ÐÐ Uyên Minh trả lời : Như chúng tôi được
biết thì theo trong bộ Abhidhammattha, các Ngài phân tách rằng
khóc là một trong sáu sắc tâm, vị nào học ATỳÐàm
thì hãy đọc bản dịch của quyển này là ATỳÐàm Tâm Yếu của Nguyễn
Ðại, thì ở trong đó có trình bày chỗ này .
Khóc là một biểu hiện
tâm lý thuộc về sân hận, và khóc là một trong sáu thứ
sắc tâm, mà nó được điều động bằng
sân. Còn chuyện nói do mình vui mà
mình khóc, ở đây mình có thể nói rằng không hẳn chảy
nước mắt là khóc, mà là do sự kích thích nào đó
đối với tuyến lệ của mình, cho nên mình mới
chảy nước mắt, và mình gọi sự chảy
nước mắt đó là khóc.
Xin các vị hãy nhớ cho chỗ
này không phải chảy nước mắt là khóc, ví dụ
như lâu lắm chúng tôi không biết khóc là gì, nhưng chúng
tôi vẫn biết chảy nước mắt, như khi
chúng tôi ăn ớt vì cay quá cũng chảy nước mắt,
hoặc chúng tôi đi làm răng vì đau quá, mà khóc thì không khóc, miệng vẫn
cười đầy từ bi nhưng nước mắt
vẫn chảy. Vì chỗ
răng đang bị làm mủ nên bác sĩ nói là không chích
thuốc tê được và vì thế mà đau quá nước
mắt chảy ra, và lúc đó chúng tôi có chút tâm sân, sân vì
đau đớn quá. Nhưng
cũng có trường hợp chảy nước mắt
không phải là khóc, đó là câu trả lời của chúng
tôi