Viết bởi Partha S. Banerjêe, The Tribune of India, Jun 19, 2005

Minh Hạnh dịch thuật.

Bumthang, Bhutan -- Đó là một thung lũng trong truyền thuyết của nước Bhutan với những người phụ nữ đẹp ở khắp nơi. Hoặc, ít nhất hãy nghe một câu chuyện về nguồn gốc tên của Bumthang. Vi`, bum theo ngôn ngữ địa phương có nghĩa là người con gái.

Nếu những người phụ nữ đẹp, thi` đất đai là khỏang đất ly' tưởng. Nép mi`nh trong trung tâm điểm của miền đông dãy Hi Mã Lạp Sơn, thung lũng Bumthang là thung lũng mà bạn có th ể hi`nh dung ra thiên đường giống làm sao: (Thật ra có tất cả là bốn thung lũng tại Bumthang) với thảm cỏ trải rộng ra được bao bọc bởi khu rừng gỗ linh sam và nhẹ nhàng êm ái với núi tuyết, rải rác lưa thưa nhà cửa vườn tượt với những căn nhà tranh tuyệt đẹp, tiếng nước chảy róc rách của gio`ng suối, khí hậu ôn hoà.

Những lá cờ Phật giáo bay phất phới trên cao, ngôi chùa cũ đổ nát với những bức tranh vẽ trên tường, vị lama ở đàng sau thư thái ung dung trong bộ áo cà sa, những con bo` với bộ lông bờm xờm lười biếng trên cánh đồng cỏ và dường như không thể bỏ quên cái pháo đài thời Trung cổ trên cao của ngọn đồi. Nếu bạn không kể đến một ít xe cộ lạc lõng và một số cửa hàng mới và khách sạn đếm trên đầu ngón tay, bạn sẽ thấy Bumthang dường như là một nơi mà thời gian ngưng lại, giống như thành phố Shangrila của tác giả James Hilton trong truyện Lost Horizon.

Trên cuộc hành tri`nh, nếu bạn không đi bằng máy bay của hãng Druk từ Delhi hoặc Calcutta, khởi hành từ ven tỉnh của Phuentsholing, 170 km phía đông bắc của Siliguri. Bhutan có thể là một quốc gia nhỏ nhứt trong tiểu lục địa nhưng nó có thể dậy một hay hai bài học cho các nước láng giềng lớn trong sự duy tri` tiêu chuẩn công dân.

Từ Phuentsholing, con đường bắt đầu leo lên ngọn đồi. Bất ngờ, bạn nhi`n thấy khung cảnh của vùng đồng bằng lớn với những gio`ng sông uốn khúc xa tít tận cuối chân trời. Bạn lái xe cả giờ đồng hồ mà vẫn nhi`n thấy khung cảnh tuyệt vời đó có thể diễn tả như là "ban công của dãy núi Hi Mã Lạp Sơn". Cuối cùng bạn đi qua một những quận nhỏ ở đó được biết đến qua một đề án đường thủy điện, bạn đang đi vào dãy núi Hi Mã Lạp Sơn và co`n 6 giờ nữa thi` tới Thimphu, là thủ đô của Bhutan và là một thủ đô lớn duy nhất, nó thi` lớn xuyên qua ngọn đồi có nhiều cây cối và cắt ngang bởi cánh đồng trống và ở đó có những ngôi nhà của người Bhutan rất đẹp.

Những ngôi nhà cổ của người Bhutan thi` quả thực là đặc biệt mang nét nổi bật của xứ sở. Được xây bằng đất nện hay những tảng đá, hai hoặc ba tầng màu trắng hay màu nâu đậm, những căn nhà với hai dãy hàng ngói xếp nghiên dốc và được tô điểm những khung cửa sổ tỉ mỉ bằng gỗ ở tầng thứ nhất nhi`n thi` không thể lầm lẫn nó giống những nhà ván gỗ ở miền núi Thụy Sĩ, ít nhất là từ đằng xa nhi`n lại.

Cám ơn những luật lệ của chính phủ, ngay cả những tòa nhà tối tân trong vương quốc cũng phải có những nét đặc trưng của khía cạnh kiến trúc theo cổ truyền giống như những khung cửa sổ gỗ; sự quy luật đã ngăn ngừa sự phát triển bừa bãi, những công tri`nh kiến trúc vụng về, nguyên nhân suy sụp của những vùng đồi Ấn Độ ngày hôm nay.

Những người dân Bhutan được gọi là Drukpas và đất nước họ là Druk-yul (Vùng đất của con Rồng Sấm Sét) và họ hầu như thực hành đạo Drukpa-kagyu một hi`nh thức Phật giáo Lamaist.

Trong ngôn ngữ của Tây Tạng thi` Druk có nghĩa là con rồng, vào năm 1180 vị thánh của Tây Tạng, Gyare Yeshe Dorji, đã đặt tên cho tu viện mới của Ngài là Druk khi Ngài nghe những tiếng sấm giống như tiếng kêu của con rồng. Tu viện được đặt tên cho một tôn giáo mới mà do Dorji thiết lập; những môn đồ gọi là Drukpas. Và trong thế kỷ 17, khi người Drukpas dưới sự thu hút của "Shabdrung" Ngawang Namgyal (1594-1651) đã di dân đến miền nam Bhuttan và thống nhứt thành một quốc gia, thi` Druk trở thành tên của quốc gia. Đến nay trong nước Bhuttan, Shabdrung được coi là “Trời” ngang hàng với Phật và Guru Rinpoche, một tu sĩ Ấn Độ mà trong thế kỷ thứ 8 đã truyền bá Phật giáo đến Tây Tạng và các vùng quanh rặng Hy Mã Lạp Sơn.

Một trong những di sản vĩ đại của Shabdurng là dzongs, pháo đài ghê gớm nó thể hiện quyền lực cho cả người dân và tôn giáo. Nếu chúng ta đi về hướng đông từ thủ đô hướng về Bumthang khoảng 270 km, có rất nhiều pháo đài nổi tiếng, đáng kể nhất là Trongsa, ngay trên con đường chúng ta đi.

Sau Trongsa, đường bắt đầu leo dốc đều đặn xuyên qua những ngọn đồi đầy những hoa Đỗ Quyên để đến Yutong La khoảng 11,155 dặm. Cây cối thay đổi đột ngột sau khi đi qua với rừng cây gỗ linh sam cao ngất. Chúng tôi đã đi vào Chhume, thung lũng thứ nhất của Bumthang, và ra khỏi khu rừng gỗ linh sam với khung cảnh quang đãng, con đường tiếp theo thi` có những do`ng suốt chạy xuyên qua bãi cỏ dốc thoai thoải với một tháp cổ đứng sừng sững. Ngay sau đó thung lũng mở rộng ra và chúng tôi đi ngang qua rất nhiều ngôi chùa. Người hướng dẫn viên chỉ cho chúng tôi thấy nơi trú ngụ của cựu hoàng gia và ngôi chùa lịch sử ở phía bên kia của thung lũng, một vài nhà hóng mát trên đỉnh của ngọn đồi.

Ít nhất là một ngôi chùa trong số những ngôi chùa đó có sự liên hệ với Pema Lingpa (1450-1521), hầu hết những vị thánh quê quán tại Bumthang đều được tôn sùng kính trọng. Nhiều trường học thuộc Phật giáo Lamaist lâu đời nhất thi` tùy thuộc vào giáo phái Nyingmapa (hầu hết có ảnh hưởng lớn trở thành Gelugpa đứng đầu bởi Đức Dalai Lama) Perma Lingpa thi` được gọi là hóa thân (terton) cho việc ti`m ra Ngài là hóa thân của Guru Rinpoche của 800 năm về trước.

Tại Zungney, tận cuối của thung lũng Chhume, chúng tôi dừng tại một xưởng làm và bán yathras, là một sản phẩm lông cừu hấp dẫn làm bằng tay với những kiểu cổ xưa của Bumthang. Con đường ngoằng nghèo dẫn tới một đỉnh đèo khác để đi đến Choskhor, đó là thung lũng thứ nhi` và là nơi quan trọng nhất của các thung lũng Bumthang.

Quận của Jakar với dzong là trung tâm của Choskhar, phong cảnh chung quanh bao quát ngoạn mục, qua khỏi vùng bắn cung, những người đàn ông Bhutan với bộ quần áo truyền thống sọc vằn dài tới đầu gối gọi là gho đang chơi môn thể thao dân tộc với thế thẳng đứng. Trong một độ dốc những nông trại màu nâu đậm ở chung quanh ruộng ngô nhi`n giống như chúng được cấy từ đồng cỏ ở núi cao alpine.

http://www.buddhistchannel.tv/index.php?id=18,1342,0,0,1,0