A Tỳ Đàm, Bài 15.III.3 Ngày 01 tháng 10 năm 2004

Minh Hạnh chuyển biên

Bài 15

Nhóm Thuộc Tánh Bất Thiện

Sở hữu bất thiện là những sở hữu chỉ hợp với các tâm bất thiện, gồm có 14 sở hữu tâm, được chia làm năm nhóm:

III Sở hữu Sân phần
Lận (Macchariyam)

TT Giác Đẳng: Rõ ràng trong đời sống hàng ngày chúng ta nhiều thứ cần bảo vệ, nhiều khi trong quan hệ vợ chồng ta cần phải bảo vệ, không phải đơn giản là vấn đề ghen tuông ganh tỵ bỏn xẻn mà là về vấn đề hạnh phúc gia đi`nh. Bây giờ người ta nói đến một tài sản như là intellectual property là tài sản sở hữu trí tuệ, ví dụ như mi`nh là một nhạc sĩ sáng tác một bản nhạc thi` mi`nh phải có bản quyền, và trong một quốc gia mà bản quyền không được tôn trọng thi` những nghệ nhân, những nghệ sĩ, những người sáng tạo, những người phát minh sẽ không sống nổi, và quốc gia đó kinh tế đi xuống, quốc gia nào có nhiều đồ giả sài nhiều quá, những sở hữu trí tuệ không được bảo vệ thi` nó sẽ đi xuống.

Thậm trí như Hoa ky` người ta có những chánh sách đánh thuế vào những hàng nhập cảng để bảo vệ một số hàng, quốc gia nào trên thế giới họ cũng có một cách để bảo vệ những kỹ nghệ của họ. Trên phương diện thực tế thi` rõ ràng là về phương diện cá nhân, cho đến gia đi`nh, cho đến quốc gia, và cho đến bao nhiêu lãnh vực mà chúng ta thấy ở trên thế giới này nó đều phải có một hàng rào khả dĩ để có thể gi`n giữ sự tồn tại, gi`n giữ bảo đảm sự thịnh vượng về lâu về dài.

Trong sự bảo vệ như vậy nó có một cách suy nghĩ nào không nằm trong những bỏn xẻn, trong sự bảo vệ nào nó như vậy đó. Ví dụ như trong cuộc vận động tranh cử tổng thống đang diễn ra tại Hoa ky` người ta nói đến làm thế nào đó đừng để công ăn việc làm bị đem ra nước ngoài quá nhiều để người Mỹ không mất công ăn việc làm. Nước Mỹ là một nước rất giàu, và mi`nh nói nước Mỹ thi` rộng rãi, những nước khác nghèo tại sao mi`nh không chia sớt công việc cho những nước Ấn Độ hay Phi Châu hay Trung quốc mà giữ công ăn việc làm cho nước Mỹ thôi. Nhưng người ta vẫn muốn thấy rằng ở nước Mỹ công ăn việc làm thừa thãi và người dân ở tại đây chẳng những dễ kiếm công ăn việc làm mà co`n lương cao nữa, đó là tất cả mọi người mong muốn.

Thi` chúng ta có một cái nhi`n nào khả dĩ có thể nói rằng chuyện đó là chuyện khả dĩ chấp nhận, nó không nhất thiết là bất thiện, nó không nhất thiết là bủn xỉn, hay keo kiệt mà nó là chuyện tự nhiên, ở trong Phật pháp chúng ta có thể chấp nhận như vậy không, xin thỉnh Sư Pháp Đăng.

ĐĐ Pháp Đăng: Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật. Nếu theo như câu TT hỏi về kinh tế xã hội hay bản quyền sở hữu trí tuệ, đối với ngoài đời thi` vấn đề này là vấn đề hợp ly’ với thế giới của chúng sanh, nhưng đối với Đức Phật thi` Ngài không như vậy. Đức Phật muốn cho chúng sanh tu chứng về lãnh vực này, Ngài cũng muốn cho chúng sanh đạt được những cái hạnh phúc đó.

Nhiều khi chúng ta thấy như một người bỏn xẻn pháp thi` thấy rõ ràng những cái gi` của mi`nh có mi`nh không bao giờ muốn nói ra vi` mi`nh nói sợ người ta học bằng mi`nh, hoặc mi`nh nói ra sợ người ta có thể hơn mi`nh nên mi`nh không muốn nói ra.

Kiến hoà đồng quân là những tri kiến nào của mi`nh có thi` mi`nh chia sớt những tri kiến đó ra, chứ không phải là mi`nh cần phải bảo vệ như vậy, thi` vấn đề này nếu nói trong Phật pháp.

Ngoài đời luật pháp của thế gian sẽ bảo vệ cho những người có khả năng như vậy, nhưng trong Phật pháp thi` bảo vệ nơi đây là bảo vệ cho chúng sanh thoát ly luân hồi, bảo vệ đây là điểm giải thoát luân hồi chứ không phải cột trói trong những cái danh lợi tài ti`nh, co`n thế gian thi` họ rõ ràng là họ cột trói trong danh lợi tài ti`nh nên họ lấy cái danh lợi tài ti`nh là điểm đích của họ, co`n đối với Phật pháp thi` vấn đề này rõ ràng là không

Vi` Phật pháp lấy mục đích là thoát ly tam giới chứ không co`n bị ràng buộc trong hệ lụy sanh tử như vậy, thi` rõ rang là nếu mà nói thế gian thi` hợp với thế gian. Nhưng đúng ra không hợp với đạo đức được, vi` nếu đã có những người họ quá bỏn xẻn không dám công khai cái phát minh của mi`nh ra thi` chắc chắn rằng nguời ta không học được thi` con người rất lạc hậu, thi` như vậy nếu nói rằng bảo vệ nó là bảo vệ một góc độ nào đó chứ, co`n nói là bảo vệ hết thi` hoàn toàn cũng chưa có chính xác, tại vi` ở ngoài đời họ bảo vệ những bản quyền bản nhạc của họ thôi, nhưng cách thi` họ cũng phải làm cho mọi người có học vấn tương đối theo để họ phát triển được đó là một lãnh vực ở thế gian là như vậy.

Co`n đối với Phật pháp thi` không có như vậy, nên cái gi` của Đức Phật Ngài chứng được đến nỗi những khả năng mà vô hi`nh, mặc cho Đức Phật Ngài biết Ngài Mục Kiền Liên đã hiểu được rồi thi` Ngài cũng triển khai luôn cho Ngài Mục Kiền Liên và tất cả, vi` lúc bấy giờ có hai người đã thấy được điều Đức Phật đã thấy, nên Đức Phật nhân cơ hội đó Đức Phật Ngài nói về lãnh vực mà những chúng sanh trong những loài ngã qủi, như vậy nên Đức Phật Ngài nói rằng tất cả những gi` Như Lai biết được thi` những gi` đó có khả năng để nói giảng thi` Như Lai đã nói giảng, Như Lai là vị Giáo Chủ không nắm giữ lại cái gi` hết, các pháp của Ngài chứng đắc, vừa đủ cho chúng sanh giải thoát luân hồi thi` Đức Phật đã thuyết giảng hết rồi, Ngài đã giảng giải hết, không co`n gi` là bí mật.

Co`n trong khi nếu nói về thế gian thi` những bản quyền hoặc những sở hữu trí tuệ thi` người ta bảo vệ như vậy, để cho người đó được một đỉnh điểm là một danh lợi hoặc người đó là người phát minh đầu tiên, nên giữ cho người đó hưởng thành quả của mi`nh, đó là đối với ngoài đời, co`n đối với Phật pháp thi` vấn đề này không có, nếu mà nói vaò trong Phật pháp để áp dụng lấy một cái gi` đó thi` không có thích hợp, vi` Đức Phật Ngài dậy kiến hoà đồng quân trong lục hoà, cái gi` mi`nh biết mi`nh phải dạy nói ra cho những vị ty` khưu sống chung với mi`nh, nếu họ không biết thi` mi`nh phải chỉ dẫn, nếu vị đó không biết hoặc làm không đúng, mi`nh không có chỉ dẫn thi` xem như mi`nh cũng có tội. Đó là áp dụng vào giáo ly’ của Đức Phật nói như vậy.

Mục đích của Đức Phật không có phải là thế gian vật chất này, mục đích của đạo Phật là hướng đến Niết bàn, nên những gi` Đức Phật chứng đắc, những gi` Đức Phật Ngài đã trải qua thi` Ngài cũng đã thuyết giảm cho Chư Tăng trải qua những con đường đó, và những pháp này tuy Chư Tăng chưa chứng đắc được, nhưng Ngài vẫn nói để khích lệ niềm tin của Chư Tăng, hoặc làm cho Chư Tăng có hướng đi khi đi tới rồi mi`nh tu chứng đã phát hiện lên những lời mà Đức Phật Ngài đã dạy trong kinh.

Câu trả lời là đối với đời sống bảo vệ tiền, bảo vệ sở hữu trí tuệ, thi` ngoài đời coi đó là đúng với pháp của thế gian, vi` cho danh lợi, cho địa vị.

Co`n đối với Phật pháp thi` danh lợi và địa vị Đức Phật, Ngài nói là không là cái gi` hết và Ngài đã chỉ dây mục đích cuối cùng là Niết bàn và đạo quả chấm dứt luân hồi chứ không có ở lại thế gian này, thi` trong Phật Pháp không có gi` phải bảo vệ hết, thi` con xin trả lời là như vậy. Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.