A Tỳ Đàm, Bài 15

A Tỳ Đàm, Bài 15.III.1 Ngày 24 tháng 9 năm 2004

Minh Hạnh biên soạn & Cô Tu Nữ Diệu Tịnh hiệu đính

Bài 15

Nhóm Thuộc Tánh Bất Thiện

Sở hữu bất thiện là những sở hữu chỉ hợp với các tâm bất thiện, gồm có 14 sở hữu tâm, được chia làm năm nhóm:

III Sở hữu Sân phần
Sân (Dosa)

TT Giác Đẳng: Sư Pháp Đăng, nếu có người Phật tử đến gõ cửa hỏi một câu là "tâm tánh con rất dễ sân, dễ giận, dễ nóng nảy, sư có sự hướng dẫn nào về sự tu tập, để con có thể làm giảm thiểu lo`ng sân đó hay không", thi` lời khuyên của Sư cho người đó là thế nào? Sư hoan hỷ cho đại chúng ở đây biết y' kiến của Sư.

ĐĐ Pháp Đăng: Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật, con kính đảnh lễ qúi Ngài và kính chào qúi vị. Nếu có một người Phật tử họ nói rằng họ luôn luôn nóng nảy thi` con cũng có khuyên họ. Vi` một người muốn cho người ta thương, hay muốn có nhiều người tâm sự với mi`nh, hoặc muốn là chỗ cho người ta nương tựa thi` người đó phải ít có tâm sân. Vi` nếu người có tâm sân nhiều quá người ta không bao giờ dám bộc bạch, người ta không bao giờ dám gần mi`nh. Nếu cha mẹ trong gia đi`nh tâm sân nhiều quá, con cái sẽ tránh xa và nó rất sợ nó không dám đến gần, chính vi` như vậy những đứa con đó không có chỗ nào để tham khảo, hoặc để có sự nhắc nhở, nên nhiều khi cha mẹ có cọc cằn hay mắng thi` những đứa con thường thường không biết chỗ nào để bộc bạch, nên những đứa con đó rất là dễ hư, và khi hư thi` cha mẹ mới nói rằng: sao không chịu nói cho ba biết, cho mẹ biết. Nhưng thật sự thi` người cha người mẹ đó gặp một cái là mắng chửi nên những đứa con đó không dám đến gần, và cũng như nó gặp thi` nó lấm lét nó đi vậy thôi.

Nên nếu có người Phật tử mà nói rằng con không có bạn bè thi` phải nói rằng người Phật tử này có lẽ là có nhiều tâm sân hơn. Vi` người có tâm sân thi` sẽ không có bạn bè nhiều, vi` người đó hay cau có và hay bắt bẻ, bắt bí, thi` chính vi` như vậy nên làm cho người ta xa rời nhiều.

Một người có trí tuệ thi` lại khác, có trí tuệ thi` người đó biết lúc nào là nên hạ mi`nh, và biết lúc nào nên nhắc nhở, và biết lúc nào nên chỉnh đốn thi` có lẽ bạn bè mi`nh sẽ thương mến mi`nh nhiều hơn. Chứ co`n nếu lúc gặp mọi người mà mi`nh nói lỡ một câu rồi họ sửa lưng mi`nh liền thi` mi`nh cũng rất bực bội, và mi`nh cũng sẽ mất đi ti`nh hoà hợp.

Như vậy nên một người sống ở trong xã hội này mà người sân thi` rất khó thành đạt, không có bạn bè hoặc khó thành đạt, hoặc không có người giúp đỡ. Nếu mà người sống thông cảm với mọi người, thi` khi mi`nh có chuyện hữu sự gi` người ta thường thường giúp đỡ, và rất thương mến mi`nh và rất lo âu cho mi`nh. Tâm sân làm cho người đó luôn luôn có nhiều đau khổ, và khi đã thấy được như vậy, thi` người đó cũng phải cố gắng để bỏ những tật đó, và nếu tật đó không bỏ được thi` mi`nh sẽ luôn luôn đau khổ hoài.

Khi hiểu được pháp của Đức Phật rất thiết thực hiện tại đến để mà thấy có khả năng hướng thượng trí giả thân chứng. Khi hiểu được như vậy rồi thi` trong tâm của mi`nh có pháp của bậc thánh, và mi`nh biết được pháp của bậc thánh làm cho mi`nh muốn cho người ta ghét cũng không ghét được, tại vi` mi`nh không có tâm như vậy. Và mi`nh muốn cho người ta thương người ta cũng không thương được nếu mi`nh có tâm sân hận như vậy, thi` hiểu được như vậy người Phật tử phải có tâm hài hoà, hoặc phải lắng lo`ng nghe trong gia đi`nh mi`nh sự bộc bạch của vợ con của mi`nh, hoặc những người thân của mi`nh. Thi` những người có sự kham nhẫn, kiên tri` như vậy mới có được thành công, chứ một người có tánh nóng nảy bực bội thi` luôn luôn ở đâu cũng bị thất bại.

Nên nếu có người Phật tử đến hỏi con có một lời khuyên, muốn người ta thương hay không muốn người ta thương, muốn thành đạt hay không muốn thành đạt, muốn làm chỗ nương tựa hay là muốn không làm chỗ nương tựa cho ai, nếu mà làm chỗ nương tựa cho con cái hay cho người thân, cho bạn bè thi` nhất định mi`nh phải có kham nhẫn chịu đựng, hoặc mi`nh phải có tánh hài hoà. Nhất là đừng chống đối, vi` chống đối những điều vô ly', nhiều khi mi`nh bực bội, mi`nh dễ chống đối, hoặc mi`nh gặp những chuyện mà trái y' nghịch lo`ng, ai cũng gặp hết, nhưng nếu mi`nh không kham nhẫn thi` sẽ xô đẩy mọi người, thi` xung quanh xa rời mi`nh và mi`nh sẽ bị nhiều đau khổ, chính vi` như vậy lời khuyên là nên dẹp bỏ tâm sân đó thi` sẽ được nhiều người thương mến. Con xin trả lời cho câu của TT hỏi con là như vậy. Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.