Miến Điện mạo hiểm xây dựng lại viên ngọc qúi Paga

By Andrew Harding

BBC News, Burma

June 05, 2005

 

Mặt trời vẫn hùng vĩ - Ánh sáng rực rỡ của màu vàng chải lên những đường uốn cong của 2,000 ngôi chùa cổ và tự viện trên bờ đất của gio`ng sông Irrawaddy tại trung tâm của nước Miến Điện (Burma).

 

Nhưng ngày hôm nay một vài vị lănh đạo chuyên môn về ngành khảo cổ trên thế giới đă tố cáo chế độ quân đội của Miến Điện kiểm tra "tấn công ngành khảo cổ học" chống lại truyền thuyết của đạo Phật một tài sản qúi báu của tỉnh Pagan.

 

"Họ đang phá hủy những ngôi chùa," vị cố vấn vùng cho chi nhánh Ủy Hội Quốc Tế, UNESCO đă nói như vậy.

 

"Điều đó đă làm cho tôi cảm thấy không co`n hy vọng, không tự lo liệu được và giận dữ cũng như thất vọng." Ông ta đă nói như vậy.

 

Tôi đă đi khảo sát điều tra những hư hại, như là một du khách. Miến Điện là một nước trên thế giới mà có nền độc tài chuyên chính và những nhà báo ngoại quốc thi` không được hoan nghênh.

 

"Chúng tôi có một vùng khảo cổ phong phú tại Á Châu" người hướng dẫn viên nói một cách hănh diện khi chúng tôi được đưa đến vùng trong một xe được kéo bằng con ngựa.

 

Nhưng hầu như tại mọi nơi tôi đă thấy một bảng với chữ "false" (dịch tạm là "giả dối") và chữ "misguided" (dịch là xui làm bậy) để chống trả lại những việc làm của Unesco và những nhà chuyên môn khác thật là một sự chỉ trính đắng cay.

 

Hàng trăm ngôi chùa mới bằng gạch và bằng bê tông xây trên vùng di tích cổ xưa, một nửa ṭa lâu đài xây dở dang bằng loại bê tông sơ sài tại trung tâm vùng này. Mọi nơi đều dùng loại gạch lát pho`ng tắm, bê tông và những loại vật dụng không đúng tiêu chuẩn. Một tháp kiểm soát cao 200ft (65m) và một khách sạn được đang xây cất trong vùng.

 

"Tôi cảm thấy kinh khủng bởi cái tháp" ông Engelhardt nói như vậy, Ông quan tâm rằng thể chế bị cô lập nơi đây quá thèm đồng tiền của du khách phải chịu trách nhiệm về những sự xây cất bừa băi trên những di tích lịch sử.

 

Những công tŕnh văn hóa cổ xưa đă bị phá huỷ trong lúc đào xới để xây nền mới có thể sẽ không bao giờ khôi phục lại được. Chính phủ Miến Điện vẫn đang rêu rao quảng cáo nơi này với hy vọng thu hút thật nhiều du khách.

 

"Nhưng đây là sự thiệt hại, mất mát của tất cả mọi người. Việc này đă trở thành một tài liệu sống thực làm giảm dần gía trị của một quá khứ huy ḥang của tỉnh Pagan và làm tăng thêm những trang sách vô nghĩa không thể hiểu đuợc." ông ta đă nói như vậy.