Vesākha, trong tiếng Phạn và tiếng Sanskrit là: Vaiśākha वैशाख) là một buổi lễ hàng năm theo truyền thống của Phật tử tại các quốc gia Nepal, Sri Lanka, và các nước Đông Nam Á, Singapore, Việt Nam, Thái Lan, Campuchia, Malaysia, Myanmar, và Indonesia. Đôi khi chính thức được gọi là "Phật Đản", là ngày Tam Hợp Tam Hợp - Vesakha (Vesak) - kỷ niệm ngày sinh (Phật Ðản), ngày chứng đắc (Thành Ðạo), và ngày tịch diệt (Ðại Niết Bàn) của Ðức Phật

Ngày chính của Vesākha thay đổi tùy theo âm lịch khác nhau được sử dụng trong các truyền thống khác nhau của các quốc gia theo Phật Giáo. Trong các quốc gia Phật giáo Nguyên Thủy lịch Phật giáo, là ngày trăng tròn Uposatha (thường vào tháng 5 hoặc 6 âm lịch). Ngày Vesākha ở Trung Quốc vào mùng 8 tháng thứ tư âm lịch Trung Quốc. Các ngày thay đổi từ năm này sang năm khác trong lịch Gregory phương Tây, nhưng rơi vào tháng Tư hay tháng Năm.

Trong truyền thống Phật giáo Đại thừa, ngày lễ này được gọi theo tên tiếng Phạn là वैशाख Vaiśākha, và các thay đổi có nguồn gốc của nó. Vesākha được biết đến như Vesak hoặc Wesak (卫 塞 节) trong ngôn ngữ Sinhalese cũng được biết như là

* बुद्ध पुर्णिमा Buddha Purnima or बुद्ध जयंती Buddha Jayanti tại Ấn Độ và Nepal

* বুদ্ধ পূর্ণিমা/বুদ্ধ জয়ন্তী Bud-dho Purnyima or Bud-dho Joyonti tại Bangladesh

* 花祭 (Hanamatsuri) tại Japan,

* 석가 탄신일 Seokka Tanshin-il (Hanja: 釋迦誕身日) tại Korean,

* 佛誕 (Mandarin: Fódàn, Cantonese: Fātdàahn) tại Chinese-speaking communities,

* Phật Đản tại Viet Nam

* ས་ག་ཟླ་བ། Saga Dawa (sa ga zla ba) tại Tibetan,

* ကဆုန်လပြည့်ဗုဒ္ဓနေ့ (Kasone la-pyae Boda nei),

* វិសាខបូជា Visak Bochéa tại Khmer,

* ວິຊຂບູຊ Vixakha Bouxa tại Laotian,

* วันวิสาขบูชา Visakha Puja (or Visakha Bucha) tại Thai,

* Waisak tại Indonesia,
* වෙසක් පසළොස්වක පෝය Vesak [Wesak] tạ Sri Lanka và Malaysia

Lịch Sử.

Quyết định chọn ngày lễ Vesakha làm ngày Đức Phật Đản Sinh đã được chính thức công bố tại Đại Hội Phật Giáo Thế Giới đầu tiên tổ chức ở Sri Lanka vào năm 1950, mặc dù lễ hội mừng Đức Phật Đản Sinh vào ngày này đã có truyền thống từ nhiều thế kỷ trong thế giới Phật Giáo. Nghị quyết này đã được thông qua tại Đại Hội Thế Giới được tuyên đọc như sau:

“Đại Hội Phật Giáo Thế Giới này, trong khi ghi nhận lòng biết ơn về nghĩa cử bao dung của Ngài, vị vua tối cao của Nepal trong việc chọn ngày lễ hội trăng rằm Vesakha làm ngày lễ toàn quốc của Nepal, Đại Hội đồng thời thỉnh cầu quốc trưởng của tất cả các quốc gia trên thế giới có sự hiện diện của Phật tử dù ít dù nhiều, hãy tiến thêm bước nữa chọn ngày rằm của tháng năm âm lịch làm ngày lễ công cộng để vinh danh Đức Phật, người đã được thế giới thành tâm kính cẩn coi là một bậc vĩ nhân của nhân loại.”

Vào ngày Vesakha, Phật tử trên toàn thế giới tưởng niệm những sự kiện có ý nghĩa đối với Phật tử của mọi quốc gia, đó là: Ngày Đức Phật Đản Sanh, Ngày Đức Phật Thành Đạo, và ngày Đức Phật Diệt Tịch. Khi Phật giáo truyền đi từ Ấn Độ, Phật giáo đã được đồng hóa vào nhiều nền văn hóa các nước địa phương, và do đó Vesākha được tổ chức theo nhiều hình thức khác nhau trên toàn thế giới..

Vào năm 2007 thì tháng 5 đã có hai ngày trăng tròn, ngày 1 đến ngày 31. Một số quốc gia (bao gồm cả Sri Lanka, Campuchia và Malaysia) tổ chức lễ Vesākha vào ngày 1, trong khi những nước khác (Thái Lan, Singapore) tổ chức kỷ niệm ngày lễ vào ngày 31 do âm lịch địa phương khác biệt. Điều khác biệt này thể hiện trong việc thực hiện các ngày lễ Phật giáo khác, đó là truyền thống địa phương theo ngày trăng tròn.

Vào ngày lễ Tam Hợp Vesākha ngày, những người Phật tử thuần thành và những người theo Phật giáo chuẩn bị các nghi thức trong các chùa chiền của họ của họ trước khi bình minh đến, họ treo cờ Phật giáo và ca hát các bài thánh ca tán thán ba ngôi Tam Bảo: Đức Phật, Phật Pháp, và Tăng đoàn (các thánh đệ tử của Ngài). Những người Phật tử có thể đem hoa quả, nến và nhang đến cúng dường Đức Phật. Các nghi thức mang tính tượng trưng để nhắc nhở các Phật tử rằng cũng giống như những bông hoa đẹp sẽ tàn lụi đi sau một thời gian ngắn và những ngọn nến và cây nhang sẽ sớm tàn, vì vậy cuộc sống sẽ bị phân rã và tiêu hủy theo thời gian. Các Phật tử giữ giới không sát sanh. Họ được khuyến khích nên ăn chay tịnh trong ngày. Ở một số quốc gia, đặc biệt là Sri Lanka, chính phủ đặt ra hai ngày dành cho lễ Vesākha và các cửa hàng bán rượu và tất cả các cơ sở giết súc vật phải đóng cửa nghỉ trong hai ngày đó. Ngoài ra hàng ngàn con thú như loài chim, côn trùng và động vật được giải thoát khỏi sự bắt nhốt được gọi là 'hành động tượng trưng cho sự phóng sinh' có ý nghĩa; trả tự do cho những người đang bị giam cầm, bị giam giữ, hoặc bị tra tấn trái với ý của họ. Một số Phật tử thuần thành sẽ mặc một chiếc váy đơn giản màu trắng và dành cả ngày ở trong các ngôi chùa với quyết tâm đổi mới để thực hiện tám giới.

Phật tử thuần thành thực hiện hàng ngày việc giữ năm giới dựa theo giáo pháp là để có một cuộc sống cao quý. Tuy nhiên, vào những ngày đặc biệt, đặc biệt là ngày mặt trăng mới mọc (ngày mùng một) và ngày trăng tròn (ngày rằm), họ giữ tám giới để thực hành đạo đức, tri túc và sự khiêm nhường.

Một số ngôi chùa cũng để một tôn tượng Phật lúc Ngài còn nhỏ trước bàn thờ trong một cái bồn nhỏ chứa đầy nước và được trang trí bằng nhiều đóa hoa, các Phật tử được cho phép múc nước từ cái bồn nhỏ và rưới nước lên bức tượng, đó là biểu tượng của sự thanh tẩy nghiệp xấu của người Phật tử, và để diễn lại những sự kiện sau khi Đức Phật đản sanh, khi chư thiên và thiên thần vui mừng làm lễ đón mừng Đức Phật

Phật tử được nghe Chư Tăng thuyết giảng giáo pháp trong khi tham dự buổi lễ. Vào ngày này Chư Tăng sẽ đọc lên câu Phật ngôn do Đức Phật tuyên thuyết từ 25 thế kỷ trước đây, để kêu gọi hòa bình và hạnh phúc cho nhân loại. Phật tử được nhắc nhở để sống hòa hợp với những tín đồ của các tôn giáo khác và tôn trọng tín ngưỡng của người khác như lời Đức Phật đã dạy.

Lễ hội Vesakha còn mang ý nghĩa là tạo ra những cố gắng đặc biệt để mang lại niềm vui cho những kẻ không may mắn như những người già cả, những người tật nguyền , và những người bệnh hoạn. Hiện nay, Phật tử phân phối tặng vật dưới hình thức tiền bạc và tặng vật đến các cơ sở từ thiện khác nhau trong nước. Cho đến ngày nay, Phật tử sẽ phân phát quà tặng bằng tiền mặt và hiện vật cho các nhà từ thiện trong cả nước. Lễ Vesākha cũng là thời gian cho niềm vui và hạnh phúc, sự trình bày không phải để thoả mãn với ý thích của một người, nhưng bằng tất cả tập trung vào các hoạt động hữu ích như trang trí ngôi chùa và thắp đèn chiếu sáng, sơn phết lại và tạo ra những cảnh trí về cuộc đời của Đức Phật để phổ biến cho công chúng. Các Phật tử thuần thành làm công quả để cung cấp các thức giải khát và thức ăn chay đến những người đến chùa trong dịp lễ để tỏ lòng kính trọng đến bậc Giác Ngộ.

Tỏ lòng tôn kính Đức Phật

Theo trong kinh thì Đức Phật Ngài dạy nên tỏ lòng tôn kính Đức Phật như thế nào. Trước khi nhập Niết-bàn, Đức Phật đã nhìn thấy Ngài A Nan vị thị giả trung thành của mình, khóc lóc. Đức Phật Ngài khuyên: "chớ nên phiền muộn. Chớ có khóc than. Như Lai đã từng dạy rằng tất cả chúng ta đều phải phân ly, cách biệt, và xa lìa những gì mà ta quý mến và thân yêu. Này Ananda, con đã tạo nhiều phước báu. Con sẽ sớm thanh lọc mọi ô nhiễm."

Và Đức Phật Ngài cũng nhấn mạnh rằng cách để tỏ lòng kính trọng với Đức Phật sau khi Ngài nhập diệt thì không chỉ đơn thuần cung cấp hoa, nhang và đèn mà là, "Bất luận vị tỳ khưu nào, bất luận vị tỳ khưu ni hay thiện nam, tín nữ nào hành đúng theo Giáo Huấn, phẩm hạnh trang nghiêm, đời sống chân chính, là người tôn trọng, kính cẩn, sùng bái và làm vẻ vang Như Lai theo cách cao thượng nhất."

Và đây là cách người Phật tử thuần thành mong đợi để chào mừng ngày Đại lễ Phật đản: là cơ hội để nhắc lại quyết tâm của họ để sống một cuộc sống cao quý, để phát triển tâm trí của họ, để thực hành lòng nhân ái và mang lại hòa bình và hòa hợp cho nhân loại.

Lễ Vesak tại Nhật Bản,

Vesākha hoặc hanamatsuri (花祭) cũng được gọi là:
Kanbutsu-e (灌 仏 会), Goutan-e (降 诞 会), Busshou-e (仏 生 会),
Yokubutsu-e (浴 仏 会), Ryuge-e (龙华 会), Hana-eshiki (花会 式). không phải là một ngày nghỉ lễ. Mà dựa trên truyền thống đó là một ngày rồng xuất hiện trên trời vào ngày Đức Phật đản sanh và mặt trăng bao phủ lên Ngài.

Thông thường ngày lễ Phật Đản được tổ chức vào ngày 8 tháng thứ tư theo âm lịch Trung Quốc, dựa trên một trong những truyền thuyết cho rằng ngày này là ngày Đức Phật sanh ra đời. Hiện nay, lễ kỷ niệm được định vào ngày 8 tháng Tư ngày của Âm Lịch thường rơi vào tháng Năm dương lịch hiện hành.

Tại Nhật Bản, Shinbutsu shugo thì phổ biến do vậy ngôi chùa Phật giáo tổ chức ngày Đức Phật đản sinh bằng cách đổ cha ama, một loại trà làm bằng
Hydrangea vào tôn tượng. Trong ngôi chùa, tu viện, nghi lễ được tiến hành cho Phật tử khắp nơi về tham gia.

Lễ Vesak tại Sri Lanka

Đại lễ Phật đản được tổ chức như là buổi lễ của một tôn giáo và là lễ hội văn hoá ở Sri Lanka vào ngày trăng tròn của tháng Năm, trong một thời gian một tuần. Trong tuần này, việc bán rượu và thịt thường là bị cấm, với các lò sát sinh cũng bị đóng cửa. Đại lễ bao gồm phúc khác nhau và thực hành hạnh bố thí các hoạt động tôn giáo. Những tấm bảng pandols với nhiều ngọn đèn nhiều màu thắp sáng được gọi là toranas được dựng lên tại các địa điểm khác nhau chủ yếu ở Colombo, Kandy, Galle và các nơi khác, phần lớn được tài trợ bởi các nhà tài trợ, xã hội, tôn giáo và các nhóm thiện nguyện. Mỗi tấm pandol minh họa một câu chuyện từ 550 Túc Sanh TruyệnJataka Katha hoặc 550 câu truyền kiếp quá khứ của Đức Phật. Ngoài ra, lồng đèn nhiều màu sắc được gọi là Vesak koodu được treo dọc theo đường phố và ở phía trước của ngôi nhà. Biểu hiệu ánh sáng của Đức Phật, Pháp và Tăng. Quầy hàng thực phẩm được thiết lập bởi các Phật tử gọi là dansälas để cung cấp thức ăn miễn phí và thức uống cho khách hành hương. Nhóm người từ các tổ chức cộng đồng khác nhau, các doanh nghiệp và cơ quan chính phủ đều hát bài hát nguyện Phật giáo. Colombo kinh nghiệm một dòng chảy lớn của công chúng từ mọi miền của đất nước trong tuần lễ Vesak này./.
.