TT Trí Siêu trả lời :
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật, kính bạch
Chư Tăng, thưa quí Phật tử, để trả
lời câu hỏi này thật ra th́ nếu chúng ta nói theo lộ
tŕnh tâm, lộ tŕnh diễn tiến sự phiền năo cấu
uế chỉ sanh khởi có một giai đoạn, mà chúng
ta gọi là trạng thái phiền năo ngủ ngầm, và với
trạng thái đó th́ không phải nó đang hiện hữu,
và chỉ khi nào có cảnh thích hợp th́ lúc bấy giờ
nó mới phát sanh lên đó là phiền năo ngủ ngầm.
C̣n những phiền năo đột
xuất mà nó sanh khởi nó tấn
công, chẳng hạn như là trong lúc đang làm các hành động
sân, mà tâm tỉnh giác th́ ngay trong lúc đó phiền năo này nó
được phát tiết ra
bên ngoài rồi, th́ như vậy sự tu tập của
chúng ta có những cấu uế cần phải được
loại trừ, nhưng mà những cấu uế cần
được loại trừ đó chúng ta chú ư đến
hai dạng.
Những phiền năo triền
miên tức là phiền năo ngủ ngầm, nghĩa là những
phiền năo chưa sanh, nó sẽ sanh khi có cảnh thích hợp,
th́ những cấu uế đó mặc dù không hiện hữu,
đang không hiện hữu, nhưng những cấu uế
đó khi c̣n là một kẻ phàm phu chưa đắc đạo
quả, để tuyệt trừ th́ những phiền năo
đó có thể khởi lên trong bất cứ lúc nào, cho nên
đối với loại phiền nảo ngủ ngầm
như vậy, th́ cần phải thận cần hay là sự
tinh tấn pḥng hộ đối với những phiền
năo này, những phiền năo đang sanh, đang chi phối,
đang phát động cho thân hành, khẩu hành, ư hành,
đang làm việc ác, đang khởi lên lời ác, đang
suy nghĩ ác, như là sát sanh, trộm cắp, tà dâm, nói dối
v.v.... những phiền năo đang xâm nhập như vậy
th́ cần phải loại trừ ngay th́ trong trường
hợp này gọi là trừ cần, tức là phải có sự
tin tấn nỗ lực để đoạn trừ nó
đi.
Như vậy th́ nói tóm lại
tức là khi có sự cấu uế, con người phàm phu
chúng ta bao giờ cũng có sự cấu uế, nhưng
đối với cấu uế triền miên th́ bao giờ cũng có sẵn, th́
phải pḥng hờ, tức là chưa diệt trừ
được. C̣n khi mà nói
đến sự cấu uế xâm nhập th́ có những
lúc không có, chẳng hạn những lúc chúng ta đang làm
phước th́ những lúc đó vắng mặt những sự
cấu uế này, th́ ḿnh không cần phải lo lắng
để diệt trừ nó, v́ nó chưa hiện khởi,
chúng ta chỉ cần tinh cần diệt trừ những
phiền năo ngủ ngầm thôi.
Bởi v́ kẻ phàm phu th́
không chấm dứt được, không diệt trừ tận
gốc, có nghĩa là nó không phải là không có, do vậy chúng
tôi xin trả lời hai cách như thế, chúng ta nên thanh lọc,
cũng như trong thân của chúng ta luôn luôn có mầm bệnh,
luôn luôn có những loại vi khuẩn, luôn luôn có những loại
vi trùng bệnh, nhưng mà những con vi trùng đó nó không có
cơ hội phát sanh bệnh, th́ ngay trong đời thường không phải
là không có chứng bệnh ở bên trong, nhưng mà v́ những
chứng bệnh c̣n đang tiềm ẩn thôi, th́ chúng ta phải
biết ăn uống cho chừng mực, cho vệ sinh
v.v...
C̣n nói về việc chúng ta
trị bệnh, chúng ta chỉ trị khi nào bệnh đó
nó bộc phát ra bên ngoài như chúng ta bị cảm thọ
khổ, như nhứt đầu, nóng lạnh hay bị ghẻ
tróc, hay bịnh tim, bịnh gan v.v....th́ lúc đó chúng ta mới
trị bịnh, như vậy đối với bịnh
chúng ta có hai cách.
Một là tinh tấn
ngăn ngừa
Hai là khi phiền năo xâm nhập
th́ cần phải loại trừ ngay.
Chúng tôi xin trả lời câu
hỏi là như vậy. Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.