại. Phố Cổ của Lệ Giang rất đẹp, bởi vi` có một gio`ng suối có ba nhánh chảy ngang thành phố. Và những ngọn suối này nước trong, cá bơi lội ở dưới hết sức hữu ti`nh. Nhưng ngoài cái trang trí ra thi` những gio`ng suối lớn này co`n cung cấp nước và cung cấp nhiều phương tiện làm đẹp, làm tốt cho thành phố cho Lệ Giang.

Phái đoàn đặt chân đến Hắc Long Đầm, Hắc Long Đầm là một nguồn nước đă cho gio`ng suối đi vào thành phố. Tại Hắc Long Đầm ti`m thấy những ngôi chùa, những đền miếu và những công tri`nh văn hoá. Thí dụ như Vọng Nguyệt Lầu, ví dụ như có một đài để biểu diễn những chương tri`nh văn hoá. Cũng tại Hắc Long Đầm, chúng tôi có đến một nơi tại Vọng Nguyệt Lầu để thỉnh một tượng Phật thủ, tức là đầu tượng Phật với một nét mặt rất hoan hỷ, từ bi, chúng tôi đă đặc biệt hết sức là ưa thích pho tượng này. Khi thỉnh được Phật thủ này từ Vọng Nguyệt Đài của Hắc Long Đầm thi` phái đoàn tiếp tục đi thăm viếng ở khắp nơi, có thể nói rằng một trong những nơi mà về thời tiết, về phong cảnh đặt biệt đẹp tại Trung quốc mà chúng tôi được đi qua.

Trưa hôm đó phái đoàn lên thăm một nơi, người Trung quốc gọi là Vân Sơn Đi`nh, thông thường người ta gọi là Win San Nađô tức là vùng Thảo Nguyên Vân Sơn. Thảo Nguyên Vân Sơn là một đồi cỏ bằng phẳng nằm ở lưng chừng núi của ngọn núi Tuyết Sơn tại Trung quốc, co`n gọi là Snow Mountain. Phái đoàn đi giây cáp để lên trên đỉnh. Thảo Nguyên này được dùng làm nơi cho những người Tây Tạng và cư dân ở trong vùng lùa trâu núi và các loài gia súc ăn cỏ lên đây vào mùa hè. Chúng ta có thể tưởng tượng là giữa đất trời bao la với núi tuyết hùng vĩ lại có một bi`nh nguyên ỏ trên cao như một sân khấu và từ đây chúng ta có thể thưởng thức cái đẹp hết sức tráng lệ của ngọn núi tuyết ở xa, cũng như có thể nhi`n xuống đồng bằng ở dưới thung lũng, đó là một trong những hi`nh ảnh khó quên.

Chúng tôi cũng mua thêm hai vật kỷ niệm nữa, một là hoa sen, một là hi`nh con rồng. Khi lên Thảo Nguyên Vân Sơn vi` chúng tôi muốn tạo một niềm vui cho tất cả mọi người, nên khi lên trên đó chúng tôi đề nghị rằng mọi người có thể bốc thăm và sẽ có ba lá thăm được trúng giải. Những giải trúng là tượng Phật thủ và hai món quà. Cũng là một kỷ niệm vui, vi` chúng tôi là người bắt trúng tượng Phật thủ, một pho tượng Phật mà chúng tôi đặt biệt ưa thích, và một niềm vui lớn khác nữa đó là hai người làm việc trong công ty du lịch, đó là một vị tour guard địa phương, và một nhân viên trong hăng du lịch của người Thái Lan, tất cả mọi người đều vui vi` thấy rằng những món quà đó được trao về tay của những nhân viên đă rất là tận tụy phục vụ cho phái đoàn.

Trước đó thi` phái đoàn cũng đến thăm chùa Ngọc Long, tức là Ngọc Long Tự, trên đường đi thăm Tuyết Sơn. Ngọc Long Tự là một ngôi chùa thuộc về LạtMa giáo tức là phái Mật Tông, ngôi chùa được xây cất đă lâu đời, tại ngôi chùa này phái đoàn có đến thăm một cây hải đường, cây hải đường này với tuổi là 500 tuổi, chúng tôi chưa bao giờ thấy một cây hải đường như vậy với thân lớn và toả ra như một mạng nhện khổng lồ. Nghe nói rằng nhiều đời vừa qua thường thi` cây hải đường này được chăm sóc bởi các nhà Sư. Nhà Sư cuối cùng chăm sóc cây hải đường này hiện vẫn co`n sống dưới thung lũng, bởi vi` đă tám mươi mấy nên chính quyền bắt buộc nhà Sư rời khỏi cây hải đường để xuống dưỡng già dưới thung lũng. Bây giờ các nhân viên tại chùa đang chăm sóc cây hải đường này. Nhi`n cây hải đường với tuổi 500 năm, và nhi`n những bức tranh muà hoa hải đường nở vào mùa xuân, chúng ta có thể nói rằng đó là một trong những cây hoa kiểng hết sức hiếm có về tuổi thọ, mà chúng ta có dịp nhi`n thấy tận mắt.

Buổi tối phái đoàn đến thăm phố cổ vào ban đêm, phố cổ về đêm có thể nói rằng cho chúng ta một ấn tượng như thường được mô tả trong các phim truyện cổ phong, nói về đời xưa với những lồng đèn đỏ treo ở trước cửa tiệm. Đi băng ngang những gio`ng suối, người ta đă ti`m những hàng quán. Nhưng đặt biệt phố cổ Lệ Giang có rất nhiều cửa hàng bán các văn hoá phẩm, vi` vậy cũng tạo cho du khách một cảm giác vừa cổ điển và vừa hiện đại, vừa một cái gi` đó rất là thần bí, một cái gi` hết sức vui tươi dành cho người du lịch. Ít có thành phố cổ nào của Trung Hoa mà chúng tôi được đặt chân đến có không khí như vậy.

Lệ Giang cũng nằm trên trục lộ mà ngày xưa gọi là Mă Trà lộ, là Tea Horse, là một nơi người Tây Tạng cũng giống như các thương gia vận chuyển trà từ nơi này sang nơi khác, để trao đổi và buôn bán trà trở thành một thức uống hết sức quan trọng trong khu vực này. Người miền núi ưa chuộng trà, và đặt biệt người Na shi cũng ưa chuộng trà. Lệ Giang là một giao điểm rất thích hợp. Ngày hôm nay trở về Lệ Giang co`n có rất nhiều trà nghệ quán là nơi người ta bán trà, đi ngang những trà nghệ quán này cho chúng ta một cảm giác rất thân quen.

Phái đoàn ở Lệ Giang hai đêm một ngày, như chúng tôi có kể cho qúi vị nghe trước đây, là trong thời gian ở Lệ Giang thi` có một kỷ niệm hết sức vui đối với phái đoàn. Vào buổi sáng trước khi phái đoàn rời Lệ Giang, chúng tôi đi mua thuốc ho cho một số Phật tử trong lúc quí vị đi thăm phố, lúc đi thi` cô tour guard, cô Kathy đă có một số câu hỏi về Phật pháp về sinh hoạt. Có lẽ trong suốt hai ngày hướng dẫn phái đoàn đi thăm viếng địa phương, cô đặt biệt có thiện cảm, có lo`ng kính trọng đối với Chư Tăng trong phái đoàn. Trong phái đoàn có ba vị Hoà Thượng và có Thầy Nguyên Thảo và chúng tôi nữa là 5 vị Tăng sĩ . Rất là cảm động khi cô hỏi chúng tôi là “Không biết qúi Thầy có phiền để tụng kinh chú nguyện giùm cho hai vật tùy thân không.” Thi` chúng tôi rất sẵn lo`ng, trưa hôm đó tại nhà hàng sau khi dùng cơm xong, tất cả Chư Tăng đứng lên đặt hai pho tượng tùy thân của cô vào trong một dĩa,. Cô athy cũng như cô trưởng phái đoàn người Thái Lan qùi xuống trước mặt Chư Tăng. Chư Tăng tụng kinh trong không khí rất cảm động. Chúng tôi sang Trung quốc rất nhiều lần chưa bao giờ thấy một người tour guard nhân viên của sở du lịch lại có đạo tâm như vậy, nên chúng tôi nghĩ đó cũng là một kỷ niệm vui.