1) Ngôi chùa cổ nhỏ nhất thế giới được kiếm thấy tại miền Tây Bắc Trung Quốc.

Shanghai Daily, China

Minh Hạnh dịch thuật

Các nhà khảo cổ Trung quốc đã phát hiện ra một ngôi chùa nhỏ nhất thế giới với hi`nh ảnh miêu tả về Phật giáo Đại Thừa tại miền nam sa mạc Taklimakan thuộc phía Tây Bắc tỉnh Tân Cương, Trung quốc.

Ngôi chùa có từ cách đây hơn 1.500 năm, tọa lạc khoảng 7 kilomet từ tỉnh Damagou của miền Cele. Chùa Tuopulukedun dài 2.25 mét chiều dài và 2 mét chiều rộng, với những bức tường cao 1.3 mét. Ngôi chùa được làm từ gỗ, bùn và có những bức hoạ miêu tả phái Phật giáo Đại Thừa trên 4 bức tường. Một bức tượng phật cao 0,65 m nằm ở trung tâm ngôi đền. Nằm ở phía Bắc là những bức tượng phật với vai rộng và eo nhỏ.

Ngôi chùa này được coi là nhỏ nhất thế giới, Wu Xinhua, tại Viện khảo cổ Trung Quốc cho biết. "Đó cũng là ngôi chùa cổ duy nhất ở sa mạc Taklimakan còn tương đối nguyên vẹn với bức hoạ trên tường còn rõ nét", Wu nói.

Khoảng 3.000 năm trước, vương quốc Yutian ra đời ở rìa phía Nam sa mạc Taklimakan - sa mạc lớn nhất ở Trung Quốc và lớn thế 2 trên thế giới. Đạo Phật được đưa vào vương quốc Yutian vào khoảng năm Thiên Chúa, dựa theo tài liệu lịch sử.

Dòng họ Yuchi, bắt đầu trị vì Yutian khoảng 2.000 năm trước, rất tôn sùng đạo Phật và cố gắng đẩy mạnh tín ngưỡng này bằng cách xây nhiều đền chùa. Thật vậy dưới triều đại Yutian Phật giáo và phái Phật giáo Đại Thừa đã được đưa vào lục địa của Trung quốc.

Vào giữa thế kỷ thứ 8, vương quốc Kalahan ở phía Tây sa mạc Taklimakan đã phát động một cuộc chiến tranh tôn giáo chống lại Yutian và đánh bại vương triều này vào năm 1006. Từ đó, đạo Hồi được đưa vào và trở nên thịnh hành.

chùa Tuopulukedun đã mở ra một cánh cửa giúp các nhà khảo cổ nghiên cứu nền khảo cổ Phật giáo vào thời vương triều Yutian.